ORIGINAL_ARTICLE
تقسیم جنسیتی فعالیتهای هنری در ایران دهۀ 1380
در این مقاله، هنرمندان زن از نظر حضور آنها در حوزههای هنری مختلف شدهاند. این مقاله در پی پاسخگویی به دو سؤال است. 1. آیا در سالهای اخیر، تعداد زنان هنرمند در هنرهای مختلف افزایش داشته است یا خیر. 2. آیا حضور زنان در هنرهای مختلف یکسان است یا متفاوت. این تحقیق با استفاده از مطالعۀ اسنادی انجامشده و یافتهها نشان میدهد که اولاً فعالیتهای هنری زنان در مقایسه با گذشته رشد داشته است؛ ثانیاً این رشد در حوزههای مختلف هنری به یک میزان نبوده است. تعداد زنان فیلمساز و نمایشنامهنویس نسبت به تعداد زنان نقاش و مجسمهساز بسیار کمتر است. بنابراین، نسبت زنان در هریک از هنرهای یادشده در مقایسه با نسبت مردان متفاوت است. درحالیکه کمترین نسبت زنان در فیلمسازی حضور دارند، بیشترین آنها در نقاشی فعالیت دارند؛ بهحدیکه در حال حاضر زنان نقاش از نظر کمی حتی از مردان نقاش فزونی گرفتهاند. سؤالی که در تبیین یافتهها مطرح شده این است که آیا عوامل اجتماعی بر زنان و مردان اثر میگذارند تا به شیوههای متفاوتی در هنر ظاهر شوند یا خیر. در این مقاله، پاسخ مفصلی به این پرسش داده شده است.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60581_2d658f62f67cd70115e6ad53e94609e2.pdf
2016-09-22
301
316
10.22059/jwica.2016.60581
جامعهشناسی هنر
زنان
هنرمندان
اعظم
راودراد
ravadrad@ut.ac.ir
1
استاد و عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
[1] آدورنو، تئودور (1382). «نظریه زیباییشناختی»، در بنیامین/ آدورنو/ مارکوزه: گزیدهنوشتههایی در باب زیباییشناسی، امید مهرگان، تهران: گام نو.
1
[2] الکساندر، ویکتوریا (1390). جامعهشناسی هنرها، ترجمۀ اعظم راودراد، تهران: متن (فرهنگستان هنر).
2
[3] ایسنا، اولین زن مینیاتوریست ایران چه کسی بود؟ اخذشده در تاریخ 17/7/1395 از نشانی:
3
http://www.isna.ir/news/94010100021/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D8%AA%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF
4
[4] باستید، روژه (1374). هنر و جامعه، ترجمۀ غفار حسینی، تهران: توس.
5
[5] بوردیو، پییر (1390). تمایز، ترجمۀحسن چاوشیان، تهران: ثالث.
6
[6] پاکباز، روئین (1383). دائرۀالمعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر.
7
[7] پاکباز، روئین (1379). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، تهران: نارستان.
8
[8] دووینیو، ژان (1379). جامعهشناسی هنر، ترجمۀ مهدی سحابی، تهران: مرکز.
9
[9] راودراد، اعظم (1369). «بررسی جامعهشناختی هنرمندان نمایشنامهنویس تهرانی»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
10
[10] راودراد، اعظم (1387). «ویژگیهای اجتماعی فیلمسازان ایرانی»، نامۀ علوم اجتماعی، ش 34.
11
[11] ــــــــــ (1391). مطالعۀ جامعهشناختی هنرمندان نمایشنامهنویس ساکن تهران، معاونت پژوهشی دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
12
[12] راودراد، اعظم؛ افسریان، ایمان (1390). «نگاهی جامعهشناختی به نقاشی ایران در دوران سنت و تجدد»، بیناب، ش 19.
13
[13] راودراد، اعظم (1389). «ویژگیهای اجتماعی نقاشان نوگرای ایران» جامعهشناسی هنر و ادبیات، دورۀ 2، ش 1.
14
[14] راودراد، اعظم (1394). «ویژگیهای نمایشنامهنویسان ایرانی و تحولات آن»، مطالعات جامعهشناختی ایران، دورۀ 22، ش 2.
15
[15] راودراد، اعظم (1394). «ویژگیهای اجتماعی نمایشنامهنویسان ایرانی و تحولات آن»، جامعهشناسی هنر و ادبیات، دورۀ 8، ش اول.
16
[16] شریعتی، سارا؛ راودراد، اعظم. (1389). «زنانهشدن عرصۀ هنر»، مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (نشریۀ علوم انسانی)، ش 26.
17
[17] کینگ، کاترین (1391). معنابخشی به اشیا: کاردستی زنانه و هنر مردانه، پرتو پروین، برگرفته از سایت http://zannegaar.net/content/85 در تاریخ 29/5/1392.
18
[18] مارکوزه، هربرت (1382). «بعد زیباییشناختی»، در بنیامین/ آدورنو/ مارکوزه: گزیدهنوشتههایی در باب زیباییشناسی، امید مهرگان، تهران: گام نو.
19
[19] مرکز آمار ایران: سالنامههای آماری سالهای 651365، 1375، 1385، 1390.
20
[20] موزۀ هنرهای معاصر: کاتالوگهای دوسالانههای مجسمهسازی معاصر تهران.
21
[21] همشهری آنلاین، زندگینامۀ لیلی تقیپور، اخذشده در تاریخ 15/7/1394 از نشانی:
22
http://hamshahrionline.ir/details/137994 .
23
[22] هینیک، ناتالی (1384). جامعهشناسی هنر، ترجمۀ عبدالحسین نیکگهر، تهران: آگه.
24
[23] ولف، جانت (1367). تولید اجتماعی هنر، ترجمۀ نیره توکلی، تهران: مرکز.
25
[24] Ravadrad. Azam: A Study of the Social Characteristics of Artists, CURRENT SOCIOLOGY, 2009, 57, 6.
26
ORIGINAL_ARTICLE
تصویر ایزدبانوان در روایتهای داستانی بهرام بیضایی
بهرام بیضایی به گذشتۀ پرافتخار ایران توجهی ویژه دارد. او یکی از مشخصههای عصر زرین، یعنی «مادرسالاری»، را برمیگزیند و آن را در بعضی از آثار نمایشیاش به تصویر میکشد. هدف پژوهش حاضر، مطرحکردنِ پیوند قهرمانان زن، با ایزدبانوانِ باستانی ایران در آثار بهرام بیضایی است و نیز بررسی و تحلیل این مؤلفه، روی چند اثر نمایشی وی. آثاری که در این جستار بررسی میشوند، عبارتاند از: فیلمنامهها و نمایشنامههای ایستگاه سلجوق، پردهی نئی، پردهخانه، شب هزار و یکم(1)، شب هزار و یکم(3) و فتحنامۀ کلات. در این پژوهش، نخست به روش توصیفیـ تحلیلی، شیوههای روایی بیضایی در پیوند قهرمانان زن با ایزدبانوان مشخص و تبیین میشوند. سپس، آثار نمایشی وی با توجه به این مؤلفه، بررسی و تحلیل میشوند. برآیند مقاله حاکی از آن است که: بیضایی قهرمانان زنِ روایتهایش را با ایزدبانوانی که مظهرِ «مهر»، «زایش»، «عشق»، «شجاعت» و از همه مهمتر «خردمندی» هستند، پیوند میزند. با توجه به آثاری که تحلیل شد، مؤلفۀ «خردمندی» بیشترین حضور را در پرداختِ شخصیتهای زن این نویسنده دارد. برخلاف تصور رایج، ایزدبانوی خردمندی، که یکی از مصادیقش، ایزدبانویِ «چیستا» است، بیشتر مورد توجه بیضایی بوده تا ایزدبانویِ «آناهیتا».
https://jwica.ut.ac.ir/article_60582_686e6d9529bb30ca39c5dd080f5544b3.pdf
2016-09-22
317
332
10.22059/jwica.2016.60582
ایزدبانوان
بهرام بیضایی
فیلمنامه
قهرمانان زن
نمایشنامه
رقیه
وهابی دریاکناری
vahabi.maryam@yahoo.com
1
دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه الزهرا (س)
LEAD_AUTHOR
مریم
حسینی
drhoseini@yahoo.com
2
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه الزهرا (س)
AUTHOR
[1] آموزگار، ژاله (1391). تاریخ اساطیری ایران، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) ، چ 14.
