نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه آموزشی هنر، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 دانشیار دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
در دورة صفوی و قاجار، به سبب ارتباط با غرب، تمایل دربار به تجربة دنیای مدرن و اشتیاق جهان غرب به شناخت دنیای شرق نوعی دوگانگی سنتی و مدرن در بسیاری از مناسبات اجتماعی، فرهنگی و هنری جامعه نمایان شد که این روند بر وضعیت زنان و حضور آنها در عرصههای اجتماعی نیز تأثیرگذار بود. چهره‌نگاری در نقاشی ایرانی براساس الگوی مشخصی بوده است. آنچه در این پژوهش مطالعه شده، چهرة زن در نگارگریهای این دو دوره است. این مقاله در پی یافتن پاسخ این پرسشهاست: نمایش ویژگیهای زنانه در نقوش دورة صفوی و قاجار به چه صورت بوده است؟ چه تفاوتهای بین آنها در این دو دوره وجود داشته است؟ نتایج نشان میدهد که زن در آثار نگارگری پیش از قاجار، اغلب جایگاهی مثالی و اسطورهای داشته و از نظر نوع طراحی غیرواقعگرایانه ترسیم میشده و ارزش بصری آن همچون دیگر عناصر نگاره بوده است، ولی در اواخر دورة صفوی و دورة قاجار، بر اثر ارتباط با غرب، شاهد تغییر در نوع نگرش به نقاشی و درنتیجه توجه به واقعگرایی در ترسیم پیکرة زنان و همچنین شکلگیری آثار تک‌نگاره شده است؛ که این تغییرات به ارائة تصویری نو از زن در نقاشی ایرانی منجر شد. روش تحقیق توصیفی‌ـ تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانهای است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
The Effect of Social and Cultural Evolutions in Safavid and Qajar Dynasties on Women's Portraiture and Iconography
نویسندگان [English]
- Marzieh Rashidi 1
- Alireza Taheri 2
1 M.Sc. Student of Art, Department of Art, Faculty of Art and Architecture, Sistan and Baluchestan University
2 Associate Professor of Faculty of Art and Architecture, Sistan and Baluchestan University
چکیده [English]
In the Safavid and Qajar dynasties, due to the relationship of Iran with the West, the desire of the court to experience the modern world and the desire of the Western world to recognize the East, shaped a kind of traditional and modern dichotomy in many social, cultural and artistic relationships of the society. This also influenced the status of women and their presence in the social arena. The portraiture in Iranian painting has been based on a pattern. What has been studied in this research is the woman's face in the paintings of these two periods. This article seeks to answer the following questions: How was the presentation of women's features in the designs of the Safavid period and Qajar era? What differences did they have in these two periods? The research method is descriptive-analytic and the information gathered by library method. The results show that women in the works of pre-Qajar paintings often have an exemplary and mythical position and, in terms of design, were unrealistic, and its visual value was like other elements of the painting, but in the late Safavid period and the Qajar period there has been a change in attitude towards painting due to the relationship with the West. As a result of attention to realism in drawing women's figures, as well as the formation of monotonous works, this led to a new image of woman in Iranian painting.
کلیدواژه‌ها [English]
- portraiture
- iconography
- woman
- Safavid
- Qajar
)