هنر
شمایل شناسی نقش مایه ی زن در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل

ثمره رضائی؛ عطیه یوزباشی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مرداد 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.354892.1890

چکیده
  سقانفارها بناهایی مربوط به دوره‌ی قاجاراند که برخاسته از معماری بومی و آیینی مازندران هستند. در نقوش تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل، مضامین تصویری با محوریت زن به وفور دیده می‌شود. این پژوهش با هدف شناخت مضامین تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجا تکیه بابل و علل اهمیت نقش‌مایه زن‌ و تحلیل بار معنایی این نقوش بر اساس ...  بیشتر

هنر
بازنمایی هویت فرهنگی زنان و دختران درطرح جلد داستان‌های کودک کشورهای عربی/ بازنمایی هویت عربی زنان و دختران در طرح جلد داستان‌های کودک کشورهای عربی

غفران بریمو؛ عفت السادات افضل طوسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 22 آبان 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.363476.1951

چکیده
  تصویرسازی جلد کتاب‌های کودکان به‌عنوان یک رسانه، نقش مهمی در انتقال مفاهیم فرهنگی ایفا می‌کند. تصاویری که می‌توانند هویت فرهنگی کودک را به‌صورت غیرمستقیم تقویت کنند. پژوهش حاضر در پی پاسخ این سؤال است که هویت فرهنگی دختران و زنان در تصویرسازی جلد داستان‌های کودکان کشورهای عربی چگونه نمایش داده شده است؟ لذا با هدف شناخت هویت فرهنگی ...  بیشتر

هنر
تأثیر روابط بینامتنی داستان بلند "مار و مرد" در جلب مشارکت مخاطب در جریان خوانش متن (با درنظرگیری نقش شخصیت زن در خوانش بینامتنی اثر)

یعقوب آژند؛ شاهرخ امیریان دوست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 آذر 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.366445.1975

چکیده
  داستان بلند مار و مرد (57-1355) اثری از سیمین دانشور است که بر اساس روایت‌‌‌‌های اسطوره‌‌‌‌ای، متون مقدّس و روایت‌‌‌های مذهبی به رشته‌‌ی تحریر درآمده ‌است. مبنای نظری این نوشتار در مطالعه و بررسی سهم بینامتنی روایات مذکور در ساخت و پرداخت آن اثر ادبی، تعریف نظری لوران ژنی از مفهوم بینامتنیت در مقاله‌‌ی "راهبرد اشکال" است که در ...  بیشتر

هنر
عوامل مؤثر بر انتخاب لباس اجتماع بانوان با رویکرد مدیریت بدن فوکو و گیدنز (مطالعه موردی: زنان 20 تا 30 ساله در شهر تهران)

مریم مونسی سرخه

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 آذر 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.363645.1950

چکیده
  با ورود انسان به زندگی مدنی، توسعه فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی و شکل‌گیری عقاید دینی، بدن، پوشاک و فرهنگ‌ها شکل گرفتند. مدیریت بدن و رابطه آن با قلمروهای اجتماعی و فرهنگی (جامعه‌شناسی بدن)، انسان را عامل جسم‌مند تعریف می‌کند. به عبارتی، بودن در جهان و آگاهی انسان توسط بدن معین می‌شود. لباس یک تمهید دلالت‌گرایانه و متأثر از رخدادهای ...  بیشتر

هنر
شمایل شناسی جایگاه زن در نگاره اخراج آدم و حوا از بهشت در فالنامه طهماسبی(967 _962ق) با آراء اروین پانوفسکی(1968 _1892 م)

الهه پنجه باشی؛ مطهره سیفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آذر 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.364193.1960

چکیده
  شاه طهماسب صفوی در نیمة دوم حکومتش راه افراطی‌گری را پیش گرفت؛ در این راستا زنان و به ویژه زنان درباری خانه‌نشین شدند. فالنامةطهماسبی (967_962 ه.ق) در همین دوره و به سفارش او نگاری شد. آروین پانوفسکی (1968_1892 م) از پژوهشگران تاریخ هنر است که رویکرد شمایل‌شناسی را روشمند کرد. او سه سطح معنایی برای خوانش اثر هنری قائل شد که در آن محقق به دنبال ...  بیشتر