1
[2] الیاده، میرچا (1375). اسطوره، رؤیا، راز، ترجمۀ رویا منجم، تهران: فکر روز، چ 2.
2
[3] الیاده، میرچا (1391). اسطوره و واقعیت، ترجمۀ مانی صالحی علامه، تهران: کتاب پارسه.
3
[4[ بهار، مهرداد (1386). ادیان آسیایی، تهران: چشمه، چ 6.
4
[5] ــــــــــ (1391). پژوهشی در اساطیر ایران، پارۀ نخست، ویراستار کتایون مزداپور، تهران: آگه، چ 9.
5
[6] بیضایی، بهرام (1389). ایستگاه سلجوق، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 2.
6
[7] ــــــــــ (1389). فتحنامة کلات، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5.
7
[8] ــــــــــ (1390). پردهخانه، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5.
8
[9] ــــــــــ (1392). پرده نئی. تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 6.
9
[10] ــــــــــ (1392). شب هزار و یکم، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 5.
10
[11] پورداوود، ابراهیم (1377). ادبیات مزدیسنا،یشتها، ج اول، تهران: اساطیر.
11
[12] جعفرینژاد، شهرام (1386). «شب هزار و یکم: ملتی که تا قصه میگوید، زنده است»،سیمیا، ش 2، ص 264ـ285.
12
[13] حسنلی، کاووس؛ حقیقی، شهین (1389). «بازخوانی نقش زن در اپیزودهای سهگانۀ نمایشنامۀ شب هزار و یکم بهرام بیضایی»،مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، ش 22، ص91ـ 114.
13
[14] ستاری، جلال (1383). اسطوره در جهان امروز، تهران: مرکز، چ 2.
14
[15] طاهری، صدرالدّین؛ طاووسی، محمود (1386). «خدای بانوان باروری در جهان باستان»، مدرس هنر، دورۀ 2، ش2، ص41ـ56.
15
[16] گروه مؤلفان (1393). فرهنگنامۀ زنان ایران و جهان(1). دبیر علمی مهناز مقدسی، تهران: ارتباط نوین.
16
[17] گویری، سوزان (1379). آناهیتا در اسطورههای ایرانی. تهران: جمالالحق، چ 3.
17
[18] لاهیجی، شهلا (1376). سیمای زن در آثار بهرام بیضایی: فیلمساز و فیلمنامهنویس، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
18
[19] یاحقی، محمدجعفر (1386). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی،تهران: فرهنگ معاصر.
19
[20] یثربی، چیستا (1375). «سه چهره از زن (تصویر زن در آثار بهرام بیضایی، داریوش مهرجویی، محسن مخملباف)»، نقد سینما، ش 10، ص80ـ82.
20
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی رابطۀ جامعهپذیری و هویت جنسیت (مطالعۀ موردی: دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول)
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطۀ بین جامعهپذیری و هویت جنسیتی بین دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول بوده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی و شیوة گردآوری دادهها استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعة آماری همۀ دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر دزفول بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین شدند. نمونهگیری به شیوة تصادفی طبقهای چندمرحلهای انجام شد. نتایج آزمون پیرسون نشان میدهد که بین متغیر وابستة این پژوهش (هویت جنسیتی) و برخی متغیرهای مستقل همبستگی وجود دارد. مقدار همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته و متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی و قدرت تصمیمگیری، در مجموع 1/22درصد از تغییرات در متغیر وابسته هویت جنسیتی را تبیین میکنند. نتایج تحلیل رگرسیون گامبهگام نیز نشان داد که متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی و قدرت تصمیمگیری تأثیرگذارترین عوامل بر هویت جنسیتیاند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60583_52b358e528a60ad0a09778093f8dcde3.pdf
2016-09-22
333
348
10.22059/jwica.2016.60583
آگاهی اجتماعی
جامعهپذیری
دانشگاه پیام نور دزفول
شبکة روابط اجتماعی
هویت جنسیتی
داریوش
رضاپور
d.rezapour@gmail.com
1
مربی، عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
حسن
چنانی نسب
chenani6464@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه مازندران
AUTHOR
رحمان
باقری
bagherirahman26@yahoo.com
3
مربی، عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
AUTHOR
[1] آلمال، فرنگیس (1375). «بررسی عوامل مؤثر بر شکلگیری هویت فرهنگی دانشآموزان سال سوم دبیرستان منطقۀ 5 آموزش و پرورش تهران»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدۀ علوم اجتماعی، دانشگاه علامه.
1
[2] ایمان، محمدتقی؛ کیذقان، طاهره (1382). «بررسی عوامل مؤثر بر هویت اجتماعی زنان»، فصلنامۀ علمیـ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا(س)، س 12 و 13، ش 44 و 45.
2
[3] بدانتر، الیزابت (1377). «عصر تشابه جنسها»، مجلۀ زنان، ش 48.
3
[4] پاملا، آبوت؛ والاس، کلر (1380). جامعهشناسی زنان، ترجمۀ منیژه نجمعراقی، تهران: نی.
4
[5] حاجیانی، ابراهیم (1388). جامعهشناسی هویت ایرانی، گروه پژوهشهای فرهنگی و اجتماعی، تهران: مؤسسۀ انتشاراتی کمیل.
5
[6] جنکینز، ریچارد (1391). هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج یاراحمدی، تهران: شیرازه.
6
[7] رفعتجاه، مریم (1383). «بررسی عوامل مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان تهران»، دانشگاه تهران، دانشکدۀ علوم اجتماعی.
7
[8] ریتزر، جورج (1394). نظریههای جامعهشناسی در دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
8
[9] زلفعلیفام، جعفر؛ غفاری، مظفر (1388). «تحلیل جامعهشناختی هویت اجتماعی دختران دانشجوی دانشگاه گیلان»، مجلۀ پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، ش 3، ص140ـ121.
9
[10] سلیمی، علی؛ داوری، محمد (1385). جامعهشناسی کجروی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
10
[11] سیفاللهی، سیفالله؛ رازقیان، آناهیتا (1388). «عوامل اجتماعی مؤثر بر هویت جنسیتی زنان در ایران (مطالعۀ موردی: تهران)». پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، س 2، ش 3.
