نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری تخصصی تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی
2 دکترا پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.
چکیده
سقانفارها بناهایی مربوط به دوره‌ی قاجاراند که برخاسته از معماری بومی و آیینی مازندران هستند. در نقوش تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل، مضامین تصویری با محوریت زن به وفور دیده می‌شود. این پژوهش با هدف شناخت مضامین تصویری دیوارنگاره‌های سقانفار کیجا تکیه بابل و علل اهمیت نقش‌مایه زن و تحلیل بار معنایی این نقوش بر اساس رویکرد شمایل‌شناسی صورت گرفته است. سؤالات پژوهش: 1- چه مضامینی در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل قابل مشاهده شده است؟ 2- دلایل ظهور و وفور نقش‌مایه زنانه در دیوارنگاره‌های سقانفار کیجاتکیه بابل چیست؟ 3- بار معنایی لایه‌های نقش‌مایه زن در سقانفار کیجاتکیه بابل بر اساس رویکرد شمایل‌شناسی چیست؟
این پژوهش از نظر هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. از هر تقسیم‌بندی نقوش سقانفارها به شیوه‌ی غیرتصادفی (حماسی، ماورایی، نمادین و فعالیت روزمره) یک تصویر شاخص با رویکرد شمایل‌شناسی تشریح شده است. مسأله‌ی باز تعریف نقش زن در جامعه، خانواده و عرصه‌ی هنر در دوران قاجار اوج گرفت. از سویی دیگر، تأثیر منطقه‌ی جغرافیایی و شیوه‌ی امرار معاش مفهوم جنسیت را در مناطق شمالی ایران متحول نمود. در ظهور نقش‌مایه زنان، عوامل تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی حائز اهمیت می‌باشند. هم‌زمانی برهه‌ی تاریخی بنای تکیه با دوره‌ی قاجار، تغییرات بنیادین در روابط اجتماعی، سبک پوشش، جایگاه سیاسی و تعدد تصاویر زنان در دوره قاجار گویای پیوند مستقیم این نقوش با تحولات سیاسی-اجتماعی حاکم بر جامعه‌ی زمان خود است و تأثیرپذیری هنرمندان بومی در انعکاس از شرایط سیاسی و اجتماعی را در یک بافت تاریخی خاص روایت می‌کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
An Iconological Approach to Study of Female Motifs in Themes of Graffiti in Saqanefar of Kijatekieh, Babol
نویسندگان [English]
- samareh rezaei 1
- atieh Youzbashi 2
1 Ph.D candidate in analysis and comparative history of islamic art
2 Ph.D. in Art Research, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran.
چکیده [English]
Saqanfars are buildings related to the Qajar period, which originated from the indigenous and ritual architecture of Mazandaran. In contrast to other similar structures, pictorial themes centered on women are abundantly seen in the pictorial motifs of Saqanfar Kijatakiye wall paintings in Babylon. This research has been done with the aim of knowing the image themes and the reasons for the importance of the role of women. Research questions: 1- What is the reason for the abundance of women's motifs in the murals of Saqqanfar Kijatakiye Babylon compared to other Saqqanfar? 2- What are the reasons for the appearance of the role of women in Saqanfar Kijatakiye Babylon? 3- What themes have been observed in the murals of Saqanfar Kijatakiye, Babylon? The present research method is based on descriptive-analytical nature, and from each division of Saqanfar motifs in a non-random way (epic, otherworldly, symbolic and everyday activity), a specific image has been described with an iconological approach. The issue of redefining the role of women in society, family and the field of art peaked during the Qajar era. This shows the extensive developments and change of the position of women in the art of this period. On the other hand, the influence of the geographical region and the way of livelihood changed the concept of gender in the northern regions of Iran. Historical, social, political and cultural factors are important in the emergence of the main role of women. The simultaneity of the historical period of the Tekay building with the Qajar period, the fundamental changes in social relations, the style of clothing, the political position and the change in the aesthetic concepts of women and the multitude of images of women in the Qajar period indicate the direct connection of these motifs with the political-social developments that prevailed in It is the society of its time and it narrates the influence of native artists in reflecting the political and social conditions in a specific historical context.
کلیدواژه‌ها [English]
- Kijatekieh Babol
- Saqanefar
- Graffiti
- Female Motifs
- Iconology
)