هنر
نسبت تیپ هنری به گِرَوِشِ پوشاک و بررسی عوامل تأثیرگذار در آن (مطالعه موردی؛ دختران و زنان 20 تا 40 سال شهر تهران سال 1400- 1401)

مریم نیک‌روش؛ عباس نامجو

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 دی 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2024.363841.1955

چکیده
  پپوشاک زنان در نقش پدیده‌ای اجتماعی پس از انقلاب، تغییرات فراوانی را سپری کرده‌ و سبک خیابانی پوشش روزمره نیز تنوع یافت. باتوجه به آن‌که تیپ هنری یکی از سبک‌های خیابانی رایجِ پوشش دهه‌های اخیر و از خرده‌فرهنگ‌های تشکیل‌دهندة فرهنگ ایرانی است، پژوهش حاضر، با هدف شناخت تیپ هنری به گِرَوِشِ پوشاک دختران و زنان شهر تهران، صورت گرفته ...  بیشتر

هنر
خوانش ترامتنی قالیچه زن نشسته محفوظ در گالری احدزاده

ساحل عرفان منش

دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 493-515

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.353617.1877

چکیده
  در دوره قاجار تصاویر زنان بیشتر در قالب زنان اسطوره‌ای یا غربی در قالی‌های تصویری بافته شده است. از جمله قالیچه‌های این دوره که تحت تأثیر هر دو گفتمان قرار گرفته، قالیچه زن نشسته‌ محفوظ در گالری احدزاده است. این قالیچه از نظر شکل ظاهری شباهت بسیار به قالیچه ملکه ارمنستان دارد و همچنین تحت تأثیر قالیچه دنیا بر پشت گاوماهی نیز است. ...  بیشتر

هنر
بازیابی نظام سایزبندی لباس بانوان ایرانی بر اساس مطالعات آنتروپومتریکی

پرستو زمانی؛ خشایار حجتی امامی؛ فریده حاجیانی

دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 567-594

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.353975.1881

چکیده
  از جمله عوامل مهم در تولید پوشاک، الگوسازی و نظام سایزبندی لباس است. لباس به مثابه یک اثر فرهنگی‌هنری باید تناسب لازم با بدن انسان را داشته باشد. الگوسازی بر اساس سایز بدن افراد اقدام مهمی در این زمینه است. سایزبندی کلی همواره نمی‌تواند پاسخگوی تمام افراد جامعه باشد، زیرا برخی افراد از لحاظ اندامی نامتناسب با استانداردهای جهانی هستند. ...  بیشتر

هنر
مطالعه تطبیقی پوشاک اساطیر انسانی در نقاشی‌های دیوارى با زنان سوریه دوره روم(رویکرد کارکردگرایی مالینوفسکی)

الاء بصل؛ ابوالقاسم دادور؛ فاطمه کاتب؛ مریم مونسی سرخه

دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 595-627

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.357663.1914

چکیده
  اساطیر رومی به دلیل تجسم خدایان در قالب پیکره‌هایی انسانی با توانایی‌های ماوراءطبیعی، دارای جایگاهی مقدس و جاودانه بوده‌اند و از ارزش هنری و تاریخی برخوردارند. اسطوره‌ها شامل خدایان، نیمه‌خدایان و صحنه‌های حماسی و نمادین، در نقاشی‌های دیواری رومی سوریه تصویر شده‌اند. این نقاشی‌ها به نمایش رسوم و اصول اخلاقی می‌پردازند و نحوۀ ...  بیشتر

هنر
خوانش ترامتنی یکی از لباسهای زنانه موجود در موزه پوشاک سلطنتی برگرفته از سوزن دوزی بلوچ

فاطمه شیرازی؛ نسترن نوروزی

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 451-469

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.350527.1848

چکیده
  ترامتنیت ژنت از رویکردهای مهم در خوانش و بررسی روابط میان متن‌ها است که این روابط را در شکل‌های گوناگون آن مورد بررسی قرار داده و به پنج دستۀ اصلی تقسیم می‌کند که عبارت‌اند از: بینامتنیت، فرامتنیت، پیرامتنیت، سرمتنیت و بیش‌متنیت. پژوهش پیش‌رو براساس ترامتنیت ژنت به خوانش یکی از لباس‌های زنان موجود در موزۀ پوشاک سلطنتی می‌پردازد. ...  بیشتر

