نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• زهرا اردکانی فرد ¹
• محمد جواد غلامرضا کاشی ²

¹ دانشجوی دکتری علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

شبکه ‏های اجتماعی امکانی برای ظهور و شنیده‌شدن صداهایی است که پیش از این امکانی برای پدیدار‌شدن نداشتند. در این مقاله، نشان داده‏ایم که یکی از فرصت ‏های پدید‌آمده توسط شبکه‏ های اجتماعی، ظهور دین زنانه است. زنان پیش از این کمتر امکان صحبت‌کردن از دین‌ـ در مقام وعظ، نصیحت، تبیین و تفسیر‌ـ را داشتند، اما از طریق این شبکه توانسته ‏اند به‌طور گسترده دربارة دین و باورهای دینی خود تولید محتوا کنند. دین زنانه البته یک‌سنخ و صدا نیست. صنوفی از دین به روایت زنان وجود دارد. اما می‏توان این‌همه را در یک تابلو مشاهده کرد و بر‌اساس نقاط مشترک میان آن‌ها از ظهور فرصتی تازه در جامعة ایران سخن گفت. نشان داده‏ ایم که بیانگری زنان در حیات دینی به مدد رسانه ‏های جدید، نهاد سنتی دین را در یک موقعیت تازه قرار داده است. به‌رغم چالش‏ هایی که برای آن فراهم کرده، فرصت‏ هایی بی‌بدیل برای تداوم آن پدید آورده است. در همان حال، در تعدیل و ممانعت از گسترش فضای دین‌ستیز ایفای نقش کرده و بسیاری از غایات مطلوب روشنفکران دینی را در عمل تحقق بخشیده است. این تحقیق به بررسی دین رسانه ‏ای‌شدة زنانه، که در اینستاگرام تولید می‏شود، می‌پردازد و گفتمان ‏های موجود در روایت‏ های زنان ایرانی از دین را توصیف و تحلیل می‏کند. برای این منظور پنج صفحه اینستاگرامی با استفاده از روش تحلیل گفتمان فرکلاف بررسی شده‏ اند. نتایج از وجود یک ساختار زنانة دینی خبر می‏دهند که با سه شاخصة جست‌وجوی تک‌بودگی، به زندگی و تولید آموزه‏ های تازه در حوزة دین تشخص گفتمانی فراخوان پیدا می‏کند.

کلیدواژه‌ها

• اینستاگرام
• بیانگری
• تحلیل گفتمان
• دین
• دین رسانه‏ای‌شده
• دین رسانه‏ ای‌شدة زنانه
• دین زنانه
• زبان رسمی دین

موضوعات

• ارتباطات

عنوان مقاله [English]

Discourses offeminine mediatized religion on Persian Instagram

نویسندگان [English]

• Zahra Ardekani Fard ¹
• MohamadJavad GholamrezaKashi ²

¹ PhD student in Communication Sciences, Allameh Tabataba'i University

² Associate Professor, Department of Political Science, Allameh Tabataba'i University

چکیده [English]

Abstract
Social media brings the benefit to people to make their voices heard, an opportunity which was not accessible in the past. In this article, we have shown that this opportunity has led to the emergence of feminine religion. Women used to be less able to talk about religion - in terms of preaching, advices, explanations and interpretations - but through these networks they have been able to produce extensive content about their religion and religious beliefs. The feminine religion is not always reflected in the same fashion, of course, but in a spectrum of beliefs among the women active in the social media. We can consider all the contents in this area in one picture and discuss the emergence of a new opportunity in Iranian society based on the commonalities between the contents. We have shown that the expression of women in religious life with the help of new media has put the traditional institution of religion in a new position. In addition to the challenges it has caused, unparalleled opportunities are also created for religion continuation. At the same time, feminine religious expressions have played a role in limiting the spread of anti-religious sentiments and have achieved many of the desired goals of religious intellectuals in practice. This study examines the feminine mediatized religion presented on Instagram analyzing the discourses in Iranian women's narratives of religion. For this purpose, five Instagram pages have been examined using the Fairclough discourse analysis method. The results indicate the existence of a feminine religious structure which is characterized by search for oneness, call to life, and production of new teachings in the field of religion.

کلیدواژه‌ها [English]

• Mediatized Religion
• Feminine mediatized religion
• Religion
• Feminine Religion
• Discourse Analysis
• Instagram
• Expression
• The official language of religion