ORIGINAL_ARTICLE
سیاستگذاری تولید محصولات نمایشی در تلویزیون ایران با محوریت خانوادۀ اسلامی
متأسفانه در عصر کنونی نهاد خانواده، بهمنزلۀ اصلیترین رکن جامعه، دچار تزلزل شده است. ارائۀ الگوی مناسبی از خانوادة اسلامی از طریق محصولات نمایشی تلویزیون میتواند گرهگشا باشد. مقالۀ حاضر به دنبال ارائۀ سیاستهای محتوایی نمایش مطلوب خانواده در محصولات نمایشی تلویزیون برمبنای سبک زندگی اسلامی است. این پژوهش در دو مرحله انجام شده است. ابتدا، محتوای 7 عنوان کتاب (شامل 21 جلد)، در حوزۀ خانوادة اسلامی، به روش تحلیل محتوای کیفی، بررسی شد. نتیجه، بهدستآمدن ۷۲۵ کد در زمینۀ ویژگیهای خانوادة اسلامی بود که پس از مقولهبندی الگوی جامع خانواده در اسلام، در سه محور اصلی «دیدگاههای نظری اسلام دربارة خانواده»، «راهکارهای عملی تحکیم خانواده» و «عوامل تزلزل خانواده» ارائه شد. در مرحلۀ دوم، با طراحی سؤالاتی برآمده از الگوی احصائی در گام نخست، با استادان و کارشناسان 4 حوزۀ مدیریت و سیاستگذاری، خانواده و سبک زندگی اسلامی، تولید تلویزیونی و ارتباطات، که با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شده بودند، مصاحبۀ نیمهساختاریافته انجام شد. نتیجه در دو بخشِ ارزیابی کارشناسان از وضعیت کنونیِ نمایش خانواده در تلویزیون و سیاستهای پیشنهادی برای بازنمایی خانواده ارائه شد. این سیاستها در دو بخش ارائه شد. بخش نخست، با عنوان «اهداف، محورها و اولویتها» شامل 7 مقوله «تشکیل خانواده و ازدواج»، «ترسیم جایگاه اعضای خانواده»، «اقتصاد خانواده»، «محیط مطلوب حاکم بر خانواده»، «صلۀ رحم»، «وظایف اعضای خانواده» و «مقابله با عوامل تزلزل خانواده» و 23 زیرمقوله است. بخش دوم نیز، با عنوان «سیاستها و ضوابط محتوایی»، شامل 35 گزارۀ محتوایی درخصوص بازنمایی مطلوب خانوادة اسلامی در محصولات نمایشی است که بهطور دقیق و مصداقی به بایدها و نبایدهای محصولات نمایشی میپردازند.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62763_1044007e5184aee9086eb65804a90659.pdf
2017-03-21
1
25
10.22059/jwica.2017.62763
خانوادة ایرانی
سبک زندگی اسلامی
سیاستگذاری رسانهای
محصولات نمایشی تلویزیون ایران
مصاحبۀ نیمهساختاریافته
محمدرضا
تقوی پور
taghavipour69@gmail.com
1
کارشناس ارشد مدیریت رسانه و پژوهش گر مرکز پژوهش و سنجش افکار سازمان صدا و سیما
LEAD_AUTHOR
محسن
اسماعیلی
esmaeili344@yahoo.com
2
دانشیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
AUTHOR
سیاوش
صلواتیان
salavatian@gmail.com
3
استادیار دانشکدة ارتباطات دانشگاه صدا و سیما
AUTHOR
[1]اسماعیلی، رفیعالدین (۱۳۹۳). بازنمایی الگوی شخصیت مرد و زن در سینمای ایران و ارزیابی آن بر اساس آیات و روایات، قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
1
[2] اشتریان، کیومرث (۱۳۷۶). «علوم سیاستگذاری و دستآوردهای آن برای ایران»، مجلۀ دانشکدۀ حقوق علوم سیاسی (دانشگاه تهران)، س شانزدهم، ش 37، ص ۱۵۹ـ۱۷۰.
2
[3] الفت، سعیده (۱۳۹۲). آسیب شناسی وضعیت رسانۀ ملی در حوزۀ زن و خانواده از منظر مسئولان. تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیمای جمهوری اسلامی.
3
[4] الیاسی، محمدحسین (۱۳۸۲). بررسی جنبههای مختلف چگونگی نمایش خانواده در سریالهای تلویزیونی ایرانی. تهران: مرکز تحقیقات صدا و سیما.
4
[5] بوجاری، سهیلا؛ پرچم، اعظم (۱۳۹۲). «بررسی تطبیقی جایگاه و اهمیت ازدواج و تشکیل خانواده در اسلام و یهود»، معرفت ادیان (علمی پژوهشی)، سال، چهارم، ش 15، ص ۱۹ـ۳۹.
5
[6] توسلی، حمید (۱۳۸۷). «ارائۀ هشت مدل عملیاتی در چرخۀ سیاستگذاری برای اجرای مطلوب سیاستها»، راهبرد توسعه، سال پنجم، ش 15، ص ۷۴ـ۹۶.
6
[7] خاشعی، وحید (1388). «بایستههای اجتماعی در سیاستگذاری رسانهای جمهوری اسلامی»، رسانه، سال بیستم، ش 80، ص 61ـ79.
7
[8] خانمحمدی، یوسف (۱۳۸۶). «دولت و سیاستگذاری فرهنگی از دیدگاه امام خمینی(ره)»، مطالعات فرهنگی در دانشگاه اسلامی، سال دهم، ش 14 و 35، ص ۴ـ۳۸.
8
[9] رشکیانی، مهدی (۱۳۹۰). «بررسی اثرگذاری رسانههای تصویری بر نهاد خانواده»، رسانه و خانواده، سال اول، ش 1، ص۱۱۳ـ۱۳۶.
9
[10] روشندل اربطانی، طاهر (1394). «پژوهشی بنیادین در حوزة مفاهیم نظری سیاستگذاری رسانهای»، مدیریت دولتی (علمی پژوهشی)، سال هفتم، ش 23، ص 481ـ504.
10
[11] زارعی، مهدی (1390). «درآمدی بر جایگاه اخلاق در ازدواج و حقوق خانواده»، مطالعات اسلامی: فقه و اصول (علمی پژوهشی)، سال چهارم، ش 78، ص 69ـ96.
11
[12] ساروخانی، باقر (۱۳۷۰). مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده، تهران: سروش.
12
[13] سازمان ثبت احوال کشور. (۱۳۹۴). ۱۰. ۲۸ https://www.sabteahval.ir/Default.aspx?tabid=4821. Retrieved from https://www.sabteahval.ir.
13
[14] شریفی، سید علیرضا؛ فاضلی، عبدالرضا (۱۳۹۱). «واکاوی سیاستگذاری فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران (آسیبها و راهبردها)»، سال بیستم، ش 69، فصلنامۀ مجلس و راهبرد، ص ۵۵ـ۹۰.
14
[15] طالبی، سارا (۱۳۸۹). بررسی تطابق برنامههای نمایشی سیمای جمهوری اسلامی ایران با سیاستهای رسمی سازمان، در امور خانواده از دیدگاه خبرگان و کارشناسان دینی. پایاننامۀکارشناسی ارشد مدیریت رسانه، تهران: دانشکدۀ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران.
15
[16] طباطبایی، سید محمدحسین (۱۳۸۷). بررسیهای اسلامی. قم: بوستان کتاب.
16
[17] عقیلی، سید وحید؛ احمدزاده کرمانی، روح الله (1388). «ارزیابی عوامل مؤثر بر سیاستگذاری رسانهای در حوزۀ ارتباطات میانفرهنگی»، مدیریت فرهنگی (علمی پژوهشی)، سال چهارم، ش 5، ص 137ـ152.
17
[18] علیزاده، عبدالرحمان؛ فتحینیا، محمد (۱۳۸۶). بازنمایی سبک زندگی طبقات اجتماعی در سریالهای خانوادگی تلویزیون. پژوهشهای ارتباطی، سال هفتم، ش 52، ص ۸۳ـ۱۱۴.
18
[19] فاضلقانع، حمید (۱۳۹۲). سبک زندگی براساس آموزههای اسلامی (با رویکرد رسانهای). قم: مرکز پژوهشهای اسلامی.
