تاریخی
مهشاد ستوده؛ مهشید میرفخرایی
چکیده
مادیان هزاردادستان یکی از متون حقوقی معتبر به خط و زبان پهلوی است. مادیان در پایان دورة ساسانی، یعنی نیمة نخست قرن هفتم میلادی، نوشته شده و تنها متنی از این دوران است که به مسائل حقوقی پرداخته است. در این کتاب، به مسائلی همچون بردهداری، ضمانت، شراکت، ازدواج، طلاق، نافرمانی (= عدم تمکین) و... اشاره شده است. در دوران ساسانیان، ارتباط متقابلی ...
بیشتر
مادیان هزاردادستان یکی از متون حقوقی معتبر به خط و زبان پهلوی است. مادیان در پایان دورة ساسانی، یعنی نیمة نخست قرن هفتم میلادی، نوشته شده و تنها متنی از این دوران است که به مسائل حقوقی پرداخته است. در این کتاب، به مسائلی همچون بردهداری، ضمانت، شراکت، ازدواج، طلاق، نافرمانی (= عدم تمکین) و... اشاره شده است. در دوران ساسانیان، ارتباط متقابلی بین جایگاه زنان و موقعیت طبقاتی آنها وجود داشت و برای زنانی که از اصول و هنجارهای اجتماعی، خانوادگی و مسائلی مانند آن پیروی نمیکردند، مجازاتهایی مطابق با جایگاه اجتماعی آنان در نظر گرفته میشد. به این گروه از زنان نافرمان میگفتند. در این مقاله، مفهوم نافرمانی یا عدم تمکین، قوانین مربوط به نافرمانیِ زنان در پایههای گوناگون (پادشازن و چگرزن)، تحلیل احکام مربوط به آن، چگونگی مشارکت (= انبازی) و تصرف زن در اموال، قبل و بعد از محرزشدن نافرمانی، شرایط تعلقگرفتن دارایی (= خواسته) و ارث (= بَرماند) به فرزندان زن نافرمان و همچنین چگونگی وضعیت درآمد آنها بررسی شده است.
فرهنگی
زهرا حسینی؛ مهشید میرفخرایی
چکیده
مادیان هزاردادستان hazār dādestān) (mādayān ī «مجموعة هزارفتوی»، تنها نسخة خطی ناقصی از چندین مجموعة حقوقی دورة ساسانیان در دست است. اطلاعی از زندگی جمعآورندة آن، فرّخ مرد وهرامان (فرّخ مرد پسر بهرام)، نداریم. احتمال میرود کتاب در اصل در دوران پادشاهی خسروپرویز، آخرین پادشاهی که نامش در کتاب آمده، تألیف شده باشد. این گفتار ...
بیشتر
مادیان هزاردادستان hazār dādestān) (mādayān ī «مجموعة هزارفتوی»، تنها نسخة خطی ناقصی از چندین مجموعة حقوقی دورة ساسانیان در دست است. اطلاعی از زندگی جمعآورندة آن، فرّخ مرد وهرامان (فرّخ مرد پسر بهرام)، نداریم. احتمال میرود کتاب در اصل در دوران پادشاهی خسروپرویز، آخرین پادشاهی که نامش در کتاب آمده، تألیف شده باشد. این گفتار به بررسی اصطلاح حقوقی « gōhrēn kardan: گوهرینکردن، معاوضهکردن» از «مجموعة هزارفتوی» میپردازد. گوهرین و گوهرینکردن در سه دادستان (= حکم) این کتاب ارزشمند حقوقی بهکار رفته است. با بررسی این سه حکم، این اصطلاح حقوقی تفسیر میشود. ضمن پیگیری قانون و مسائل حقوقی ایران دورة ساسانی، کارکرد حقوقی گوهرینکردن را پدیدة جدیدی در خانواده میبینیم. نقش زن در این مبادلة تجاری، بیانگر حضور جدی او در عرصة اجتماعیـ اقتصادی است که در جهت استحکام خانواده پیش میرود.