جامعه شناسی
زهرا مختاری؛ مسعود کیانپور؛ احسان آقابابایی
چکیده
وجود عشق به‌منزلۀ مبنایی برای ازدواج و انتخاب همسر در جامعۀ کنونی ایران اهمیت یافته است. از همین‌رو، این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به توصیف چیستی و چگونگی تجربة زیستة عشق ازدواجی در دوران آشنایی تا لحظة عقد از منظر کنش‌گران تازه‌‌ازدواج‌کرده می‌پردازد. جامعۀ مطالعه‌شده شامل شهروندان متأهل شهر اصفهان است که ...
بیشتر
وجود عشق به‌منزلۀ مبنایی برای ازدواج و انتخاب همسر در جامعۀ کنونی ایران اهمیت یافته است. از همین‌رو، این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به توصیف چیستی و چگونگی تجربة زیستة عشق ازدواجی در دوران آشنایی تا لحظة عقد از منظر کنش‌گران تازه‌‌ازدواج‌کرده می‌پردازد. جامعۀ مطالعه‌شده شامل شهروندان متأهل شهر اصفهان است که در سال‌های ابتدایی زندگی مشترک‌اند. از طریق نمونه‌گیری هدفمند و با مصاحبة عمیق با 24 نفر، داده‌ها جمع‌آوری و با استفاده از روش تحلیل پدیدارشناسی هشت‌مرحله‌ای، مبتنی بر روش باتلرـ کیسبر، تحلیل شد. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که تجربة زیست‌شدة عشق ازدواجی در دوران آشنایی تا لحظة عقد از طریق نوعی تقابل عقل و احساس در سه مرحلۀ زمانی برساخته می‌شود؛ تقابل میان «رمانتیک‌گرایی پیشین» و «واقعیت‌گرایی پیشین» قبل از مواجهه و میان «به دل نشستن»، «واقعیت‌گرایی پسین» و «رخدادهای جرقه‌ای» بعد از مواجهه با طرف مقابل، که به‌طورکلی با مضمون «سرگردانی میان بیم و امید» مشخص شد. لحظة عقد نیز در عین داشتن چنین تقابلی، به‌عنوان لحظه‌ای محوری در آگاهی کنش‌گران، با دربر داشتن مضمون اصلی «دوگانگی لحظۀ عقد»، از یک‌سو «اوج سرگردانی» را در خود دارد و از سوی دیگر به این سرگردانی خاتمه می‌دهد؛ به این معنا که پس از لحظۀ عقد، تردید کنش‌گران به صفر می‌رسد و آن‌ها نوعی «تحول احساسی» را تجربه می‌کنند.
جامعه شناسی
وریا شیخ ذکریایی؛ امید محمدی؛ صلاح الدین کریمی؛ ایوب نافعی
چکیده
موضوع این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان شهرستان سنندج در گروه سنی 20 تا 40 سال در سال 1394 است. مشارکت سیاسی به‌منزلۀ یکی از شاخصهای عمدۀ توسعه تلقی می‌شود. اگر توسعۀ سیاسی را به معنای «گسترش مشارکت و رقابت گروه‌های اجتماعی در زندگی سیاسی» در نظر بگیریم، بی‌شک یکی از پیش‌نیازهای آن مشارکت سیاسی خواهد بود. اهمیت ...
بیشتر
موضوع این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت سیاسی زنان شهرستان سنندج در گروه سنی 20 تا 40 سال در سال 1394 است. مشارکت سیاسی به‌منزلۀ یکی از شاخصهای عمدۀ توسعه تلقی می‌شود. اگر توسعۀ سیاسی را به معنای «گسترش مشارکت و رقابت گروه‌های اجتماعی در زندگی سیاسی» در نظر بگیریم، بی‌شک یکی از پیش‌نیازهای آن مشارکت سیاسی خواهد بود. اهمیت حضور زنان در عرصه‌های سیاسی برای به ثمر رسیدن توسعۀ همه‌جانبه مورد تأکید سیاست‌گذاران است. ازاین‌رو، بررسی عواملی که می‌تواند بر مشارکت سیاسی زنان مؤثر باشد ضروری می‌نماید تا بتوان بر تکیه بر آن‌ها میزان و سطح مشارکت سیاسی زنان را ارتقا بخشید و به اهداف توسعه‌ای دست یافت. حجم نمونۀ این تحقیق گروه سنی 20 تا 40 سال شهرستان سنندج بالغ بر 384 نفر است. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است. با استفاده از نرم‌افزار Spss به آزمون فرضیات پرداختیم. نتایج یافته‌ها حاکی از این است که بین اعتماد سیاسی، آگاهی سیاسی، تمایل خانواده، سازمان‌های داوطلبانه و مشارکت سیاسی رابطۀ معناداری وجود دارد. بدین ترتیب، افزایش آگاهی مردم و درگیر‌کردن آن‌ها در سرنوشت خود از طریق سازمان‌های مردم‌نهاد باعث افزایش مشارکت آن‌ها و در‌نتیجه افزایش اعتماد سیاسی‌‌شان خواهد شد.
جامعه شناسی
داریوش رضاپور؛ حسن چنانی نسب؛ رحمان باقری
چکیده
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطۀ بین جامعه‌پذیری و هویت جنسیتی بین دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول بوده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی و شیوة گردآوری داده‌ها استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعة آماری همۀ دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر دزفول بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین شدند. نمونه‌گیری ...
بیشتر
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطۀ بین جامعه‌پذیری و هویت جنسیتی بین دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول بوده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی و شیوة گردآوری داده‌ها استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعة آماری همۀ دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر دزفول بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین شدند. نمونه‌گیری به شیوة تصادفی طبقهای چندمرحلهای انجام شد. نتایج آزمون پیرسون نشان می‌دهد که بین متغیر وابستة این پژوهش (هویت جنسیتی) و برخی متغیرهای مستقل همبستگی وجود دارد. مقدار همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته و متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی و قدرت تصمیمگیری، در مجموع 1/22درصد از تغییرات در متغیر وابسته هویت جنسیتی را تبیین می‌کنند. نتایج تحلیل رگرسیون گامبهگام نیز نشان داد که متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی و قدرت تصمیمگیری تأثیرگذارترین عوامل بر هویت جنسیتیاند.
