فرهنگی
رضا ستاری؛ مرضیه حقیقی
چکیده
ازدواج با محارم یکی از مباحثی است که در میان آداب و رسوم اجتماعی ایران باستان، و بهویژه آیین زردشتی، مورد بررسی بسیاری از پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است. بحث بر سر رواج این آیین در میان ایرانیان و عدم روایی آن، تحقیقات و بررسیهای چشمگیری را در پی داشته است. آنچه در این میان مغفول مانده و به نظر میرسد کمتر مورد توجه قرار گرفته ...
بیشتر
ازدواج با محارم یکی از مباحثی است که در میان آداب و رسوم اجتماعی ایران باستان، و بهویژه آیین زردشتی، مورد بررسی بسیاری از پژوهشگران این حوزه قرار گرفته است. بحث بر سر رواج این آیین در میان ایرانیان و عدم روایی آن، تحقیقات و بررسیهای چشمگیری را در پی داشته است. آنچه در این میان مغفول مانده و به نظر میرسد کمتر مورد توجه قرار گرفته باشد، باورها و آداب و رسوم دینی و مناسک مذهبی ایرانیان باستان و باورها و اعتقادات آنان نسبت به آیین ابتدایی توتمپرستی است که نشانههای باورمندی به آن هم در متون زردشتی و هم در شاهنامهی فردوسی دیده میشود. این آیین، که در میان غالب جوامع ابتدایی به چشم میخورد، بنا بر نظر صاحبنظران، توجیهی برای منع ازدواج با محارم و شیوع ازدواج با بیگانگان در جامعه است. در این پژوهش کوشیدیم تا:
الف) نظریههای پژوهشگران در زمینۀ ازدواج با محارم در ایران زردشتی بررسی شود؛
ب) با توجه به نشانههایی که در متون زردشتی و شاهنامهی فردوسی دیده میشود، توتمپرستی و باور ایرانیان باستان به این آیین کهن نشان داده شود؛
ج) با توجه به نظریههای صاحبنظرانی چون فروید، دورکهیم، و استروس، با پذیرش باورهای توتمی، منع ازدواج با محارم و شیوع برونهمسری در ایران باستان توجیه شود.