11
[12] قائمیفر، حسین؛ حمایتخواه جهرمی، مجتبی (1388). «بررسی تأثیر خانواده بر شکلگیری هویت جنسیتی دختران دانشجوی دانشگاه پیام نور جهرم»، پژوهش جوانان، فرهنگ و جامعه، ش 3.
12
[13] کاستلز، مانوئل (1389). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، ترجمة حسن چاوشیان و همکاران، تهران: طرح نو.
13
[14] گلمحمدی، احمد (1389). جهانیشدن، فرهنگ، هویت، تهران: نی.
14
[15] لهساییزاده، عبدالعلی؛ شیرازی، مریم (1389). «عوامل مرتبط در شکلگیری هویت اجتماعی زنان نسل کنونی و گذشتۀ شهر شیراز»، مجلۀ جامعهشناسی، ش اول، ص139-159.
15
[16] مقصودی، مجتبی(1380). «قومیتها و هویت فرهنگی ایران»، نامۀ پژوهش فرهنگی، ش 22 و 23، ص209-232.
16
[17] منادی، مرتضی؛ فرشی صبحخیز، فاطمه (1389). «بررسی نقش هویت مادران در شکلگیری هویت جنسیتی دختران نوجوان شهر تهران»، پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، ش 4، ص7ـ31.
17
[18] نیازی، امین (1386). «بررسی عوامل مؤثر بر شکلگیری هویت اجتمـاعی مـدرنـ سـنتی، در دختران دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز». پایاننامۀ کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه شهید چمران.
18
[19] Doyle, J.A. and paludy. (1998). Sex and gender. The human experience. Boston: MC Grow Hill.
19
[20] Gurin .P and A.Townsand (1986), Properties of identity and their implications for gender consciousness, British Journal of Psychology, 25, PP 139–48.
20
[21] Heilman, Elizabeth (1998) " the struggle for self power and identity in Adolecent Girls" Youth 8 society , Vol 3 . n . 2
21
[22] Irving, C. J. & English, L. M. (2010). Community in Cyberspace: Gender, Social Movement Learning, and the internet. Adult Education Quarterly. Vol: 2, No: 1. PP 1-17.
22
[23] Lin N. (1976) Foundation of social research. 1st Ed. New York: McGraw- Hill Book Company. 446-58.
23
[24] Siara, B. (2007). Cyber Space and Identity issues at The British. Sociological Association Annual Conference University of East London
24
[25] Tajfel, Henry. (1987).Differentiation between social Groups. London: Academic press.
25
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل روابط خویشاوندی در حماسه های ملّی ایران از دیدگاه انسان شناسی ساختارگرا
یکی از بنیادیترین مباحث انسانشناسی، مطالعۀ روابط خویشاوندی، شیوههای همسرگزینی و پیوند ازدواج است که از دیرباز مورد توجه نظریهپردازان این حوزه قرار گرفته است. متون کهن حماسی ما، بهرغم بهرهمندی از منابع عظیمی از افسانهها و روایات برخاسته از زندگی مردم، بازتابندۀ مهمترین مسائل اجتماعی، فرهنگی و انسانشناختیِ مردم ایران باستاناند. با توجه به جایگاه درخور این آثار برای تحلیل مسائل انسانشناختی، تاکنون جز شاهنامۀ فردوسی، به سایر حماسههای ملی از این منظر توجه چندانی نشده است. در این پژوهش، به بررسی روابط خویشاوندی در شاهنامه و حماسههای ملی متأثر از آن، از دیدگاه نظریۀ انسانشناسی ساختاری کلود لویـ استروس پرداخته شده است. استروس با تکیه بر نظریۀ تقابلهای دوگانه، خانواده و نظام خویشاوندی را بهمنزلۀ نخستین قرارداد اجتماعی و نقطۀ آغاز فرهنگ بشری در تقابل با طبیعت قرار میدهد. از نظر او، برونهمسری در تقابل با درونهمسری (ازدواج با محارم)، نشاندهندۀ تقابل اساسی فرهنگ/ طبیعت است. بر این اساس، در این پژوهش به تقابلهای مهم قابل طرح در روابط خویشاوندی حماسههای ملی، از دیدگاه انسانشناسی ساختارگرا، پرداخته شده است. دستاورد پژوهش حاکی از آن است که بر نظام خویشاوندی این متون، تقابلهایی همچون تقابل ایران/ انیران، زن/ مرد، برونهمسری/ درونهمسری، پدرسالاری/ مادرسالاری، پدرمکانی/ مادرمکانی و... حاکم است که وامدار اندیشۀ تقابلگرایِ اساطیر کهن ایرانی است.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60584_aa45cbdee0833972216516ad0334a886.pdf
2016-09-22
349
370
10.22059/jwica.2016.60584
انسانشناسی ساختاری
حماسههای ملی ایران
کلود لوی استروس
نظام خویشاوندی
همسرگزینی.
رضا
ستاری
rezasatari@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
AUTHOR
مرضیه
حقیقی
marziehhaghighi865@yahoo.com
2
دانش آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
LEAD_AUTHOR
شهرام
احمدی
sh.ahmadi@umz.ac.ir
3
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
AUTHOR
[1] آزاد، حسن (1364). گوشههایی از تاریخ اجتماعی ایران، ارومیه: انزلی، چ 2.
1
[2] آموزگار، ژاله (1386). زبان، فرهنگ و اسطوره، تهران: معین.
2
[3] آموسی، مجنون (1390). «کلودلویاستروس و نظام خویشاوندی»، پایگاه اینترنتی انسانشناسی و فرهنگ، (anthropology.ir/ node/ 304).
3
[4] استیور، دان (1383). «ساختارگرایی و پساساختارگرایی»، ترجمۀ ابوالفضل ساجدی، حوزه و دانشگاه، س 10، ش 39، ص154ـ185.
4
[5] اسدی طوسی، حکیم ابونصرعلیبناحمد (1389). گرشاسبنامه، به اهتمام حبیب یغمایی، تهران: دنیای کتاب، چ 2.
5
[6] استروس، کلودلوی (1376). اسطوره و معنا، ترجمۀ شهرام خسروی، تهران: مرکز.
6
[7] ــــــــــ (1361). توتمیسم؛ ترجمۀ مسعود راد، تهران: توس.
7
[8] ــــــــــ (1358). نژاد و تاریخ، ترجمۀ ابوالحسن نجفی، تهران: پژوهشکدۀ علوم ارتباطی و توسعۀ ایران.
8
[9] اسماعیلپور، ابوالقاسم (1385). اسطورۀ آفرینش در آیین مانی، تهران: کاروان، چ 3.
9
[10] ــــــــــ (1387). اسطورۀ بیانِ نمادین، تهران: سروش، چ 2.
10
[11] الیاده، میرچا (1389). رساله در تاریخ ادیان، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: سروش، چ 4.
11
[12] اوستا (1370). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه، تهران: مروارید.
12
[13] ایرانشاهبنابیالخیر (1370). بهمننامه، ویراستۀ رحیم عفیفی، تهران: علمی و فرهنگی.
13
[14] ــــــــــ (1377). کوشنامه، به کوشش جلال متینی، تهران: علمی.
14
[15] ایگلتون، تری (1368). پیشدرآمدی بر نظریۀ ادبی، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز.
15
[16] براهنی، رضا (1393). تاریخ مذکر، تهران: نگاه، چ 4.
