ORIGINAL_ARTICLE
بررسی روند تغییرات نقش و جایگاه موقوفات زنان از دورۀ صفوی تا عصر حاضر (مطالعۀ موردی شهرستانهای بیرجند، درمیان، سربیشه)
زنان به عنوان نیمی از جمعیت مؤثر جامعه، همواره در جنبه های مختلف زندگی اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی، حضوری فعال دارند. عرص? وقف به عنوان یکی از صحنه های حضور زنان، کمتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. در محدود? استان خراسان جنوبی انگیزه های گوناگونی برای وقف اموال در بین بانوان وجود دارد. در این منطقه همچون سایر نقاط کشور، زنان بخشی از اموال خود را در دوره های گوناگون صرف انجام امور خیریه نموده اند که این امر از یکسو نشان دهند? حس خیرخواهی و از سوی دیگر نشانگر موقعیت و استقلال مالی زنان می باشد. در دور? صفویه که مبدأ جدیدی در پدید? وقف در تاریخ ایران است و در دوره های پس از آن تا انقلاب اسلامی ایران، همواره وقف اموال و املاک توسط بانوان نیکوکار وجود داشته است. در پژوهش حاضر که بر اساس مطالعات اسنادی شکل گرفت، بررسی ها نشان داد بیشتر واقفین زن در محدوده پژوهش، در دور? قاجاریه و بیشترین کاربرد وقف اموال آنان بر تعزی? حضرت سیدالشهداء بوده است؛ البته روند رو به کاهش آن از دور? صفویه تا عصر حاضر مشهود بود.
https://jwica.ut.ac.ir/article_24392_0395307284aec5f1c820325ef9fcf919.pdf
2012-03-20
5
23
10.22059/jwica.2012.24392
خراسان جنوبی
موقوفات زنان
نهادهای فرهنگی و اجتماعی
مفید
شاطری
mshateri2@birjand.ac.ir
1
استادیار گروه جغرافیا،
AUTHOR
راضیه
آرزومندان
arezou_1390@yahoo.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا،
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نمادهای زنانه در رمان های غسان کنفانی
کنفانی از مشهورترین رمان نویسان فلسطینی است که در چهار رمان «مردانی در آفتاب»، «چه برایتان مانده؟»، «بازگشت به حیفا» و «أم سعد»، گونه های شخصیتی متنوعی را ساخته و پرداخته است. یکی از مهمترین گونه های شخصیتی، شخصیت نمادین است که بسیار مورد توجه نویسنده است که چه نوع مؤنث و چه نوع مذکر آن به وفور در چهار رمان فوق به کار رفته اند. شاید به نظر آید که نگاه نمادین کنفانی به شخصیت های زن در رمان هایش بر غنای محتوایی و فنی این رمان ها افزوده است اما اصرار این نویسنده بر پررنگ کردن بعد نمادین شخصیتهای زن دو رمان «چه برایتان مانده؟» و « أم سعد» امری است که از هر دو لحاظ نظری و فنی مشکلاتی را برای بعد واقعی این شخصیتها به وجود آورده و آزادی عمل آنان را محدود کرده است. ریش? مسئله شاید به آنجا برگردد که این نویسند? متعهد و متعصب به فلسطین در این دو رمان نیز همچون سایر رمان های خود با شور و اشتیاق به دنبال طرح اید? خود درباره چیستی و چرایی بحرانها و معضلات روز فلسطین و راه حل آنهاست. شخصیت های نمادین رمانها نیز در این میان ابزاری هستند در خدمت تبلیغ و ترویج این ایده های غالباً انقلابی؛ در نتیجه بخش عمده ای از پتانسیلهای ذاتی و روایی این دو رمان به جای صرف شدن در جهت تقویت جنبه های انسانی و طبیعی شخصیتهای زن، صرف تقویت ابعاد نمادین و اسطوره ای این شخصیتها شده تا پیام ایدئولوژیک داستان تمام و کمال رسانده شود.
https://jwica.ut.ac.ir/article_24393_1e3a84e017f85acec5f9794d5552dbc5.pdf
2012-03-20
25
44
10.22059/jwica.2012.24393
ادبیات فلسطین
زن
غسان کنفانی
نثر عربی
نمادگرایی
عزت
ملا ابراهیمی
mebrahim3@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی
AUTHOR
آزاد
مونسی
azadmounesi2@gmail.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین ساختارگرایانه قوانین مردسالار حاکم بر جریان ادبیات نمایشی مقاومت
با آن که جایگاه زن در ادبیات نمایشی مقاومت، همواره از طرف پژوهشگران و نقادان این جریان تئاتر در کشور، مورد نقد واقع شده؛ اما تاکنون هیچ تغییری در رویکرد نویسندگان و یا سیاستگذاری مشخص صورت نگرفته است. گویی پژوهشگران و نویسندگان با وجود یافتن مشکل، در مرحله مقابله با آن و عوض کردن شرایط با سردرگمی مواجه شدهاند. علت اصلی، ناآگاهی از ماهیت جریان مردسالاری است که قوانین بیان نشده و غیر قابل تغییر را به صورت الواح دست نیافتنی بر ادبیات نمایشی دیکته می کند.
