روانشناسی
قدرت الله علیرضایی؛ غلامرضا سالمیان؛ فاطمه کلاهچیان
چکیده
یونگ روان‌پزشک سوئیسی، در روانشناسی تحلیلی خود کهن‌الگوهای بسیاری را مطرح کرده‌است که می‌توانند معیارها و ملاک‌های مفیدی در سنجش، بررسی و تحلیل آثار ادبی در نقد روان‌شناختی باشند. یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین این کهن‌الگوها، کهن‌الگوی «مادرمثالی» است که تصویری ذهنی و جهان‌شمول در شخصیّت و فردیّت بشر است و به دو صورت ...
بیشتر
یونگ روان‌پزشک سوئیسی، در روانشناسی تحلیلی خود کهن‌الگوهای بسیاری را مطرح کرده‌است که می‌توانند معیارها و ملاک‌های مفیدی در سنجش، بررسی و تحلیل آثار ادبی در نقد روان‌شناختی باشند. یکی از مهم‌ترین و حیاتی‌ترین این کهن‌الگوها، کهن‌الگوی «مادرمثالی» است که تصویری ذهنی و جهان‌شمول در شخصیّت و فردیّت بشر است و به دو صورت مثبت و منفی جلوه می‌کند. سیمین بهبهانی از جمله شاعران معاصر ادبیّات فارسی است که نمودهای مادرمثالی در اشعار او بازتاب داشتهاست. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- توصیفی انجام گرفتهاست، به دنبال کشف نمودهای کهنالگویی مادرمثالی در مفاهیم و سازههای شعری سیمین بهبهانی و شناسایی نمودهای مثبت و منفی آن با نگرش نقد اسطورهای- روان‌شناختی است. نتایج پژوهش نشان از بازتاب 60 درصدی نمود مثبت و 40 درصدی نمود منفی مادرمثالی در شعر سیمین دارد؛ در شکل مثبت به ترتیب بسامد، همذاتپنداری با گیاهان، مادرزمینی، زایش و پرورش، شوق و شفقّت و فصل بهار بیشترین نمود را دارند و در بُعد منفی بیشترین بسامد مربوط به فصلهای منفی، مرگاندیشی، شب، مرداب و زمین سترون است. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
روانشناسی
زهره خسروی؛ سیده فاطمه موسوی؛ زهرا خاوری؛ مریم خاوری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی بینفرهنگی نگرش به نقشهای جنسیتی، ارزشهای والدینی و فرسودگی والدینی در دو گروه از والدین ایرانی و مهاجران افغان انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش دو گروه از والدین ایرانی ساکن تهران و والدین مهاجر افغان ساکن شهر تهران بودند که 398 والد شامل 199 والد مهاجر افغان ساکن شهر تهران (97 پدر و 102 مادر) و تعداد 199 والد ایرانی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی بینفرهنگی نگرش به نقشهای جنسیتی، ارزشهای والدینی و فرسودگی والدینی در دو گروه از والدین ایرانی و مهاجران افغان انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش دو گروه از والدین ایرانی ساکن تهران و والدین مهاجر افغان ساکن شهر تهران بودند که 398 والد شامل 199 والد مهاجر افغان ساکن شهر تهران (97 پدر و 102 مادر) و تعداد 199 والد ایرانی ساکن شهر تهران (93 پدر و 106 مادر) به روش نمونه‌گیری دردسترس و داوطلب از مناطق مختلف شهر تهران برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای سنجش شامل مقیاس نگرش به نقشهای جنسیتی، مقیاس ارزشها در بزرگسالان و مقیاس فرسودگی والدینی بود. نتایج پژوهش نشان داد والدین دو گروه ایرانی و افغان در فرسودگی والدینی، نگرش به نقش جنسیتی سنتی و از بین ارزشهای والدینی قدرت و پیشرفت، اثرگذاری و خودگردانی، سخاوتمندی و خیرخواهی تفاوت دارند. در رابطه با اثر جنس نتایج مشخص کرد مادران و پدران در فرسودگی والدینی، نگرش به نقشهای جنسیتی و ارزشهای والدینی به جز اثرگذاری و خودگردانی تفاوت معنی داری با یکدیگر داشتند. در تعامل اثر غیربومی بودن و جنسیت، پدران ایرانی در نقشهای جنسیتی ویژه، پدران افغان در نقش سنتی جنسیتی و مادران ایرانی در نقش جنسیتی دوگانه نمرات بیشتری کسب کردند. از میان ارزشهای والدینی نیز پدران افغان به ارزش های قدرت-پیشرفت و منحصربهفردبودن بیش از پدران ایرانی اهمیت میدادند. قرابت فرهنگی منجر به مهاجرت خانوادههای افغان علیرغم اقامت طولانیمدت در جامعۀ مقصد، با حفظ ارزشها و سنتهای فرهنگی جامعۀ افغان همراه است؛ تا جاییکه جایگاه والدین، نگرشهای جنسیتی سنتی و حس متفاوتبودن بهعنوان ارزشهای مهم در فرزندان تشویق می‌شود.