16
[17] برتنس، هانس (1384). مبانی نظریۀ ادبی، ترجمۀ محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: ماهی.
17
[18] بوبر، مارتین (1380). من و تو، ترجمۀ ابوتراب سهراب و الهام عطاردی، تهران: فرزان روز.
18
[19] بهار، مهرداد (1384). پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگه، چ 5.
19
[20] بهزادی، رقیه (1382). «سهم زنان در اسطوره و تاریخ شرق باستان از درههای فرات و نیل تا کرانههای سیحون و هند»، زن و فرهنگ، بهکوشش محمد میرشکرایی و علیرضا حسنزاده، تهران: نی.
20
[21] بیتس، دانیل؛ پلاگ، فرد (1387). انسانشناسی فرهنگی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی، چ 7.
21
[22] حسنزاده، علیرضا (1387). مردمشناسی ایرانی چالشها و پرسشها، تهران: افکار.
22
[23] حسینی، مریم (1388). ریشههای زنستیزی در ادبیات کلاسیک فارسی، تهران: چشمه.
23
[24] حمیدیان، سعید (1383). درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی، تهران: ناهید، چ 2.
24
[25] حیدری، حسن؛ قاسمپور، محدثه (1391). «خویشاپیوندی در متون پهلوی و بازتاب آن در شاهنامه»، نشریۀ زن در فرهنگ و هنر، دورۀ4، ش4، ص107ـ124.
25
[26] خالقی مطلق، جلال (1386). سخنهای دیرینه، به کوشش علی دهباشی، تهران: افکار، چ 2.
26
[27] دادگی، فرنبغ (1385). بندهش، گزارنده: مهرداد بهار، تهران: توس، چ 3.
27
[28] دزفولیان، کاظم؛ طالبی، معصومه (1389). «مقایسۀ اساطیر یونان و ایران بر پایۀ اندیشههای باختین»، نشریۀ ادبیات تطبیقی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دورۀ جدید، س 2، ش3، ص 97ـ115.
28
[29] رضی، هاشم (1376). ترجمه و توضیح وندیداد، ج2، تهران: فکر روز.
29
[30] روایت پهلوی (1367). ترجمۀ مهشید میرفخرایی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
30
[31] روحالامینی، محمود (1360). «درونهمسری و برونهمسری»؛ چیستا، ش5، ص525ـ537.
31
[32] ــــــــــ (1370). «ساختار اجتماعی ازدواجهای شاهنامه»، چیستا، ش78، ص877ـ891.
32
[33] رید، ایولین (1387). مادرسالاری: زن در گسترۀ تاریخ تکامل، ترجمۀ افشنگ مقصودی، تهران: گلآذین.
33
[34] زمردی، حمیرا (1382). نقد تطبیقی ادیان و اساطیر در شاهنامۀ فردوسی، خمسۀ نظامی ومنطقالطیر، تهران: زوار.
34
[35] سامنامه (1392). تصحیح وحید رویانی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
35
[36] ستاری، جلال (1390). سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران: مرکز، چ 6.
36
[37] ستاری، رضا؛ حقیقی، مرضیه (1393). «نقش توتم در نفی ازدواج با محارم در ایران باستان»، نشریۀزن در فرهنگ و هنر، دورۀ 6، ش1، ص73ـ94.
37
[38] سرکاراتی، بهمن (1385). سایههای شکارشده، تهران: طهوری، چ 2.
38
[39] شاپورشهبازی، علیرضا (1380). «افسانۀ ازدواج با محارم در ایران باستان»، مجلۀ باستانشناسی و تاریخ، س 15، ش اول و دوم، ص 9ـ26.
39
[40] شاکد، شائول (1386). تحول ثنویت: تنوع آرای دینی در عصر ساسانی، ترجمۀ احمد قائممقامی، تهران: ماهی.
40
[41] شمیسا، سیروس (1388). نقد ادبی، چاپ سوم از ویرایش دوم، تهران: میترا.
41
[42] ضیمران، محمد (1379). «بنیان فکنی دریدا»، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، ش33، ص 10ـ19.
42
[43] -------- (1384). گذار از جهان اسطوره به فلسفه، تهران: هرمس، چ 2.
43
[44] عطایی رازی، خواجه عمید عطابن یعقوب (1382).برزونامه، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
44
[45] علامی، ذوالفقار (1387). «آسمانِ پدر و زمینِ مادر در اساطیر ایرانی و شعر فارسی»، فصلنامۀ علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س). س17 و 18، ش68 و 69، ص 119ـ144.
45
[46] فانیان، خسرو (1351). «پرستش الههـ مادر در ایران»، بررسیهای تاریخی، س7، ش6، ص209ـ248.
46
[47] فرامرزنامه (1382). به اهتمام مجید سرمدی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
47
[48] فردوسی، ابوالقاسم (1374)؛ شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان، تهران: دفتر نشر داد، چ 2.
48
[49] فروید، زیگموند (1382). توتم و تابو؛ ترجمۀ ایرج پورباقر، تهران: آسیا، چ 2.
49
[50] فرهوشی، بهرام (1346). فرهنگ پهلوی؛ تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
50
[51] فریزر، جیمز جورج (1388). شاخۀ زرین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه، چ 6.
51
[52] کتاب پنجم دینکرد (1386). ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: معین.
52
[53] کزازی، میرجلالالدین (1384). آب و آیینه، تبریز: آیدین.
53
[54] -------- (1388). از گونهای دیگر: جستارهایی در فرهنگ و ادب ایران، تهران: مرکز، چ 3.
54
[55] -------- (1390). رؤیا، حماسۀ اسطوره، تهران: مرکز، چ 6.
55
[56] کمبل، جوزف (1377). قدرت اسطوره، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: مرکز.
56
[57] کوزر، لوئیسآ (1384). نظریۀ تقابلهای اجتماعی، ترجمۀ عبدالرضا نواح، اهواز: رسش.
57
[58] گزیدههای زادسپرم (1366). ترجمۀ محمدتقی راشدمحصل، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
58
[59] گزیدۀ سرودهای ریگودا (1348). ترجمۀ سید محمدرضا جلالی نائینی، تهران: تابان.
59
[60] لاهیجی، شهلا؛ کار، مهرانگیز (1381). شناخت هویت زن ایرانی، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 3.
60
[61] لیچ، ادموند (1350). لوی استروس، ترجمۀ حمید عنایت، تهران: خوارزمی.
61
[62] مادح، قاسم (1380). جهانگیرنامه، بهکوشش سید ضیاءالدین سجادی، تهران: دانشگاه تهران.
62
[63] ماسه، هانری (1375). فردوسی و حماسۀ ملی، ترجمۀ مهدی روشنضمیر، تبریز: دانشگاه تبریز، چ 2.
63
[64] مختاری، محمد (1379). اسطورۀ زال، تهران: توس، چ 2.
64
[65] مختاری غزنوی، عثمان (1377). شهریارنامه، بهاهتمام غلامحسین بیگدلی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
65
[66] معصومیدهقی، احمدرضا (1383). زناشویی در شاهنامه، اصفهان: نقش خورشید، چ2.
66
[67] مقدادی، بهرام (1378). فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی از افلاطون تا عصر حاضر، تهران: فکر روز.
67
[68] مینوی خرد (1385). ترجمۀ احمد تفضلی، تهران: توس، چ4.
