2024-03-29T05:40:43Z
https://jwica.ut.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=8027
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
صفحات آغازین
2016
09
22
1
2
https://jwica.ut.ac.ir/article_61457_330afda9bec9f39cd7d66a7f0e53895d.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
تقسیم جنسیتی فعالیتهای هنری در ایران دهۀ 1380
اعظم
راودراد
در این مقاله، هنرمندان زن از نظر حضور آنها در حوزههای هنری مختلف شدهاند. این مقاله در پی پاسخگویی به دو سؤال است. 1. آیا در سالهای اخیر، تعداد زنان هنرمند در هنرهای مختلف افزایش داشته است یا خیر. 2. آیا حضور زنان در هنرهای مختلف یکسان است یا متفاوت. این تحقیق با استفاده از مطالعۀ اسنادی انجامشده و یافتهها نشان میدهد که اولاً فعالیتهای هنری زنان در مقایسه با گذشته رشد داشته است؛ ثانیاً این رشد در حوزههای مختلف هنری به یک میزان نبوده است. تعداد زنان فیلمساز و نمایشنامهنویس نسبت به تعداد زنان نقاش و مجسمهساز بسیار کمتر است. بنابراین، نسبت زنان در هریک از هنرهای یادشده در مقایسه با نسبت مردان متفاوت است. درحالیکه کمترین نسبت زنان در فیلمسازی حضور دارند، بیشترین آنها در نقاشی فعالیت دارند؛ بهحدیکه در حال حاضر زنان نقاش از نظر کمی حتی از مردان نقاش فزونی گرفتهاند. سؤالی که در تبیین یافتهها مطرح شده این است که آیا عوامل اجتماعی بر زنان و مردان اثر میگذارند تا به شیوههای متفاوتی در هنر ظاهر شوند یا خیر. در این مقاله، پاسخ مفصلی به این پرسش داده شده است.
جامعهشناسی هنر
زنان
هنرمندان
2016
09
22
301
316
https://jwica.ut.ac.ir/article_60581_2d658f62f67cd70115e6ad53e94609e2.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
تصویر ایزدبانوان در روایتهای داستانی بهرام بیضایی
رقیه
وهابی دریاکناری
مریم
حسینی
بهرام بیضایی به گذشتۀ پرافتخار ایران توجهی ویژه دارد. او یکی از مشخصههای عصر زرین، یعنی «مادرسالاری»، را برمیگزیند و آن را در بعضی از آثار نمایشیاش به تصویر میکشد. هدف پژوهش حاضر، مطرحکردنِ پیوند قهرمانان زن، با ایزدبانوانِ باستانی ایران در آثار بهرام بیضایی است و نیز بررسی و تحلیل این مؤلفه، روی چند اثر نمایشی وی. آثاری که در این جستار بررسی میشوند، عبارتاند از: فیلمنامهها و نمایشنامههای ایستگاه سلجوق، پردهی نئی، پردهخانه، شب هزار و یکم(1)، شب هزار و یکم(3) و فتحنامۀ کلات. در این پژوهش، نخست به روش توصیفیـ تحلیلی، شیوههای روایی بیضایی در پیوند قهرمانان زن با ایزدبانوان مشخص و تبیین میشوند. سپس، آثار نمایشی وی با توجه به این مؤلفه، بررسی و تحلیل میشوند. برآیند مقاله حاکی از آن است که: بیضایی قهرمانان زنِ روایتهایش را با ایزدبانوانی که مظهرِ «مهر»، «زایش»، «عشق»، «شجاعت» و از همه مهمتر «خردمندی» هستند، پیوند میزند. با توجه به آثاری که تحلیل شد، مؤلفۀ «خردمندی» بیشترین حضور را در پرداختِ شخصیتهای زن این نویسنده دارد. برخلاف تصور رایج، ایزدبانوی خردمندی، که یکی از مصادیقش، ایزدبانویِ «چیستا» است، بیشتر مورد توجه بیضایی بوده تا ایزدبانویِ «آناهیتا».