هنر
مطالعه تاثیر عامل گشودگی به تجربه بر تغییرات ترجیح رنگی زنان

الهه شهراد؛ رضا افهمی؛ روح اله باقرزاده

دوره 15، شماره 2 ، مرداد 1402، ، صفحه 181-204

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.347115.1822

چکیده
  رنگ زبانی خاموش، اما قدرتمند است. با توجه به اهمیت نقش رنگ در برقراری ارتباط و جلب‌توجه افراد، شناسایی ترجیح رنگی زنان و عوامل مؤثر بر آن می‌تواند ابزاری کارآمد در بسیاری از حوزه‌های جهان مدرن مانند ارتباطات، تجارت و تولید کالا و محتوا ایجاد نماید. این مقاله با هدف شناسایی تأثیر عامل گشودگی به تجربه (به‌عنوان یکی از ابعاد شخصیت) ...  بیشتر

هنر
نشانه شناسی درون فرهنگی نقشمایه ترکیبی پرنده_با_سر_زن در انگشتری‌های فلزی سپهرنشانه‌ای سلجوقیان ایران

معینه السادات حجازی؛ پریسا شاد قزوینی

دوره 14، شماره 4 ، دی 1401، ، صفحه 519-543

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.343422.1793

چکیده
  نقش‌مایه‌های ترکیبی انسان-پرنده مفاهیم گسترده و گاه متضادی در تمدن بشری دارند. در دوران اسلامی با وجود تحریم صورتگری، همچنان نقوش انسانی و حیوانی، دستمایۀ تزئینات آثار هنر اسلامی بوده و در آثاری چون انگشتری به صورت‌های مختلف به‌کار رفته است. انگشتر در فرهنگ اسلامی اعتباری خاص دارد و بازتاب‌دهندۀ خصایص فرهنگی و باوری مستور در آن ...  بیشتر

هنر
واکاوی نشانه ‏های حضور حرم‏سرا در آثار فرنگی ‏سازی مکتب نقاشی اصفهان

بتول معاذالهی؛ زینب صابر

دوره 14، شماره 3 ، مهر 1401، ، صفحه 463-487

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.334445.1722

چکیده
  در دوران اصفهان صفوی، سیاست محبوس‌نمودن شاهزادگان در حرم‏سرا باعث شد به‌تدریج شاه از کنش جدی در عرصة سیاست کناره‏ گیری کند و در مقابل حرم‏سرا به کانونی از قدرت مبدل شود که در آن مادر شاه، زنان و خواجه ‏سرایان ابتکار عمل سیاسی را به‌دست گیرند. در دوران سلیمان، این کانون به حدی قدرتمند شد که آن را مالک اصلی شاه نامیدند. در همین ...  بیشتر

هنر
گفت‏وگومندی سراسطوره‌های مسلط بر هنر دورۀ‏ قاجار و نقش آن در تصویرگری شخصیت شیرین

مهین سهرابی؛ بهمن نامورمطلق؛ فاطمه مهرابی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 179-197

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.282063.1288

چکیده
  سراسطوره‏های مسلط بر فرهنگ و هنر هر جامعه شکل‏دهندة گفت‏وگوهایی هستند که به جریان‏های فرهنگی و خلق هنری در آن جامعه جهت می‏دهند. در دورة‏ قاجار، ورود و ترویج سراسطورة فرنگ در ایران باعث به‌وجودآمدن تحولاتی شایستة توجه در حوزة فرهنگ و هنر شد. یکی از نمودهای پربسامد و تأثیرگذار چنین تحولی در تصویرگری و به‏خصوص تصویرگری ...  بیشتر

هنر
تحلیل فرایند معنازایی در پوستری اجتماعی از پریسا تشکری براساس آرای کریستوا

زهرا شهریاری؛ فریده آفرین

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 199-231

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.276154.1219

چکیده
  هدف پژوهش شرحِ چگونگی بهرة پریسا تشکری، به‌عنوان طراح زن، از امکانات بصری پوستر برای القای معانی و پیام‏های خاص است. روشن‏کردن معنا و پیام پوستر متکی به مشاهده، توصیف و تفسیر ویژگی‏ها و کیفیت بصری و تجسمی با اتکا به مؤلفه‏های فرایند معنازایی در نظریة زبان کریستواست. مؤلفه‏های ذکرشده را تبادل امر نمادین، امر نشانه‏ای و بینامتنیت ...  بیشتر

