%0 Journal Article %T سیر تحول مفهوم مادرسالاری نزد مغولان و ایلخانان با تحلیل آیکونوگرافیک نگارة پرسیدن فریدون نسب خود را از مادرش در شاهنامة بزرگ مغولی %J زن در فرهنگ و هنر %I مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران %Z 2538-3108 %A فیضی, فرزاد %A افخمی, بهروز %A صادقی, سارا %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 14 %N 3 %P 441-461 %! سیر تحول مفهوم مادرسالاری نزد مغولان و ایلخانان با تحلیل آیکونوگرافیک نگارة پرسیدن فریدون نسب خود را از مادرش در شاهنامة بزرگ مغولی %K مادرسالاری %K زنان مغول و ایلخانی %K آیکونوگرافی %K شاهنامة مغولی %R 10.22059/jwica.2022.339881.1779 %X بازتاب جریانات و حوادث دوره‏های مختلف تاریخی در هنرهای آن دوره و ارتباط متقابل گونه ‏ها و سبک‏ های هنری با رویدادهای جامعة معاصر خلق اثر بین اکثر پژوهش‌گران تاریخ و جامعه ‏شناسی هنر امری پذیرفته ‏شده است. مسئلة پژوهش حاضر بررسی و تحلیل چگونگی سیر تحول مفهوم مادرسالاری نزد مغولان اولیه تا انقراض ایلخانان با مطالعة موردی نگارة پرسیدن فریدون نسب خود را از مادرش در شاهنامة بزرگ مغولی است. در تحلیل داده ‏ها از مبانی آیکونوگرافی ازجمله تطبیق نگاره با منابع تاریخی، روابط بینامتنی و استحاله بهره گرفته ‏شده است. رویکرد پژوهش توصیفی‌ـ تحلیلی است و اطلاعات به روش کتابخانه ‏ای و با استفاده از منابع مکتوب و دیجیتال گردآوری شده است. نتایج نشان می‏دهند مفهوم مادرسالاری از دورة مغولان اولیه تا ایلخانی به سه دوره قابل ‏تقسیم است. در دوران قبل از تشکیل امپراتوری به سبب عرف‏گرایی موجود، مادرسالاری به بهترین نحو بر قبایل حاکم است. در دوران فتوحات، ازدواج‏های درباریان و شخص خان همسو با منافع سیاسی و اقتصادی است. در این دوره، نفوذ همسر اول خان بیشتر از سایر زنان است؛ ولی این نفوذ شخصی و غیرمستقیم است تا اینکه امری نهادی باشد. پس از اصلاحات غازان و به‏ ویژه در اواخر عمر ایلخانان، با وجود غلبة‏ دیوان‏سالاری ایرانی‌ـ اسلامی، نمودهایی از بازگشت به عرف‏گرایی در هنرهای این دوره به‏ صورت اعم و اهمیت مجدد مادرسالاری در نگارة مطالعه‌شده (بازتاب نقش مادر ابوسعید در سرنگون کردن امیرچوپان در نگاره) به صورت اخص دیده می‏شود. %U https://jwica.ut.ac.ir/article_87556_c2b57347cd79fe7d51a769fdc074ea98.pdf