مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
تحلیل گفتمانی فیلمنامة فیلم "کافه ستاره"
19
38
FA
منصور
فهیم
دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
dr.manfahim2@yahoo.com
آزاده
نادری جم
کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی
aries_tower@yahoo.com
10.22059/jwica.2012.29137
این مقاله به بررسی و تحلیل فیلم نامة فیلم "کافه ستاره" از طریق بکارگیری تحلیل کلان لاکلاوموف، تحلیل خرد زبانی و تحلیل انتقادی گفتمان پرداخته است. این پژوهش تلاش می کند با بکارگیری ابزار اقناع و همچنین فرآیند عاطفی گفتمان مشخص کند که چگونه کنش گرهای اصلی با بکارگیری این ابزارها و با استفاده از شیوه های خاص گفتمان و گفتار، نظام معنایی فیلم را تثبیت و حفظ می کنند و چگونه گفتمانهای سنت گرا و تجددگرا در مصاف و تعامل با یکدیگر به عنوان شبکه های هژمونی شده و طبیعی شده مُفَصَل بندی می شوند. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن وضعیت واقعی زندگی زنان در تمام موقعیت های اجتماعی و قدرت تأثیرگذاری باطنی و پنهانی زنان به عنوان افرادی فعال در گفتمان، سعی دارد شبکه های گفتمانی خصوصاً بُعد سنتی را بازنمایی و مُفَصَل بندی کند. در این مقاله استدلال می کنیم که هیچگونه مبارزه ای برای به چالش کشیدن گفتمان رقیب که همانا گفتمان تجددگراست، رخ نمی دهد. به سخن دیگر اگرچه گفتمان سنتی به عنوان گفتمان حاکم سایه بر فیلم انداخته اما سعی در ساختار شکنیِ مطلقِ گفتمان رقیب را ندارد و گفتمان رقیب را به طور مطلق به حاشیه رانی نمی کشاند.
اقناع,تحلیل خرد,تحلیل کلان,ساختار شکنی,گفتمان سنت گرا و تجددگرا,مُفَصَل بندی,هژمونی.
https://jwica.ut.ac.ir/article_29137.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29137_aae33191f0ee72bad612725cbd4074a2.pdf
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
بررسی و مطالعۀ جایگاه زنان و خاتونها در عصر مغول با استناد به شواهد تاریخی و داده های باستانشناسی
39
58
FA
یداله
حیدری باباکمال
دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران
yadolah.heydari@ut.ac.ir
نصیر
اسکندری
استادیار گروه باستان شناسی
nasir.eskandari@yahoo.com
طاهره
شکری
دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان
shokri.tahereh@gmail.com
مرتضی
بهرامی نهادفر
دانشجوی کارشناسی ارشد باستان¬شناسی دانشگاه تهران Mbahramin@ut.ac.ir
mbahramin2@ut.ac.ir
10.22059/jwica.2012.29138
یکی از ملاکهای مهم ارزیابی یک جامعه، توجه و یا عدم توجه به زنان و حضور آنها در عرصه های مختلف اجتماعی است. تا جایی که توجه به زن از عوامل ترقی و عدم توجه به او در جامعه، دیدگاهی غیر مترقی و از علل عقب ماندگی محسوب می شود. در ادوار مختلف زندگی بشر به اهمیت نقش زنان در کنار مردان کمتر پرداخته شده است. در قرون میانی اسلام با ورود مغولان تا حدودی وضعیت زنان دگرگون شد و آنان توانستند تا اندازه ای آزادانهتر در کنار مردان در امور گوناگون جامعه به ایفای نقش بپردازند. با توجه به پژوهش حاضر، که با بهرهگیری از منابع مکتوب تاریخی (رشیدالدین فضل الله همدانی، عطاملک جوینی، ابن بطوطه و...) و مدارک باستان شناسی (مینیاتور، سفال) صورت گرفته است، معلوم گردید؛ جایگاه برجستة زنان (به ویژه خاتونها) در مناسبات سیاسی و اجتماعی و همچنین بازتاب بارز حضورشان در حکومت، ریشه در زندگی بیپیرایه و سلوک ساد? عشیرهای آنها، در دوران قبل از به قدرت رسیدن مغولان، داشته است. جامعهای که در آن زنان همدوش مردان به فعالیت میپرداختهاند و جایگاهی همسان با آنان داشتند. تساهل و تسامح مذهبی مغولان نیز از دیگر عواملی هستند که به این روند حضور زنان در جامعه دامن زده است.
