اعظم راودراد؛ کبری الهی فر
چکیده
نظریۀ فیلم فمنیستی رویکرد تازه‌ای را دربارۀ شکستن خط روایی فیلم با هدف افزایش آگاهی مخاطب زن از قرار‌گرفتن او به‌مثابۀ ابژۀ نگاه دوربین و لذت جنسی مردانه ارائه داد. اما کنار گذاشتن ابزار روایی در این دست فیلم‌ها و روی‌آوردن به تکنیک‌هایی چون رهایی نگاه دوربین باعث دور‌شدن مخاطب زن و بنابراین شکست اقتصادی این فیلم‌ها ...
بیشتر
نظریۀ فیلم فمنیستی رویکرد تازه‌ای را دربارۀ شکستن خط روایی فیلم با هدف افزایش آگاهی مخاطب زن از قرار‌گرفتن او به‌مثابۀ ابژۀ نگاه دوربین و لذت جنسی مردانه ارائه داد. اما کنار گذاشتن ابزار روایی در این دست فیلم‌ها و روی‌آوردن به تکنیک‌هایی چون رهایی نگاه دوربین باعث دور‌شدن مخاطب زن و بنابراین شکست اقتصادی این فیلم‌ها شد. در این مقاله، با کاربست مفهوم نسبتاً بدیع «لذت زنانه» در نظریۀ فیلم فمنیستی، سعی شده است خوانشی زنانه از فیلم‌های واکنش پنجم و تلما و لوئیس ارائۀ شود. هدفْ ارائۀ تحلیلی است از نقش مخاطب فعال زن و توضیح امکانات دیداری برای رهایی‌بخشی زن از ابژگی. این تحلیل بر محور نظریۀ روانکاوانۀ فیلم فمنیستی و با تأکید بر مفهوم نظری لذت زنانه انجام شده است. خوانش فعالانۀ فیلم از جانب زنان می‌تواند لذت دوستی و پیوند همدلانه در آن‌ها را، در جایگاه تماشاگر فعال، برانگیزد. بنابراین، برخلاف موفقیت محدود نظریۀ فیلم فمنیستی، اعمال چنین خوانش فعالی از مقابلۀ شخصیت‌های زن داستان با نگاه و اقتدار مردانه در فیلم‌های جریان اصلی می‌تواند موجب تولید لذتی برای تماشاگران زن باشد که در برابر مفهوم لذت مردانه و ابژگی زن قرار می‌گیرد. این نوع خوانش می‌تواند جنبۀ رهایی‌بخشی بعضی از فیلم‌های جریان اصلی را برای زنان آشکار کند.