19
[20] فتحی، سروش؛ مختارپور، مهدی (۱۳۹۳). «بررسی نقش و تأثیر رسانههای نوین تصویری در تغییر سبک زندگی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)»، مطالعات توسعۀ اجتماعی ایران، سال ششم، ش 2، ص ۱۰۱ـ۱۱۸.
20
[21] قائمیامیری، علی (۱۳۹۱). خانواده در اسلام،تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
21
[22] کاویانی، محمد (1391). سبک زندگی اسلامی و ابزار سنجش آن، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
22
[23] کریمی، صدیقه؛ نصر، احمدرضا (1392). «روشهای تجزیه و تحلیل دادههای مصاحبه»، پژوهش، سال چهارم، ش 1، 71ـ94.
23
[24] معتمدنژاد، کاظم (۱۳۸۵). وسایل ارتباط جمعی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
24
[25] مهدوی کنی، محمدسعید (1387). دین و سبک زندگی،تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق علیهالسلام.
25
[26] Edwards, j., & Demo, d. (1991). “Coming Apart: Radical Departares since 1960”, In Mariage and Family (P 107). Alleg & Bacon.
26
[27] Kurian, G. (1991). “The american dream of family: ideals and changing realities”, Journal of Comparative Family Studies, 22, PP 187-204.
27
[28] MacKinnon, K. (2004). “The Family in Hollywood Melodrama: Actual or Ideal? ”, Journal of Gender Studies, 13, PP 29-36.
28
[29] Mower, E. R. (1927). Family Disorganization: An Introduction to Sociological Analysis. chicago: university of chicago press.
29
[30] Slater, m., & Rouner, d. (2002). “Entertainment-education and elaboration likelihood”, commiuniacation theory, 12, PP 173-191.
30
[31] Valdivia, A. N. (1998). “Clueless in Hollywood: Single Moms in Contemporary Family Movies”, Journal of Communication Inquiry, PP 272-292.
31
[32] Vanhee, I. (2008). “Mediating the Family: Family Representations in Contemporary American Film”, The International Journal of the Humanities, 22, PP 199-206.
32
ORIGINAL_ARTICLE
بازنمایی جنسیت در برنامههای تلویزیونی، مقایسۀ مجموعۀ نوروزی کلاهقرمزی و انیمیشن شش ابرقهرمان
در مطالعات رسانهای و فرهنگی، بررسی نحوه بازنمایی نقشهای اجتماعی، قومیت، خردهفرهنگها و به ویژه بازنمایی مردان و زنان، از اهمیت خاصی برخوردار است.یکی از کارکردهای آموزشی رسانه برای کودکان بازنمایی نقشها و کلیشههای جنسیتی است. هدف این مقاله مقایسۀ برنامههای «کودکمخاطب» از منظر جنسیت با تأکید بر دو نوع ایرانی و خارجی یعنی مجموعههای نوروزی کلاهقرمزی و انیمیشنهای دیزنی است. مقالۀ حاضر ضمن بررسی بازنمایی جنسیت در مجموعۀ کلاهقرمزی 94 و انیمیشن شش ابرقهرمان، نشان میدهد چه مفاهیم و ارزشهایی در این دو برنامه به مخاطب ارائه میشود. این مقاله در قالب نظریات برساختگرایانۀ بازنمایی استوارت هال با تکیه بر مفهوم کلیشههای جنسیتی به تحلیل کیفی متون رسانهای با رویکرد نشانهشناسی میپردازد. به این منظور، از میان مجموعههای نوروزی کلاهقرمزی و انیمیشنهای دیزنی، جدیدترین آنها، یعنی کلاهقرمزی 94 و انیمیشن شش ابرقهرمان، به صورت هدفمند انتخاب شدند. یافتهها نشان میدهد، در هر دو برنامه، زنان کمتر از حد معمول بازنمایی شدهاند. این بازنمایی اندک نیز در کلاهقرمزی 94 براساس کلیشههای سنتی و در انیمیشن شش ابرقهرمان با ساختارشکنی کلیشههای جنسیتی همراه است. همچنین، در هر دو برنامه، ارزشها و مفاهیم مثبت بیشتر منتقل شده که انیمیشن شش ابرقهرمان نسبت به مجموعۀ کلاهقرمزی سهم بیشتری دارد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62764_bc5ae08b0da776ea294e658908a90875.pdf
2017-03-21
27
48
10.22059/jwica.2017.62764
بازنمایی جنسیت
تلویزیون
کودکان
مجموعۀ کلاهقرمزی. انیمیشنهای دیزنی
محمدمهدی
فرقانی
mmforghani@yahoo.com
1
دانشیار دانشکدۀ ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی
AUTHOR
ستاره
محمدکمال
star_k17@yahoo.com
2
کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی
LEAD_AUTHOR
[1] آسابرگر، آرتور (1389). روشهای تحلیل رسانهها، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه.
1
[2] چاووشیان، حسن (پاییز1377). کودک، تلویزیون و مهارتهای اجتماعی: تحلیل ساختار اولویت در برنامههای کودک شبکۀ اول و دوم در نیمۀ اول سال 1376، تهران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ادارۀ کل پژوهشهای برنامهای معاونت سیما.
2
[3] حسینی، نگین (1391). «مجموعۀ کلاهقرمزی از منظر مخاطبشناسی و ضرورتهای برنامهریزی»، ماهنامۀ مدیریت ارتباطات، ش 24، ص 19.
3
[4] دهصوفیانی، اعظم (1389). «والتدیزنی و کلیشهسازی برای کودکان نحوۀ نمایش کلیشههای جنسیتی در فیلمهای انیمیشن»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ ارتباطات.
4
[5] دی فلور، م و دنیس، او (1383) شناخت ارتباط جمعی، چاپ اول، مترجم: سیروس مرادی، تهران: انتشارات دانشکده صدا و سیما.
5
[6] سجودی، فرزان (1393). نشانهشناسی کاربردی، تهران: علم، چ 3.
6
[7] فیسک، جان (1380). «فرهنگ تلویزیون»، ترجمۀ مژگان برومند، ارغنون، ش 19، ص 125ـ142.
7
[8] گیویان، عبدالله؛ سروی زرگر، محمد (1388). «بازنمایی ایران در سینمای هالیوود»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگ، دورۀ 2، ش 8، زمستان، ص 151.
8
[9] مککوئیل، دنیس (1382). درآمدی بر نظریههای ارتباطات جمعی، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
9
[10] مهدیزاده، محمد (1389). نظریههای رسانه، اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی، تهران: مؤسسۀ همشهری.
10
[11] نجفزاده، مهدی؛ حسین اطهری (1391). «نشانههای پستمدرن در کارتونهای تلویزیونی (تحلیل نشانهشناسی کارتونهای آنشرلی، پسر کوهستان، کیم پاسیبل و بنتن)»، فصلنامۀ علمیـ پژوهشی پژوهشهای ارتباطی، ش 72، زمستان، ص 36-9.
11
[12] نورییآزاد، سعید (1391). «بررسی و تحلیل نظرسنجی مخاطبان مجموعۀ تلویزیونی کلاهقرمزی 91»، ماهنامۀ مدیریت ارتباطات، اردیبهشت، ش 24، ص 15.
12
[13] هال، استوارت (1387). «گزیدههایی از عمل بازنمایی» در: کوبلی، پل. نظریههای ارتباطات: مفاهیم انتقادی در مطالعات فرهنگی و رسانه، ج 3، ترجمۀ احسان شاقاسمی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
13
[14] Dyer, Richard (2005). White, in Film Theory: Critical Concept in Media and Cultural Studies, Volume 3, Routledge.
14
[15] Fischer, S. (2010). Powerful or pretty: A content analysis of gender images in children’s animated films (Master’s Thesis), Graduate Faculty of Auburn University.
15
[16] Hall, Stuart (1997). The Work of Representation, In Cultural Representation and Signifying Practice, Sage Publication.
16
[17] Lock, Andy and Tom Strong. (2010). Social constructionism: sources and stirrings in theory and practice. Cambridge: Cambridge university press.