روانشناسی
شهرام نوری ثمرین؛ علیرضا نوری
چکیده
با توجه به گسترة معنویت در زوایای مختلف زندگی انسان و لزوم ارزیابی نقش معنویت در کیفیت زندگی، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط ابعاد کیفیت زندگی با هوش معنوی و مؤلفههای آن در پرستاران زن بود. این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش شامل همة پرستاران زن شاغل در بیمارستان‌های شهر اهواز بود که براساس جدول کرجسی مورگان ...
بیشتر
با توجه به گسترة معنویت در زوایای مختلف زندگی انسان و لزوم ارزیابی نقش معنویت در کیفیت زندگی، هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط ابعاد کیفیت زندگی با هوش معنوی و مؤلفههای آن در پرستاران زن بود. این پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش شامل همة پرستاران زن شاغل در بیمارستان‌های شهر اهواز بود که براساس جدول کرجسی مورگان نمونه‌ای به تعداد 200 نفر به روش تصادفی طبقهای انتخاب شدند. برای جمعآوری داده‌ها از پرسشنامههای هوش معنوی کینگ و کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (فرم کوتاه) استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. نتایج نشان داد که بین هوش معنوی و مؤلفههای آن (معناسازی شخصی، آگاهی متعالی، تفکر وجودی انتقادی) با کیفیت زندگی رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین، مشخص شد که ابعاد هوش معنوی (معناسازی شخصی، گسترش آگاهی و آگاهی متعالی) پیشبینیکنندة مثبت و معنادار برای کیفیت زندگی و مؤلفههای آن بودند. افزون بر این، ابعاد هوش معنوی 3/9 درصد از واریانس کل کیفیت زندگی پرستاران را تبیین کردند.
روانشناسی
اقبال زارعی؛ معصومه اسمعیلی؛ طیبه شکیبایی؛ موسی جاودان
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیرالگوی مشاورهای اسماء‌الحسنی بر کیفیت زناشویی زنان بود. این پژوهش به روش نیمه‌تجربی با استفاده از گروه کنترل و طرح پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون انجام گرفت. جامعة آماری پژوهش حاضر، مادران 30-48 ساله بودند که دخترانشان در سال تحصیلی 1395ـ1396 در دبیرستان‌های متوسطة شهر تهران تحصیل می‌کردند. نمونة آماری شامل 30 ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، بررسی تأثیرالگوی مشاورهای اسماء‌الحسنی بر کیفیت زناشویی زنان بود. این پژوهش به روش نیمه‌تجربی با استفاده از گروه کنترل و طرح پیش‌آزمون‌ـ پس‌آزمون انجام گرفت. جامعة آماری پژوهش حاضر، مادران 30-48 ساله بودند که دخترانشان در سال تحصیلی 1395ـ1396 در دبیرستان‌های متوسطة شهر تهران تحصیل می‌کردند. نمونة آماری شامل 30 زن بود که به شیوة نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. سپس شرکت‌کنندگان در گروه آزمایش در ده جلسة آموزشی مبتنی بر اسماء‌الحسنی شرکت کردند. محتوای جلسات آموزشی، با توجه به منابع موجود و مرتبط با اسماء‌الحسنی و حدیث معروف پیامبر، که در آن 99 اسم الهی شمرده شده، تنظیم شده است. ابزار پژوهش، پرسشنامة کیفیت زناشویی اصلاح‌شدة باسبی و همکاران (1995) بود که هر دو گروه آن را تکمیل کردند. در پایان، نتایج بین دو گروه از طریق تحلیل کواریانس چندمتغیری مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمره‌های کیفیت زناشویی و زیرمقیاس‌های آن شامل توافق، رضایت و انسجام در مرحلة پس‌آزمون در گروه آزمایش افزایش معناداری یافته است (005/0>p). با توجه به یافته‌های این پژوهش، الگوی مشاورهای اسماء‌الحسنی بر کیفیت زناشویی زنان تأثیر دارد و میتواند در تدوین مداخلات زوج‌درمانی مورد استفاده متخصصان قرار گیرد.