جامعه شناسی
احسان آقابابایی؛ مهوش خادم الفقرایی
چکیده
روابط اعضای خانوادة ایرانی، متناسب با شرایط جدید، در سال‌های کنونی تغییر کرده و در حال شکل‌پذیری به گونه‌ای جدید است. سینمای ایران با خلق کلیشه‌هایی از روابط، شخصیت‌ها و موقعیت‌ها، نقش مهمی در برساخت ذهنی انسان ایرانی به روابط خانوادگی دارد. در همین زمینه، این مقاله به دنبال توصیف بازنمایی روابط عمودی و افقی اعضای خانواده در فیلم‌ها، ...
بیشتر
روابط اعضای خانوادة ایرانی، متناسب با شرایط جدید، در سال‌های کنونی تغییر کرده و در حال شکل‌پذیری به گونه‌ای جدید است. سینمای ایران با خلق کلیشه‌هایی از روابط، شخصیت‌ها و موقعیت‌ها، نقش مهمی در برساخت ذهنی انسان ایرانی به روابط خانوادگی دارد. در همین زمینه، این مقاله به دنبال توصیف بازنمایی روابط عمودی و افقی اعضای خانواده در فیلم‌ها، تفسیر کنشهای اعضای خانواده در موقعیتهای بحران و حل مسئله و تفسیر پیوند وضعیت خانواده در فیلم‌ها با شرایط اجتماعی و سیاسی دهة هشتاد است. روش استفاده‌شده، تحلیل روایت است که با کمک نظریة چتمن سامان یافته و حجم نمونه متشکل از پنج فیلم شام آخر (1380)، تب (1382)، رؤیای خیس (1384)، کنعان (1386) و هفت دقیقه تا پاییز (1388) از دهة هشتاد است. نتایج حاکی از آن است که خانوادۀ بازنماییشده، خانوادهای بحرانزده است. کنشهای خشونتآمیز و رخداد طلاق، این بحران را نمایندگی می‌کنند و فاصلهگیری از نقشهای سنتی و فردگرایی دلایل این بحراناند. در این بین، سینمای ایران در موقعیتهای بحران به جای حل مسئلۀ مورد نظر، یا با بازگشت به سنتها به شکل موقت، آن را به تأخیر میاندازند یا با ایجاد ابهام در روابط و نقشها به تشدید بحران منجر می‌شود.
جامعه شناسی
منصوره اعظم آزاده؛ مریم قاضی نژاد؛ آرزو صادقی ولنی
چکیده
با ورود به هزارۀ جدید، جهان شاهد رشد جمعیت و شهرنشینی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه بوده است. این روند موجب توسعۀ شهرنشینی، گسترش کلانشهرها و پیچیدهتر شدن روابط اجتماعی شده است. ظهور چنین شهرهایی همراه با بروز مسائل مختلف شهری، از قبیل: گسترش حاشیه‌نشینی، افزایش جرایم اجتماعی و در‌مجموع کاهش امنیت اجتماعی بوده است. ...
بیشتر
با ورود به هزارۀ جدید، جهان شاهد رشد جمعیت و شهرنشینی، به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه بوده است. این روند موجب توسعۀ شهرنشینی، گسترش کلانشهرها و پیچیدهتر شدن روابط اجتماعی شده است. ظهور چنین شهرهایی همراه با بروز مسائل مختلف شهری، از قبیل: گسترش حاشیه‌نشینی، افزایش جرایم اجتماعی و در‌مجموع کاهش امنیت اجتماعی بوده است. در این میان، زنان دغدغه‌های خاص خود را دارند. این مطالعه در‌صدد بررسی عوامل مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی زنان ساکن در محلات ونک و سرآسیاب است. مدل نظری تحقیق (با الهام از دیدگاه نظریهپردازانی همچون گیدنز، پارسونز، اسکوگان و پین) از مجموعهای از متغیرهای اثرگذار بر احساس امنیت در محله تشکیل شده است. این متغیرها شامل متغیر موقعیت محله به‌منزلۀ متغیر مستقل و نظم و اعتماد به‌منزلۀ متغیر پیوند‌دهندۀ موقعیت محله و احساس امنیت‌اند. به منظور بررسی تجربی مدل تحقیق، از روش پیمایش و تکنیک پرسشنامه به‌عنوان ابزار جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت نمونۀ این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحلهای انتخاب شد که متشکل از 270 نفر از زنان ساکن در محلۀ ونک و سرآسیاب است. نتیجه بیانگر تفاوت احساس امنیت زنان براساس موقعیت محله است. نتایج ضریب رگرسیونی چند‌متغیره نشان داد در هر دو محله، موقعیت محله در ابعاد کالبدی‌ـ فیزیکی و غیرکالبدی‌ـ اجتماعی و اعتماد بینشخصی بر احساس امنیت ساکنان تأثیرگذار است و آنچه سبب تمایز احساس امنیت در این دو محله می‌شود، اثر نظم فیزیکی (بتا 51درصد)، اعتماد تعمیم‌یافته (بتا 15درصد) و اعتماد بنیادی (بتا 10درصد) در محلۀ ونک و نظم اجتماعی (بتا 27درصد) در محلۀ سرآسیاب است.
جامعه شناسی
امیر رستگارخالد؛ ساجده مقدمی
چکیده
با کاهش نرخ رشد و پیرشدن جمعیت کشورها، جمعیت جوامع به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز تبدیل شده است. این موضوع بسیاری از متفکران را به سمت درک عوامل مؤثر بر کاهش باروری سوق داده است. فهم چگونگی کاهش باروری مستلزم درک تغییرات خانواده و جایگاه زنان بر اثر تغییرات جهانی است، زیرا زنان، به‌عنوان یکی از ارکان مهم خانواده و باروری، تغییرات ...