ایزدبانوان
بهرام بیضایی
فیلمنامه
قهرمانان زن
نمایشنامه
2016
09
22
317
332
https://jwica.ut.ac.ir/article_60582_686e6d9529bb30ca39c5dd080f5544b3.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
بررسی رابطۀ جامعهپذیری و هویت جنسیت (مطالعۀ موردی: دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول)
داریوش
رضاپور
حسن
چنانی نسب
رحمان
باقری
هدف تحقیق حاضر بررسی رابطۀ بین جامعهپذیری و هویت جنسیتی بین دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور دزفول بوده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایشی و شیوة گردآوری دادهها استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعة آماری همۀ دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور شهر دزفول بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین شدند. نمونهگیری به شیوة تصادفی طبقهای چندمرحلهای انجام شد. نتایج آزمون پیرسون نشان میدهد که بین متغیر وابستة این پژوهش (هویت جنسیتی) و برخی متغیرهای مستقل همبستگی وجود دارد. مقدار همبستگی پیرسون بین متغیر وابسته و متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی و قدرت تصمیمگیری، در مجموع 1/22درصد از تغییرات در متغیر وابسته هویت جنسیتی را تبیین میکنند. نتایج تحلیل رگرسیون گامبهگام نیز نشان داد که متغیرهای آگاهی اجتماعی، شبکۀ روابط اجتماعی و قدرت تصمیمگیری تأثیرگذارترین عوامل بر هویت جنسیتیاند.
آگاهی اجتماعی
جامعهپذیری
دانشگاه پیام نور دزفول
شبکة روابط اجتماعی
هویت جنسیتی
2016
09
22
333
348
https://jwica.ut.ac.ir/article_60583_52b358e528a60ad0a09778093f8dcde3.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
تحلیل روابط خویشاوندی در حماسه های ملّی ایران از دیدگاه انسان شناسی ساختارگرا
رضا
ستاری
مرضیه
حقیقی
شهرام
احمدی
یکی از بنیادیترین مباحث انسانشناسی، مطالعۀ روابط خویشاوندی، شیوههای همسرگزینی و پیوند ازدواج است که از دیرباز مورد توجه نظریهپردازان این حوزه قرار گرفته است. متون کهن حماسی ما، بهرغم بهرهمندی از منابع عظیمی از افسانهها و روایات برخاسته از زندگی مردم، بازتابندۀ مهمترین مسائل اجتماعی، فرهنگی و انسانشناختیِ مردم ایران باستاناند. با توجه به جایگاه درخور این آثار برای تحلیل مسائل انسانشناختی، تاکنون جز شاهنامۀ فردوسی، به سایر حماسههای ملی از این منظر توجه چندانی نشده است. در این پژوهش، به بررسی روابط خویشاوندی در شاهنامه و حماسههای ملی متأثر از آن، از دیدگاه نظریۀ انسانشناسی ساختاری کلود لویـ استروس پرداخته شده است. استروس با تکیه بر نظریۀ تقابلهای دوگانه، خانواده و نظام خویشاوندی را بهمنزلۀ نخستین قرارداد اجتماعی و نقطۀ آغاز فرهنگ بشری در تقابل با طبیعت قرار میدهد. از نظر او، برونهمسری در تقابل با درونهمسری (ازدواج با محارم)، نشاندهندۀ تقابل اساسی فرهنگ/ طبیعت است. بر این اساس، در این پژوهش به تقابلهای مهم قابل طرح در روابط خویشاوندی حماسههای ملی، از دیدگاه انسانشناسی ساختارگرا، پرداخته شده است. دستاورد پژوهش حاکی از آن است که بر نظام خویشاوندی این متون، تقابلهایی همچون تقابل ایران/ انیران، زن/ مرد، برونهمسری/ درونهمسری، پدرسالاری/ مادرسالاری، پدرمکانی/ مادرمکانی و... حاکم است که وامدار اندیشۀ تقابلگرایِ اساطیر کهن ایرانی است.
انسانشناسی ساختاری
حماسههای ملی ایران
کلود لوی استروس
نظام خویشاوندی
همسرگزینی.
2016
09
22
349
370
https://jwica.ut.ac.ir/article_60584_aa45cbdee0833972216516ad0334a886.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
بازنمایی تصویر زن در نگاره های خمسه برلاس بر اساس نظریۀ میدان پی یر بوردیو
فاطمه
شیرازی
زینب
صابر
محمد رضا
حسنی
خمسة نظامی از اواخر قرن هشتم هجری به دلیل داشتن داستانهایی عاشقانه و غنایی مورد توجه نگارگران ایران قرار گرفته است. در بسیاری از داستانهای خمسه، زنان قهرمانان اصلی هستند یا در داستان نقشی اساسی دارند که خود بیانگر میزان اهمیت زنان در منظومههای نظامی است. نظامی، برخلاف نگاه منفی رایج به زنان در جامعه، با رویکردی مثبت جایگاهی رفیع به آنان میبخشد. در دورههای مختلف نیز این داستانها، بهخصوص لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و هفتگنبد بهرام گور، که در آن زنان حضوری پررنگ دارند، مورد توجه نگارگران قرار گرفته و تصویرسازی شده است. با بررسی و تجزیه و تحلیل تصاویر زنان در خمسههای دورههای متفاوت میتوان به زمینة فرهنگیـ اجتماعی و همچنین جایگاه زنان در هر دوره پی برد. لذا با مطالعة تصویر زنان در نسخههای مصور میتوان به بررسی جایگاه زنان در دورههای مختلف پرداخت. این رساله به چگونگی بازنمایی زنان در تصاویر خمسه قرن نهم (خمسۀبرلاس) میپردازد. بررسی این نگارهها با توجه به تعریف جامعهشناسی هنر پییر بوردیو و نظریه تأثیر میدانهای مختلف در خلق اثر هنری صورت میپذیرد. میدانهایی چون میدان ادبی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... . میزان تأثیر این میدانها در به تصویر کشیدن زنان در خمسۀ یادشده، از جمله موارد مورد بحث در این رساله است. در نتیجهگیری نهایی میتوان گفت بازنمایی تصویر زن در خمسۀ قرن نهم (خمسۀبرلاس) به دلیل سبک هنری بهزاد و توجه او به واقعگرایی اجتماعی، بیشتر برگرفته از زمینهها یا میدانهای اجتماعی و فرهنگی عامه است.
خمسۀ برلاس
زن
نظامی
نظریۀ میدان
نگارگری
2016
09
22
371
394
https://jwica.ut.ac.ir/article_60585_39059a2b2d0d68572a63cdbb841fb62d.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج در دین زردشتی و اسلام
کلثوم
غضنفری
حسین
بادامچی
پروین
داوری
ازدواج پایۀ اصلی نهاد خانواده است و برای آن در هر دو دین زردشتی و اسلام شرایطی تعریف شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آنهاست. مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج از منظر دو دین زردشتی و اسلام نشان میدهد که وجوه اشتراک و افتراق گوناگونی دربارۀ این موضوع بین دو دین وجود دارد و تحلیل و ارزیابی آنها میتواند به روشنشدن بیشتر ابعاد میراث و سنن مشترک این ادیان بینجامد. روند پژوهش بدینگونه است که ابتدا شرایط ازدواج از منظر دین زردشتی بررسی و تحلیل شده، سپس به همان موضوع از دیدگاه اسلام پرداخته شده است. بررسیهای انجامیافته نشان میدهد که اگرچه در برخی موارد اختلافاتی همچون اهداف متفاوت برای ازدواج و انواع آن وجود دارد، اشتراکات بین آنها، که شامل شرایط ازدواج (سن ازدواج، رضایت سالار، رضایت دختر و پسر و همکفوی) و عقد (ایجاب و قبول، شرایط عاقد، حضور شاهد و مهریه) است، بهمراتب چشمگیرتر از اختلافات دو دیانت است.
ازدواج
اسلام
حقوق زردشتی
خانواده
2016
09
22
395
410
https://jwica.ut.ac.ir/article_60586_5afcc1692a4190d7560b166b62db967f.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
بررسی بن مایۀ «تولدهای سخت و غیرعادی» در اساطیر
ذوالفقار
علامی
الناز
خجسته
کهنالگو بهمنزلۀ عاملی فطری در ناخودآگاه جمعی بشر، با اسطوره پیوندهای ژرف و مرزهای مشترک فراوانی دارد. درواقع، اسطورهها کهنالگوهایی هستند که دلایل شکلگیری آنها، با توجه به ناخودآگاه جمعی بشر، بررسی میشود. مطابق آرای یونگ، هر اسطوره براساس مجموعهای از عوامل و علل غریزی، در ذهن مردمان به وجود آمده است. در این میان، انواع زایمان غیرطبیعی نیز از موضوعات برجستة اساطیری و کهنالگویی است که بهطور مستقیم با ماجرای تولد برخی پهلوانان اساطیری در فرهنگها و ملل گوناگون درآمیخته است. از داستان تولد «رستم» گرفته تا تولد پهلوانانی چون «آرتور» و «هرکول» تا ایزدان و پهلوانانی مانند «اندرا»، ایزد «مهر» یا «میترا»، «بهرام»، «آتنه»، «مینروا»، «ساناسار و باقداسار»، «اوزیریس» یا «اوزیرمق»، «آتیس»، «سوسلان»، و «باترازد»، «مشی و مشیانه»، «بودا» و «برهما» و «سوشیانس» با کهنالگوی سختزایی و زایمانهای غیرطبیعی مواجهیم. این جستار با بهرهگیری از روش توصیفیـ تحلیلی درصدد است دلایل اینگونه تولدها را در میان اساطیر بررسی و کارکرد کهنالگویی آن را روشن کند. با توجه به نتایج، بهنظر میرسد این تولدهای فراطبیعی درواقع گونهای براعت استهلال داستانی است تا برجستگی و بزرگیشان را از لحاظ قدرت جسمی و روحی و اعمال پهلوانی در دوران شکوفاییشان بهتصویر بکشد.
اسطوره
سختزایی
کهنالگو
ولادتهای ماورائی
2016
09
22
411
428
https://jwica.ut.ac.ir/article_60587_138690fc47c19453baffdc91647b4cd5.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
نقش و عملکرد نمایندگان زن در دوره های اول و دوم مجلس شورای اسلامی
نورالدین
نعمتی
سمانه
اسفندیاری
در تاریخ ایران، زنان همواره نقشهای مهمی در حوزههای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی برعهده داشتهاند. پس از پیروزی جنبش مشروطه، زنان در جامعۀ ایران به موقعیتهای بالایی در نظام اجرایی و قانونگذاری دست یافتند. با پیروزی انقلاب اسلامی، نقش زنان در حوزههای مختلف اجتماعی نهتنها کاهش نیافته، بلکه در برخی از حوزهها افزایش چشمگیری داشته است. زنان در این دوره به نظام اسلامی تعهد سپردند. در این میان، زنان در مجلس شورای اسلامی با حمایت جامعۀ زنان نقش مهمی ایفا کردند. این مقاله به بررسی نقش و عملکرد زن در دو دورۀ اول مجلس شورای اسلامی میپردازد که چگونه به بهترشدن موقعیت زنان کمک کردهاند. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که نمایندگان زن در دو دورۀ مجلس شورای اسلامی از طریق گسترش ظرفیتهای حمایتی قانونی در جمهوری اسلامی، از جمله توجه به همۀ مبانی قانونی مورد احترام نظام جمهوری اسلامی به پیشرفت موقعیت زنان در ایران کمک کردند.
زن ایرانی
ظرفیتهای حمایتی اسلامی
مجلس شورای اسلامی
موقعیت زنان
نمایندگان زن
2016
09
22
429
442
https://jwica.ut.ac.ir/article_60588_a5f1c1ba8c8db6437d8deb353522d33f.pdf
زن در فرهنگ و هنر
2538-3108
2538-3108
1395
8
3
چکیده های انگلیسی
2016
09
22
1
8
https://jwica.ut.ac.ir/article_61456_183a886d85c4acdf24a75a7a356057a1.pdf