خاتونها,دورۀ مغول,زنان,سفال,مینیاتور
https://jwica.ut.ac.ir/article_29138.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29138_96e3270504e0614271e30ca67a349673.pdf
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
بررسی هویت زنان در نقوش آثار هنری سده های آغازین اسلام
59
74
FA
پریسا
شادقزوینی
استادیار دانشکده هنر دانشگاه الزهرا (س)
shadparisa2@yahoo.com
10.22059/jwica.2012.29139
منابع تصویری بهجای مانده از آثار هنری سدههای آغارین حکومت اسلامی یکی از مستندات معتبری است که میتوان با بررسی آن به هویت و جایگاه اجتماعی زنان در آن دوران دست یافت. نقوش پیکرههای زنان در دیوارنگارههای کاخهای امویان و عباسیان، اولین اطلاعات بصری مستدل در این خصوص را از دو قرن اولیة اسلام به ما ارائه میدهند. در سدههای بعدی گسترة نقوش را علاوه بر دیوارنگارهها در نگارگری نسخ خطی و دیگر شاخههای هنری میتوان مشاهده کرد. از سدة ششم به بعد با استحکام باور اسلامی در میان سایر ملل شاهد حضور تصاویری هستیم که به وجوه مختلف شخصیت زن میپردازد؛ این پیکرهها گاه جنبة تزئینگرا، گاه نمادین و گاه اسطورهای پیدا کردهاند. در این دوران تصویر پیکر زنان اکثراً در کنار نقوش گل و گیاه، پرنــده و یا حیوانات دیگر ظاهر و برای بازیابی هویت و شخصیت زنان میتوان به پوشش و یا حالات پیکرهها تأکید کرد. در این مقاله علاوه بر معرفی جایگاه اجتماعی زنان، به این مهم پرداخته میشود که بعضی از این تصاویر جنبهای آرمانی دارد و برخی دیگر هویتی اساطیری به آنان میبخشد. این پیکرهها که با پوششها و آرایشهای متنوع به تصویر کشیده شدهاند، علاوه بر زیباشناسی دوران از باورها و تمایلات و موقعیتهای فردی آنان نیز سخن دارند. نکتة قابل توجه در تمایزات این تصاویر آن است که در بررسی تحلیلی آنان میتوان هویت اجتماعی زنان را بهعنوان مقدسه، حاکم، خنیاگر، مادر و یا همسر باز شناخت.