بیشتر
با کاهش نرخ رشد و پیرشدن جمعیت کشورها، جمعیت جوامع به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز تبدیل شده است. این موضوع بسیاری از متفکران را به سمت درک عوامل مؤثر بر کاهش باروری سوق داده است. فهم چگونگی کاهش باروری مستلزم درک تغییرات خانواده و جایگاه زنان بر اثر تغییرات جهانی است، زیرا زنان، به‌عنوان یکی از ارکان مهم خانواده و باروری، تغییرات بسیاری را در موقعیت خود تجربه کردهاند. این تغییرات بر نگرش زنان و مردان به فرزند نیز بیتأثیر نبودهاند. در این مقاله، سعی شده تفاوتهای نگرش به فرزند در میان 400 زوج 15ـ49 سالۀ تهرانی با استفاده از پرسشنامه بررسی شود. یافتههای نهایی پژوهش نشان می‌دهد که تفاوت معناداری میان زوجین در زمینۀ ارزشهای مثبت و منفی فرزند و ارزشهای خانوادۀ کوچک و بزرگ وجود ندارد. این موضوع مؤید آن است که زوجین در زمینۀ نگرش به فرزند به همگرایی رسیدهاند. علاوه بر این، درآمد و تحصیلات نیز با ارزشهای مثبت رابطۀ معناداری دارند. در میان متغیرهای تحقیق، سن نیز با ارزشهای کوچک خانواده رابطۀ معناداری دارد. نتیجهگیری کلی نیز بر پذیرش هنجارهای لیبرال در زمینۀ فرزندآوری تأکید دارد.
جامعه شناسی
محمد اکبری؛ داریوش بوستانی؛ الهام زیدآبادی
چکیده
این مقاله در‌صدد بررسی عوامل مؤثر بر میزان استفادة دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان از لوازم آرایشی است. روش پژوهش پیمایشی است و داده‌های آن از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده‌اند. جامعة آماری شامل کلیة دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان (5413 نفر) و نمونۀ آماری نیز شامل 378 نفر است. چارچوب نظری مستخرج از نظریه‌های پیربوردیو، ...
بیشتر
این مقاله در‌صدد بررسی عوامل مؤثر بر میزان استفادة دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان از لوازم آرایشی است. روش پژوهش پیمایشی است و داده‌های آن از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده‌اند. جامعة آماری شامل کلیة دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان (5413 نفر) و نمونۀ آماری نیز شامل 378 نفر است. چارچوب نظری مستخرج از نظریه‌های پیربوردیو، آنتونی گیدنز و برایان ترنر است. یافته‌ها نشان دادند که متغیرهایی از قبیل تنوعطلبی، مصرفگرایی، سرمایة فرهنگی، مصرف رسانهای، هویت بازاندیشانه و طبقة اجتماعی، گرایش به آرایش، سن، مقطع و ترم تحصیلی رابطۀ معناداری با میزان استفاده از لوازم آرایشی دارند. در‌مجموع، متغیرهای مستقل توانستهاند 37 درصد از متغیر وابسته را تبیین کنند. متغیر تنوعطلبی، بهترین پیشبینیکنندة میزان استفادة دانشجویان دختر از لوازم آرایشی است.
جامعه شناسی
ملیحه شیانی؛ حنان زارع
چکیده
موضوع سرمایة اجتماعی مفهومی پیچیده، چند‌وجهی و بینرشتهای و همچنین از عناصر مهم پویای نظام اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و تولیدی هر جامعه است که طی دهه‌های اخیر در کنار سرمایه‌های فیزیکی و انسانی مورد توجه جدی قرار گرفته است. به‌علاوه، یکی از معیارهای مهم جهت سنجش درجۀ توسعه‌یافتگی یک کشور، میزان اهمیت و اعتباری است که زنان به‌عنوان ...
بیشتر
موضوع سرمایة اجتماعی مفهومی پیچیده، چند‌وجهی و بینرشتهای و همچنین از عناصر مهم پویای نظام اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و تولیدی هر جامعه است که طی دهه‌های اخیر در کنار سرمایه‌های فیزیکی و انسانی مورد توجه جدی قرار گرفته است. به‌علاوه، یکی از معیارهای مهم جهت سنجش درجۀ توسعه‌یافتگی یک کشور، میزان اهمیت و اعتباری است که زنان به‌عنوان نیمی از جمعیت در آن کشور دارند. نقش زنان نهتنها به وسیلة نظام اقتصادی، بلکه از سوی عوامل فرهنگی و اجتماعی تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. بنابراین، هدف این تحقیق بررسی وضعیت سرمایة اجتماعی در میان زنان شاغل است. روش این تحقیق پیمایشی است و به منظور سنجش پایایی و روایی ابزار مطالعه بهترتیب از ضریب آلفای کرونباخ و دو نوع اعتبار صوری و سازه استفاده شده است. یافتههای تحقیق، که با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی از زنان شاغل در محیطهای کار و تولید شهرکهای صنعتی شهر تهران از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده، بیانگر میزان سرمایة اجتماعی متوسط بین افراد بوده است.
جامعه شناسی
بهراد رضوی الهاشم؛ آرین قلی پور
چکیده
مقالۀ حاضر در‌صدد پاسخ به این سؤال است که: فرایند نهادگرایی هنجاری چگونه می‌تواند به ارائۀ الگوی حکمرانی مطلوب نمایندگی کمک کند؟ هدف این است که تعیین شود چگونه میتوان نهاد مجلس شورای اسلامی را با ارزشها و هنجارهای اجتماعی پیوند داد. روش مقاله، توصیفی‌ـ تحلیلی است. آمارهای موجود با تحلیل کیفی و تحلیل ثانویه بررسی شده است. جامعۀ ...
بیشتر
مقالۀ حاضر در‌صدد پاسخ به این سؤال است که: فرایند نهادگرایی هنجاری چگونه می‌تواند به ارائۀ الگوی حکمرانی مطلوب نمایندگی کمک کند؟ هدف این است که تعیین شود چگونه میتوان نهاد مجلس شورای اسلامی را با ارزشها و هنجارهای اجتماعی پیوند داد. روش مقاله، توصیفی‌ـ تحلیلی است. آمارهای موجود با تحلیل کیفی و تحلیل ثانویه بررسی شده است. جامعۀ آماری؛ نمایندگان زن ادوار مجلس شورای اسلامی بوده و داده‌های استفاده‌شده از گزارشهای توسعۀ انسانی سازمان ملل، مجلس شورای اسلامی، سایر متون مرتبط جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل شده است. تاکنون 10 دورۀ انتخابات مجلس در ایران برگزار شده که دورۀ دهم با 96/7 درصد بیشترین آمار حضور زنان در پارلمان را داشته است. نتایج نشان داد وجود محدودیت‌های مدیریتی، اجتماعی و فرهنگی مانع تأثیرگذاری زنان در مجلس بوده است. رشد روز‌افزون سطح کیفی زنان ایجاب میکند که برای اثربخش‌بودن در صحنههای اجتماعی توانمند شوند. حکمرانی مطلوب زنان در پارلمان می‌تواند با توانمندی در ارائۀ طرحهای توسعه‌ای و سطوح مختلف دولتی، خصوصی و مدنی تسهیل شود. لازم است نمایندگان به منظور اثرگذاری بیشتر بر مدیریت فرهنگی‌ـ اجتماعی جامعه در کمیسیون‌ها، فراکسیون‌ها، هیئتها و مجامع تخصصی، فعالانه مشارکت کنند.