هنر
نقد روان‌شناختی شخصیت اصلی زن فیلم رگ خواب (1396) از دیدگاه طرح‌وارۀ جفری یانگ

فاطمه شاهرودی

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 233-249

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.281443.1282

چکیده
  مقالة حاضر با هدف نقد روان‌شناختی فیلم رگ خواب از دیدگاه نظریة طرح‌وارة جفری یانگ انجام پذیرفته است. تلاش فیلم‌ساز در بیان دنیای ذهنی شخصیت زن فیلم باعث شده بتوان فیلم را از دیدگاه طرح‌واره تحلیل کرد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه می‌توان حوادث زندگی قهرمان اصلی زن فیلم را براساس دیدگاه طرح‌واره تبیین کرد؟ اطلاعات به‌کاررفته ...  بیشتر

هنر
بررسی تأثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی در دوره‌های صفوی و قاجار بر چهره‌نگاری و پیکره‌نگاری زن

مرضیه رشیدی؛ علی‌رضا طاهری

دوره 11، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 271-286

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.264119.1132

چکیده
  در دورة صفوی و قاجار، به سبب ارتباط با غرب، تمایل دربار به تجربة دنیای مدرن و اشتیاق جهان غرب به شناخت دنیای شرق نوعی دوگانگی سنتی و مدرن در بسیاری از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و هنری جامعه نمایان شد که این روند بر وضعیت زنان و حضور آن‏ها در عرصه‏های اجتماعی نیز تأثیرگذار بود. چهره‏نگاری در نقاشی ایرانی براساس الگوی مشخصی بوده است. ...  بیشتر

هنر
بازنمایی جنسیت در آثار نقاشان خودآموخته از منظر نشانه شناسی اجتماعی تصویر

آرزو تقی پور؛ فریبا یاوری؛ محسن مراثی

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 65-88

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.268690.1150

چکیده
  هدف این مقاله مطالعة نحوة بازنمایی جنسیت در آثار نقاشان خودآموخته براساس الگوی نشانه‏شناسی اجتماعی تصویر است. خودآموختگان هنرمندانی تعلیم‌ندیده، فاقد آموزش رسمی و آکادمیک‌اند که به‏صورت خودجوش شروع به تولید آثار هنری می‏کنند. تجزیه‏وتحلیل این آثار با استفاده از دستور زبان بصری کرس و ون لیون در خوانش نشانه‏شناسی اجتماعی ...  بیشتر

هنر
تبارشناسی بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) در نگاره‌های اسلامی

تقی حمیدی‌منش؛ ناهید جعفری دهکردی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 473-496

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.259500.1087

چکیده
  یکی از اساطیر قدیمی بشری داستان توفان است. این اسطوره از سرآغاز پیدایش خود تاکنون توجه هنرمندان را در فرهنگ‌های مختلف به خود جلب کرده است. در اکثر قریب به اتفاق تصاویر مرتبط با توفان، بانویی در میان سرنشینان کشتی به چشم می‌خورد که شخصیت و حضور او در هاله‌ای از ابهام است. این پرسش که هویت بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) چیست مسئله‌ای است ...  بیشتر

هنر
شمایل‌شناسی پیکرۀ حضرت مریم در نقاشی‏ های دورۀ رنسانس و تطبیق آن با صفات حضرت مریم(س) در آیات سوره‏ های قرآنی

اشرف السادات موسوی لر؛ منصور حسامی؛ زهرا خسروی راد

دوره 10، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 497-525

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.258472.1081

چکیده
  «شمایل‏شناسی» از منظر نشانه‏شناسی یکی از روش‏های مطالعات هنری اســت که در قرن بیستم به آن توجه شده است. این مقاله با تأکید بر آرای اروین پانوفسکی به مطالعة تطبیقی شمایل‏های حضرت مریم با مفهوم آیات قرآنی می‏پردازد. هدف کلی آن خوانش شمایل‏شناسانة نقاشی‏های مریم(س) در دورة رنسانس و رمزگشایی از زبان تصویری قرآن در رابطه ...  بیشتر