اسطورهای,سدههای آغازین اسلام,موقعیت اجتماعی,نقش و نگار,نمادین,هویت زنان
https://jwica.ut.ac.ir/article_29139.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29139_c35bc73eae784f12e6a5dcfb2a6f3119.pdf
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
بررسی مقایسه ای هوش معنوی دانش آموزان دورة متوسطه بر اساس جنسیت و پایة تحصیلی
75
88
FA
فریده
حمیدی
استادیار رشته روانشناسی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی
fhamidi2@srttu.edu
حسین
صداقت
دانشجوی دورة کارشناسی، دانشگاه آزاد
hossein.2469@yahoo.com
10.22059/jwica.2012.29140
هدف این تحقیق بررسی مقایسهای هوش معنوی دانشآموزان دورة متوسطة شهر کرمان به تفکیک جنسیت و پایة تحصیلی بوده است. بدین منظور 537 دانشآموز دورة متوسطه از شهر کرمان (299 پسر و 238 دختر) به شیوة تصادفی طبقهای انتخاب شدند تا به پرسشنامة هوش معنوی 24 سؤالی SISRI (کینگ، 2008) که دارای چهار خرده مقیاس تفکر انتقادی وجودی (CET)، تولید معنای شخصی (PMP)، آگاهی متعالی (ماورایی) (TA) و توسعة حالت هوشیاری CSE)) بود، پاسخ دهند. اعتبار و پایایی پرسشنامه به روش تنصیف و آلفای کرانباخ به ترتیب 79/0 و 87/0 بهدست آمد. نتایج با توجه به مقادیر بهدست آمده از آزمون t نشان داد که هوش معنوی دانشآموزان دورة متوسطة شرکت کننده در آزمون به تفکیک جنسیت، تفاوت معنیداری ندارد (05/0 p?). همچنین تفاوت میانگینها در پایههای مختلف تحصیلی نیز علیرغم رشد صعودی نمرات در پایههای بالاتر تحصیلی، معنادار نبود
پایة تحصیلی,جنسیت,دانشآموزان دورة متوسطه,هوش معنوی.
https://jwica.ut.ac.ir/article_29140.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29140_75e249e308bc87d8b708a0fa7b4dd6e4.pdf
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
بررسی رابطة بین رضایت از زندگی خوابگاهی و از خودبیگانگی دانشجویان دختر خوابگاهی (مطالعة موردی: دانشگاه اصفهان)
89
106
FA
جهانگیر
جهانگیری
استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شیراز
jjahangiri2@gmail.com
فاطمه
ابوترابی زارچی
کارشناس ارشد جامعه شناسی (نویسندة مسئول)
fabootorabi2@gmail.com
فاطمه
تنها
کارشناس ارشد جمعیت¬شناسی
f.tanhaa2@gmail.com
حمیده
ابوترابی زارچی
کارشناس روانشناسی بالینی
talie11172@yahoo.com
10.22059/jwica.2012.29141
ساختار نظام آموزشی در کشور پذیرش دانشجویان غیر بومی را ایجاب میکند و این امر، باعث ایجاد محیطهایی به نام خوابگاههای دانشجویی میشود. یکی از مشکلاتی که میتوان در بین این دانشجویان مشاهده کرد از خودبیگانگی آنها است. تحقیق حاضر با هدف بررسی سنجش سطح ازخودبیگانگی دانشجویان دختر خوابگاهی و تأثیرپذیری آنان از رضایت از زندگی خوابگاهی انجام گرفته است. جامعة آماری شامل کلیة دانشجویان دختر خوابگاهی دانشگاه اصفهان است. بر اساس فرمول کوکران تعداد نمونة آماری لازم 330 نفر برآورد شد. روش نمونهگیری طبقهبندی تصادفی است و از پرسشنامة محققساخته برای اندازهگیری متغیرهای تحقیق استفاده شده است. اعتبار ابزار از طریق اعتبار صوری به دست آمد و پایایی ابزار اندازهگیری با محاسبة ضرایب آلفای کرونباخ متغیرهای ازخودبیگانگی و رضایت از زندگی به ترتیب برابر با 849/0 و 768/0 بهدست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که 3/11 درصد افراد جامعة آماری دارای از خودبیگانگی پایین، 7/62 درصد از آنها دارای از خودبیگانگی متوسط و 26 درصد از آنها دارای از خودبیگانگی بالا میباشند. همچنین نتایج حاصل، حاکی از وجود رابطة آماری منفی بین رضایت از زندگی خوابگاهی و از خودبیگانگی و ابعاد آن میباشد. بدین معنا که با افزایش میزان رضایت از زندگی خوابگاهی، میزان از خودبیگانگی دانشجویان و ابعاد آن (احساس عدم تعلق، احساس پوچی و بیمعنایی، احساس دوری از ارزشها و جامعهستیزی) کاهش مییابد.