روانشناسی
مرضیه شهریاری؛ مریم مختاری
چکیده
در قرن اخیر، با رشد و توسعۀ جوامع، افزایش سرسام‌آور انواع آسیب‌های اجتماعی در جوامع مختلف رخ داده است. از مواردی که به‌منزلۀ آسیب تلقی می‌شود، طلاق در جامعۀ ایران است. امروزه، سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. هدف مقالۀ حاضر آن است که با استفاده از مفهوم عشق و ...
بیشتر
در قرن اخیر، با رشد و توسعۀ جوامع، افزایش سرسام‌آور انواع آسیب‌های اجتماعی در جوامع مختلف رخ داده است. از مواردی که به‌منزلۀ آسیب تلقی می‌شود، طلاق در جامعۀ ایران است. امروزه، سوژه‌های انسانی، فانتزی‌هایی را برای خود می‌سازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. هدف مقالۀ حاضر آن است که با استفاده از مفهوم عشق و فانتزی لاکان، یک مسئلۀ اجتماعی (طلاق) را تبیین کند. بدین منظور، چارچوب مفهومیای ملهم از نظریۀ ژاک لاکان دربارۀ فانتزی و جنس عشق و طلاق در مباحث لاکان منظومة روشی این مقاله را تشکیل میدهند. وجه ناخودآگاه وقوع طلاق با استفاده از مفهوم فانتزی لاکان، بین 9 زن طلاقگرفته تحلیل شده و داده‌ها از طریق مصاحبۀ عمیق گردآوری شده است. یافته‌های مقاله نشان میدهد مخاطب برحسب سناریوی فانتزیگونه و با میلی برساختهشده، درصدد یافتن آن مصداق فانتزی در جامعه برمیآید، اما هنگام دسترسی، سوژه با تجربۀ ناخوشایند واقعیت روبهرو شده و مصداق عینی فانتزی را فردی معمولی مییابد که هیچ وجه مشترکی با تصویر خیالی از آن ندارد.
روانشناسی
عبدازهرا نعامی؛ شهرام نوری ثمرین
چکیده
با توجه به علاقۀ گستردۀ دانشجویان به شبکه‌های اجتماعی، بررسی ویژگی‌های کاربران به‌منزلۀ پیشایندهای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی اهمیت ویژه‌ای دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش احساس تنهایی و عزت نفس در پیش‌بینی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در دانشجویان دختر است. پژوهش حاضر، از نوع همبستگی است. نمونه‌ای به تعداد 335 دانشجوی دختر ...
بیشتر
با توجه به علاقۀ گستردۀ دانشجویان به شبکه‌های اجتماعی، بررسی ویژگی‌های کاربران به‌منزلۀ پیشایندهای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی اهمیت ویژه‌ای دارد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش احساس تنهایی و عزت نفس در پیش‌بینی اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی در دانشجویان دختر است. پژوهش حاضر، از نوع همبستگی است. نمونه‌ای به تعداد 335 دانشجوی دختر با استفاده از روش نمونه‌برداری خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب شدند و به وسیلۀ مقیاس‌های احساس تنهایی اجتماعی‌ـ عاطفی بزرگسالان (SELSA-S )، عزت نفس روزنبرگ (RSES) و پرسشنامۀ محقق‌ساختۀ اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی ارزیابی شدند. داده‌ها از طریق روش‌های رگرسیون چندگانه و همبستگی پیرسون تحلیل شد.نتایج نشان داد که بین احساس تنهایی (001/0 P<,36/0 R=) و عزت نفس ( 001/0 P<,26/0- R=) با اعتیاد به شبکة اجتماعی مجازی رابطۀ معنادار وجود دارد. افزون بر این، بین ابعاد احساس تنهایی و اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی رابطۀ مثبت و معناداری وجود دارد. براساس تحلیل رگرسیون چندگانه، احساس تنهایی (345/0 =β) و عزت نفس (244/0- =β) می‌توانند اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی مجازی را به‌طور معنادار پیش‌بینی کنند. نتایج دیگر نشان داد که ابعاد سه‌گانۀ احساس تنهایی به ترتیب (خانوادگی، رمانتیک و اجتماعی) پیش‌بینی‌کنندۀ قوی برای اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی هستند.