جامعه شناسی
احسان آقابابایی؛ داود زهرانی
چکیده
امروزه، در گفتمان سینمایی، پوستر فیلم بخش مهمی از نمایش فیلم محسوب می‌شود. این پوسترها از گفتمان اجتماعی و سیاسی دوران ساخت فیلم متأثرند و هدف مقالۀ حاضر توصیف بازنمایی جنسیت در پوستر فیلمهای پرفروش تاریخ پنجاه سال اخیر سینمای ایران و تفسیر روند تغییرات محتوایی در ارتباط با شرایط گفتمانی دوران نمایش فیلم‌ها و پوسترهاست. ...
بیشتر
امروزه، در گفتمان سینمایی، پوستر فیلم بخش مهمی از نمایش فیلم محسوب می‌شود. این پوسترها از گفتمان اجتماعی و سیاسی دوران ساخت فیلم متأثرند و هدف مقالۀ حاضر توصیف بازنمایی جنسیت در پوستر فیلمهای پرفروش تاریخ پنجاه سال اخیر سینمای ایران و تفسیر روند تغییرات محتوایی در ارتباط با شرایط گفتمانی دوران نمایش فیلم‌ها و پوسترهاست. برای نیل به هدف یادشده، 47 پوستر از فیلمهای پرفروش تاریخ پنجاهسالۀ اخیر سینمای ایران انتخاب شدند. همچنین، برای تحلیل از روش نشانهشناسی «گیلیان دیر» به‌منزلۀ چارچوب مفهومی استفاده شده است. گزارشنویسی مقاله نیز براساس روند تغییرات انجام شده است. نتایج نشان میدهند که به‌طورکلی پوسترهای فیلم‌ها مردمحورند و از گفتمان اجتماعی و سیاسی دوران نمایش تأثیر پذیرفتهاند. بدین معنا که محتوای پوسترها از برنامۀ مدرنیزاسیون محمدرضا شاه، انقلاب اسلامی، جنگ هشتسالۀ ایران و عراق، نوسازی و مصرفگرایی تأثیر پذیرفته و در محتوای خود آن را بازنمایی کردهاند.
جامعه شناسی
فریده حمیدی؛ پردیس عامری
چکیده
زبان از عناصر مهم در شکل‌گیری هویت فرهنگی و انتقال فرهنگ افراد است. در کنار آن، جنسیت در مفهوم تلفیقی آن شامل عناصر زیست‌شناختی، روان‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی است. در‌نتیجه، زبان و هویت‌یابی جنسیتی رابطه‌ای پیچیده دارند. در این زمینه، بررسی بنیادهای زبانی از نگاه اندیشمندان انسان‌شناسی و فمنیسم، یافتن مصادیق تبعیض‌آمیز ...
بیشتر
زبان از عناصر مهم در شکل‌گیری هویت فرهنگی و انتقال فرهنگ افراد است. در کنار آن، جنسیت در مفهوم تلفیقی آن شامل عناصر زیست‌شناختی، روان‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی است. در‌نتیجه، زبان و هویت‌یابی جنسیتی رابطه‌ای پیچیده دارند. در این زمینه، بررسی بنیادهای زبانی از نگاه اندیشمندان انسان‌شناسی و فمنیسم، یافتن مصادیق تبعیض‌آمیز جنسیتی و بررسی نظام زبانی درون هر فرهنگ، از شاخه‌های مهم مطالعات فرهنگی به‌شمار می‌آیند. با این فرض که جامعه می‌تواند از رهگذار زبان، به افراد هویت خاص جنسیتی فرودَست یا فرادَست بخشد، تلاش نوشتار حاضر بر این بوده تا با بررسی داده‌های کتابخانه‌ای و تحلیل این داده‌ها با رویکرد معناکاوانه، توصیفی و انتقادی، به جنسیت‌زدایی از زبان فارسی و عرفانی به منزلة نوآوری فرهنگی بپردازد. برای این مقصود، امکان خوانش‌های جدید با رویکرد انتقادی و نوگرایانه ملاک عمل قرار گرفته است. نکته آن است که در زمینة برنامه‌ریزی برای جنسیت‌زدایی از زبان فارسی، پژوهش‌ها و آسیب‌شناسی‌های نظام‌مند کمتر انجام شده است و ﺑﺴﯿﺎﺭﯼ از ﮐﻠﯿﺸﻪﻫﺎی زبانی، در زبان رایج و زبان عرفانی، ﺑﺪﻭﻥ ﺁﻧﮑﻪ ﺑﻪﻃﻮﺭ ﺟﺪﯼ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻘﺪ ﻭ ﭘﺮﺳﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﯿﺮﻧﺪ، ﻣﺮﺗﺒﺎً ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺑﺎﺯﺗﻮﻟﯿﺪند.
جامعه شناسی
سهیلا صادقی فسایی؛ عاطفه خادمی
چکیده
اشتغال زنان یکی از حوزه‌های مهم مورد توجه در وضعیت اجتماعی آنان بوده است. اهتمام سطوح سیاست‌گذاری، اجرایی، قانون‌گذاری و نخبگانی به کم‌و‌کیف اشتغال زنان نشان‌دهندة این اهمیت است. در این مقاله، با فراتحلیل پژوهش‌های به‌عمل‌آمده شامل 8 پایان‌نامه، 87 کتاب، 132 مقالة علمی و پژوهشی و 13 گزارش پژوهشی از پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانة ...
