ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی جایگاه زن از دید امام خمینی(ره) در ادبیات نمایشی مقاومت
اعتلای جایگاه زنان در جامعه اسلامی، از دغدغه های امام خمینی در سخنرانی هایشان است. ایشان به تاثیرگذاری زنان در نهضت اسلامی و نقش سازنده زنان در پیشرفت کشور اذعان می نمایند. از نظر امام، زنان در پیروزی انقلاب سهمی مساوی و در بعضی موارد بیش از مردان داشتند. ادبیات نمایشی مقاومت، جریانی است که داعیه آن انعکاس واقعه تاریخی جنگ تحمیلی است و یکی از راههای سنجش میزان هماهنگی تولیدات آن با تاریخ، تطابق آثار تولیدشده با آرای امام به عنوان قطب این واقعه است. روش تحقیق تطبیقی است. جامعه آماری پژوهش کلیه نمایشنامه های چاپ شده مقاومت از 1359 تا 1388 است. نمونه آماری از میان 120 نمایشنامه شامل آثار نویسندگان زن و مرد انتخاب شد. در این پژوهش، مقایسه حضور زن در آثار با تفکر امام خمینی(ره)، ملاک هماهنگی با واقعه جنگ تحمیلی می باشد. بنابراین ابتدا میزان مشارکت زنان نسبت به مردان در عرصه تولید (به عنوان نویسنده) و همچنین در متن نمایشنامه های دفاع مقدس؛ محاسبه و سپس آمار حضور زنان در تطابق با بیانات در مجموعه 22جلد صحیفه امام قرارگرفت. یافته ها نشان داد که زنان از جایگاه تاریخی مورد نظر امام در جریان هنری مذکور برخوردار نبوده اند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35127_515d7b6e5ba201e84f6a0ff68833118c.pdf
2013-08-23
143
162
10.22059/jwica.2013.35127
"بیانات امام خمینی(ره)"
"تصویر زن"
"نقش زنان"
"ادبیات نمایشی مقاومت"
"جنگ تحمیلی"
سید میثم
مطهری
maysammotahari@ut.ac.ir
1
دانشجوی دکترا.رشته مطالعات تئاتر. دانشکده هنرهای زیبا.دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
مهدی حامد
سقائیان
saghayan2002@yahoo.com
2
استادیار گروه کارگردانی. دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
سکینه
سعادت حسینیان
s.saadat1392@yahoo.com
3
کارشناس سینماتئاتر
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
سینمای ایران درجستجوی "ابژه غایب" ؛
نقد روانکاوانه فیلم سینمایی "به همین سادگی"
این مقاله درصدد صورتبندی تحلیل روانکاوانهای از سینمای ایران در دهة هشتاد شمسی است. فیلمهای شاخص این دوره در فضایی تولید شدهاند که نظرگاه خویش را در بازنمایی زندگی روزمره و اخلاقزیستی طبقة متوسط شهری برساختهاند. ازهمینرو، با انتخاب فیلم سینمایی به همین سادگی (به کارگردانی رضا میرکریمی/ 1386)، بهمثابة نمونهای از این صورتبندی گفتمانی، به تحلیل گونهای از بازنمایی زیستروزمرة طبقة متوسط شهری پرداخته شده است که در این دهه به شکلی از پروبلماتیک فرهنگ ایرانی مبدل گشتهاند. این فیلم، از درون روایت خویش، اشاراتی دال بر توجه به ابژههای غایبی دارد که در گوشه و کنارهای زندگی روزمره رسوخ کردهاند و از درونشان دلالتهایی شکل گرفته که مسیر امر روزمره را در جهت امر ناخودآگاه سوژه رهنمون کرده است. این مقاله، با تحلیلی روانکاوانه، قصد آن دارد که به تفسیر و تأویلی از ابژههای غایبی بپردازد که زیستروزمرة این سوژهها را (که اغلب نیز زناند)، آنگونه که در این فیلمها بازنمایی شده، برساخت میکند؛ ابژههای غایبی که در برساختن سوژههای خطخورده و ازهمپاشیده نقشی اساسی در زندگی روزمرة امروزین بازی میکنند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35099_e808677bc2d07abc36c5661954599093.pdf
2013-08-23
163
182
10.22059/jwica.2013.35099
ابژة غایب
امر ناخودآگاه
روانکاوی
زندگی روزمره
سینما
سوژگی
مهران
سهراب زاده
ms3102002@yahoo.com
1
عضو هیات علمی دانشگاه کاشان
LEAD_AUTHOR
اسماعیل
حسام مقدم
paradox_hesam@yahoo.com
2
کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی کاشان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نگرش جامعه شناختی بر تأثیر فرهنگ مدرن از منظر جنسیتی بر تحولات خانواده در تهران
تحول خانواده در جهان معاصر از مباحث کانونی جامعهشناسی خانواده طی دهههای اخیر است. تأثیر مدرنیته، بهخصوص از بُعد فرهنگی آن، بر تحولات خانواده در غرب، که به شکلگیری و تکوین خانوادة مدرن و پستمدرن منجر گردیده است، موضوع تتبعات نظری و پژوهشهای تجربی فراوانی بوده است. این مقاله در پی آن است که این موضوع را در جامعة ایران از منظر کنشگران اجتماعی، بهویژه از دیدگاه جنسیتی، بررسی و مهمترین عوامل مؤثر بر این تحولات را شناسایی کرده و پیامدهای تأثیرات ناشی از آن را تحلیل نماید. این پژوهش به روش کیفی با نمونههای گزینشی و محدود در سطح شهر تهران انجام شده و جمعآوری دادهها با مصاحبههای عمیق صورت گرفته است. تحلیل یافتهها نشان میدهد، به لحاظ جنسیتی، تفاوتهای درخور ملاحظهای بین زنان و مردان در تعریف ویژگیهای خانوادة سنتی و مدرن، روایت آنان از دگرگونی ساختار و روابط خانوادگی در جریان تحول خانواده، نحوة مواجهه و میزان پذیرش این تغییرات، و شکلگیری گفتمانهای مختلف در این زمینه وجود دارد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35100_da9a149411f260cc08dabc12a1cf570b.pdf
2013-08-23
183
198
10.22059/jwica.2013.35100
ازدواج
تحول خانواده
خانوادة سنتی
خانوادة مدرن
دیدگاه جنسیتی
روابط خانوادگی
مدرنیته
غلامرضا
جمشیدیها
giamshidi@ut.ac.ir
1
دانشیار دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
سهیلا
صادقی فسایی
s_sadeghi@ut.ac.ir
2
دانشیار دانشکدة علوم اجتماعی دانشگاه تهران
AUTHOR
منصوره
لولاآور
man_lolavar@yahoo.com
3
دانشجوی دکتری جامع هشناسی نظری فرهنگی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب اندیشه های ایرانی اسلامی در هنر ایران
سیر تطور جلوه های باروری در صورت های گوناگون هنری تا عصر صفوی
جهان بینی و اندیش ههای اعتقادی جوامع در شک لگیری صورت های هنری تأثیر بسزایی دارند . باور به تقدسِ مظاهرباروری از جمله باورهایی است که در اندیشة ایرانیان از دیرباز قابل مشاهده بوده و پس از اسلام نیز، در پیوند با حکمتاسلامی، از تداومی تاریخی برخوردار گشته است. انگاره های مؤنث، ب هعنوان نمادهای باروری، از دیرباز به صورت هایگوناگون در اساطیرِ بسیاری از تمد نها شکل گرفته و مورد ستایش قرار گرفت ه اند . این اندیشه در طول زمان و درهنرهای مختلف ایرانی، در تحول و تطوری تاریخی، ب ه صورت های متفاوت نمود یافته است . پژوهش حاضر، به روشتوصیفی تحلیلی، به بررسی روند شک لگیری این معنای واحد در صور گوناگون پرداخته است. بررسی این روند نشانگرآن است که جلوه های اساطیریِ باروری، که در صورت های مختلفی همچون آناهیتا و درخت زندگی نمود یافته، پس ازاسلام و به ویژه در هنر و معماری عصر صفویه نیز، بر اساس پیوندهایی مفهومی و برقراری ترادفی معنایی با اندیشه وحکمت ایرانی اسلامی، در هنرهای گوناگون، در صور تهای نمادین متنوعی بروز یافته است . این مظاهر باروری درصورت هایی همچون آناهیتا، درخت زندگی، آب، و گنبد جانشین شده و انگار ههای مذکر طرفین با نمادهایی همچونشیر، مردان نگهبان، بزِ نر یا طاووس، سرو، و منار جایگزین گشته اند. درواقع، در بعد همنشینی، ساختاری از س ه تاییمقدس شکل گرفته که در یک روند جانشینی ب ه صورت های گوناگونی بروز یافته است؛ به گونه ای که در همة اینصورت ها، ضمن تنوع و افزودن بر زیبایی، معنایی واحد را م یتوان جست وجو نمود.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35101_7785514dc2fe1de64089b0976bd733a0.pdf
2013-08-23
199
213
10.22059/jwica.2013.35101
اندیشه
جلو ههای باروری
