نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• محسن پرویش

استادیارگروه تاریخ ،دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران.

چکیده

سفرنامه‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد تاریخی و فرهنگی، نقشی کلیدی در شکل‌دهی به تصورات یک ملت از ملتی دیگر دارند.این مساله در میان سفرنامه های غربی بیشتر دیده می شود. سفرنامه‌های غربی دربارۀ ایران به‌ویژه در قرون اخیر تصویری خاص و غالباً کلیشه‌ای از زنان ایرانی ارائه داده‌اند که این بازنمایی‌ها صرفاً در متون باقی نمانده و تأثیرات عمیقی بر واقعیت زیسته، امنیت و چگونگی حضور اجتماعی زنان ایرانی در فضاهای عمومی گذاشته است. این مقاله به تحلیل انتقادی بازنمایی وضعیت زنان ایرانی در سفرنامه‌های غربی می‌پردازد و نشان می‌دهد این متون فراتر از اسناد تاریخی، ابزارهایی برای شکل‌دهی به یک دیگری شرقی بوده‌اند. پژوهش حاضر با اتکا بر چارچوب نظری شرق‌شناسی ادوارد سعید و مفهوم نگاه خیرۀ مالوی نشان می‌دهد چگونه تصویر کلیشه‌ای زن ایرانی به‌عنوان موجودی منزوی و محصور در فضای خصوصی در این سفرنامه‌ها ساخته و تثبیت شده است. این مقاله با فراتررفتن از تحلیل متنی صرف، پیامدهای ملموس این بازنمایی‌ها را بر واقعیت زیستۀ زنان ایرانی بررسی می‌کند. مطابق نتایج، این تصویرسازی‌ها نه‌تنها تصورات مخاطبان غربی را شکل داده، بلکه با نفوذ در گفتمان‌های داخلی بر امنیت روانی و فیزیکی زنان و همچنین کیفیت و چگونگی حضور اجتماعی آنان در فضاهای عمومی تأثیرات عمیق و ماندگاری بر جای گذاشته است.

کلیدواژه‌ها

• زنان ایرانی
• سفرنامه‌نویسان غربی
• امنیت اجتماعی
• فضای عمومی
• شرق‌شناسی

موضوعات

• تاریخی

عنوان مقاله [English]

Representation of Iranian Women in Western Travelogues and Its Impact on Their Security and Social Presence in Public Spaces

نویسنده [English]

• mohsen parvish

Assistant Professor, Department of History, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili , Ardabil, Iran.

چکیده [English]

Travelogues, as one of the most important historical and cultural documents, play a key role in shaping one nation’s perceptions of another. A particular and frequently stereotypical image of Iranian women has been presented in Western travelogues about Iran, particularly in recent centuries. These representations have not remained confined to texts alone; rather, they have exerted profound effects on the lived realities, security, and modes of social presence of Iranian women in public spaces. This article provides a critical examination of the portrayal of Iranian women in Western travelogues and illustrates that these texts serve as more than just historical documents; they also serve as methods for the construction of a “Oriental Other.” The present study delineates the construction and solidification of the stereotypical image of the Iranian woman as an isolated and confined being restricted to the private sphere within these travelogues, drawing on Edward Said's theoretical framework of Orientalism and Mulvey’s concept of the “gaze.” This article investigates the tangible repercussions of these representations on the lived experiences of Iranian women, transcending the confines of strictly textual analysis. The results suggest that these portrayals have not only influenced the perceptions of Western audiences but have also had a profound and enduring impact on the psychological and physical security of Iranian women, as well as on the quality and nature of their social presence in public spaces, as a result of their infiltration into domestic discourses.

کلیدواژه‌ها [English]

• Iranian women
• Western travel writers
• social security
• public space
• orientalism