17
[18] www. oscars. org/oscars/ceremonies/2015.
18
[19] http://www. oxforddictionaries. com/definition/english/representation.
19
[20] http://www. irna. ir/fa/News/81016889.
20
ORIGINAL_ARTICLE
پدیدارشناسی همسرگزینی دختران جوان در شهر مشهد
در هر جامعهای برای گزینش همسر، بنابر شرایط و مقتضیات آن جامعه، معیارها و هنجارهایی وجود دارد. به بیان دیگر، همسرگزینی امری اجتماعی و تا حد زیادی تحتتأثیر ارزشهای غالب در جامعه است. بیشتر تحقیقات انجامشده در این حوزه از استراتژیهای قیاسی و روشهای کمّی برای بررسی این پدیده بهره بردهاند؛ درصورتیکه این پدیده در تجربه زیستۀ عاملان اجتماعی ابعاد ذهنی و مصادیق عینی متنوع و درعینحال پیچیدهای دارد. بر این اساس، در مطالعۀ حاضر سعی شده است با رویکردی پدیدارشناختی به بررسی و بازسازی معنایی همسرگزینی بهمنزلۀ پدیدهای اجتماعی در میان زنان جوان پرداخته شود. این بررسی پدیدارشناسانه با مشارکت پانزده دختر جوان متأهل در شهر مشهد، که به صورت هدفمند گزینش شده بودند، انجام شد. نتایج حاصل نشان داد که بهطورکلی سه الگوی غالب برای گزینش همسر وجود دارد که عبارتاند از: سبک مبتنی بر الگوهای سنتی، سبک مبتنی بر تعاملات دوستانه، سبک بینابینی (تعاملات دوستانه تحت نظارت خانواده). همچنین، معیارسازی، کنترل معیار، انطباقیابی، پذیرش و گزینش نهایی بیانگر ابعاد اصلی و مشترک فرایند گزینش همسر از سوی مشارکتکنندگان در تحقیق بوده است.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62765_458f1d99705d56e034688c5bca44d2fd.pdf
2017-03-21
49
71
10.22059/jwica.2017.62765
ازدواج
پدیدارشناسی
مشهد
همسرگزینی
احمدرضا
اصغرپور ماسوله
asgharpour@um.ac.ir
1
استادیار دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
مهدی
کرمانی
m-kermani@um.ac.ir
2
استادیار دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
زهرا
برادران کاشانی
zahra.baradarankashani@mail.um.ac.ir
3
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
[1] اعرابی، سید محمد؛ بودلایی، حسن (1390). «استراتژی تحقیق پدیدارشناسی»، فصلنامۀ علمیـ پژوهشی روششناسی علوم انسانی، س 17، ش 68، ص 31ـ58.
1
[۲] ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی، تهران: انتشارات حوزه و دانشگاه.
2
[۳] آزاد ارمکی، تقی؛ زند، مهناز؛ خزایی، طاهره (1379). «بررسی تحولات اجتماعی و فرهنگی در طول سه نسل خانواده تهرانی: با تأکید بر مقایسۀ مراسم آداب و کارکردهای حمایتی»، نامۀ علوم اجتماعی، ش 16، ص 3ـ29.
3
[۴] بستان، حسین (1383). اسلام و جامعهشناسی خانواده، قم: پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
4
[۵] جهانگیرزاده، جواد (1375). «بررسی زمینههای اقتصادیـ اجتماعی مؤثر بر شیوۀ همسرگزینی در میان دانشجویان دانشگاه شیراز»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ جامعهشناسی، دانشکدۀ ادبیات، دانشگاه شیراز.
5
[۶] حاله، حسن؛ ماکویی، احمد؛ دباغی، آزاده (1386). «ارائۀ مدل ریاضی (برمبنای تصمیمگیری چندمعیاره) و نرمافزار برای کمک به تصمیمگیری درخصوص انتخاب همسر»، پژوهش زنان، ش 2، ص 57ـ80.
6
[۷] حسینخانی نایینی، هادی (1389). «معیارهای انتخاب همسر از دیدگاه اسلام»، مجلۀ اسلام و پژوهشهای تربیتی، س 2، ش2، ص 21ـ44.
7
[۸] حسینخانی نایینی، هادی؛ جانبزرگی، مسعود؛ مهرام، بهروز (1393). «بررسی نظریههای همسرگزینی و نقد آنها با تکیه بر منابع اسلامی و روانشناختی»، مجلۀ روانشناسی و دین، س 7، ش 1، ص 31ـ46.
8
[۹] خلجآبادی فراهانی، فریده (1391). «تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج بر احتمال طلاق در بین افراد تحصیلکردۀ دانشگاهی»، فصلنامۀ شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، س 15، ش 58، ص 50ـ91.
9
[10] خلجآبادی فراهانی، فریده؛ شجاعی، جواد (1392). «نگرش دانشجویان دانشگاههای تهران نسبت به تأثیر معاشرت با جنس مخالف قبل از ازدواج در رضایت زناشویی»، مطالعات راهبردی زنان، 1392، ش 61، ص 149ـ188.
10
[۱۱] رفاهی، ژاله؛ گودرزی، محمود؛ میرزایی چهارراهی، مرتضی (1391). «بررسی عوامل مؤثر بر شکلگیری رابطۀ دوستی پیش از ازدواج بین دختران و پسران از دیدگاه دانشجویان»، فصلنامۀ علمیـ پژوهشی جامعهشناسی زنان، س 3، ش 1، ص117ـ133.
11
[۱۲] ریاحی، محمداسماعیل؛ علیوردینیا، اکبر؛ بهرامی کاکاوند، سیاوش (1386). «تحلیل جامعهشناختی گرایش به طلاق (مطالعۀ موردی شهرستان کرمانشاه)»، پژوهش زنان، دورۀ 5، ش 3، ص 109ـ140.
12
[۱۳] ساداتمستقیمی، مهدیه (1384). «دوسویگی عشق و ازدواج»، کتاب زنان، س 7، ش 27، ص 228ـ256.
13
[۱۴] ساروخانی، باقر (1370)، دایرۀالمعارف علوم اجتماعی، تهران: کیهان.
14
[۱۵] ــــــــــ (1375)، مقدمه بر جامعهشناسی خانواده، تهران: سروش، چ 2.
15
[1۶] صادقی فسایی، سهیلا؛ شریفی ساعی، محمدحسین (1390). «بازنمایی ازدواج در سریالهای تلویزیونی (تحلیل نشانهشناختی پنج سریال ایرانی پربیننده در دو دهۀ 1370 و 1380)»، فصلنامۀ انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، ش 22، ص 67ـ91.
16
[17] عظیمی هاشمی، مژگان؛ اعظم کاری، فائزه؛ بیگناه، معصومه؛ رضامنش، فاطمه (1394). «ارزشها، نگرشها و الگوهای کنش جوانان درخصوص همسرگزینی و روابط پیش از ازدواج؛ مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاههای استان خراسان رضوی»، راهبرد فرهنگ، ش 29، ص 179ـ212.
17
[18] غیاثی، پروین؛ روستا، لهراسب؛ برابری، مرضیه (1390). «بررسی عوامل اجتماعی درخواست طلاق در بین شهروندان زن شیرازی»، فصلنامۀ زن و جامعه، س 2، ش 3، ص 163ـ188.
18
[19] فولادی، محمد (1393). «تحلیل جامعهشناختی افزایش سن ازدواج؛ با تأکید بر عوامل فرهنگی»، معرفت فرهنگی اجتماعی، س 5، ش 4، ص 77ـ104.
19
[20] قریشی، فردین؛ شیرمحمدی، داود؛ برجوند، آوات (1393). «فهم عوامل طلاق از منظر مردان و زنان در معرض طلاق و طلاقگرفته مطالعۀ موردی شهر سقز»، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، س ۳، ش 1، ص 19ـ30.
20
[21] کاظمیپور، شهلا (1388). «سنجش نگرش جوانان نسبت به ازدواج و شناخت آثار و پیامدهای آن با تأکید بر ازدواجهای دانشجویی»، فصلنامۀ فرهنگ در دانشگاه اسلامی 42، س 13، ش 2.
