هنر
شمایل شناسی جایگاه زن در نگاره اخراج آدم و حوا از بهشت در فالنامه طهماسبی(967 _962ق) با آراء اروین پانوفسکی(1968 _1892 م)

الهه پنجه باشی؛ مطهره سیفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 آذر 1402

https://doi.org/10.22059/jwica.2023.364193.1960

چکیده
  شاه طهماسب صفوی در نیمة دوم حکومتش راه افراطی‌گری را پیش گرفت؛ در این راستا زنان و به ویژه زنان درباری خانه‌نشین شدند. فالنامةطهماسبی (967_962 ه.ق) در همین دوره و به سفارش او نگاری شد. آروین پانوفسکی (1968_1892 م) از پژوهشگران تاریخ هنر است که رویکرد شمایل‌شناسی را روشمند کرد. او سه سطح معنایی برای خوانش اثر هنری قائل شد که در آن محقق به دنبال ...  بیشتر

مطالعه تحلیلی اثر شام آخر مری بت ادلسون هنرمند معاصر با نگاهی به آرا لوسی لیپارد

الهه پنجه باشی

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1400، ، صفحه 389-411

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.326070.1633

چکیده
  در دوران معاصر، زنان نقش مهمی در هنر و فعالیت‌های اجتماعی و هنری ایجاد کرده‌اند. یکی از هنرمندان نقاش معاصر امریکایی در این راه مری بت ادلسون است که آثار شاخص تاریخ هنر با چهرة زنان را بازسازی کرده است. او این‌گونه اعتراض خود را به حضورنداشتن زنان در تاریخ هنر به این شکل مطرح می‌کند. آثار او بر بازسازی آثار شاخص هنر با تصویر زنان برمبنای ...  بیشتر

مطالعۀ نقش‌مایۀ زن در آثار رزمی حسین قوللرآقاسی در نقاشی قهوه‌خانه‌ای

الهه پنجه باشی؛ آنیتا صانعی

دوره 12، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 393-410

https://doi.org/10.22059/jwica.2021.315883.1523

چکیده
  نقاشی قهوه‌خانه‌ای سبکی از نقاشی است که از سوی نقاشان مکتب‌ندیده آغاز شد. از ویژگی‌های شاخص هنرهای نقاشی قهوه‌خانه‌ای حضور زنان در این تصاویر است که کمتر به آن پرداخته شده است. زنان در این نقاشی جایگاه کمتری داشته و تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفته‌‌اند. هدف از این پژوهش مطالعه ویژگی نقش زنان و حضور آنان در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای ...  بیشتر

مطالعه تطبیقی پیکره زن در کاشی‌کاری بناهای «باغ ارم» و «خانه زینت‌الملوک» با تأکید بر نظریه ریخت‌شناسی پراپ

الهه پنجه باشی؛ فاطمه دولاب

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 289-322

https://doi.org/10.22059/jwica.2020.298745.1409

چکیده
  «باغ ارم» و «خانة زینت‌الملوک» از بناهای مهم و تاریخی شهر شیراز در دورة قاجار است. موضوع اصلی این دو بنا با تزئینات اصلی نقش زن و تحلیل فرمی آن، بر‌مبنای نظریة ریخت‌شناسی ولادیمیر پراپ، مسئلة اصلی این پژوهش است. پژوهش حاضر براساس روش تاریخی‌ـ تطبیقی بررسی شده و شیوة گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای (اسنادی) و با رویکرد ...  بیشتر

هنر
خورشید و فرشته، نمادی از زن در کاشی‌های کاخ گلستان

الهه پنجه باشی؛ فرنیا فرهد

دوره 9، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 511-528

https://doi.org/10.22059/jwica.2017.236284.904

چکیده
  کاخ گلستان قدیمی‏ترین بنای سلطنتی در شهر تهران محسوب می‏شود که تزیینات کاشی‌کاری آن تنوع موضوع و نقش بسیاری دارد. کاشی‏های محوطه، همچون دفتری مصور، ویژگی‏ها و شرایط اجتماعی‌ـ سیاسی دورة قاجاریان را به نمایش درآورده‏اند. همة نقش‌ها تحت تأثیر هنرهای مختلف قاجاری، همچون چاپ سنگی، نقاشی قهوه‌خانه‏ای، عکاسی و کارت پستال‏های ...  بیشتر

هنر
مطالعۀ تطبیقی دو نقاشی از زنان در دورۀ قاجار با رویکرد بینامتنیت

الهه پنجه باشی

دوره 8، شماره 4 ، دی 1395، ، صفحه 453-472

https://doi.org/10.22059/jwica.2016.61789

چکیده
  نقاشی در انتهای دورة قاجار تحت تأثیر ارتباط با اروپا و ظهور تکنولوژی دچار تغییرات شد. این مقاله با رویکرد بینامتنیت به مطالعۀ دو اثر نقاشی از زنان قاجار می‌پردازد که یکی از آن‌ها کار هنرمندی گمنام و دیگری اثر اسماعیل جلایر دانش‌آموختۀ مدرسۀ دارالفنون است. مسئلۀ مورد پژوهش در این مقاله، مطالعۀ نشانه‌ها و تحلیل آن‌ها در نقاشی از ...  بیشتر