روانشناسی
مریم فلاحی؛ سیدرضا فلاح چای؛ اقبال زارعی
چکیده
هدف پژوهش حاضر مقایسۀ انتظارات و هدف از ازدواج زنان و دختران شهر شیراز بود. تعداد 180 شرکت‌کننده (90 زن و 90 دختر) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبۀ ساختار‌یافته و مقیاس نگرش و انتظار ازدواج (MAES) در نظر گرفته شد. آزمودنی‌ها پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی، مقیاس نگرش، و انتظار از ازدواج (36 سؤالی) ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر مقایسۀ انتظارات و هدف از ازدواج زنان و دختران شهر شیراز بود. تعداد 180 شرکت‌کننده (90 زن و 90 دختر) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبۀ ساختار‌یافته و مقیاس نگرش و انتظار ازدواج (MAES) در نظر گرفته شد. آزمودنی‌ها پرسشنامۀ جمعیت‌شناختی، مقیاس نگرش، و انتظار از ازدواج (36 سؤالی) را کامل کردند. برای تحلیل داده از روش توصیفی (میانگین و انحراف معیار)، آزمونt و کای دو استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین انتظارات از ازدواج زنان و دختران وجود داشت (05/0P<). یافته‌ها تفاوت معناداری بین دو گروه در سه خرده‌مقیاس اصلی انتظارات، قصد ازدواج، نگرش کلی به ازدواج، و انتظار از ازدواج را نشان داد. در خرده‌مقیاس‌های فرعی، تفاوت معناداری بین نگرش منفی به ازدواج، ترس/ شک و تردید و عشق در زنان و دختران وجود داشت. اما تفاوت معناداری در سایر خرده‌مقیاس‌ها از قبیل احترام، اعتماد، مسائل مالی، معنا، و صمیمیت جسمانی مشاهده نشد. همچنین، از نظر هدف از ازدواج بین اهداف با انگیزۀ عاطفی، مذهبی، اجتماعی‌ـ فرهنگی، اقتصادی، و ایده‌آل‌گرایانه تفاوت معناداری (01/0P<) مشاهده شد، اما بین اهداف جنسی تفاوت معنادار نبود. نتیجۀ کلی این مطالعه بیانگر این است که زنان نسبت به دختران انتظارات بالاتری از ازدواج داشتند و هدف از ازدواج زنان و دختران متفاوت بود.
روانشناسی
علیرضا بخشایش
چکیده
اعتیاد به اینترنت به استفادة مفرط از اینترنت (روزانه بیش از سه ساعت) اطلاق می‌شود. این پدیده به‌منزلۀ یک بیماری، آسیب روانی یا اجتماعی، و یک مشکل گسترده با پیامدهای جدی است که بین دانش‌آموزان و دانشجویان رو به افزایش است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با اعتیاد به اینترنت در میان دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه‌های دانشگاه ...
بیشتر
اعتیاد به اینترنت به استفادة مفرط از اینترنت (روزانه بیش از سه ساعت) اطلاق می‌شود. این پدیده به‌منزلۀ یک بیماری، آسیب روانی یا اجتماعی، و یک مشکل گسترده با پیامدهای جدی است که بین دانش‌آموزان و دانشجویان رو به افزایش است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل مرتبط با اعتیاد به اینترنت در میان دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه‌های دانشگاه یزد، در سال تحصیلی 1391ـ1392، انجام شد. طرح این پژوهش از نوع توصیفی‌ـ همبستگی بود و 335 نفر از طریق روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامة اعتیاد به اینترنت، پرسشنامۀ شخصیتی پنج‌عاملی NEO، و پرسشنامۀ ادراک تعامل اجتماعی گلاس بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با آزمونهای همبستگی، t مستقل، و تحلیل رگرسیون انجام شد. نتایج نشان داد که بین ویژگی‌های شخصیتی و اعتیاد به اینترنت رابطة معناداری در سطح 01/0 و 001/0 وجود دارد. بین ویژگی‌های شخصیتی با ادراک تعامل اجتماعی نیز رابطة معناداری در سطح 01/0 و 001/0 مشاهده شد. همچنین، یافته‌ها نشان داد بین ادراک تعامل اجتماعی با اعتیاد به اینترنت رابطة معناداری در سطح 001/0 وجود دارد. در میزان اعتیاد به اینترنت تفاوت معناداری بین دانشجویان مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد وجود دارد (01/0p<)، ولی در میزان ادراک تعامل اجتماعی، تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد.