21
[22] کرایب، یان (1385). نظریۀ اجتماعی مدرن، از پارسونز تا هابرماس، ترجمۀ عباس مخبر، تهران: آگه.
22
[23] کلانتری، عبدالحسین؛ روشنفکر، پیام؛ جواهری، جلوه (1390). «مرور سه دهه تحقیقات علل طلاق در ایران»، مطالعات راهبردی زنان، ش 53، ص 129ـ162.
23
[24] گلاسر، ویلیام؛ گلاسر، کارلین (1384). ازدواج بدون شکست، ترجمۀ سمیه خوشنیت و هدی برازنده، مشهد: محقق.
24
[25] گود، ویلیام. جی (1352). خانواده و جامعه، ترجمۀ ویدا ناصحی (بهنام)، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
25
[26] لیتل، دانیل (1373). تبیین در علوم اجتماعی؛ درآمدی به فلسفه علمالاجتماع، ترجمۀ عبدالکریم سروش، تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط.
26
[27] محمدپور، احمد (1392)، تجربۀ نوسازی مطالعۀ تغییر و توسعه در هورامان با روش نظریۀ زمینهای، تهران: جامعهشناسان.
27
[28] موحد، مجید؛ عباسیشوازی، محمدتقی (1385). «بررسی رابطۀ جامعهپذیری و نگرش دختران به ارزشهای سنتیـ خانوادگی و مدرن در زمینۀ روابط بینشخصی دو جنس پیش از ازدواج»، مطالعات زنان، س 4، ش 1، ص 67ـ99.
28
[29] میرابی، سعیده؛ یوسفی، علی؛ صدیق اورعی، غلامرضا (1394). «پدیدارشناسی تجربۀ گناهان جنسی»، مسائل اجتماعی ایران، س 6، ش 2، ص 173ـ194.
29
[30] نوغانیدخت بهمن، محسن؛ صدیق اورعی، غلامرضا؛ سالار، علی (1392). «شبکۀ اجتماعی همسرگزینی و تأثیر آن بر رضایت از زندگی زناشویی در بین مردان متأهل»، جامعهشناسی کاربردی، س 24، ش 1، ص 17ـ36.
30
[31] هاشمی، سید ضیا؛ فولادیان، مجید؛ فاطمی امین، زینب (1393). «بررسی تجربی دو نظریۀ رقیب همسرگزینی در ایران»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ 8، ش 4، ص 157ـ187.
31
[32] یوسفی، علی؛ تابعی، ملیحه (1391). «پدیدارشناسی تجربی راهی برای فهم تجربههای دینی»، جامعهشناسی تاریخی، دورۀ 4، ش 1، ص ۷۱ـ۹۳.
32
[33] یوسفی، علی؛ صدیق اورعی، غلامرضا؛ کهنسال، علیرضا؛ مکریزاده، فهیمه (1391). «پدیدارشناسی تجربی زیارت امام رضا(ع)»، مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، دورۀ 6، ش 3 و 4، ص180ـ198.
33
[34] Alavi, M., Alahdad, R., Shafeq, S. M (2013). “Mate selection criteria among postgraduate students in malaysia”, social and behavioral sciences 116, PP 5075-5080.
34
[35] Apostolou, M (2007). “Sexual selection under parental choice: the role of parets in the evolution of human mating”, evolution and heuman behavior, 28, PP 403-409.
35
[36] Groenewald, T (2004). “A phenomenological research design illustrated”, international journal of qualitative methods, 3 (1): PP 1-26.
36
[37] Khalled, Y (2005). “Mate selection in Jordan: effects of sex, socio-economic status, and culture”, Journal of social and personal relationships, 22 (2), PP 156-168.
37
[38] Ming tsay, R. and Hsueh wv, L. (2006). “Marring someone from an ourside group an analysis of boundary-crossing marriages in Taiwan”, Current sociology, vol.54. PP 165-186.
38
[39] Moustakas, C, E, (1994). Phenomenological research methods. Thousand oks, ca: sage publications.
39
[40] Samani, S. and Ryan, B, (2008). “Spouse selectiom: important criteria and age preferences of an Iranian sample”, Psychological reports, 103, PP 535- 544.
40
[41] Smith, J. & M. Osborn (2003). “Interpretative phenomenological analysis”, in J. Smith ualitative psychology: A practical guide to methods. London Sage.
41
ORIGINAL_ARTICLE
کاربست مفهوم «فانتزی عشق» لاکان در تبیین طلاق به منزلۀ مسئلهای اجتماعی
در قرن اخیر، با رشد و توسعۀ جوامع، افزایش سرسامآور انواع آسیبهای اجتماعی در جوامع مختلف رخ داده است. از مواردی که بهمنزلۀ آسیب تلقی میشود، طلاق در جامعۀ ایران است. امروزه، سوژههای انسانی، فانتزیهایی را برای خود میسازند تا موقعیت خیالی خود را در ساختار اجتماعی نشان دهند. هدف مقالۀ حاضر آن است که با استفاده از مفهوم عشق و فانتزی لاکان، یک مسئلۀ اجتماعی (طلاق) را تبیین کند. بدین منظور، چارچوب مفهومیای ملهم از نظریۀ ژاک لاکان دربارۀ فانتزی و جنس عشق و طلاق در مباحث لاکان منظومة روشی این مقاله را تشکیل میدهند. وجه ناخودآگاه وقوع طلاق با استفاده از مفهوم فانتزی لاکان، بین 9 زن طلاقگرفته تحلیل شده و دادهها از طریق مصاحبۀ عمیق گردآوری شده است. یافتههای مقاله نشان میدهد مخاطب برحسب سناریوی فانتزیگونه و با میلی برساختهشده، درصدد یافتن آن مصداق فانتزی در جامعه برمیآید، اما هنگام دسترسی، سوژه با تجربۀ ناخوشایند واقعیت روبهرو شده و مصداق عینی فانتزی را فردی معمولی مییابد که هیچ وجه مشترکی با تصویر خیالی از آن ندارد.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62766_99fc7716d3f4105e8dcd96d5d0caddfb.pdf
2017-03-21
73
91
10.22059/jwica.2017.62766
جایگاه طبقاتی
جذابیتهای بدنی
سوژه
فانتزی
فانتزی جذابیتهای مردانه
فانتزی جنسی
مرضیه
شهریاری
tkta68@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری دانشگاه یاسوج و مدرس دانشگاه
AUTHOR
مریم
مختاری
tkta68@@yahoo.com
2
دانشیار جامعه شناسی دانشگاه یاسوج
LEAD_AUTHOR
[1] ایوت، والچاک (1366). طلاق از دید فرزند، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
1
[2] اونز، دیلن (1387). فرهنگ مقدماتی اصطلاحات روانکاوی لاکانی، ترجمۀ مهدی رفیع و مهدی پارسا، تهران: گام نو، چ 2.
2
[3] بهنام، جمشید (1350). ساختهای خانواده و خویشاوندی در ایران، تهران: جیبی.
3
[4] توللی، کرامت (1393). مبانی روانکاوی فرویدـ لاکان، تهران: نی.
4
[5] حسینی، حسن (1386). جامعهشناسی نظام گسیختگی خانواده و طلاق، تهران: سلمان.
5
[6] دالی، گلین (1384). ژیژک: قمارکردن بر سر محال، ترجمة مراد فرهادپور، مازیار اسلامی و امید مهرگان، تهران: گام نو.
6
[7] رحمتاللهی، فرحناز (1385). «آسیبشناسی زندگی زناشویی و ارائۀ مدلی جهت آسیبشناسی زندگی زوجین»، پایاننامۀ کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان.
7
[8] زرگر، فاطمه؛ نشاطدوست، حمیدطاهر (1386) «بررسی عوامل مؤثر در بروز طلاق در شهرستان فلاورجان»، فصلنامۀ خانوادهپژوهی، دورۀ 3، ش 11.
8
[9] زارتسکی، ایلای (1390). سرمایهداری، خانواده و زندگی شخصی، ترجمۀ منیژه نجمعراقی، تهران: نی.
9
[10] ساروخانی، باقر (1385). مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده، تهران: سروش، چ 8.