بیشتر
اشتغال زنان یکی از حوزه‌های مهم مورد توجه در وضعیت اجتماعی آنان بوده است. اهتمام سطوح سیاست‌گذاری، اجرایی، قانون‌گذاری و نخبگانی به کم‌و‌کیف اشتغال زنان نشان‌دهندة این اهمیت است. در این مقاله، با فراتحلیل پژوهش‌های به‌عمل‌آمده شامل 8 پایان‌نامه، 87 کتاب، 132 مقالة علمی و پژوهشی و 13 گزارش پژوهشی از پایگاه‌های اطلاعاتی کتابخانة ملی، ایرانداک و نورمگز با جستوجوی کلیدواژة «زن و اشتغال»، در بازة زمانی 1357 تا 1393، به نمایانسازی زوایای پنهان و آشکار مسئلة اشتغال و سیر حرکتی جمهوری اسلامی ایران در بدنة علمی و دانشگاهی پرداختیم. غلبة رویکرد کمی در روش انجام پژوهش‌ها، توجه به نقش سطحی اشتغال زنان در توسعه، سطحی دیدن روند اشتغال، بیتوجهی به کیفیت اشتغال، نگاه خرد در تبیین موانع اشتغال و... از اهم نتایج این پژوهش است. درحقیقت، سیر کلی پژوهش‌های صورتپذیرفته از یک نگاه ثابت و بدون تغییر در مسئلة اشتغال زنان متأثر بوده و تغییر محتوایی و ساختاری مهمی در این حوزه شکل نگرفته است.
جامعه شناسی
نعیما محمدی؛ خان‌محمد آسکانی
چکیده
شیوههای مختلف ازدواج و زناشویی در هریک از مناطق ایران متأثر از باورهای قومی و مذهبی شکل گرفته است. در شهرستان سرباز، چندزنی بهمنزلة سنتی فرهنگی در شرایطی ساختار غالب خانواده را تشکیل می‌دهد که نشانههایی از تجددگرایی نیز در این منطقه هم‌زمان در حال شکل‌گیری است. با توجه به این ناسازگاری، در پژوهش حاضر به بررسی پیامدهای ...
بیشتر
شیوههای مختلف ازدواج و زناشویی در هریک از مناطق ایران متأثر از باورهای قومی و مذهبی شکل گرفته است. در شهرستان سرباز، چندزنی بهمنزلة سنتی فرهنگی در شرایطی ساختار غالب خانواده را تشکیل می‌دهد که نشانههایی از تجددگرایی نیز در این منطقه هم‌زمان در حال شکل‌گیری است. با توجه به این ناسازگاری، در پژوهش حاضر به بررسی پیامدهای چندزنی در حوزة سلامت روانی 300 مرد تک‌همسر و چندهمسر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای و به‌کارگیری پرسش‌نامة GHQ، پرسش‌نامة کییز و مدل مک مستر پرداخته شده است. یافتههای حاصل از تحلیل واریانس یک‌طرفه نشان داد میانگین سلامت روانی (اضطراب، افسردگی و خشم) نزد مردان 3 یا 4 همسر به شکل معناداری بیشتر از مردان 2 همسر و تک‌همسر است. در‌خصوص میانگین میزان انسجام و شکوفایی نیز سلامت اجتماعی مردان 3 یا 4 همسر بهشکل معناداری پایینتر به دست آمد، اما در میانگین میزان پذیرش این گروه، در مقایسه با دیگر گروهها، تفاوت معناداری حاصل نشد. در‌مجموع، سلامت خانوادههای چندهمسر از حیث میانگین میزان مشارکت همدلانه و پیوند عاطفی به شکل معناداری پایینتر از خانوادة تک‌همسر است. با توجه به نتایج بهدستآمده، پیشنهاد می‌شود، به منظور کاهش خسارات روانی و اجتماعی مردان چندهمسر در این منطقه، خدمات حرفهای خانواده‌درمانی طبق مدل مک مستر از سوی سازمان بهزیستی اجرا شود.
جامعه شناسی
احمد بخارائی؛ فردین علیخواه؛ امین نباتی شاغل
چکیده
یکی از موضوعاتی که در کانون توجه رسانهها قرار دارد، موضوع جنسیت و زنان است. هدف این مقاله واکاوی سوژة زن در فضای گفتمانی سینمای ایران است. در پژوهش ما، عرصة سینما و نشانههای تصویری انتخاب شده است تا با تأملی گفتمانی بر رابطة سینما و واقعیت، از خلال فیلمهای سینمایی، نحوة مواجهة زنان با جهانی را که در آن زیست می‌کنند بشناسیم. ...
بیشتر
یکی از موضوعاتی که در کانون توجه رسانهها قرار دارد، موضوع جنسیت و زنان است. هدف این مقاله واکاوی سوژة زن در فضای گفتمانی سینمای ایران است. در پژوهش ما، عرصة سینما و نشانههای تصویری انتخاب شده است تا با تأملی گفتمانی بر رابطة سینما و واقعیت، از خلال فیلمهای سینمایی، نحوة مواجهة زنان با جهانی را که در آن زیست می‌کنند بشناسیم. در این مقاله، بر پایة نظریات لاکلا و موفه در مورد جامعه، سیاست، سوژگی و قدرت و براساس روش تحلیل گفتمان به تحلیل گفتمانِ نشانهشناختیِ سه فیلم مورد نظر، یعنی لیلا (1375)، دو زن (1377) و جدایی نادر از سیمین (1389)، پرداخته شده است. در این تحلیل، مشخص شد روابط زنان در بستر سلسلهمراتب اجتماعی و همچنین گفتمانهای مسلط بر جامعه و فضای خانوادگی، چندپاره و ازهمگسیخته است؛ کما اینکه نمیتوان یک رویه یا سویة مشخص را بر چگونگی کنش زنان در مناسباتشان در فضای جامعة ایران حاکم دانست و این را میتوان منبعث از معلقبودن روابط در جامعة در حال گذار ایران به‌شمار آورد.
جامعه شناسی
مسعود حاجی زاده میمندی؛ مریم دهقان چناری
چکیده
خانواده بین نهادهای اجتماعی اهمیت خاصی دارد. یکی از جوانب مهم یک نظام زناشویی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می‌کنند و عوامل گوناگونی همچون سبک زندگی بر نحوة ارتباط زوجین با یکدیگر تأثیر میگذارند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ سبک زندگی با رضایت از زندگی زناشویی بین زنان متأهل شهر یزد و ارائۀ راهکارهایی برای ارتقای رضایتمندی ...
