مریم سادات میری؛ محمدصادق نصرالهی
چکیده
کتاب‌های خاطره‌نگاری دفاع مقدس یکی از سندهای ماندگار در تاریخ ایران اسلامی است. روز 31 شهریور 1359 رژیم بعث عراق به ایران حملة نظامی کرد و جنگ تحمیلی آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان از ابتدای جنگ و فعالیت آن‌ها در قالب گروه‌های امدادی و پشتیبانی مسئولیتی بود که برعهده گرفته و تا پایان جنگ این وظیفه خطیر را انجام دادند. زنان رزمنده ...
بیشتر
کتاب‌های خاطره‌نگاری دفاع مقدس یکی از سندهای ماندگار در تاریخ ایران اسلامی است. روز 31 شهریور 1359 رژیم بعث عراق به ایران حملة نظامی کرد و جنگ تحمیلی آغاز شد. حضور زنان دوشادوش مردان از ابتدای جنگ و فعالیت آن‌ها در قالب گروه‌های امدادی و پشتیبانی مسئولیتی بود که برعهده گرفته و تا پایان جنگ این وظیفه خطیر را انجام دادند. زنان رزمنده پس از جنگ به ثبت خاطرات خود و دیگر زنان رزمنده در قالب رمان، خاطره‌نگاری و تاریخ شفاهی از جنگ پرداختند. مقالة حاضر به بررسی چگونگی بازنمایی ابعاد شخصیتی زنان رزمندة دفاع مقدس در 4 کتاب خاطره‌نگاری منتخب پرداخته است. این چهارکتاب تحت عنوان صباح، ساجی، چراغ‌های روشن شهر و زیباترین روزهای زندگی ضمن آنکه با محوریت شخصیت زن نگاشته شده، آثار به‌روز و اثرگذار در این عرصه‌اند. یافته‌های این مقاله با استفاده از روش تحلیل مضمونی نشان می‌دهد که بازنمایی شخصیت زنان در چهار حوزة معنایی بینش، گرایش، کنش و عوامل شخصیت‌ساز قابل طبقه‌بندی است. در حوزة بینش مواردی همچون اعتقادات دینی، اخلاقی و انقلابی قابل طرح است و در حوزة گرایش مضامینی مانند روحیات خودساخته، مقتدر، منزجر از جنگ، کنجکاو و عفیفانه ذکر شده است. در حوزة کنش نیز مواردی همچون کمک‌رسانی، فعالیت‌های مذهبی، انقلابی، نظامی، فرهنگی و مقید به انجام‌دادن فرایض دینی احصا شده و در پایان نیز عوامل شخصیت‌ساز با محوریت خانواده مورد تأکید قرار گرفته است.
آذرتاش آذرنوش؛ زهره دهقان پور
دوره 1، شماره 1 ، بهمن 1388
چکیده
بررسی علل، نحوه و میزان تأثیر‌گذاری حضور زنان در جنگ های صدر اسلام هدف اصلی مقاله‌ی حاضر‌است. حضور و مشارکت زنان در جنگ های صدر اسلام از واقعیت های مسلّم و غیرقابل انکار تاریخ‌اسلام است. هر چند اسلام با حضور زنان در جنگ ها به عنوان رزمنده مخالف است، اما در مواردی که این اقدام به منظور دفاع از جان خویش، یا دفاع از وجود مبارک پیامبر ...
بیشتر
بررسی علل، نحوه و میزان تأثیر‌گذاری حضور زنان در جنگ های صدر اسلام هدف اصلی مقاله‌ی حاضر‌است. حضور و مشارکت زنان در جنگ های صدر اسلام از واقعیت های مسلّم و غیرقابل انکار تاریخ‌اسلام است. هر چند اسلام با حضور زنان در جنگ ها به عنوان رزمنده مخالف است، اما در مواردی که این اقدام به منظور دفاع از جان خویش، یا دفاع از وجود مبارک پیامبر (ص) و ...، انجام‌گرفته، مخالفتی ابراز نشده است و پیامبر اسلام (ص) خانواده و همسران خود را نیز در غزوه ها مشارکت می داد. حضور و فعالیت زنان در جنگ ها در دوره‌ی مهم و تأثیر گذار صدر اسلام و درک این مطلب که علل حضور و میزان تأثیر‌گذاری آنان در میادین جنگ تا چه حد بوده، از اهمیتی ویژه برخوردار است. بنابراین در این پژوهش سعی شد تا علل مشارکت زنان در جنگ ها، فعالیت های متعدد آنان در پشت جبهه، همچنین فعالیت مستقیم در خط مقدم جنگ و به عنوان رزمنده و میزان تأثیر گذاری آنان در صحنه های نبرد تجزیه و تحلیل شود. روش تحقیق در این مقاله، روش تاریخی با رویکردی اجتماعی، از نوع تحلیل و مبتنی بر بهره‌گیری از اطلاعات منابع، مقایسه ی آن ها با یکدیگر، تحلیل و نقد متون می باشد. نتایج به دست‌آمده نشان می دهد که مشارکت زنان در جنگ های صدر اسلام با اهداف و انگیزه‌های مختلف انجام‌گرفته و زنان به عنوان عنصری فعال و مؤثر و به منظور کمک رسانی به مردان جنگجو، هم در پشت جبهه ها حضور داشتند و هم به گاه نیاز، در نبرد با سپاه دشمن حاضر می شدند و در بسیاری از موارد، جنگ را به نفع سپاه خویش تغییر می‌دادند.