این مقاله در پی کشف قوانین مردسالاری حاکم بر جریان و اثبات آنها با هدف تبیین دقیق موضوع برای خروج از حصار تنیده شده موجود با تمرکز بر هفت اثر به نامهای آواز پر جبرئیل (تشکری، 1384)، آن سوی رؤیاهای من (آریان فر، 1384)، میهمان سرزمین -خواب (یثربی، 1379)، زوخ (اشرفنژاد، 1367)، تکرار (خانیان،1384)، آذر (پوررضائیان، 1387)، اهل اقاقیا (تشکری، 1384) است. خروج از حالت نانوشتگی و بیان روشن قوانین مذکور، در نقض آنها و عبور از وضعیت قبلی، نقش اساسی را ایفا مینماید. در این مقاله که در حیط? تحقیقات ساختارگرا قرار می گیرد با روش تطبیقی، از خلال بررسی تصویر زن در نمایشنامه های مقاومت، قوانین مردسالار و ضد زن آثار استخراج شده و موارد مشابه برای استدلال و اثبات به عنوان فاکت در ذیل هر قانون مرتب گردیده است. تدوین قوانین مردسالار حاکم بر جریان و همچنین ارائه روشهای اصلی و کاربردی برای نقض این قوانین، از نتایج مقاله است. این پژوهش می تواند در بیان وضعیت کنونی زن در ادبیات نمایشی به صورت روشن و به دور از هرگونه کلی گویی نقش مؤثری داشته باشد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_24394_d0e95cd81fa9fb1d5f22dbe5e7e43ac2.pdf
2012-03-20
45
64
10.22059/jwica.2012.24394
ادبیات نمایشی مقاومت.
جایگاه زن
حاکمیت مردانه
ساختارگرایی
مردسالاری
سید میثم
مطهری
maysammotahari2@gmail.com
1
کارشناس ارشد تئاتر،
AUTHOR
مسعود
دلخواه
masouddelkhah2@yahoo.com
2
استادیار گروه کارگردانی،
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نشانه شناختی تصویر زن در سینمای ابراهیم حاتمی کیا
پژوهش حاضر با هدف نشانه شناختی تصویر زن در سینمای ابراهیم حاتمی کیا انجام شده است. فیلم های مورد بررسی چهار فیلم دیده بان، بوی پیراهن یوسف، روبان قرمز و دعوت، از شانزده فیلمی است که این فیلم ساز از 1365 تاکنون در چهار دور? جنگ، سازندگی، اصلاحات و اصولگرایی ساخته است. داده ها با استفاده از روش نشانه شناسی به صورت کیفی به دست آمدهاند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که زنان در فیلمهای اولیه حاتمیکیا که به واسط? ارتباط با فضای جنگ، آثاری مردانه هستند، جایگاهی ندارند. مردها در محور رخدادها قرار داشتند و زن ها بدون حضور مردها تعریف نمی شدند، سوژهها و موضوعاتی که اصلاً زن در آن ها جایگاهی نداشت. دور? اول فیلم سازی حاتمی کیا اصلاً به حضور زنان نیاز نداشت، اما از دوره های بعدی و با ورود حاتمی کیا به فضای شهر و تمرکز او روی مسائل اجتماعی جنگ، پای زنان طبیعتاً به سینمای حاتمی کیا باز می شود. اما همه این زن ها همواره یک نفر بوده و هستند و تنها با گذشت زمان ابراهیم حاتمی کیا، نقش زنان را پررنگ تر می کند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_24395_00856a5ac8a75d11b2bff9360ba4a4a4.pdf
2012-03-20
85
105
10.22059/jwica.2012.24395
بازنمایی
جنسیت
فمینیسم
نشانه شناسی
سیدمحمد
مهدیزاده
mahdizade452@yahoo.com
1
استادیار گروه ارتباطات
AUTHOR
معصومه
اسمعیلی
masoumeh.esmaili2@gmail.com
2
کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و تحلیل چیستی و چگونگی ظهور کهن الگوی آنیما و آنیموس در شعر طاهره صفارزاده
آنیما و آنیموس دو کهن الگوی بسیار مشهور در ادبیات فارسی هستند که ابتدا توسط روان شناسانی چون یونگ مطرح شدند. این تصویر بارها توسط پژوهشگران در اشعار شاعران مختلف نمود یافته است. کهن الگوی آنیما نیم? زنانه در وجود مردان و آنیموس نیم? مردانه در وجود زنان است. این کهن الگو تحت تأثیر حضور مادر و پدر در وجود هر شخص شکل می گیرد و تحت شرایط اجتماع و زندگی هر شخص می تواند دچار تغییر و تحول شود. یگانگی با این کهن الگو سبب نوعی تکامل خواهد شد. صفارزاده ناخودآگاه این تصویرها را در اشکال مختلف در اشعار خود بروز داده است. شکل گیری اولیه این تصویر در خانواده کاملاً مثبت است؛ اما در برخی شرایط نمود منفی این کهن الگو نیز دریافت می شود
https://jwica.ut.ac.ir/article_24396_2a7d94a002c20e89e6bf59a88ff52725.pdf
2012-03-20
107
126
10.22059/jwica.2012.24396
آنیما
آنیموس
شعر معاصر
صفارزاده
صغری
سلمانی نژادمهرآبادی
salmaninejads@yahoo.com
1
دانش آموخته دکتری
AUTHOR
عبدالرضا
سیف
seif2@ut.ac.ir
2
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی
AUTHOR
نسرین
موسی وند
n.moosavand@yahoo.com
3
دانشجوی مقطع دکتری
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی اجتماعی حضور زنان در قلمدانهای قاجاری در مجموعۀ ناصر خلیلی
در دور? قاجاری، مصوران و چهرهپردازانی پا به عرصه هنر ایران نهادند و شیو? خاصی را در خلق آثار هنری رقم زدند. در این دوره بنا به علاقه و پشتیبانی بعضی از سلاطین، تابلوهای نقاشی، کتاب های نفیس و قلمدانهای ارزشمندی خلق شد که همه در نوع خود بی نظیر و ممتاز بودند.