روانشناسی
راضیه نصیرزاده؛ نرجس عرفان منش؛ کاظم رسول زاده طباطبایی؛ محمد مظفری مکی آبادی
چکیده
آزمون طراحی یک قصه (DAS) با درهم آمیختن قصه و نقاشی تلاش می‌کند با ورود به دنیای هیجانی کودک، اطلاعاتی ارزشمند دربارۀ دنیای درونی کودک، که وی به دلیل محدودیت‌های کلامی و شناختی قادر به بیان آن‌ها نیست، فراهم آورد. هدف پژوهش حاضر تحلیل روان‌شناختی محتوای قصه‌های کودکان و ارزیابی محتوای هیجانی، خودانگاره، و استفاده از شوخی کودکان ...
بیشتر
آزمون طراحی یک قصه (DAS) با درهم آمیختن قصه و نقاشی تلاش می‌کند با ورود به دنیای هیجانی کودک، اطلاعاتی ارزشمند دربارۀ دنیای درونی کودک، که وی به دلیل محدودیت‌های کلامی و شناختی قادر به بیان آن‌ها نیست، فراهم آورد. هدف پژوهش حاضر تحلیل روان‌شناختی محتوای قصه‌های کودکان و ارزیابی محتوای هیجانی، خودانگاره، و استفاده از شوخی کودکان دورۀ ابتدایی و نیز فراهم‌آوردن مقایسه‌های جنسیتی، تحولی، و طبقۀ اجتماعی‌ـ اقتصادی برای این سازه‌ها بود. بدین‌منظور، در طرحی پیمایشی‌ـ علّی مقایسه‌ای 500 نفر از دانش‌آموزان مدارس ابتدایی شیراز به شیوۀ خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند و از آن‌ها خواسته شد پس از انتخاب دو تصویر از مجموعه تصاویر مقیاس طراحی یک قصه، قصۀ آن را طراحی و بازگو کنند. از طریق تحلیل قصه‌های بازگو‌شده از سوی کودکان، سه سازۀ محتوای هیجانی، خودانگاره، و استفاده از شوخی ارزیابی شد.
نتایج پژوهش نشان داد که دختران در مقایسه با پسران و کودکان طبقۀ اجتماعی‌ـ اقتصادی بالا در مقایسه با طبقۀ اجتماعی‌ـ اقتصادی پایین محتوای هیجانی و خودانگارۀ مثبت‌تری داشتند و نیز بیشتر از شوخی استفاده می‌کردند. ضمن اینکه با افزایش سن کودکان، نمره‌های آن‌ها در مقیاس محتوای هیجانی، خودانگاره، و کاربرد شوخی افزایش می‌یافت.
جامعه شناسی
آسیه خیراللهی؛ احمدرضا نصر اصفهانی؛ محمدرضا نیلی
چکیده
هدف کلی این پژوهش بررسی علل افزایش ورود زنان به دورههای کارشناسی ارشد از منظر تمایلهای علمی و خانوادگی و میزان برآورده‌شدن آن از طریق برنامههای درسی دورهها در دانشگاه اصفهان است. روش به‌کار‌رفته ترکیبی (کمی‌ـ کیفی) است و ابزار استفاده‌شده پرسشنامۀ محقق‌ساخته و مصاحبۀ نیمه‌سازمان‌یافته است که روایی آن‌ها از طریق ...
بیشتر
هدف کلی این پژوهش بررسی علل افزایش ورود زنان به دورههای کارشناسی ارشد از منظر تمایلهای علمی و خانوادگی و میزان برآورده‌شدن آن از طریق برنامههای درسی دورهها در دانشگاه اصفهان است. روش به‌کار‌رفته ترکیبی (کمی‌ـ کیفی) است و ابزار استفاده‌شده پرسشنامۀ محقق‌ساخته و مصاحبۀ نیمه‌سازمان‌یافته است که روایی آن‌ها از طریق نظر متخصصان و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 89/0 برآورد شده است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کلیۀ دانشجویان زن سال آخر دورۀ کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 1390ـ1391 بوده و حجم نمونۀ پژوهش با استفاده از فرمول حجم نمونۀ کوکران 254 نفر برآورد شده است. یافته‌های کمّی بیانگر مؤثربودن عامل علاقه به علم و رشد شخصی و بیتأثیربودن بهبود زندگی خانوادگی در ورود به دورۀ ارشد است. همچنین، یافته‌ها نشان داد متغیرهای جمعیت‌شناختی بر میزان تأثیر مؤلفهها تأثیری نداشت. نتایج کمّی در رابطه با میزان برآورده‌شدن انتظارهای از طریق برنامۀ درسی بیانگر آن بوده که برنامۀ درسی انتظار دانشجویان را برآورده نکرده است.
