فرهنگی
اصغر ایزدی جیران
چکیده
این مقاله دعوتی است برای پذیرفتن و واردکردن حسها به قلمرو پژوهشهای مردمنگارانة هنر. تلاش کردهام تا بعد زیباییشناختی دستبافتههای زنان اجتماع لومهـ دره، از تیرههای طایفة ترکمه در شمال غرب ایران را در جهان حسی جامعة تولیدکننده قرار دهم و به سوی درک آن حرکت کنم. کار میدانیام در میان لومهـ دره با تمرکز بر دستبافتهها ...
بیشتر
این مقاله دعوتی است برای پذیرفتن و واردکردن حسها به قلمرو پژوهشهای مردمنگارانة هنر. تلاش کردهام تا بعد زیباییشناختی دستبافتههای زنان اجتماع لومهـ دره، از تیرههای طایفة ترکمه در شمال غرب ایران را در جهان حسی جامعة تولیدکننده قرار دهم و به سوی درک آن حرکت کنم. کار میدانیام در میان لومهـ دره با تمرکز بر دستبافتهها صورت گرفت. تجربۀ مردمنگارانه نشان داد که نمیتوان تصاویر بافتهشده بر این آثار را براساس یک دیدگاه کلان و تقلیلگرای متأثر از منابع مکتوب ادبی و اسطورهشناختی ایرانی تحلیل کرد، بلکه باید تلاش کرد تا درکی نزدیک به جامعۀ تولیدکننده به دست آورد و تصاویر را در داخل این تجربۀ واقعی از زیست با جامعه قرار داد. طرحهای ترنجی در ایران در میان بسیاری از جوامع محلی و قومی رایج است، اما پژوهشگران هنر در ایران همۀ آنها را دارای یک معنا یا یک بعد زیباییشناختی میدانند. بررسی حاضر از برخی طرحهای ترنجی در میان لومهـ دره نشان میدهد که محوریت آب در نقشمایههای بزرگ و مرکزی متن دستبافتهها از ارزشهای جمعی و فلسفۀ بومی از تجربه هنرهای تجسمی سرچشمه میگیرد.