احساس پوچی و بیمعنایی,احساس عدم تعلق,از خودبیگانگی,خوابگاه,رضایت از زندگی.
https://jwica.ut.ac.ir/article_29141.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29141_f9afe617dea1406578f407e1b12311e7.pdf
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
خویـشاپـیوندی در متـون پهـلوی و بازتـاب آن در شاهنامه
107
124
FA
حسین
حیدری
استادیار گروه ادیان دانشگاه کاشان
golestan1387@gmail.com
محدثه
قاسم پور
کارشناسی ارشد ادیان، دانشگاه کاشان
mqasempur@gmail.com
10.22059/jwica.2012.29142
خویشاپیوندی یا ازدواج با محارم، ترجمة مصطلح واژة پهلوی خودوده (xw?d?dah) است؛ موضوعی که اغلب آن را به ایرانیان باستان منسوب میدارند. اما این موضوع هرگز خاص ایرانیان نبوده است و نمونه-هایی از آن را در فرهنگهای دیگر نیز میتوان یافت. این مقاله پس از بیان نمونههایی از فرهنگهای دیگر و ایرانیان باستان، به شاهنامه و نمونههای موجود در آن میپردازد. در این نامة کهن در مقام بازگویی داستانهای ایرانیان باستان، ازدواج با محارم طرح میگردد و در توجیه آن دو نظر بیان شده است: که نخستین ازآنِ دقیقی زرتشتی است که این ازدواجها را بر اساس متون مزدایی توجیه کرده و آیین عجم میخواند و دیگری ازآنِ فردوسی است که از آن با عنوان «دین پهلوی» یا روشی شاهانه نام برده است. این جستار این دو نظریه را گزارش و تحلیل میکند.
ازدواج با محارم,ایران باستان,خودوده,دین پهلوی,شاهنامه.
https://jwica.ut.ac.ir/article_29142.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29142_6b610d2647e7f5afbedb7662a2f9d7b8.pdf
مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3116
4
4
2012
11
21
بررسی جهانشناختی حجاب در ساختار اسماءالله از منظر آیات و روایات
5
17
FA
رضا
فیروزی
دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
dr.firouzi2@umsu.ac.ir
فهیمه
فرهمندپور
استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه تهران
farahp2@ut.ac.ir
10.22059/jwica.2012.29143
بحث از مسائل بنیادی جنسیت و احکام مرتبط با آن میتواند عالمان دینپژوه را در یافتن درکی عمیقتر و تحلیلی صحیحتر از حقیقت آموزههای دینی یاری رساند. مسئلة حجاب در آموزههای اسلامی از ابعاد و اضلاع مختلفی کاویده شده است. در این نوشتار، حقیقت ملکوتی حجاب در ساختار اسمای الهی تحلیل شده است. رویآورد مقاله دروندینی و به لحاظ گونهشناسی تبیینی است. پس از بررسی اجمالی ساختار اسمای الهی و رابطة آن با حقیقت انسان، این حقیقت مکشوف گردید که حجاب به مثابة یکی از آیات الهی در قرآن، تجلّی اسمی از اسماءالله در عالم امکان بوده و در قوس نزول، معنای ملکوتی آن به شکل پوشش مورد نظر شرع مقدس ظهور کرده است. از قِبَل همین معنا معلوم میشود، زن مشرف به کمالی خاص در ظهور بعدی از ابعاد بیکران اسمالله "الباطن" شده است. پیامد همین رهیافت، مباحثی چون غیرت و حکمتِ حفظ حریم خانواده توسط مرد و پاسداشت غیرتمندانة آن در احکام الهی نیز معنایی عمیق مییابد.
اسمای الهی,جایگاه زن در قرآن,جهانشناسی حجاب,خلافت الهی انسان
https://jwica.ut.ac.ir/article_29143.html
https://jwica.ut.ac.ir/article_29143_ff7f894b4f2f96d9e9d08fa7f4cae7fd.pdf