10
[11] سهراب زاده، مهران، حسام مقدم، اسماعیل (1392). سینمای ایران در جست و جوی ابژه غایب؛ نقد روانکاوانه فیلم سینمایی به همین سادگی، نشریه زن در فرهنگ و هنر، دوره پنجم، شماره دوم.
11
[12] سالنامه آماری کشور (1390). دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور.
12
[13] عقیلی، وحید؛حبیبی، فواد (1390). «روانکاوی لاکانی بهمثابۀ روششناسی نقد فیلم»، پژوهشنامۀ علوم اجتماعی، س 5، ش 2.
13
[14] کدیور، میترا (1381). مکتب لاکان: روانکاوی در قرن بیستم و یکم، تهران: اطلاعات.
14
[15] گیدنز، آنتونی (1989). جامعهشناسی، ترجمۀ منوچهر صبوری، تهران: نی.
15
[16] کریم منصوریان، سید محمد؛ فخرایی، سیروس (1387). «تحلیل جامعهشناختی تعارضات همسران در خانوادههای شهر شیراز»، فصلنامۀ خانوادهپژوهی، دورۀ 3، ش 11.
16
[17] معاونت امور زنان و خانواده (1394). خانوادههای نوظهور، women.gov.ir
17
[18] هومر، شون (1390). ژاک لاکان، ترجمۀ محمدعلی جعفری و ابراهیم طاهائی، تهران: ققنوس، چ 2.
18
[19] هیوارد، سوزان (1388). مفاهیم کلیدی در مطالعات سینمایی، ترجمۀ فتاح محمدی، چ 3، زنجان: نشر هزارۀ سوم.
19
[20] Blau, Judith R., and Peter Blau (1982). “The Cost of Inequality: Metropolitan Structure and Violent Crime”, American Sociological Review, Vol. 47, No.1, PP 114-129.
20
[21] Demandante, D (2014). “lacanian perspectives on love”, kritike,Volume Eight Number One, PP 102-118.
21
[22] Fink, Bruce (1996). The Lacanian Subject, Princeton University Press.
22
[23] Gelder, M (2005). Psychiatry,New York: Oxford University Press Inc.
23
[24] Jacques Lacan (1985). “God and the Jouissance of Woman.” In Mitchell, J. & Rose, J. (Eds.), Feminine Sexuality: Jacques Lacan and the école freudienne. (New York: W. W. Norton, 1985). Quotation from P 141.
24
[25] Lacan, J (1977). “The signification of the phallus.” In Écrits: A selection, trans. Alan Sheridan (New York: W. W. Norton, P 287.
25
[26] ---------- (1981). The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis, trans. Alan Sheridan (New York: W. W. Norton, 1981). See “The Presence of the Analyst,” P 133.
26
[27] ---------- (1985). “God and the Jouissance of Woman.” In Mitchell, J. & Rose, J. (Eds.), Feminine Sexuality: Jacques Lacan and the école freudienne. (New York: W. W. Norton, See PP 144-145.
27
[28] ---------- (2001). “La logique du fantasme, Compte rendu du séminaire 1966-1967,” Autres Écrits, ed. Jacques-Alain Miller, PP 326-27.
28
[29] Zizek, S (2008). “ The Plague of Fantasies” , New York and London: Verso.
29
[30] ---------- ( 1997). “The Plague of Fantasies”, published by Verso.
30
ORIGINAL_ARTICLE
بازنمایی وظایف الوهی ناهید به روایت آثار هنری
در آثار هنری تمدنهای کهن، حضور نیروهای ماوراءالطبیعه در قالب تصاویر طبیعی ملموس است و زندگی دنیوی آدمیان را با نیروهای آسمانی پیوند میزند. زندگی ایرانیان باستان بر نظام کشاورزی استوار بوده؛ لذا حاصلخیزی و باروری اهمیت بسیار داشته است. ایزدبانوان و الهگان باروری جایگاه ویژهای در فرهنگهای کهن داشتهاند و شکل فیزیکی و متافیزیکی ایشان در ارتباط با عناصر طبیعی چون حرکت اجرام سماوی (منطقۀالبروج)، گیاهان، حیوانات و آلات موسیقایی پیوند دارد. ایزدبانوی آناهیتا/ ناهید، نماد حاصلخیزی و باروری و موکل آبها در ایران است. بلندپایگی وی به حدی است که عبادتگاههای متعدد بنا و نذرهای فراوان نثارش میکردند. این نذرها بیانگر وظایف روحانی جسمیتیافتة آناهیتاست که در آثار هنری بسیار نفیس و ملهم از ادبیات دینی آن دوره حلول یافتهاند. از این روی، بازنگری ادبیات دینی و توصیفات دینی ناهید، تحلیلهای نادرست را کاسته و شناسایی این ایزدبانو را در آثار هنری ممکن میکند. این نوشتار سعی دارد با گردآوریهای کتابخانهای و اسنادی (تصویری/ آثار هنری) به روش مطالعۀ تطبیقی آثار هنری به تحلیل و توصیف این موضوع بپردازد؛ تا وجوه اشتراک این مهینالهگان در جوامع مادرسالار و کهن و ریشههای هنری و تصویری مشترک میان آناهیتای ایرانی و دیگر ایزدبانوان باروری هویدا شود.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62767_9f9aa8e96ea25581626ca22f3c800e17.pdf
2017-03-21
93
117
10.22059/jwica.2017.62767
آناهیتا
ایزدبانو
حیوانات
اجرام سماوی/ زهره
گیاهان و موسیقی
آزاده
پشوتنی زاده
pashootanizadeh@gmail.com
1
استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری
LEAD_AUTHOR
[1] قرآن مجید.
1
[2] خُرده اَوِستا، برگردان از دیندبیره، ترجمة شادروان رشید شهمردانِ ایرانِ شهمردان، بازنگری و هماهنگی با دیندبیره: موبد مهربان خدامرادِ موبدِ دینیارِ فیروزگری، گزارش فارسی: رستم کیخسرو موبدِ شاهفریدونِ وحیدی، نگرش بر چاپ: بهنام مبارکه، تهران: مؤسسة فرهنگی و انتشاراتی فروهر (1388).
2
[3] یشتها (1309 ق). ترجمه و تفسیر ابراهیم پورداوود، بمبئی: انجمن ایران لیگ، 2 ج.
3
[4] اخویان، مهدی؛ آیتاللهی، حبیبالله (1391). «تحلیل رنگ هالۀ مقدس در نقاشی دیواری بقاع متبرکه ایران»، گنجینة پژوهش، ص 30ـ41.
4
[5] اسماعیلپور، ابوالقاسم (1377). اسطوره بیانِ نمادین، تهران: سروش.
5
[6] اقتداری، احمد (1365). «نشانههای پرستش تیر و ناهید»، بررسیهای تاریخی، ش 5، س 10، ص 13ـ64.
6
[7] اکبری، تیمور؛ الیکایدهنو، ثریا (1384). چلیپای شکسته نماد رازآمیز، تهران: سمیرا.
7
[8] اورنگ، مراد (1344). فروهر یا شاهین، تهران: بینا.
8
[9] باستانی پاریزی، محمدابراهیم (1357). خاتون هفت قلعه، تهران: بینا.
9
[10] بختورتاش، نصرتالله (1380). نشان رازآمیز: گردونۀ خورشید یا گردونۀ مهر، تهران: فروهر.
10
[11] بختورتاش، نصرتالله (1351). «گردونة خورشید یا گردونة مهر»، مجلۀ بررسیهای تاریخی، ش 40، مرداد و شهریور، ص 65ـ100.
11
[12] بویس، مری (1381). آناهیتا، ترجمة زهرا باستی، سروش پیرمغان: یادنامة جمشید سروشیان «مجموعه مقالات»، به کوشش کتایون مزداپور، تهران: ثریا.
12
[13] بیرونی، ابوریحان (1352). الآثارالباقیه عن القرون الخالیه، ترجمة اکبر داناسرشت، تهران: ابنسینا.
13
[14] پلوتارک (1371). حیات مردان نامی، ج 4، ترجمة رضا مشایخی، تهران: ققنوس.
14
[15] پوپ، آرتر؛ اکرمن، فلیپس (1387). سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخـ امروز، ویرایش: سیروس پرهام، ترجمة نجف دریابندری، تهران: علمی و فرهنگی.