هنر
شمایل‌شناسی تصویر زن در دورة قاجار با تأکید بر سفرنامه‌ها، نگارگری‌ها و عکس‌های برجای‌مانده از این دوره

ساره طهماسبی زاده؛ محمدابراهیم زارعی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 577-594

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.257328.1064

چکیده
  از اوایل دورة قاجار، سیاحان بسیاری توانستند اطلاعات کم‏نظیری دربارة زنان ارائه دهند. زیبایی زنان ایرانی از نکاتی است که نظر سیاحان اروپایی را به خود جلب کرده است. بازتاب این زیبایی را در نقاشی‏های این دوره به‌وفور می‏بینیم. اما نکته‏ای که جلب توجه می‏کند تفاوت فاحش عکس‏های بازماندة زنان دورة قاجار با سفرنامه‏ها و نقاشی‏های ...  بیشتر

هنر
تحلیل نشانه‌شناختی روایت اقلیت دوچندان در هنر لورنا سیمپسون

صدرالدین طاهری

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1397، ، صفحه 333-350

https://doi.org/10.22059/jwica.2018.252891.1038

چکیده
  تأثیرگذارترین دیدگاه در زمینة فمنیسم سیاه، که جنسیت‏گرایی و نژادپرستی را هم‏پیوند می‏داند، نظریة نقطة اشتراک است. اقلیت دوچندان به شهروندانی گفته می‏شود که قربانی کاستی‏های برآمده از نقطة اشتراک‌اند. آثار تحلیل‏شده در این مقاله به برشی چهارساله از فعالیت هنری لورنا سیمپسون، یکی از روایت‏گران مهم هنری اقلیت دوچندان، ...  بیشتر

هنر
خورشید و فرشته، نمادی از زن در کاشی‌های کاخ گلستان

الهه پنجه باشی؛ فرنیا فرهد

دوره 9، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 511-528

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.236284.904

چکیده
  کاخ گلستان قدیمی‏ترین بنای سلطنتی در شهر تهران محسوب می‏شود که تزیینات کاشی‌کاری آن تنوع موضوع و نقش بسیاری دارد. کاشی‏های محوطه، همچون دفتری مصور، ویژگی‏ها و شرایط اجتماعی‌ـ سیاسی دورة قاجاریان را به نمایش درآورده‏اند. همة نقش‌ها تحت تأثیر هنرهای مختلف قاجاری، همچون چاپ سنگی، نقاشی قهوه‌خانه‏ای، عکاسی و کارت پستال‏های ...  بیشتر

هنر
مطالعۀ تطبیقی مُد لباس بانوانِ دربار فتحعلی‌شاه و ناصرالدین‌شاه قاجار

مهناز جهانی؛ سحر چنگیز

دوره 9، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 385-407

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.235507.897

چکیده
  تغییر سبک پوشش بانوان در مقاطع زمانی مختلف دورة قاجار، صاحب‏نظران را بر آن داشته تا در یادداشت‏های خود‌ـ هرچند گذرا‌ـ بر آن نظر افکنند. با توجه به اینکه تحقیقات انجام‌شده در زمینة چرایی و چگونگی پوشش در این دوران و ارتباط آن با جریان مُد معدود و سطحی بوده، به نظر می‏رسد پرداخت دقیق‏تر به این موضوع، امری مهم باشد. این مقاله به‏ ...  بیشتر

هنر
بازنمایی وظایف الوهی ناهید به روایت آثار هنری

آزاده پشوتنی زاده

دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 93-117

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.62767

چکیده
  در آثار هنری تمدن‏های کهن، حضور نیروهای ماوراءالطبیعه در قالب تصاویر طبیعی ملموس است و زندگی دنیوی آدمیان را با نیروهای آسمانی پیوند می‏زند. زندگی ایرانیان باستان بر نظام کشاورزی استوار بوده؛ لذا حاصل‌خیزی و باروری اهمیت بسیار داشته است. ایزدبانوان و الهگان باروری جایگاه ویژه‏ای در فرهنگ‏های کهن داشته‏اند و شکل فیزیکی ...  بیشتر