بیشتر
خانواده بین نهادهای اجتماعی اهمیت خاصی دارد. یکی از جوانب مهم یک نظام زناشویی، رضایتی است که همسران در ازدواج تجربه می‌کنند و عوامل گوناگونی همچون سبک زندگی بر نحوة ارتباط زوجین با یکدیگر تأثیر میگذارند. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطۀ سبک زندگی با رضایت از زندگی زناشویی بین زنان متأهل شهر یزد و ارائۀ راهکارهایی برای ارتقای رضایتمندی زنان از زندگی زناشویی است. روش پژوهش پیمایشی و جامعۀ آماری زنان متأهل شهر یزد است. تعداد نمونه براساس فرمول نمونه‌گیری کوکران 383 نفر مشخص شد و شیوۀ نمونه‌گیری به صورت خوشه‌ای متناسب است. تکنیک استفاده‌شده برای گردآوری داده‌ها، پرسشنامه است که پایایی و اعتبار کافی دارد. یافتههای پژوهش نشان می‌دهد که میزان رضایتمندی زوجین از زندگیشان در حد متوسط و سبک زندگی پاسخگویان سلامتمحور است و بین سبک زندگی با رضایت از زندگی زناشویی رابطۀ معناداری وجود داشته است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که ابعاد سلامت جسمانی، سلامت اجتماعی و سلامت روان‌شناختی سبک زندگی 2/51 درصد از تغییرات رضایتمندی زناشویی را تبیین می‌کنند.
جامعه شناسی
حسین افراسیابی؛ نسرین بهمنی
چکیده
ازدواج و همسرگزینی یکی از رویدادهای مهم زندگی اجتماعی است که در ادوار و جوامع مختلف به اشکال گوناگون مشاهده شده است. در همین زمینه، پژوهش پیشرو سعی کرده است با نگاهی به شاهنامة فردوسی، منشأ و انگیزههای برون‌همسری در ایران باستان را بررسی کند. برای دستیابی به این امر، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، همة ازدواجهای ...
بیشتر
ازدواج و همسرگزینی یکی از رویدادهای مهم زندگی اجتماعی است که در ادوار و جوامع مختلف به اشکال گوناگون مشاهده شده است. در همین زمینه، پژوهش پیشرو سعی کرده است با نگاهی به شاهنامة فردوسی، منشأ و انگیزههای برون‌همسری در ایران باستان را بررسی کند. برای دستیابی به این امر، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، همة ازدواجهای مطرحشده در شاهنامه بهمنزلة داده‌های پژوهش بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شهریاران و پهلوانان به‌عنوان طبقاتی از جامعهای ایرانی در شاهنامه، به منظور یافتن همسری همسان، رسیدن به اهداف شخصی یا به دلیل مصلحتهای سیاسی اقدام به گزینش همسر در خارج از مرزهای ایران کردهاند. بنابراین، به‌طورکلی میتوان گفت که برون‌همسری در ایران باستان نهتنها یک الگوی رایج ازدواج بوده، بلکه میتوان آن را یک سنت دیرینه دانست که قدمت هزارساله دارد.
جامعه شناسی
اسداله نقدی؛ سارا دارابی
چکیده
گسترش شهرها در دوران معاصر، همراه با پیچیدگی‌های خاص خود از یک‌سو و طرح موضوع فضاها یا قلمروهای عمومی، امکان و کیفیت حضور و بهرهبرداری از این فضاهای شهری از سوی دیگر، سبب شد تا موضوع زنان و شهر در ادبیات جامعهشناسیشهری وارد شود. این پژوهش سعی در واکاوی تجربه و درک زنان از حضور در و دسترسی به فضاهای شهری طراحی‌شده در شهر ایلام ...
بیشتر
گسترش شهرها در دوران معاصر، همراه با پیچیدگی‌های خاص خود از یک‌سو و طرح موضوع فضاها یا قلمروهای عمومی، امکان و کیفیت حضور و بهرهبرداری از این فضاهای شهری از سوی دیگر، سبب شد تا موضوع زنان و شهر در ادبیات جامعهشناسیشهری وارد شود. این پژوهش سعی در واکاوی تجربه و درک زنان از حضور در و دسترسی به فضاهای شهری طراحی‌شده در شهر ایلام دارد. بدین منظور و با استفاده از روش کیفی با 15 زن ایلامی مصاحبة عمیق نیمهساختاریافته انجام و دیدگاه زنان در‌خصوص دسترسی به فضاهای شهری بررسی شده است. نتایج نشان می‌دهد که بدن زنانه یکی از عوامل مهم ایجاد محدودیت است. ترس از تعرض و تجاوز، زنان را از فضاهای شهری دور نگه میدارد. طراحیِ محیطیِ شهر که برای زنان دارای فرزند و زنان خانهدار و همینطور فیزیولوژی خاص زنان جایی در نظر نگرفته است، در دسترسینداشتن زنان به این فضاها نقش مهمی دارد. از طرف دیگر، باید به مؤلفههای فرهنگی و اجتماعی حاکم بر شهر اشاره کرد که حضور زنان را به شرایطی منوط میداند که این شرایط برساختة اجتماع است و عموماً فضاها را به تملک مردان درمیآورد یا به نوعی زنان را برای حضور در فضاها به همسران و کودکان خود وابسته میکند.
جامعه شناسی
سجاد اوجاقلو؛ عباس مرادی؛ ابراهیم قاسمی؛ جمال ارشدی
چکیده
مطالعۀ تغییرات نسلی «ارزش فرزند» و رفتار فرزندآوری در بین زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی، موضوع مقالۀ حاضر است. نسلهای مختلف زنان در ایران، براساس تجربۀ زیستۀ مشترک، نگرش و برداشت متفاوت و گاه متضاد از معنا و مفهوم فرزند و فرزندآوری دارند. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع مقطعی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری ...