68
[69] نیبرگ، هنریک س (1383). دینهای ایران باستان، ترجمۀ سیفالدین نجمآبادی، کرمان: دانشگاه شهید باهنر.
69
[70] همیلتون، ملکلم (1377). جامعهشناسی دین؛ ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: تبیان.
70
[71] یزدانی، زینب (1378). زن در شعر فارسی، تهران: فردوس.
71
[72] پاتر، آنتونی (1384). نبرد پدر و پسر در ادبیات جهان، ترجمۀ محمود کمالی، تهران: ایدون.
72
[73] Bartholomae, Christian. (1961), Altironisches Wōrterbuch, Berlin.
73
[74] Strauss, Claude Levi. (1967), Les Structures Élémentaires de la parente, Berlin. available online at: books.google.com.
74
ORIGINAL_ARTICLE
بازنمایی تصویر زن در نگاره های خمسه برلاس بر اساس نظریۀ میدان پی یر بوردیو
خمسة نظامی از اواخر قرن هشتم هجری به دلیل داشتن داستانهایی عاشقانه و غنایی مورد توجه نگارگران ایران قرار گرفته است. در بسیاری از داستانهای خمسه، زنان قهرمانان اصلی هستند یا در داستان نقشی اساسی دارند که خود بیانگر میزان اهمیت زنان در منظومههای نظامی است. نظامی، برخلاف نگاه منفی رایج به زنان در جامعه، با رویکردی مثبت جایگاهی رفیع به آنان میبخشد. در دورههای مختلف نیز این داستانها، بهخصوص لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و هفتگنبد بهرام گور، که در آن زنان حضوری پررنگ دارند، مورد توجه نگارگران قرار گرفته و تصویرسازی شده است. با بررسی و تجزیه و تحلیل تصاویر زنان در خمسههای دورههای متفاوت میتوان به زمینة فرهنگیـ اجتماعی و همچنین جایگاه زنان در هر دوره پی برد. لذا با مطالعة تصویر زنان در نسخههای مصور میتوان به بررسی جایگاه زنان در دورههای مختلف پرداخت. این رساله به چگونگی بازنمایی زنان در تصاویر خمسه قرن نهم (خمسۀبرلاس) میپردازد. بررسی این نگارهها با توجه به تعریف جامعهشناسی هنر پییر بوردیو و نظریه تأثیر میدانهای مختلف در خلق اثر هنری صورت میپذیرد. میدانهایی چون میدان ادبی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... . میزان تأثیر این میدانها در به تصویر کشیدن زنان در خمسۀ یادشده، از جمله موارد مورد بحث در این رساله است. در نتیجهگیری نهایی میتوان گفت بازنمایی تصویر زن در خمسۀ قرن نهم (خمسۀبرلاس) به دلیل سبک هنری بهزاد و توجه او به واقعگرایی اجتماعی، بیشتر برگرفته از زمینهها یا میدانهای اجتماعی و فرهنگی عامه است.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60585_39059a2b2d0d68572a63cdbb841fb62d.pdf
2016-09-22
371
394
10.22059/jwica.2016.60585
خمسۀ برلاس
زن
نظامی
نظریۀ میدان
نگارگری
فاطمه
شیرازی
fatemehshirazi_90@yahoo.com
1
کارشناسی ارشد دانشگاه هنر اصفهان
AUTHOR
زینب
صابر
saber_zb@yahoo.com
2
استادیار دانشکدۀ صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان
LEAD_AUTHOR
محمد رضا
حسنی
m.r.hassani@arts.usb.ac.ir
3
استاد دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان
AUTHOR
[1] آژند، یعقوب (1387). مکتب نگارگری هرات، تهران: فرهنگستان هنر.
1
[2] ــــــــــ (1389). نگارگری ایران (پژوهشی در تاریخ نقاشی و نگارگری ایران). ج 1 و 2، تهران: سمت.
2
[3] ابن عربشاه، (1339). زندگی شگفتآور تیمور (عجایبالمقدور فی اخبار تیمور)، ترجمة محمدعلی نجاتی، تهران: علمی و فرهنگی.
3
[4] ستونز، راب (1379). متفکران بزرگ جامعهشناسی، ترجمة مهرداد میر دامادی، تهران: مرکز.
4
[5] بری، مایکل (1385). هفتپیکر نظامی، ترجمۀ جلال علوینیا، تهران: نی.
5
[6] بوردیو، پییر (1389). تمایز، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
6
[7] ــــــــــ (1380). نظریۀ کنش، ترجمۀ مرتضی مردیها، تهران: نقش و نگار.
7
[8] ــــــــــ (1385). اما چه کسی «خالقان» را خلق کرد، ترجمة نیک ملکمحمدی، زیباشناخت، ش 15.
8
[9] ــــــــــ (1379). «تکوین تاریخی زیباییشناسی ناب»، ترجمۀ مراد فرهادپور، ارغنون، ش 17.
9
[10] ــــــــــ (1377). «ذوق هنری و سرمایۀ فرهنگی، ترجمة لیلی مصطفوی»، نامۀ فرهنگ، ش30.
10
[11] ثروت، منصور (1378). گنجینههای حکمت در آثار نظامی، تهران: امیرکبیر.
11
[12] جرمی اف. لین (1387). «چه زمانی هنر هنر میشود؟»، ترجمۀ مهسا رجبی، فصلنامۀ هنر، ش 78.
12
[13] جنکینز، ریچارد (1385). پییر بوردیو، ترجمة لیلا جوافشانی و حسن چاوشیان، تهران: نی
13
[14] جودی نعمتی، اکرم (1388). «زن در آیینۀ شعر فارسی»، فصلنامۀ شورای فرهنگی و اجتماعی زنان.
14
[15] حجازی، بنفشه (1376). به زیر مقنعه (بررسی جایگاه زن ایرانی از قرن اول هجری تا عصر صفوی)، تهران: علم.
15
[16] خاقانی،علی (1376). زن از نگاه شاعر، تهران: ندای فرهنگ.
16
[17] خواند، میر (1333). تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، تهران: خیام.
17
[18] دستگردی، وحید (1383). خمسة نظامی براساس نسخۀ سعدلو (قرن هشتم هجری)، تصحیح مقدمه و واژهنامه: سامیه بصیر مژدهی، باز نگریسته بهاءالدین خرمشاهی، تهران: دوستان.
18
[19] راوندی، مرتضی (1340). تاریخ اجتماعی ایران، تهران: سپهر.
19
[20] رجبی، حسن (1374). مشاهیر زنان ایرانی و پارسیگوی از آغاز تا مشروطه، تهران: سروش.
20
[21] رضایی، رقیه (1389). حکمت علمی زنانه در خمسة نظامی.
21
[22] ریاحین الشریعه در ترجمه بانوان شیعه (1349). تهران: اسلامیه.
22
[23] زرینکوب، عبدالحسین (1389). پیر کنجه در جستوجوی ناکجا آباد، تهران: سخن.
23
[24] طباطبایی، سوده سادات (1387). «بررسی اجمالی ارزش و جایگاه زن در اقوام و ملل»، نشریۀ مشکوه.
24
[25] ستاری، جلال (1375). سیمای زن در فرهنگ ایران، تهران: مرکز.
25
[25] سعیدی سیرجانی، علیاکبر (1377). سیمای دو زن، تهران: پیکان.
26
[27] شاردن، شوالیه (1374). سفرنامۀ شوالیه شاردن، ترجمة اقبال یغمایی، ج 2 و 4، تهران: توس.
27
[28] علاقه، فاطمه (1381). «سیمای زن از دیدگاه نظامی»، نشریۀ فرهنگ، ش10.
28
[29] غیبی، مهرآسا (1385). هشت هزار سال تاریخ پوشاک اقوام ایرانی، تهران: هیرمند.
29
[30] کلاویخو (1337). سفرنامۀ کلاویخو، ترجمۀ مسعود رجبنیا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
30
[31] کنبی، شیلا (1391). نقاشی ایرانی، ترجمة مهدی حسینی، تهران:دانشگاه هنر.
31
[32] محمد بن خاوندشاه بلخی (میرخواند) ( 1339). تاریخ روضۀالصفا، تهران: مرکزی و دیگران.
32
[33] محمد بن خاوندشاه بلخی (میرخواند) (1373). روضۀالصفا، تصحیح عباس زریاب، تهران: علمی.
33
[34] نطنزی، معینالدین (1336). منتخبالتواریخ معینی، تهران: خیام.
34
[35] یزدی، شرفالدین علی (1336). ظفرنامه، تصحیح محمد عباسی، تهران: رنگین.
35
منابع تصاویر:
36
خمسۀبرلاس:
37
(https://imagesonline.bl.uk/?service=search&action=do_quick_search&language=en&q=or.6810
38
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج در دین زردشتی و اسلام
ازدواج پایۀ اصلی نهاد خانواده است و برای آن در هر دو دین زردشتی و اسلام شرایطی تعریف شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آنهاست. مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج از منظر دو دین زردشتی و اسلام نشان میدهد که وجوه اشتراک و افتراق گوناگونی دربارۀ این موضوع بین دو دین وجود دارد و تحلیل و ارزیابی آنها میتواند به روشنشدن بیشتر ابعاد میراث و سنن مشترک این ادیان بینجامد. روند پژوهش بدینگونه است که ابتدا شرایط ازدواج از منظر دین زردشتی بررسی و تحلیل شده، سپس به همان موضوع از دیدگاه اسلام پرداخته شده است. بررسیهای انجامیافته نشان میدهد که اگرچه در برخی موارد اختلافاتی همچون اهداف متفاوت برای ازدواج و انواع آن وجود دارد، اشتراکات بین آنها، که شامل شرایط ازدواج (سن ازدواج، رضایت سالار، رضایت دختر و پسر و همکفوی) و عقد (ایجاب و قبول، شرایط عاقد، حضور شاهد و مهریه) است، بهمراتب چشمگیرتر از اختلافات دو دیانت است.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60586_5afcc1692a4190d7560b166b62db967f.pdf
2016-09-22
395
410
10.22059/jwica.2016.60586
ازدواج
اسلام
حقوق زردشتی
خانواده
کلثوم
غضنفری
k.ghazanfari@ut.ac.ir
1
استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران
AUTHOR
حسین
بادامچی
hbadamchi@ut.ac.ir
2
استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران
AUTHOR
پروین
داوری
p.davari92@ut.ac.ir
3
کارشناسی ارشد دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
[1] آسانا، جاماسب (1382). متون پهلوی، گزارش سعید عریان، تهران: کتابخانۀ جمهوری اسلامی ایران.
1
[2] ابنرشد، محمد بن احمد (1357). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، بیجا: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه.
2
[3] ابن قدامه، موفقالدین محمد (1388ق). المغنی لابن قدامه، ج7، مکتبه القاهره.
3
[4] اونوالا، موبد مانک رستم (1922). روایت داراب هرمزدیار، ج 2 و 1، بمبئی.
4
[5] بارتلمه، کریستیان (1337). زن در حقوق ساسانی، ترجمۀ ناصرالدین بدیع الزمانی، تهران: عطایی.
5
[6] ترمذی، ابوعیسی (1996). سنن الترمذی (الجامع الکبیر)، ج2، پژوهش بشار عواد معروف، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
6
[7] حلی، نجمالدین جعفر بن حسن (محقق حلی) (1347). شرایع الاسلام، ج2، ترجمۀ ابوالقاسم ابن احمد یزدی، به کوشش محمدتقی دانشپژوه، تهران: دانشگاه تهران.
7
[8] دابار، ارواد بامانجی نساروانجی (1909). صدر در نثر و صد در بندهشن، هندوستان: پارسی.
8
[9] دوستخواه، جلیل (1370). اوستا کهنترین سرودها و متنهای ایرانی، ج 2، تهران: مروارید.
9
[10] رضایی باغ بیدی، حسن (1384). روایت آذر فرنبغ فرخزادان، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
10
[11] شکی، منصور (1393). حقوق در ایران باستان، تاریخ جامع ایران، ج 3، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ص 71ـ95.
11
[12] شیخ صدوق، محمد بن علی بابویه (1368). من لایحضره الفقیه، ترجمۀ علیاکبر غفاریصفت، تهران: صدوق.
12
[13] صفای اصفهانی، نزهت (1376). روایت امید اشوهیشتان، تهران: مرکز.
13
[14] طوسی، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف، ج 4، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ المدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
14
[15] طوسی، محمد بن حسن (1343). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، ترجمۀ محمدتقی دانشپژوه، تهران: دانشگاه تهران.
15
[16] قرآن کریم.
16
[17] کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی(طـ الإسلامیه)، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
17
[18] محقق داماد، سید مصطفی (1390). بررسی فقهی حقوق خانواده و انحلال آن، تهران: مرکز نشر علوم انسانی.
18
[19] مزداپور، کتایون (1393). خانواده در ایران باستان، تاریخ جامع ایران، ج 3، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ص99ـ189.
19
[20] مظاهری، علیاکبر (1377). خانوادۀ ایرانی در دوران پیش از اسلام، ترجمۀ عبدالله توکل، تهران: قطره.
20
[21] مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری (1413). المقنعه، قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید.
21
[22] مغنیه، محمدجواد (1386). فقه تطبیقی مذاهب پنجگانه جعفری ـ حنفی ـ مالکی ـ شافعی و حنبلی، ترجمۀ کاظم پورجوادی، تهران: جهاد دانشگاهی.
22
[23] میرفخرایی، مهشید (1367). روایت پهلوی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
23
[24] مینوی، مجتبی (1354). تصحیحنامۀ تنسر به گشنسپ، تهران: خوارزمی.
24
[25] وهرامان، فرخمردان (1391). مادیان هزار دادستان، ترجمۀ سعید عریان، تهران: علمی.
25
[26] Anklesari, B. T. (1969).'The Pahlavi Rivāyat of Āturfarnbag and Farnbag Srōš (AFS), Bombay.
26
[27] Carlsen, B. H. (1984). ''The Cakar marriage contract and the Cakar children's Status in the Mātiyān I Hazār Dātistān and Rivāyat i Ēmēt i Ašavahištān '', W. Skalmowshi and A. van Tongerloo, eds, Middle Iranian studies, Leuven, PP 103ـ114.
27
[28] Dhabhar, Ervad Bamanji Nasavanji (1932). ''The Persian Rivayats of Hormazyar Framarz'', Bombay.
28
[29] Hjerrild. B. (2003). “Studies in Zoroastrian Family Law”', A comparative Analysis, Copenhagen.
29
[30] Mackenzie, D.N. (1969). ''The model marriage contract in Pahlavi'', in K.R.cama oriental institute golden Jubilee volume, Bombay, pp. 103ـ12.
30
[31] Macuch, M (2007). ''The Pahlavi model marriage contract in the Light of Sasanian family Law'', Iranian Languages and Texts from Iran and Turfan, ed:M.Macuch, M.Maggi, W. Sundermann, PP 183ـ205.
31
[32] Madan, D. M. (1911). ''pahlavi Denkard IـII", Bombay.
32
[33] Perikhanian, A. (1980). The Book of a Thousand Judgments (A Sasanian Law Book)(MHD), Costa Mesa.
33
[34] ـــــــــ (1983). ''Iranian Society and Law'', The Cambridge History of Iran, III/2, ed.E. Yarshater, PP 627ـ680.
34
[35] Sanjana, D. P. (1894). '' Nīrangistān '', Bombay.
35
[36] Shaki, M. (1971). ''The Sasanian matrimonial relation", Archiv Orientalni 39, PP 322ـ45.
36
[37] ــــــــ (1991). ''Children iii.Legal rights of children in the Sasanian period'', Encyclopaedia Iranica, online edition, available at: www.iranicaonline.org /articles/children.
37
[38] ــــــــ(1999). ''Family Law I in Zoroastrianism'', Encyclopaedia Iranica, online edition, available at: www.iranicaonline.org /articles/family law.
38
[39] Yakubovich, Ilya (2005). ''Marriage I: The marriage contract in the preـIslamic period (Pahlavi marriage contract), Encyclopaedia Iranica, online edition, available at: www.iranicaonline.org /articles/marrige contract in the preـIslamic.
39
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی بن مایۀ «تولدهای سخت و غیرعادی» در اساطیر
کهنالگو بهمنزلۀ عاملی فطری در ناخودآگاه جمعی بشر، با اسطوره پیوندهای ژرف و مرزهای مشترک فراوانی دارد. درواقع، اسطورهها کهنالگوهایی هستند که دلایل شکلگیری آنها، با توجه به ناخودآگاه جمعی بشر، بررسی میشود. مطابق آرای یونگ، هر اسطوره براساس مجموعهای از عوامل و علل غریزی، در ذهن مردمان به وجود آمده است. در این میان، انواع زایمان غیرطبیعی نیز از موضوعات برجستة اساطیری و کهنالگویی است که بهطور مستقیم با ماجرای تولد برخی پهلوانان اساطیری در فرهنگها و ملل گوناگون درآمیخته است. از داستان تولد «رستم» گرفته تا تولد پهلوانانی چون «آرتور» و «هرکول» تا ایزدان و پهلوانانی مانند «اندرا»، ایزد «مهر» یا «میترا»، «بهرام»، «آتنه»، «مینروا»، «ساناسار و باقداسار»، «اوزیریس» یا «اوزیرمق»، «آتیس»، «سوسلان»، و «باترازد»، «مشی و مشیانه»، «بودا» و «برهما» و «سوشیانس» با کهنالگوی سختزایی و زایمانهای غیرطبیعی مواجهیم. این جستار با بهرهگیری از روش توصیفیـ تحلیلی درصدد است دلایل اینگونه تولدها را در میان اساطیر بررسی و کارکرد کهنالگویی آن را روشن کند. با توجه به نتایج، بهنظر میرسد این تولدهای فراطبیعی درواقع گونهای براعت استهلال داستانی است تا برجستگی و بزرگیشان را از لحاظ قدرت جسمی و روحی و اعمال پهلوانی در دوران شکوفاییشان بهتصویر بکشد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60587_138690fc47c19453baffdc91647b4cd5.pdf
2016-09-22
411
428
10.22059/jwica.2016.60587
اسطوره
سختزایی
کهنالگو
ولادتهای ماورائی
ذوالفقار
علامی
zalami@alzahra.ac.ir
1
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)
LEAD_AUTHOR
الناز
خجسته
ekhojaste92@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)
AUTHOR
[1] اسمیت، ژوئل (1389). فرهنگ اساطیر یونان و رم، ترجمۀ شهلا برادران خسروشاهی، تهران: فرهنگ معاصر و روزبهان.
1
[2] بلخاری قهی، حسن (1388). اسرار مکنون یک گل، تهران: فرهنگستان هنر.
2
[3] بهار، مهرداد (1389). پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگه.
3
[4] پرون، استیوارد (1381). اساطیر روم، ترجمۀ محمدحسین باجلان فرخی، تهران: اساطیر.
4
[5] تبریزی، محمد بن خلف (1362). برهان قاطع، بهتصحیح محمد معین، تهران: امیرکبیر.
5
[6] جلالی نایینی، سید محمدرضا (1372). گزیده سرودههای ریگودا، تهران: نقره.
6
[7] دادگی، فرنبغ (1380). بندهش، گردآورنده مهرداد بهار، تهران: توس.
7
[8] روزنبرگ، دونا (1379). اساطیر جهان: داستانها و حماسهها، ترجمۀ عبدالحسین شریفیان، تهران: اساطیر.
8
[9] سرکاراتی، بهمن (1385). سایههای شکارشده (گزیدهمقالات فارسی)، تهران: طهوری.
9
[10] شاهسواریان، آودیس (1393). شاهنامه و منابع ارمنی، ترجمۀ ادیک باغداساریان، کانادا: تورنتو.
10
[11] شوالیه، ژان و گربران، آلن (1387). فرهنگ نمادها، ج3و5، ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
11
[12] فردوسی، حکیم ابوالقاسم (1381). شاهنامۀ فردوسی، تصحیح ژول مول، تهران: میلاد.
12
[13] فریزر، جیمز جورج (1388). شاخة زرین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه.
13
[14] کریستین سن، آرتور (1367). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، تهران: امیرکبیر.
14
[15] ــــــــــ (1393). نخستین انسان و نخستین شهریار، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.
15
[16] کزازی، میرجلالالدین (1373). بدیع، ج3، تهران: کتاب ماد.
16
[17] کیا، خجسته (1375). آفرین سیاوش. تهران: مرکز.
17
[18] مصاحب، غلامحسین (1380). فرهنگ فارسی مصاحب، ج1، تهران: امیرکبیر.
18
[19] میرعابدینی، سید ابوطالب؛ صدیقیان، مهیندخت (1386). فرهنگ اساطیریـ حماسی ایران، ج2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
19
[20] هال، جیمز (1387). فرهنگ انگارهای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر.
20
[21] هینلز، جان (1386). شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.
21
[22] یاحقی، محمدجعفر (1386). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
22
[23] یونگ، کارل گوستاو (1385). انسان در جستوجوی هویت خویشتن، ترجمۀ محمود بهفروزی، تهران: جامی.
23
[24] ــــــــــ (1389). انسان و سمبولهایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی.
24
[25] ــــــــــ (1368). چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، تهران: بهنشر.
25
[26] Campbell, Joseph (1994). hero's Journey. Random House Value Publishing.
26
[27] Cassirer, Ernest (1977). the philosophy of symbolic Forms, Edition 2, Yale University press.
27
[28] Eliot, Alexander, Joseph Campbell & Mircea Eliade (1990). The Universal Myths: Heroes, Gods, Tricksters, and others. Reprint, Meridian.
28
ORIGINAL_ARTICLE
نقش و عملکرد نمایندگان زن در دوره های اول و دوم مجلس شورای اسلامی
در تاریخ ایران، زنان همواره نقشهای مهمی در حوزههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برعهده داشتهاند. پس از پیروزی جنبش مشروطه، زنان در جامعۀ ایران به موقعیتهای بالایی در نظام اجرایی و قانونگذاری دست یافتند. با پیروزی انقلاب اسلامی، نقش زنان در حوزههای مختلف اجتماعی نهتنها کاهش نیافته، بلکه در برخی از حوزهها افزایش چشمگیری داشته است. زنان در این دوره به نظام اسلامی تعهد سپردند. در این میان، زنان در مجلس شورای اسلامی با حمایت جامعۀ زنان نقش مهمی ایفا کردند. این مقاله به بررسی نقش و عملکرد زن در دو دورۀ اول مجلس شورای اسلامی میپردازد که چگونه به بهترشدن موقعیت زنان کمک کردهاند. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که نمایندگان زن در دو دورۀ مجلس شورای اسلامی از طریق گسترش ظرفیتهای حمایتی قانونی در جمهوری اسلامی، از جمله توجه به همۀ مبانی قانونی مورد احترام نظام جمهوری اسلامی به پیشرفت موقعیت زنان در ایران کمک کردند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_60588_a5f1c1ba8c8db6437d8deb353522d33f.pdf
2016-09-22
429
442
10.22059/jwica.2016.60588
زن ایرانی
ظرفیتهای حمایتی اسلامی
مجلس شورای اسلامی
موقعیت زنان
نمایندگان زن
نورالدین
نعمتی
n.nemati@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
سمانه
اسفندیاری
esfandiarykothar@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد گروه تاریخ دانشگاه تهران
AUTHOR
[1] جیرهنده، عباس؛ بسطامی، رضا (1378). دومین دورۀ مجلس شورای اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
1
[2] حاجیبیگیکندری، محمدعلی (1379). خاطرات حجتالاسلام عباسعلی عمید زنجانی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
2
[3] خوشزاد، اکبر (1386). مجلس شورای اسلامی (دورۀ اول)، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
3
[4] فراهانی، شمس (1389). زن در آیینۀ قوانین، تهران: خط سوم.
4
[5] منصور، جهانگیر (1388). قوانین و مقررات مربوط به خانواده، تهران: دوران.
5
[6] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 2/7/1360، جلسۀ 217.
6
[7] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 11/8/1360، جلسۀ 232.
7
[8] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 3/12/1361، جلسۀ 426.
8
[9] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 29/1/1361، جلسۀ 298.
9
[10] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 15/1/1363، جلسۀ 605.
10
[11] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 13/11/1360، جلسۀ 270.
11
[12] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 28/11/1363 جلسۀ 91.
12
[13] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 22/4/1365، جلسۀ 298.
13
[14] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 18/1/1366، جلسۀ 117.
14
[15] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 18/1/1364، جلسۀ 110.
15
[16] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 119.
16
[17] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 533.
17
[18] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 52.
18
[19] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 506.
19
[20] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 63.
20
[21] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی جلسۀ 117.
21
[22] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 523.
22
[23] مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 52.
23
[24] مروری بر قوانین هفت دورۀ مجلس شورای اسلامی، سند شمارۀ 17689.
24
[25] مروری بر قوانین هفت دورۀ مجلس شورای اسلامی، سند شمارۀ 9834.
25
[26] مروری بر قوانین هفت دورۀ مجلس شورای اسلامی، سند شمارۀ 17689.
26
[27] آییننامههای داخلی مجلس شورای اسلامی در دورۀ اول و دوم.
27
[28] کارنامۀ مجلس، کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، 1364.
28
[29] اسامی و مشخصات نمایندگان دورۀ اول و دوم مجلس شورای اسلامی، تهران: دفتر انتخابات وزارت کشور.
29
[30] مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، واحد اسناد و اطلاعرسانی مطبوعات.
30
[31] روزنامۀ اطلاعات، مورخ 18/11/1358، شمارۀ 16061.
31
[32] روزنامۀ کیهان، 11/10/1361، شمارۀ 11772.
32
[33] مجلۀ جوانان امروز، مورّخ 16/3/1362، شمارۀ 848.
33
[34] مجلۀ زن روز، مورّخ 20/1/1364، شمارۀ 911.
34
[35] مجلۀ زن روز، مورّخ 20/1/1362 شمارۀ 911.
35
[36] مجلۀ زن روز، مورّخ 13/1/1363، شمارۀ 962.
36
{1}جیرهنده، عباس و بسطامی، رضا (1378). دومین دورۀ مجلس شورای اسلامی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
37
{2}حاجی بیگیکندری، محمدعلی (1379). خاطرات حجت الاسلام عباسعلی عمید زنجانی. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
38
{3}خوشزاد، اکبر (1386). مجلس شورای اسلامی (دورۀ اول). تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
39
{4}فراهانی، شمس (1389). زن در آیینۀ قوانین. تهران: خط سوم.
40
{5}منصور،جهانگیر،(1388)قوانینو مقررات مربوط به خانواده. تهران: نشر دوران
41
· رسانه
42
{6}- اسامی و مشخصات نمایندگان دورۀ اول و دوم مجلس شورای اسلامی، تهران: دفتر انتخابات وزارت کشور.
43
{7}- آییننامههای داخلی مجلس شورای اسلامی در دورۀ اول و دوم.
44
{8}- کارنامۀ مجلس، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، 1364.
45
{9}- مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، واحد اسناد و اطلاعرسانی
46
{10}- مروری بر قوانین هفت دورۀ مجلس شورای اسلامی، سند شمارۀ 17689.
47
{11}- مروری بر قوانین هفت دورۀ مجلس شورای اسلامی، سند شمارۀ 9834.
48
{12}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسه 506.
49
{13}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 119.
50
{14}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 52.
51
{15}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسۀ 533.
52
{16}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 11/8/1360، جلسۀ 232.
53
{17}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 13/11/1360، جلسۀ 270.
54
{18}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 15/1/1363، جلسۀ 605.
55
{19}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 18/1/1364، جلسۀ 110.
56
{20}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 18/1/1366، جلسۀ 117.
57
{21}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 2/7/1360، جلسۀ 217.
58
{22}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 22/4/1365، جلسۀ 298.
59
{23}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 28/11/1363 جلسۀ 91.
60
{24}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 29/1/1361، جلسۀ 298.
61
{25}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، مورّخ 3/12/1361، جلسۀ 426.
62
{26}- مشروح مذاکرات مجلس شورای اسلامی، جلسه 63
63
· مطبوعات
64
{27}- روزنامۀ اطلاعات، مورّخ 18/11/1358، شمارۀ 16061.
65
{28}- روزنامۀ کیهان، 11/10/1361، شمارۀ 11772.
66
{29}- مجلۀ جوانان امروز، مورّخ 16/3/1362، شمارۀ 848.
67
{30}- مجلۀ زن روز، مورّخ 13/1/1363، شمارۀ 962.
68
{31}- مجلۀ زن روز، مورّخ 20/1/1362 شمارۀ 911.
69
{32}- مجلۀ زن روز، مورّخ 20/1/1364، شمارۀ 911.
70