نشانه شناسی
هنر ایران
فرزانه
فرشیدنیک
f.farshidnik@gmail.com
1
دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
محمود
طاووسی
artstudies.modares@gmail.com
2
استاد گروه پژوهش هنر دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
رضا
افهمی
icih.art@gmail.com
3
استادیار گروه پژوهش هنر دانشکده هنرو معماری دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل نمادین رنگ در دیوان فدوی طوقان
شاعران معاصر از تأثیر شگرف رنگ بر جسم و روح انسان سود جسته و برای بیان احساسات و عواطف درونی یاتشریح اوضاع اجتماعی و سیاسی زمانة خود از آن بهره گرفته اند. فدوی طوقان، شاعر متعهد و تأثیرگذارِ عرصةمقاومت فلسطین، نیز به کمک عنصرِ رنگ جلوه های مختلفی از دردمندی، دلتنگی، آرزومندی، و آرما نخواهی رادر آثار خود به نمایش گذارده است. احساس زنانه و روح لطیف شاعر از ی ک سو و موقعیت سیاسی و اجتماعیحاکم بر سرزمین فلسطین از سوی دیگر، او را به سمت نمادگرایی و رنگ پردازی سوق می دهد. در این پژوهش، بهروشی تحلیلی توصیفی، پربسامدترین مفاهیم نمادین رنگ از دیوان فدوی استخراج شده است . از یافت ه هایپژوهش برمی آید که رنگ سیاه، سبز، و قرمز از پرتکرارترین رنگ ها به شمار می آیند. شاعر رنگ سبز را در معنیشادی، امید، نشاط، حرکت، و زیبایی یا سرزمین فلسطین و طبیعت این مرز و بوم به کار گرفته است. رنگ سیاهنیز بر مفاهیمی چون غم، اندوه، نومیدی، ظلم، خفقان، و حضور صهیونیست ها دلالت دارد. رنگ قرمزْ سرخی خونشهید، خروش همگانی، و عزم ملی را در اذهان متبادر م یسازد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35102_591660dcbb8ad38e9c66e7c5e8bfc7e7.pdf
2013-08-23
215
226
10.22059/jwica.2013.35102
سبز
سیاه
فدوی طوقان
فلسطین
قرمز
عزت
ملاابراهیمی
mebrahim@ut.ac.ir
1
دانشیار دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
آزاده
آزادی
azadeazadi68@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسی ارشد رشتة زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تفاوت های جنسیتی در مهارت های زبانی دانش آموزان پایه اول ابتدایی
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تفاوتهای جنسی در رشد زبان و مهارتهای آن در میان دانشآموزان پایة اول ابتدایی شهرستان مریوان است.بدین منظور، 260 نفر (140 نفر پسر و 120 نفر دختر) از دانشآموزان پایة اول ابتدایی، که در سال تحصیلی 1389ـ1390 مشغول به تحصیل بودند، به روش نمونهگیری تصادفی طبقهای و خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند. ابزار تحقیق، آزمون رشد زبان TOLD-P-3 برای سنجش رشد زبان و مهارتهای آن بود که شامل شش خردهمقیاس اصلی و سه خردهمقیاس فرعی است. دادهها با استفاده از آزمون t گروههای مستقل تحلیل شدند.یافتهها نشان داد بین مهارتهای گوشکردن، صحبتکردن، معناشناسی، و نحو تفاوت معناداری در دختران و پسران وجود دارد. اما بین مهارت سازماندهی گفتار در دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد. به این معنی که دختران در مهارتهای گوشکردن، صحبتکردن، معناشناسی، و نحو رشد بیشتری دارند، اما در مهارت سازماندهیکردن، دختران و پسران تقریباً همانند یکدیگر عمل میکنند و تفاوتی بین آنها وجود ندارد ) 01/0(P≤.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35098_0629b8070cb446fd5908837671b63d49.pdf
2013-08-23
227
238
10.22059/jwica.2013.35098
دانشآموز پایة اول ابتدایی
رشد زبان
مهارتهای زبان
فریده
حمیدی
fhamidi@srttu.edu
1
استادیار روانشناسی، گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
LEAD_AUTHOR
مجید
ابراهیم دماوندی
2
استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
AUTHOR