بیشتر
مطالعۀ تغییرات نسلی «ارزش فرزند» و رفتار فرزندآوری در بین زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی، موضوع مقالۀ حاضر است. نسلهای مختلف زنان در ایران، براساس تجربۀ زیستۀ مشترک، نگرش و برداشت متفاوت و گاه متضاد از معنا و مفهوم فرزند و فرزندآوری دارند. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع مقطعی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری شامل پنج نسل از زنان شهر زنجان است که از هر نسل 100 نفر انتخاب شده و در مجموع 500 نفر حجم نمونۀ این تحقیق را تشکیل داده‌اند. روش نمونه‌گیری خوشه‌ای دومرحلهای به شیوۀ PPS است. در یافتههای تحقیق، تفاوت میانگین نمرۀ ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری، در بین نسلهای مطالعه‌شده، به لحاظ آماری معنادار است. پایین‌ترین سطح ارزش فرزند در بین نسل زنان سال‌های 1371 تا 1374 و بالاترین سطح مربوط به نسل زنان سال‌های قبل از 1342 است. فردگرایی با ارزش فرزندآوری رابطۀ منفی و معکوس دارد. دینداری و ارزش فرزندآوری رابطۀ مثبت و مستقیمی دارند و تأثیر تجربۀ جهانی‌شدن بر ارزش فرزند، در نسل متولدان 1358 تا 1367 شدیدتر از سایر نسلهاست. تفاوت تغییر رفتار فرزندآوری بین زنان نسلهای مختلف در ایران با توجه به تجربۀ تاریخی، زیستی، و آگاهی نسلی متفاوت هریک از نسل‌ها، همراه با تضاد ساختی و نسلی قابل تبیین است و تغییرات نسلی ارزش فرزند، هم از لحاظ ذهنی و تاریخی و هم از لحاظ عینی و ساختی، قابل بررسی است. تجربۀ جهانی‌شدن زنان در کنار افزایش آگاهی و انتظارات و دگرگونی در نقش و موقعیت آنان پس از انقلاب اسلامی، در برداشت و ارزیابی آنان از ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری تأثیرگذار بوده است.
جامعه شناسی
حسین صمدی میارکلائی؛ حسنعلی آقاجانی؛ موسی مشازمینی؛ حمزه صمدی میارکلائی
چکیده
رفتار شهروندی سازمانی، رفتار ارزشمند و مفیدی است که افراد به‌صورت داوطلبانه از خود بروز میدهند. بنابراین، در دنیای پُر‌چالش کنونی، سازمانها به منظور رقابت در صحنۀ جهانی، در تلاش‌اند کارکنانی را به کار گیرند که فراتر از نقش تعیین‌شده در شغلشان عمل کنند. در‌واقع، هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و سنجش مؤلفههای رفتار شهروندی ...
بیشتر
رفتار شهروندی سازمانی، رفتار ارزشمند و مفیدی است که افراد به‌صورت داوطلبانه از خود بروز میدهند. بنابراین، در دنیای پُر‌چالش کنونی، سازمانها به منظور رقابت در صحنۀ جهانی، در تلاش‌اند کارکنانی را به کار گیرند که فراتر از نقش تعیین‌شده در شغلشان عمل کنند. در‌واقع، هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و سنجش مؤلفههای رفتار شهروندی سازمانی در محیط کار میان کارکنان زن ادارات آموزش و پرورش استان مازندران است. جامعۀ آماری پژوهش نیز، 105 نفر از کارکنان آموزش و پرورش استان مازندراناند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامههای استاندارد استفاده شده و تجزیه و تحلیل داده‌ها بهوسیلۀ نرمافزارهای spss و لیزرل انجام شده است. نتایج آزمون باینومینال نشان داده است که رفتار شهروندی سازمانی و همۀ ابعاد بررسیشده یعنی: نوعدوستی، وظیفهشناسی، جوانمردی، تواضع، و عفت اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار داشته و یافتههای مدل معادلات ساختاری نیز بیانگر تأیید کلیت مدل و ارتباط معنادار مؤلفهها با رفتار شهروندی سازمانی بود.
جامعه شناسی
منیژه پورنعمت رودسری؛ مهتا بذرافکن؛ علی روحانی
چکیده
ادبیات فارسی افزون بر زیبایی، فصاحت، و بلاغت، منبع مهم اطلاعاتی‌ای برای درک سیر تحول فرهنگی و ساختارهای اجتماعی است. ادبیات شفاهی شاخه‌ای از ادبیات است که کارکردهای مهمی در حوزۀ اجتماعی و فرهنگی دارد. لالایی‌ها نیز در‌واقع بخش مهمی از همین ادبیات شفاهی‌اند. مطالعۀ اجتماعی لالایی‌ها از چند جهت اهمیت دارد؛ از یک‌سو وسیله‌ای برای ...
بیشتر
ادبیات فارسی افزون بر زیبایی، فصاحت، و بلاغت، منبع مهم اطلاعاتی‌ای برای درک سیر تحول فرهنگی و ساختارهای اجتماعی است. ادبیات شفاهی شاخه‌ای از ادبیات است که کارکردهای مهمی در حوزۀ اجتماعی و فرهنگی دارد. لالایی‌ها نیز در‌واقع بخش مهمی از همین ادبیات شفاهی‌اند. مطالعۀ اجتماعی لالایی‌ها از چند جهت اهمیت دارد؛ از یک‌سو وسیله‌ای برای شناسایی فرهنگ و شناخت متقابل فرهنگ‌های دیگر محسوب می‌شود و از سویی دیگر موجب شناخت موضوع «مادری‌کردن» می‌شود. در این میان مادری‌کردن علاوه بر اینکه یک مسئلۀ روان‌شناسانه است، رویکردی جامعه‌شناسانه را نیز دربر می‌گیرد و در چرخۀ تغییرات اجتماعی قرار دارد و مملو از نمودهای فرهنگی و اجتماعی است. برای بررسی نظری این موضوع نظریۀ کنش متقابل نمادین و همچنین نظریۀ ننسی چودرو در حوزة مادری‌کردن استفاده شد. سپس با استفاده از رویکرد کیفی، با شیوۀ بازنمایی اجتماعی متن لالایی‌های استان بوشهر بررسی شدند. نتایج بازنمایی این لالایی‌ها نشان‌دهندة این واقعیت بودند که علاوه بر حس مادرانه در لالایی‌ها، این اشعار منعکس‌کنندة فرهنگ بومی و اوضاع اجتماعی و فرهنگی هم هستند. این سروده‌های زنان همچنین مملو از انگاره‌های اجتماعی بوده است که دربارة زنان در جامعه و فرهنگ بومی وجود داشته و اصولاً درک زنان از موقعیتشان در این لالایی‌ها منعکس شده است.