15
[16] پوپ، اپهام آرتور با همکاری فیلیپس آکرمن و اریک شرودر (1380). شاهکارهای هنر ایران، اقتباس و نگارش: پرویز ناتلخانلری، تهران: علمی و فرهنگی.
16
[17] پورداوود، ابراهیم (2535). فرهنگ ایران باستان، بخش نخست، زیر نظر بهرام فرهوشی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چ 2.
17
[18] پاکباز، رویین (1381). دایرۀالمعارف هنر، تهران: فرهنگ معاصر، چ 3.
18
[19] پیرنیا، محمدکریم (1384). سبکشناسی معماری ایران، تدوین: غلامحسین معماریان، تهران: سروش دانش.
19
[20] ثمودی، فرح (1387). ایزدبانوان در ایران باستان و هند، تهران: آوَرن.
20
[21] جلیلوند صدفی، شیدا (1381). «به سوی سرزمین بیبازگشت»، سروش پیر مغان: یادنامة جمشید سروشیان «مجموعه مقالات»، به کوشش کتایون مزداپور، تهران: ثریا.
21
[22] خانی، شهین (1381). «بانوی حیوانات انگارهای ماقبل تاریخی»، هنرنامه، ش 16، پاییز، ص 3ـ11.
22
[23] خزایی، محمد (1381). هزار نقش، تهران: انتشارات مؤسسۀ مطالعات هنر اسلامی.
23
[24] دوشن گیمن، ژاک (1375). دین ایران باستان، ترجمة رویا منجم، تهران: فکر روز.
24
[25] دومزیل، ژرژ (1383). سرنوشت جنگجو، ترجمة مهدی باقی و شیرین مختاریان، تهران: قصه.
25
[26] رستگار فسایی، منصور (1383). پیکرگردانی در اساطیر، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
26
[27] سرفراز، علیاکبر؛ فیروزمندی، بهمن (1375). ماد، هخامنشی، اشکانی، ساسانی، تهران: مارلیک.
27
[28] شریفی، گلفام (بهار 1386). «تحول معنایی واژة فره در متنهای اوستایی و پهلوی»، مجلۀ مطالعات ایرانی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، مرکز تحقیقات فرهنگ و زبانهای ایرانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، س 6، ش 11، ص93ـ105.
28
[29] شوالیه، ژان؛ گربران، آلن (1387). فرهنگ نمادها: اساطیر، رؤیاها، رسوم و ...، ترجمه و تحقیق: سودابه فضایلی، تهران: جیحون.
29
[30] فرهوشی، بهرام (1374). ایرانویچ، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسة انتشارات و چاپ.
30
[31] کامبخشفرد، سیفالله (1380). آثار تاریخی ایران، تهران: مؤسسة انتشارات تعاون سازمان میراث فرهنگی کشور.
31
[32] کارنوی، ا. جی. (1341). اساطیر ایرانی، ترجمة احمد طباطبایی، تهران: اپیکو.
32
[33] کریمان، حسین (1356). قصران (کُوهسران). ج 2، تهران: انجمن آثار ملی.
33
[34] کعبیپور، محبوبه (نخستین:1383، دومین: 1384). «بررسی تاریخی عناصر چهارگانه در دوران باستان ایران و نمودهایی عنصر آب در دورۀ هخامنشی (تختجمشید و نقش رستم)»، مقالات هماندیشی هنر و عناصر طبیعت: آب، خاک، هوا و آتش، ویراستار: اسماعیل آریانی، تهران: فرهنگستان هنر.
34
[35] کوپر، جی. سی (1379). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمة ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد.
35
[36] گانترـ سی، پل جت (1383). فلزکاری در ایران دورۀ هخامنشی، اشکانی، ساسانی، ترجمة شهرام حیدر آبادیان، تهران: گنجینة هنر.
36
[37] گدار، آندره (1377). هنر ایران، ترجمة بهروز حبیبی، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
37
[38] گیرشمن، رومن (1349). ایران از آغازـ اسلام، ترجمة محمد معین، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب، چ 3.
38
[39] گیرشمن، رمان (1370). هنر ایران در دورۀ پارتی و ساسانی، ترجمة بهرام فرهوشی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
39
[40] گیرشمن، رومن (1378). بیشاپور، ترجمة اصغر کریمی، تهران: مؤسسة انتشارات تعاون سازمان میراث فرهنگی کشور.
40
[41] مصباح اردکانی، نصرتالملوک؛ دادور، ابوالقاسم (زمستان 1387). «نقشمایة زن بر روی مُهرهای ایران از دورة پیشخطیـ پایان دورة ساسانی»، پژوهشهای زنان، دورة 6، ش 4، ص 161ـ182.
41
[42] معین، محمد (1383). فرهنگ فارسی، تهران: سرایش.
42
[43] مقدم، محمد (1357). جستاره دربارة مهر و ناهید، تهران: انتشارات مرکز ایرانی مطالعه فرهنگها.
43
[44] مورتگات، آنتون (1377). هنر بینالنهرین باستان/ هنر کلاسیک خاور نزدیک، ترجمة زهرا باستی، محمدرحیم صراف، تهران: سمت.
44
[45] موسویلر، اشرف؛ کاظمی، معصومه (1383). «سیمای زن در تاریخ و اساطیر ایران باستان»، جلوۀ هنر، ش 22، ص90ـ124.
45
[46] وارنر، رکس (1386). دانشنامۀ اساطیر جهان، ترجمة ابوالقاسم اسماعیلپور، تهران: اُسطوره.
46
[47] ولیکوفسکی، امانوئل (بیتا). و جهان واژگون شد، ترجمة محمدحسین نجاتیان، تهران: سیمرغ.
47
[48] هال، جیمز (١٣٨٠). فرهنگ نگارهای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمة رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر.
48
[49] هرمان، جورجیا (1373). تجدید حیات هنر و تمدن در ایران باستان، ترجمة مهرداد وحدتی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
49
[50] یاحقی، محمدجعفر (1386). فرهنگ اساطیر و داستانوارهها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.
50
[51] Boyce, M., (1967). Bibi Shahrbānū and the Lady of pars, 30, BSOAS.
51
[52] Grey, l.H., (1930). The Foundations of the Iranian Religions, K.R. Bombay.
52
[53] Luschey, H., (1968).“Zur Datierung der sasanidischen Kapitelle aus Bisutun und des Monuments von Taq-i-Bostan”, AMI, N.s.1.
53
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی مسئلۀ زن در گفتمان شعری بشری البستانی
زبان از دیرباز با موضوعات اجتماعی در ارتباط بوده و درهم تنیدهاند و ارتباط بین این دو امکانناپذیر است. درحقیقت، تأکید تحلیلگران انتقادی گفتمان بر بافت اجتماعی گفتمان، نشان از این ارتباط ناگسستنی بین گفتمان به انواع مختلف آن و موضوعات اجتماعی دارد. از موضوعات مهم اجتماعی، که بخش گستردهای از فضای آثار اندیشمندان را به خود اختصاص داده است، موضوع زن و جایگاه اجتماعیاش است. بشری بستانی، شاعر متعهد عراقی، یکی از روشنفکران بزرگ عرصة ادب و شعر معاصر عربی است، که در آثار شعریاش به موضوع زن بهمنزلة ساختاری قومیـ تمدنی پرداخته است. وی در شعر خویش به دفاع از حقوق زن پرداخته و با وامگیری از بزرگانی چون جبران و ابن عربی و دیگران و با رد مردسالاری و مرگ فرهنگی اجتماعی زن، بر ایجاد توازن بین زن و مرد و رساندن جامعه به رشد و پیشرفت از این طریق همت گمارده است. بشری در گفتمانش برای بیان ایدئولوژیهایش زبانی آمیخته به سنت را به کار گرفته و با استفاده از واژگان نقشگرا و تصاویر فنی در پی تغییر است. در این جستار، سعی بر آن داریم که با روش توصیفیـ تحلیلی در اشعار بشری بستانی اندیشة این اندیشمند معاصر عرب را بررسی و کنکاش کنیم.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62768_a3aad9cac3643b0d3193c43a068b6609.pdf
2017-03-21
119
138
10.22059/jwica.2017.62768
بشری بستانی
زن
گفتمان شعری
عزت
ملاابراهیمی
mebrahimi@ut.ac.ir
1
دانشیاردانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
حسین
الیاسی
hsn_elyasi@ut.ac.ir
2
دانشجوی دکتری دانشگاه تهران
AUTHOR
[1] آقاگلزاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
1
[2] لبستانی، بشری (2012). الأعمال الشعریة الکاملة، المؤسسة العربیة للدراسات و النشر، بیروت، لبنان، عمان، الأردن.
2
[3] البستانی، بشری (2013). خماسیة المحنة مقدمة کتاب الوجد، عمان: دارالفضاءات،
3
[4] الجزار، محمد فکری (1998). العنوان و سیمیوطیقا الاتصال الادبی، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
4
[5] خلیل جبران، جبران (1389). النبی، ترجمة شهناز مجیدی، تهران: دانش، چ 8.
5
[6] الخلیل، سمیر (2011). علاقات الحضور و الغیاب فی شعریة النص الادبی، دمشق: دارالتموز، ط 2.
6
[7] الردینی، فؤاد طالب (2016). المفارقة فی شعر الجنوسة فی القصیدة العربیة المعاصرة، بصره: کلیة الآداب.
7
[8] رسولیپور،رسول؛ روشن، محمد؛ نیکاندام، شاپور (1395). «ارزششناسی جایگاه زن در شعر معاصر فارسی و عربی (با رویکرد انتقادی بر دیدگاه فمینست اگزیستانسیالیستی دوبوار)»، کاوشنامه ادبیات تطبیقی، س 6، ش 22.
8
[9] سالاری، اسماعیل؛ معین، لادن؛ سهامی، سوسن (1392). «بررسی رابطة فرهنگ مردسالاری، همسانهمسری، با تعارضات زناشویی بین دبیران و پرستاران زن متأهل»، فصلنامة زن و مطالعات خانواده، س 5، ش 19، بهار.
9
[10] سلدمن، رامان (2011). «النقد النسوی»، مجلة الآداب الأجنبیة، بغداد: العدد الأول.
10
[11] الشرتح، عصام (2012). الشعر و النقد: مقاربة لتجربة بشری البستانی، بیروت: دمشق.
11
[12] شیما، سالم (2010). البنیة الإیقاعیة فی شعر بشری البستانی، جامعة الموصل: کلیة الآداب.
12
[13] الطالبی، علی المولود، حوار مع بشری البستانی، صحیفة المثقف، www.almothaqaf25/ 2/ 2012.
13
[14] عرب، عباس (1383). آدونیس در عرصة شعر و نقد معاصر، مشهد: فردوسی.
14
[15] غانم، فاتن، صورة المرأة فی خطاب بشری البستانی الشعری، العراق، جامعة موصل،www.digila.com.
15
[16] قمیحة، مفیدمحمد (1981). الإتجاه الإنسانی فی الشعر العربی المعاصر، بیروت: منشورات دارالآفاق الجدیدة.
16
[17] قهرمانی، مریم، (1392). ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان،تهران، نشر مؤلف،چاپ اول
17
[18] الکندی، محمدعلی (2003). الرمز و القناع فی الشعر العربی المعاصر،بیروت،دارالکتاب الجدید
18
[19] لاهیجی، شهلا؛ کار، مهرانگیز (1381). شناخت زن ایرانی در گسترهای از تاریخ، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 3.
19
[20] معروف، یحیی؛ خسروی، سمیره (1395). «بررسی جامعهپذیری جنسیت زنان در سه داستان کوتاه «قماشة علیان»، فصلنامة نقد ادب معاصر عربی، س6، ش 10.
20
[21] یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (1395). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران، نی، چ 6.
21
]22[ Lakoff..G Johnson.m (1980). Metaphors We Live, University of Chicago Press.
22
ORIGINAL_ARTICLE
جمهوری اسلامی ایران و مسئلۀ بدحجاب
حجاب و عفاف به یکی از دغدغههای مهم مسئولان نظام جمهوری اسلامی ایران در دهههای اخیر تبدیل شده است. لزوم حجاب اجباری اسلامی و همسو قلمداد کردن آن با عفاف و اخلاقی انسانی زمینة اصلی بقای این قانون از بدو تولد انقلاب اسلامی تاکنون بوده است. در دورههایی خاص، انتقاد و اعتراض به حجاب اوج و افول داشته است، اما این اعتراضها هیچگاه فروکش نکرده است. فرضیة رقیب مهم در این زمینه در قالب لزوم رعایت «حقوق اساسی شهروندان ایرانی» مطرح میشود که مستند انتقادات حقوق بشری هم شده است. در مقابل، استناد به «حقوق اکثریت شهروندان مسلمان» جامعة ایرانی سبب شده دولت جمهوری اسلامی ایران همچنان در برابر موج انتقادات روزافزون و نیز فرایند عرفشدن «مسئلة بدحجابی»، به دفاع از الزام قانونی (و نه لزوماً شرعی) بپردازد. خواه و ناخواه، به دلیل موفقیت نسبی این استدلال، با قبول این فرضیه، برای دولت اسلامی ضمن دفاع از جایگاه قانونی حجاب، لزوم نوعی بازخوانی نظری و عملی در اجرای این قانون ضروری به نظر میرسد. مقالة حاضر در قالب گزارشی علمی با رویکردی عملگرا سعی کرده واقعیت حجاب و ادلة حاکم بر بیان حقوقی و اجتماعی و نیز سیاسی در این خصوص را دقیقتر بررسی کند تا آیندة سیاستگذاری دربارة حجاب در جمهوری اسلامی ایران واقعبینانهتر ترسیم شود.
https://jwica.ut.ac.ir/article_62769_2e1e7719e6d3c1f73cdfaa1b44f839be.pdf
2017-03-21
139
164
10.22059/jwica.2017.62769
الزامات قانونی در رابطه با حجاب
بدحجابی
بیحجابی
جمهوری اسلامی ایران
حجاب
عفاف
محمدجواد
جاوید
jjavid@ut.ac.ir
1
عضو هیئت علمی دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
AUTHOR
عصمت
شاهمرادی
eshahmoradi@ut.ac.ir
2
دکتری دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
[1] قرآن کریم.
1
[2] آملی لاریجانی، صادق (1392). «همایش ملی امر به معروف و نهی از منکر»، ۴ آبان.
2
[3] افکار نیوز (۱۳۹۰).مسئلة حجاب با طرح تابستانه حل نمیشود: یکشنبه ۱۹ تیر:
3
http://www.afkarnews.ir/vdcdzo0s.yt0jn6a22y.html
4
[4] اسماعیل المقدم محمد احمد (1420).عودة الحجاب، ریاض: دار طیبة، الملکة العربیة السعودی.
5
[5] اعزازی، شهلا (1373). خانواده و تلویزیون، گناباد: مرندیز.
6
[6] اکبر، احمد؛ دونان، هاستینگر (1384). اسلام جهانیشدن و پستمدرنیته، ترجمة مرتضی بحرانی، تهران: مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
7
[7] جامعة خبری تحلیلی (1393). بازداشت عامل حمله به زنان در جهرم: یکشنبه ۹ آذر:
8
http://alef.ir/vdcc1xqim2bqp48.ala2.html?250837
9
[8] بار، ویون (1383). جنسیت و روانشناسی اجتماعی، ترجمة حبیب احمدی و بیتا شایق، شیراز: نوید شیراز.
10
[9] بهارنیوز (1393). یک خبرگزاری بدحجابان را به تجاوز تهدید کرد! ۱ خرداد:
11
http://baharnews.ir/news/42765/یک-خبرگزاری-بدحجابان-تجاوز-تهدید-کرد
12
[10] بیانات در دیدار علما و روحانیان استان خراسان شمالی :۱۳۹۱/۰۷/۱۹ـ۲۱:۳۲:
13
http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=bayanat&id=9955
14
[11] پارسا، طیبه (1377). پوشش زن در گسترة تاریخ، قم: احسن الحدیث.
15
[12] ترکمنی آذر، پروین (1375). «تصویر و تصور بیگانگان از حجاب»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران.