یاسین
رستمی
3
کارشناس ارشد روان شناسی تربیتی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تصویر زن در قصه های عامیانة فرهنگ بختیاری
قصه ها منابع مهمی هستند که در بسیاری از فرهنگ ها به وسیلة زنان نقل می شوند و در آ نها از وضع یت زنانطبقة فرادست و فرودست جامعه سخن می رود؛ بنابراین، بررسی آن ها می تواند نقش مهم ی در شناخت زو ایایمختلف زندگی زنان داشته باشد. هدف از این نوشتار، بررسی وضعیت زن در فرهنگ بختیاری بر اساس سی قص ةمکتوب است. فرهنگ بختیاری، فرهنگی مردسالار است که به رغم نگرش مثبت به زنان، آنان را فرودست تر ازمردان می داند. در این فرهنگ، زنان در عرص ههای اقتصادی و سیاسی حضوری کم رنگ دارند و نگاهی مردسالار براین زمینه ها حاکم است؛ البته زنان در برابر این فرهنگ مردسالار سکوت نکرده ، بلکه بسیاری از کلیشه هایجنسیتی موجود را، به خصوص در زمینه های اجتماعی، نپذیرفته و مردان را مجبور کرد هاند نظرشان را تغییر دهند.از جمله دغدغه های زن در این قصه ها، ازدواج و مبارزه با اندیش ههای مردسالارانه است . از زنان انتظار م ی رودمطابق خواسته های مردان ازدواج کنند؛ اما آن ها، در بسیاری از موارد، این نگرش ها را رد کرده و طبق معیاره ایخود ازدواج نمود هاند. حضور زنان در قصه ها، هم از جهت کیفی و هم از نظر کمی، بررسی شده است. فعالیت هایسیاسی و اقتصادی زن، اندیشه های مردسالارانه، مبارزه با اند یشه های مردسالارانه، ازدواج، و صفت های زنشخصیت های اصلی و فرعی از موضو عهای مورد بررسی در این مقاله اند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35128_7a1569cb77731742d6498e19e852e501.pdf
2013-08-23
239
260
10.22059/jwica.2013.35128
ازدواج
زن
فرهنگ بختیاری
فعالیت سیاسی و اقتصادی
قصه
حمید
رضایی
faanid2003@yahoo.com
1
استاددانشگاه پیام نور شهرکرد
LEAD_AUTHOR
ابراهیم
ظاهری عبد وند
zaheri_1388@yahoo.com
2
دانشوی دکترای زبان و ادبیات فارسی(گرایش معاصر) و مدرس دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شکل و ساختار تمثیلات پروین اعتصامی
فرم یا صورت به این دلیل که شیوة بیان درمجموع به اثر ادبی ساختار و شکل می بخشد و در صورت، تجلیمی یابد عاملی مهم در ماندگاری اثر است. در این مقاله، با تکیه بر نگرش سیستمی، به تبیین و بررسی عوامل وعناصر مؤثر در انسجام و یک پارچگی و فرم و شکل تمثیلات و مناظرات دیوان پروین اعتصامی پرداخته شده و ایننتایج حاصل آمده است:1. در مناظرات پروین اعتصامی، به دلیل اینکه اجزای شعر در یک بافت گف توگویی محکم در هم تنی دهشده است، تداوم و انسجام متن به وضوح دیده می شود.2. بیان روایی پروین در تمثیلات و مناظراتش سبب شده که نسبت متقابل هر جزء یا دیگر اجزا به خوبیرعایت شود و ساختاری منسجم و هیئتی متشکل به وجود آید.3. پروین با استفادة هوشمندانه از موسیقی مناسب با محتوای این بخش از اشعارش، تداوم متن و ارتباطمتقابل میان اجزای شعر را مستحک متر نموده است.4. پروین اعتصامی به مدد بهره گیری از شکل ذهنی کامل و سازما نیافته اش و با سازمانده ی به عناصرزبانی (آواها، واژگان، و صورت های نحوی) در شعرش توانسته است ساختاری قوی و شکلی ماندگار درذهن مخاطب به وجود آورد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_35103_46243b634585cb1e6afb0ff6246a475f.pdf
2013-08-23
261
281
10.22059/jwica.2013.35103
پروین اعتصامی
تمثیل
ساخت
شکل
فائزه
عرب یوسف آبادی
famoarab@gmail.com
1
دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
منیره
فرضی شوب
farzishob@ gmail.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان
AUTHOR
محمد نعیم
محمدی
m.naeim@ymail.com
3
کارشناس ارشد ادبیات تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR