روانشناسی
مطالعۀ بین‏ فرهنگی نگرش به نقش‏های جنسیتی، ارزش‏های والدینی و فرسودگی در والدین ایرانی و مهاجران افغان

زهره خسروی؛ سیده فاطمه موسوی؛ زهرا خاوری؛ مریم خاوری

دوره 15، شماره 3 ، آذر 1402، ، صفحه 401-429

https://doi.org/10.22059/jwica.2022.351319.1861

چکیده
  پژوهش حاضر با هدف بررسی بین‏فرهنگی نگرش به نقش‏های جنسیتی، ارزش‏های والدینی و فرسودگی والدینی در دو گروه از والدین ایرانی و مهاجران افغان انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش دو گروه از والدین ایرانی ساکن تهران و والدین مهاجر افغان ساکن شهر تهران بودند که 398 والد شامل 199 والد مهاجر افغان ساکن شهر تهران (97 پدر و 102 مادر) و تعداد 199 والد ایرانی ...  بیشتر

جامعه شناسی
بررسی عوامل مؤثر بر میزان استفادۀ دانشجویان دختر از لوازم آرایش

محمد اکبری؛ داریوش بوستانی؛ الهام زیدآبادی

دوره 7، شماره 4 ، دی 1394، ، صفحه 437-453

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.58352

چکیده
  این مقاله در‌صدد بررسی عوامل مؤثر بر میزان استفادة دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان از لوازم آرایشی است. روش پژوهش پیمایشی است و داده‌های آن از طریق پرسش‌نامه جمع‌آوری شده‌اند. جامعة آماری شامل کلیة دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی کرمان (5413 نفر) و نمونۀ آماری نیز شامل 378 نفر است. چارچوب نظری مستخرج از نظریه‌های پیربوردیو، ...  بیشتر

نقش اجتماعی زنان در مقایسه با مردان: از نگاه قرآن و روایات

فرزانه روحانی مشهدی

دوره 6، شماره 4 ، دی 1393، ، صفحه 445-460

https://doi.org/10.22059/jwica.2014.56019

چکیده
  از نظر قرآن، زن و مرد از نظر هویت انسانی و بهره‌های روحی و ایمانی برابرند؛ با وجود این، خداوند در قرآن، به جز یک استثنا، زنان را مورد خطاب قرار نداده است؛ به‌ویژه در آیات احکام اجتماعی و خانوادگی، جایی که مخاطب مستقیم آیات مردان‌اند، همواره از زنان با صیغة غایب یاد کرده است. در مقالة حاضر، این مسئله از منظر‌های وظایف الهی‌ـ اجتماعی ...  بیشتر

هنر
مطالعۀ تطبیقی دو نقاشی از زنان در دورۀ قاجار با رویکرد بینامتنیت

الهه پنجه باشی

دوره 8، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 453-472

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.61789

چکیده
  نقاشی در انتهای دورة قاجار تحت تأثیر ارتباط با اروپا و ظهور تکنولوژی دچار تغییرات شد. این مقاله با رویکرد بینامتنیت به مطالعۀ دو اثر نقاشی از زنان قاجار می‌پردازد که یکی از آن‌ها کار هنرمندی گمنام و دیگری اثر اسماعیل جلایر دانش‌آموختۀ مدرسۀ دارالفنون است. مسئلۀ مورد پژوهش در این مقاله، مطالعۀ نشانه‌ها و تحلیل آن‌ها در نقاشی از ...  بیشتر

هنر
تبارشناسی بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) در نگاره‌های اسلامی

تقی حمیدی‌منش؛ ناهید جعفری دهکردی

دوره 10، شماره 4 ، دی 1397، ، صفحه 473-496

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.259500.1087

چکیده
  یکی از اساطیر قدیمی بشری داستان توفان است. این اسطوره از سرآغاز پیدایش خود تاکنون توجه هنرمندان را در فرهنگ‌های مختلف به خود جلب کرده است. در اکثر قریب به اتفاق تصاویر مرتبط با توفان، بانویی در میان سرنشینان کشتی به چشم می‌خورد که شخصیت و حضور او در هاله‌ای از ابهام است. این پرسش که هویت بانوی نشسته بر کشتی نوح(ع) چیست مسئله‌ای است ...  بیشتر

جنسیت‌زدگی و شناخت نسبتِ جنس دستوری با مقوله‌های فرهنگی در زبان‌های آلمانی و روسی از دیدگاه زبان‌شناسی فرهنگی

عطیه کامیابی گل؛ شهلا شریفی؛ حامد اکبرپور

دوره 11، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 481-511

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.296931.1399

چکیده
  هدف از نگارش این مقاله شناخت و تحلیل اثر مقوله‏های فرهنگی به‏عنوان یک عامل مؤثر در بسط و تعیّن جنس دستوری در زبان‏های دارای جنس دستوری است. مقولۀ بررسی‌شده در این پژوهش مقولۀ ابزارآلات به‌عنوان مقوله‌ای با قدمت بسیار بالا در تاریخ بشر است. برای این منظور 330 ابزار رایج در زبان آلمانی و روسی به لحاظ جنس دستوری بررسی شد که در این ...  بیشتر

مطالعۀ رابطۀ مصرف موسیقی با احساس آنومی بر‌حسب جنسیت

حلیمه عنایت؛ مهدی کاوه

دوره 5، شماره 4 ، بهمن 1392، ، صفحه 487-506

https://doi.org/10.22059/jwica.2014.50241

چکیده
  آنومی یکی از مفاهیم مصطلح در جامعه‏شناسی است. به همان اندازه که می‏توان احساس آنومی را با آنومی در ارتباط دانست، به همان اندازه نیز می‏توان آن‌ها را دور از هم تصور کرد، زیرا ممکن است جامعه‏ای آنومیک نباشد اما اعضای آن احساس آنومی کنند، و برعکس. هدف این مقاله، بدون توجه به وجود یا نبود آنومی در ایران، مطالعۀ شدت احساس آنومی بین ...  بیشتر

جامعه شناسی
نقش شبکه‌های اجتماعی موبایلی در زندگی زنان (مطالعۀ موردی: شهر رشت)

فردین علیخواه؛ سمانه کوهستانی؛ طاهره واقعه‌دشتی

دوره 9، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 491-509

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.237098.909

چکیده
  در سال‌های اخیر، گسترش ضریب نفوذ اینترنت در کشور و عضویت در شبکه‌های اجتماعی از طریق گوشی‌های تلفن همراه رشد چشمگیری داشته است. به‌رغم همه‌گیر شدن شبکه‌های اجتماعی، حضور زنان در این شبکه‌ها و تأثیرات این شبکه‌ها بر زندگی آنان از منظر جامعه‌شناختی اهمیت دارد. این مقاله ضمن مروری بر فضای مفهومی و برخی از نظریه‌های مرتبط با پیوند ...  بیشتر

تصویر زن در آثار سینمایی اصغر فرهادی

افسانه توسلی؛ زهره بابایی

دوره 13، شماره 4 ، دی 1400، ، صفحه 541-559

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.327879.1652

چکیده
  چکیدهسینمای اصغر فرهادی، برندۀ جایزۀ اسکار، با تمرکز بر حضور بیشتر زنان و ارائۀ نقش‌های کلیدی بدان ها، به مقولۀ «زن» توجه ویژه نشان داده است، اما باید دریافت بازنمایی زن در این آثار تا چه حد توانسته از تصورات قالبی و کلیشه‌های مردانه رها شود؟ فیلم‌های «رقص در غبار»، «شهر زیبا»، «چهارشنبه‌سوری»، «دربارۀ ...  بیشتر

ارتباطات
مطالعه مردم نگارانه احساسات زنان از فرهنگ مصرف تجملاتی (مورد مطالعه: زنان جوان شهر مشهد)

سید قاسم حسنی؛ محمد اسماعیل ریاحی؛ شهرزاد حسینی قهستانی

دوره 15، شماره 4 ، اسفند 1402، ، صفحه 541-565

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.352852.1870

چکیده
  بررسی‌ها و تحقیقات نشان از این دارد که مصرف کالاها و خدمات تجملاتی در زنان در کشور ما در حال افزایش است و به همین علت می‌توان گفت که پدیده‌ای اثرگذار و اثرپذیر بر حوزه احساسات کنشگران اجتماعی است برخی از پژوهش‌ها این را بیان کرده‌اند که مصرف کالاهای لوکس در احساس هویت و یا حتی تبدیل ناراحتی به خوشحالی بسیار اثرگذار است و فرآیندهای ...  بیشتر

زنانه‌نگاری در نسخۀ مصوّر حملۀ حیدری (مقایسۀ تطبیقی جایگاه زن در نگاره‌های نسخ مصوّر حملۀ حیدری)

فاطمه ماه‌وان

دوره 12، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 543-566

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.319245.1546

چکیده
  مردان در حماسه‏ها عهده‏دار نقش‏های اصلی هستند و حضور زنان در سایه قرار می‏گیرد. اگر این حماسه موضوع دینی داشته ‏باشد، منع حضور زنان دوچندان می‏شود. پژوهش حاضر جایگاه زن را در نگاره‏های نسخة حملة حیدری باذل مشهدی (مورخ۱۲۲۲ ه.ق، محفوظ در کتابخانة ملی فرانسه) از منظر موضوع، ارتباط متن و تصویر، شاخصه‏های تصویری و... بررسی می‏کند. ...  بیشتر

بررسی نقش و جایگاه زن جنوب در قصه های عامیانه (گپ شو)(جامعه مورد مطالعه: قصه های عامیانه شهرستان لامرد)

رضا نوبخت؛ نسرین احمدی

دوره 1، شماره 1 ، بهمن 1388

چکیده
  در این مقاله نقش و جایگاه زنان و مردان در قصه های عامیانه (گپ شو) شهرستان لامرد با استفاده از نظریه ی نقش پارسونز مورد بحث قرار گرفته است. از میان مجموع قصه های عامیانه موجود در فرهنگ مردم این شهرستان 60 گپ شو انتخاب و با استفاده از روش فراتحلیل، مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش سعی شده قصه های نقل شده از افراد بالای 50 سال مورد استفاده ...  بیشتر

کارکردهای سیاسی- اجتماعی حرمسرا در عهد قاجار

حمید حاجیان پور؛ معصومه دهقان

دوره 1، شماره 2 ، بهمن 1388

چکیده
  به منظور بررسی نقش سیاسی و اجتماعی زنان خاندان قاجار، مطالعه ی حرمسراهای این دوران اهمیت به سزایی خواهند داشت. موقعیت حرمسرا های دوره ی قاجار و کارکردهای سیاسی – اجتماعی آن، ضرورت تعمق در این نهاد را برای تبیین ساخت سیاسی دولت قاجاریه ایجاب می کند. برخی موضوعات، در محدوده ی کارکردهای حرم، اهمیت بیشتری خواهند داشت؛ از جمله: 1-روند ورود ...  بیشتر

بررسی جایگاه زن در آثار واقع‌گرایانه ی جمالزاده و بالزاک

فریده علوی؛ سهیلا سعیدی

دوره 2، شماره 3 ، تیر 1389

چکیده
  از دیدگاه مکتب واقع‌گرایی، ادبیات ابزاری است برای شناساندن رویه ی واقعی قواعد، روابط و مناسبات اجتماعی. این مکتب بر آن است تا گستره ی آگاهی‌های اجتماعی خوانندگان را افزایش دهد. این هدف، مضامین تازه‌ای را پیش روی نویسندگان قرار می‌دهد. مسأله ی زندگی زنانه نیز، بر اساس همین روی کرد، وارد آثار ادبی جوامع مختلف می‌شود. بررسی آثار بالزاک ...  بیشتر

گونه‌شناسی نمایش نامه‌ی خانه‌ی عروسک اثر هنریک ایبسن از منظر فمنیستی

فریندخت زاهدی

دوره 2، شماره 4 ، تیر 1389

چکیده
  نمایش نامه‌ی خانه‌ی عروسک اثر هنریک ایبسن (1906-1828) بُرشی از یک زندگی خانوادگیِ خانواده‌ای خرده بورژوا در قرن نوزدهم است که به زعم خود نویسنده تلاشی است برای نشان دادن یک موقعیت انسانی (ماریسو،1970: 243). این نمایشنامه که نخستین بار در سال 1879 در کپنهاگ منتشر شد و به زعم توریل موی نخستین نمایش نامه‌ی مدرن ایبسن به شمار می‌آید بلافاصله مورد ...  بیشتر

زنان فراتر از نقش‌های سنتی: بررسی جایگاه زن در کلام امام خمینی (ره)

نرگس نیک¬خواه قمصری؛ سهیلا صادقی¬فسائی

دوره 4، شماره 2 ، تیر 1391، ، صفحه 5-24

https://doi.org/10.22059/jwica.2012.24753

چکیده
  این مقاله بر آن است تا نشان دهد که جنسیت به عنوان یک برساخته گفتمانی چگونه از دو ده? پیش از انقلاب اسلامی و دوران استقرار نظام جمهوری اسلامی در سرمای? کلامی امام خمینی (ره) به گونه‌ای متفاوت از ظرفیت نظام زبانی، مناسبات قدرت، مقاومت مندرج در گفتمان‌های سنتی و مدرنیزاسیون دوران پیش از انقلاب درون بستری از رخدادهای سیاسی و اجتماعی ساخته ...  بیشتر

ادبیات
نقدِ اسطوره ای و روان شناختیِ جایگاه زن در بانوگشسب نامه

رضا ستاری؛ حسین حسن پور آلاشتی؛ مرضیه حقیقی

دوره 7، شماره 1 ، فروردین 1394، ، صفحه 37-60

https://doi.org/10.22059/jwica.2015.56776

چکیده
  بانوگشسب‏نامه یکی از منظومه‏های حماسی ملی است که به تقلید از شاهنامة فردوسی در شرح زندگی و دلاوری‏های بانوگشسب، دختر رستم، به نظم درآمده است. این منظومه، تنها اثر حماسی در ادب فارسی است که محور داستان آن یک قهرمان زن است. بیشتر پژوهشگرانی که این منظومه را بررسی کرده‏اند، بر چگونگی حضور بانوگشسب در متون حماسی و شرح پهلوانی‏هایش ...  بیشتر

ادبیات
تجلّی کهن الگوی «مادر مثالی» در حماسه های ملی ایران بر اساس نظریۀ روان شناختی یونگ

رضا ستاری؛ مرضیه حقیقی؛ معصومه محمودی

دوره 8، شماره 1 ، فروردین 1395، ، صفحه 45-66

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.59115

چکیده
  مادرمثالی یکی از کهن‏الگوهای مهم نظریۀ روان‏شناختی یونگ است که به شکل شخصیت مادر واقعی، یا در قالب نمادهایی که بر جنبۀ مادرانه‏ دلالت دارند، در آثار ادبی تجلی می‏یابد. حماسه اثری است برآمده از جامعۀ مردسالار که قدرت‏نمایی‏های مردانه در آن بیش از نقش‏ورزی زنان به چشم می‏آید. اما آثار حماسی زیرساختی اسطوره‏ای دارند و ...  بیشتر

جامعه شناسی
فضای مجازی و بازتعریف نقش‌های جنسیتی؛ برساخت تعارضات زنانگی در فیس‌بوک کردی

نریمان محمدی؛ مسعود کیانپور؛ احسان آقابابایی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1397، ، صفحه 47-73

https://doi.org/10.22059/jwica.2018.245921.975

چکیده
  رشد و گسترش استفاده از فیس‏بوک فضایی را برای کنشگری زنان کُرد فراهم کرده است که به صورت تاریخی مجال چندانی برای کنشگری نداشته‏اند. ما در این پژوهش به بررسی برساخت تعارض‌های زنانگی در فیس‏بوک کُردی پرداخته‏ایم. روش پژوهش مردم‏نگاری انتقادی مجازی است. داده‏های پژوهش طیف گسترده‏ای شامل مصاحبه‏های ساخت‏نیافته، تصاویر، ...  بیشتر

ادبیات
بررسی و تحلیل نمادهای باروری در سرسنجاق‌های مفرغی لرستان

محمد میرزایی رشنو؛ یوسف علی بیرانوند؛ علی سجادی

دوره 11، شماره 1 ، فروردین 1398، ، صفحه 47-63

https://doi.org/10.22059/jwica.2019.278426.1248

چکیده
  از نگاره‏های اسطوره‏ای روی مفرغ‏های لرستان زنی است که به نظر می‏رسد الهۀ باروری باشد. گاهی فقط چهرۀ این زن به همراه انار، ماهی و... حک شده است و گاهی به صورت برهنه و در حال زایمان و به همراه قوچ و گل هشت‏پر مصور شده است. هدف از پژوهش حاضر رازگشایی از تصویر این بانوی منقوش روی سرسنجاق‏های برنزی محوطۀ سرخ‏دم لرستان بود. بنابراین، ...  بیشتر

جامعه شناسی
پدیدارشناسی همسرگزینی دختران جوان در شهر مشهد

احمدرضا اصغرپور ماسوله؛ مهدی کرمانی؛ زهرا برادران کاشانی

دوره 9، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 49-71

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.62765

چکیده
  در هر جامعه‏ای برای گزینش همسر، بنا‌بر شرایط و مقتضیات آن جامعه، معیار‏ها و هنجارهایی وجود دارد. به بیان دیگر، همسرگزینی امری اجتماعی و تا حد زیادی تحت‌تأثیر ارزش‏های غالب در جامعه است. بیشتر تحقیقات انجام‌شده در این حوزه از استراتژی‏های قیاسی و روش‏های کمّی برای بررسی این پدیده بهره برده‏اند؛ در‌صورتی‌که این پدیده ...  بیشتر

خوانش گفتمانی از مناقشات امر جنسی در ایران

سهیلا صادقی فسایی؛ ابوالفضل اقبالی

دوره 12، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 51-70

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.290703.1354

چکیده
  عرصة سیاست‏گذاریِ امر جنسی در ایران محل مناقشة نظری دو رویکرد عمده است. مقالة حاضر درصدد ارائة یک صورت‏بندی گفتمانی از مناقشات نظری این دو رویکرد در جامعة ایرانی است. در این پژوهش، از روش تحلیل گفتمانی فرکلاف و لاکلا و موف به صورت ترکیبی بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که رویکرد اول با ابتنا بر مبانی دینی، ایدة تربیت ...  بیشتر

شکل‌گیری مبانی «نظام الگوی مصرف»، «انتخاب نیاز» و «جنسیت»

ثریا مکنون؛ زهره عطائی آشتیانی

دوره 3، دوره 1، شماره 3 ، آبان 1390، ، صفحه 55-74

چکیده
  مقاله حاضر موضوع کلی «جنسیت و مصرف» را با توجه به مبانی فلسفی آن و روند پیدایش الگوی مصرف طرح نموده است، نویسندگان مقاله معتقدند که الگوی مصرف دارای سه مرحلة مرتبط و هماهنگ در تولید، توزیع و مصرف بوده و نحوة شکل‌گیری مصرف بر مبنای «تولید نیاز» و رابطة آن با «ارضاء نیاز» در قالب یک نظام هدفمند و با جهت مشخص است. در این راستا، طرح تحقیقاتی ...  بیشتر

اسطوره های دینی در شعر زنان فلسطینی

عزت ملاابراهیمی

دوره 2، شماره 3 ، اسفند 1389، ، صفحه 57-76

چکیده
  استفاده از مفاهیم اساطیری به ویژه اسطوره های انبیاء و پیام آوران الهی در میان شعرای زن فلسطینی کاربرد فراوانی دارد و در موارد بسیاری منبع الهام آنان بوده‌است. گرچه اسطوره ها خاستگاهی باستانی دارند، اما به افکار و اندیشه‌های شاعر معاصر گستره‌ای ژرف می‌بخشند و شاعر نیز با پردازشی جدید می‌کوشد تا رنگ زمان و مکان خود را بر آن ها فرو ...  بیشتر