16
[13] تقوی، سیدرضا (1375). «پیام حجاب»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب، تهران: ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان.
17
[14] جاوید محمدجواد (1388). تأملی در ابعاد نظری و عملی حجاب، (بهاهتمام) پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
18
[15] جاوید محمدجواد (1388). حجاب در ادیان توحیدی...، (بهاهتمام) پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
19
[16] جاوید محمدجواد (1388). مطالعة موردی حجاب...، (بهاهتمام) پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
20
[17] جاوید محمدجواد (1392). نقد مبانی فلسفی حقوق بشر، فلسفة طبیعی حقوق بشر، ج 1و 2، تهران: مخاطب.
21
[18] جعفریان، رسول (1383). داستان حجاب در ایران پیش از انقلاب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
22
[19] جوادی آملی، عبدالله (1381). نسبت دین و دنیا، بررسی و نقد نظریة سکولاریسم، چ 2، چاپخانة دفتر انتشارات اسلامی، تهران: مرکز نشر اسراء، بهمن ماه.
23
[20] حدادعادل، غلامعلی (1374). فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، تهران: سروش، چ 6.
24
[21] حسینی شیرازی (1375). «ارائة طرح اجرایی رابطة حجاب با تکامل اجتماعی»، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران.
25
[22] باقری، خسرو (1382). مبانی فلسفی فمنیسم، تهران: وزارت علوم و تحقیقات و فناوری، دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی.
26
[23] خمینی، روحالله، وصیتنامه، بند م:
27
http://farsi.khamenei.ir/imam-content?id=9447
28
[24] خمینی، روحالله (1370). صحیفة نور، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثارامام خمینی، ج 12.
29
[25] خندان، علیاصغر (1388). حجاب افراد غیرمسلمان در جامعة اسلامی (در گفتارهایی پیرامون حجاب)، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
30
[26] دبیرخانة شورای فرهنگ عمومی (1386). «وضعیتسنجی پوشش و آرایش مترددین بالای 12 سال شهر تهران»، دبیرخانه، تهران.
31
[27] دبیرخانة شورای عالی انقلاب فرهنگی (1391). «عفاف و حجاب: از وضعیت موجود تا وضعیت مطلوب»، گزارش بهار.
32
[28] ساداتموسوی، زهره (1385). «عفاف و حجاب در ادیان الهی»، مرکز امور زنان و خانواده.
33
[29] ساناساریان، الیز (1384).جنبش حقوق زنان در ایران (طغیان، افول و سرکوب از ۱۲۸۰ تا انقلاب ۱۳۵۷)، ترجمة نوشین احمدی خراسانی، تهران: اختران.
34
[30] سرویس فرهنگی پایگاه 598 (۱۳۹۳). آیا قانونی برای حجاب اجباری وجود دارد؟ ۱۰ شهریور:
35
http://www.598.ir/fa/news/246511
36
[31] سوبل، آلن (1386). فلسفة جنسیت، ترجمة بهروز جندقی، تهران: باشگاه اندیشه.
37
[32] سیمای جمهوری اسلامی ایران ادارة کل نظارت و ارزیابی (1386). «بررسی کمی و کیفی حضور زنان چادری در سریالهای پربینندة سیما،» تهران.
38
[33] شبکة ایران زنان (1391). ۱۶ دی:
39
http://www.iranzanan.ir/first_point/003870.php?q=print
40
[34] شمسالدین محمدمهدی. الستر و النظر، بیروت: مؤسسـة المنار.
41
[35] شورای عالی انقلاب فرهنگی، قانون راهکارهای اجرایی گسترش فرهنگ عفاف و حجاب، مصوبة 13 دی 1384.
42
[36] صدقی، نعمت (1381). خودآرایی زن از دیدگاه قرآن، ترجمة فرزانه غفاری، تهران: احسان، چ 4.
43
[37] صلاح، مهدی (1384). کشف حجاب: زمینهها، پیامدها و واکنشها، تهران: مؤسسة مطالعات و پژوهشهای سیاسی.
44
[38] غنوشی، راشد (1381). آزادیهای عمومی در حکومت اسلامی، ترجمة حسین صابری، تهران: علمی و فرهنگی.
45
[39] فارسنیوز (1393). «مصادیق بدپوششی زمستان ۹۳ اعلام شد/ برخورد با ساپورتپوشها»، 15 آذر:
46
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13930915000729
47
[40] فارسنیوز (1393). «طراحی سازوکارهای خودکنترلی برای حفظ حجاب در جامعه از طریق کاهش امنیت زنان بدحجاب در جامعه»، ۲۷ اردیبهشت:
48
http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910414000236
49
[41] فتاحیزاده، فتحیه (1373). حجاب از دیدگاه قرآن و سنت، قم: دفتر تبلیغات اسلامی قم.
50
[42] قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵.
51
[43] قانون مدنی اصلاحی سال 1370.
52
[44] قدر ولایت (1381). حکایت کشف حجاب (1ـ2)، تهران: مؤسسة فرهنگی قدر ولایت.
53
[45] قرائتی، محسن (1361). تفسیر سورة قصص، انتشارات علمیة اسلامیه، شهریور.
54
[46] قرضاوی، یوسف (1422). النقاب المرأة بین القول...، بیروت: مؤسسـة الرسالـة.
55
[47] کهن، ابراهام (1382). گنجینهای از تلمود، ترجمة امیرفریدون گرگانی، ترجمه و تطبیق با متون عربی: یهوشوع نتن الی، تهران: اساطیر .
56
[48] گواهی، زهرا (1369). سیمای زن در آینة فقه، مرکز چاپ و انتشار سازمان تبلیغات اسلامی.
57
[49] مجلسی، محمدباقر. بحارالانوار، ج 13.
58
[50] حکیمپور، محمد (1382). حقوق زن در کشاکش سنّت و تجدد، تأملّی در مبادی هرمونوتیک حقوق زن، تهران: نغمة نواندیش.
59
[51] محمد منصورنژاد (1381). مسئلة زن، اسلام و فمنیسم (در دفاع از حقوق زنان)، تهران: برگ زیتون.
60
[52] مطهری، مرتضی (1378). نظام حقوق زن در اسلام، تهران: صدرا.
61
[53] ــــــــــ (1353). مسئلة حجاب، انجمن اسلامی پزشکان، چ 2.
62
[54] ــــــــــ (بیتا). مسئلة حجاب، تهران: صدرا.
63
[55] ــــــــــ (1371). مسئلة حجاب، تهران: صدرا.
64
[56] مکنون، ثریا (1375). «حجاب و حضور سیاسی زن در اجتماع، مجموعه مقالات و سخنرانیهای سمینار حجاب»، ادارة کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران.
65
[57] مهرپور، حسین. اجازة ولی در عقد نکاحhttp://www.ghavanin.ir/PaperDetail.asp?id=204
66
[58] مهریزی مهدی (1379). آسیبشناسی حجاب، تهران: جوانة رشد.
67
[59] مودودی، ابوالأعلی (1369). حجاب، ترجمة نعمتالله شهرانی، تهران: احسان.
68
[60] موسوی سرخی اصفهانی، محمودبن السید مهدی (1415). النساء فی اخبار الفریقین، تهران: نشر مؤلف.
69
[61] ناصرالدین الألبانی. حجاب المرأة المسلمـة فی الکتاب و السنـة، بیروت: المکتب الاسلامی.
70
[62] نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها (1385).احکام نگاه و پوشش/ مطابق با نظر ده تن از مراجع عظام سید مجتبی حسینی، تهران: دفتر نشر معارف.
71
[63] واحد فرهنگنویسی و تدوین کتابهای مرجع فرهنگ (1383). دایرةالمعارف دانشبشر، 2جلدی، تهران: نشر نور.
72
[64] وشنوی القمی، محمد قوام (1379ق). الحجاب فی الاسلام، قم: مطبعـة الحکمـة.
73
[65] دورانت، ویل (1380). تاریخ تمدن، عصر ایمان، کتاب سوم، تهران: علمی فرهنگی، چ 7.
74
[66] هاشمی رفسنجانی، اکبر. آیا زنان میتوانند کت و دامن بپوشند؟
75
http://www.hashemirafsanjani.ir/fa/node/229107
76