مریم سادات میری؛ محمدصادق نصرالهی
چکیده
کتاب‌های خاطره‌نگاری دفاع مقدس یکی از سندهای ماندگار در تاریخ ایران اسلامی است. روز 31 شهریور 1359 رژیم بعث عراق به ایران حملة نظامی کرد و جنگ تحمیلی آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان از ابتدای جنگ و فعالیت آن‌ها در قالب گروه‌های امدادی و پشتیبانی مسئولیتی بود که برعهده گرفته و تا پایان جنگ این وظیفه خطیر را انجام دادند. زنان رزمنده ...
بیشتر
کتاب‌های خاطره‌نگاری دفاع مقدس یکی از سندهای ماندگار در تاریخ ایران اسلامی است. روز 31 شهریور 1359 رژیم بعث عراق به ایران حملة نظامی کرد و جنگ تحمیلی آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان از ابتدای جنگ و فعالیت آن‌ها در قالب گروه‌های امدادی و پشتیبانی مسئولیتی بود که برعهده گرفته و تا پایان جنگ این وظیفه خطیر را انجام دادند. زنان رزمنده پس از جنگ به ثبت خاطرات خود و دیگر زنان رزمنده در قالب رمان، خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی از جنگ پرداختند. مقالة حاضر به بررسی چگونگی بازنمایی ابعاد شخصیتی زنان رزمندة دفاع مقدس در 4 کتاب خاطره‌نگاری منتخب پرداخته است. این چهارکتاب تحت عنوان صباح، ساجی، چراغ‌های روشن شهر و زیباترین روزهای زندگی ضمن آنکه با محوریت شخصیت زن نگاشته شده، آثار به‌روز و اثرگذار در این عرصه‌اند. یافته‌های این مقاله با استفاده از روش تحلیل مضمونی نشان می‌دهد که بازنمایی شخصیت زنان در چهار حوزة معنایی بینش، گرایش، کنش و عوامل شخصیت‌ساز قابل طبقه‌بندی است. در حوزة بینش مواردی همچون اعتقادات دینی، اخلاقی و انقلابی قابل طرح است و در حوزة گرایش مضامینی مانند روحیات خودساخته، مقتدر، منزجر از جنگ، کنجکاو و عفیفانه ذکر شده است. در حوزة کنش نیز مواردی همچون کمک‌رسانی، فعالیت‌های مذهبی، انقلابی، نظامی، فرهنگی و مقید به انجام‌دادن فرایض دینی احصا شده و در پایان نیز عوامل شخصیت‌ساز با محوریت خانواده مورد تأکید قرار گرفته است.