جامعه شناسی
ملیحه شهرستانی؛ احمد اعتمادی؛ محسن سلیمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش رویکرد تلفیقی شناختی‌ـ روان‌نمایشگری بر اصلاح باورهای ارتباطی ناکارآمد زنان متأهل صورت گرفت. جامعۀ آماری این پژوهش کلیۀ زنان متأهل ساکن خوابگاه‌های دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1390 بودند. سی نفر که بالاترین نمره را در سیاهۀ باورهای ارتباطی به‌دست آورده بودند به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش رویکرد تلفیقی شناختی‌ـ روان‌نمایشگری بر اصلاح باورهای ارتباطی ناکارآمد زنان متأهل صورت گرفت. جامعۀ آماری این پژوهش کلیۀ زنان متأهل ساکن خوابگاه‌های دانشگاه علامه طباطبایی در سال 1390 بودند. سی نفر که بالاترین نمره را در سیاهۀ باورهای ارتباطی به‌دست آورده بودند به صورت تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. ابزار استفاده‌شده در این پژوهش سیاهۀ باورهای ارتباطی زناشویی (RBI) است. روش تحقیق شبهآزمایشی بود و از طرح پیشآزمون و پسآزمون با گروه کنترل استفاده شد. گروه آزمایش در نه جلسه، هر هفته یک جلسه، آموزش با رویکرد تلفیقی شناختی‌ـ روان‌نمایشگری شرکت کردند. پس از اتمام برنامه آموزشی، از هر دو گروه پسآزمون به عمل آمد. یافتههای تحقیق با استفاده از روش تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش رویکرد تلفیقی شناختی‌ـ روان‌نمایشگری بر اصلاح باورهای ارتباطی ناکارآمد زنان متأهل در گروه آزمایش مؤثر بوده است.
جامعه شناسی
آسیه خیراللهی؛ احمدرضا نصر اصفهانی؛ محمدرضا نیلی
چکیده
هدف کلی این پژوهش بررسی علل افزایش ورود زنان به دورههای کارشناسی ارشد از منظر تمایلهای علمی و خانوادگی و میزان برآورده‌شدن آن از طریق برنامههای درسی دورهها در دانشگاه اصفهان است. روش به‌کار‌رفته ترکیبی (کمی‌ـ کیفی) است و ابزار استفاده‌شده پرسشنامۀ محقق‌ساخته و مصاحبۀ نیمه‌سازمان‌یافته است که روایی آن‌ها از طریق ...
بیشتر
هدف کلی این پژوهش بررسی علل افزایش ورود زنان به دورههای کارشناسی ارشد از منظر تمایلهای علمی و خانوادگی و میزان برآورده‌شدن آن از طریق برنامههای درسی دورهها در دانشگاه اصفهان است. روش به‌کار‌رفته ترکیبی (کمی‌ـ کیفی) است و ابزار استفاده‌شده پرسشنامۀ محقق‌ساخته و مصاحبۀ نیمه‌سازمان‌یافته است که روایی آن‌ها از طریق نظر متخصصان و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 89/0 برآورد شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان زن سال آخر دورۀ کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 1390ـ1391 بوده و حجم نمونۀ پژوهش با استفاده از فرمول حجم نمونۀ کوکران 254 نفر برآورد شده است. یافتههای کمّی بیانگر مؤثربودن عامل علاقه به علم و رشد شخصی و بیتأثیربودن بهبود زندگی خانوادگی در ورود به دورۀ ارشد است. همچنین، یافته‌ها نشان داد متغیرهای جمعیتشناختی بر میزان تأثیر مؤلفهها تأثیری نداشت. نتایج کمّی در رابطه با میزان برآورده‌شدن انتظارهای از طریق برنامۀ درسی بیانگر آن بوده که برنامۀ درسی انتظار دانشجویان را برآورده نکرده است.
جامعه شناسی
ابوالحسن امین مقدسی؛ کلثوم تنها
چکیده
عزالدین مناصره از شعرای برجستۀ معاصر فلسطینی است که در حوزۀ شعر مقاومت و فلسطین با طرح مضامینی نو در حوزۀ نقد با ارائۀ آرای خود جایگاه خاصی در ادب معاصر یافته است. حضور شخصیتهای سنتی، به‌ویژه شخصیتهای مؤنث اسطوری و فولکلوریک، در شعر وی از بسامد بالایی برخوردار است و شاعر تحت‌تأثیر عوامل فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی، با هنرنمایی ...
بیشتر
عزالدین مناصره از شعرای برجستۀ معاصر فلسطینی است که در حوزۀ شعر مقاومت و فلسطین با طرح مضامینی نو در حوزۀ نقد با ارائۀ آرای خود جایگاه خاصی در ادب معاصر یافته است. حضور شخصیتهای سنتی، به‌ویژه شخصیتهای مؤنث اسطوری و فولکلوریک، در شعر وی از بسامد بالایی برخوردار است و شاعر تحت‌تأثیر عوامل فرهنگی، سیاسی، و اجتماعی، با هنرنمایی خاص، در القای مفاهیم مورد نظر از آن الهام گرفته است. اسطورهها و نمادهای به کار گرفته شده در شعر مناصره، بیشتر ملی، عربی، و بومیاند و صبغۀ مذهبی کمرنگی در آن‌ها دیده می‌شود. او بیشتر از اسطورههایی بهره می‌گیرد که بیانگر پایداری و هویت و میراث ملیاند؛ همانند: زرقاء یمامه، مریم، و جفرا. این مقاله، که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی است، به بیان مفهوم اسطوره و بررسی و تحلیل شخصیتهای اسطورهای زنانه، که منشأ بومی و ملی و نیز اسطورههایی که منشأ دینی و یونانی دارند، می‌پردازد. بنابراین، هدف از نگارش این مقاله بررسی و تحلیل شخصیتهای اسطورهای و نمادین زن و تنوع آن در شعر مناصره است.