آثار هنری و تاریخی مربوط به این دوره را میتوان از غنی ترین گنجینه ها، خصوصاً در زمینه تصویرگری و نقاشی دانست؛ زیرا با دقت و تأمل در آنها می توان به ویژگی ها و جزییات جالب توجهی در خصوص اوضاع اجتماعی حاکم بر آن دوره پی برد.
یکی از گویاترین آثار این دوره، قلمدان نگاریهای استادانه ای است، که اکثر آنها در شهرهای تهران، اصفهان و شیراز به دست استادان قلمداننگار تهیه شدهاند. بیشترین بخش تصویرپردازی این قلمدانها، پیکره نگاریهای زنان و در بخشی، متأثر از پیکرههای اروپایی هم دوره قاجار بوده که بخش اعظمی از آنها اینک در مجموعه ناصر خلیلی در لندن جمعآوری و نگهداری میشوند. با بررسی نگاره های این مجموعه، میتوان چنین نتیجه گرفت که، باورها و اعتقادات اجتماعی، نوع و نگرش زندگی مردم به ویژه زنان، به عنوان بخشی مهم از جامعه روزگار قاجار و تأثیرات فرهنگ غرب که بازتاب سفرها و بازدیدهای متعدد درباریان، نقاش ها و متمولان قاجاری؛ به خوبی در شیوه و سبک نگارگری و قلمدان نگاریهای این دوره انعکاس یافته است.
https://jwica.ut.ac.ir/article_24397_854451465f2c43e3035a2a297ba57631.pdf
2012-03-20
127
148
10.22059/jwica.2012.24397
جایگاه اجتماعی و مذهبی زن
قلمدانهای قاجاری
مجموعه ناصر خلیلی.
مضمون و عناصر بصری
مهناز
شایسته فر
shayestm@gmail.com
1
دانشیار گروه هنر اسلامی
AUTHOR
زهره
شایسته فر
graphic.zh@gmail.com
2
کارشناس ارتباط تصویری
AUTHOR
رضوان
خزائی
r.khazaee@modares.ac.ir
3
کارشناس ارشد آموزش زبان انگلسی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل تجربههای زنانه از رانندگی (مطالعهای کیفی پیرامون دلایل و پیامدهای رانندگی زنان)
اتومبیل یکی از مهمترین جلوههای فناوری مدرن و حاوی پیامهای فرهنگی و اجتماعی متعددی است که در پیوند با مفاهیمی چون جنسیت، قومیت، سن، طبقه و...، بسته به نیاز و انگیز? کاربران مورد بازخوانیهای مختلف قرار میگیرد. از آنجا که هدف این پژوهش، تحلیلی جنسیتی از استفاد? اتومبیل بین کاربران زن است، در ابتدا رابط? مفهومی جنسیت و اتومبیل مورد بررسی قرار گرفته و سپس با بهرهگیری از «نظریهی مبنایی» و از طریق مصاحب? عمیق و نیمه ساختارمند با 15 نمون? زن دارای خودروی شخصی و تحلیل دادهها، دلایل و پیامدهای رانندگی زنان، با رویکردی توصیفی_ تفسیری بیان شده است. در نهایت نتیج? پژوهش بیانگر آنست که در کنش روزمر? رانندگی زنان، انگیزشهایی چون امنیت، کسب درآمد، ارتباطات و تمایلات مصرفی دخالت مستقیم دارد که تأثیراتی را در هویت فردی و اجتماعی آنان در پی خواهد داشت.
https://jwica.ut.ac.ir/article_24398_6d37da98dbf44248a337ca9762dc741a.pdf
2012-03-20
65
84
10.22059/jwica.2012.24398
اتومبیل
انگیزه
پیامد رانندگی.
جنسیت
نظریۀ مبنایی
طاهره
هوشنگی
tahereh_hooshangi@yahoo.com
1
کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی
AUTHOR
محمود
شهابی
mshahabi882@gmail.com
2
استادیار مطالعات فرهنگی
AUTHOR