نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تهران

2 دانشجوی تاریخ ایران باستان دانشگاه تهران،

3 دانشجوی تاریخ اسلام دانشگاه تهران

چکیده

طی سده‌ها و هزاره‌های متمادی، اصحاب قدرت از ازدواج سیاسی به‌عنوان راهکاری برای دستیابی به اهداف موردنظر خود استفاده کرده‌اند. مهم‌ترین کارکردهای ازدواج سیاسی، پایان‌ دادن به جنگ‌‌ها و منازعات، انعقاد پیمان اتحاد میان دو نیروی سیاسی، تثبیت جانشینی در میان خاندان‌‌ها، بهره بردن از توانایی نظامی طرفین درجهت حفظ منافع و مواردی از این قبیل بوده است. خاندانِ اردلان، در نواحی غربی ایران، به‌کرّات از این راهکار درجهت پیشبرد اهداف خود استفاده نمود، که نقطۀ اوج آن به سدۀ سیزدهم قمری بازمی‌گردد. در این سده حاکمان اردلان، با خاندان قدرتمندِ قاجار و خاندان محلیِ «وزیری» پیمان ازدواج منعقد کردند. مقالۀ پیش رو برآن است که به تأثیرات ازدواج‌‌های سیاسی بر تحولات تاریخ اردلان‌‌ در گسترۀ زمانی مذکور بپردازد. سؤال مقالۀ پیش ‌رو عبارت است از اینکه ازدواج‌های سیاسی درنهایت چه تأثیری بر تحولات تاریخ سیاسی اردلان‌ها داشته‌ است؟ به‌نظر می‌‌رسد راهکار ازدواج سیاسی برای خاندان اردلان به‌صورت دوپهلو عمل نموده است؛ به‌گونه‌‌ای که در کوتاه‌مدت، منافع موردنظر این خاندان را در سطوح گوناگون تأمین نمود، اما در درازمدت به یکی از مهم‌ترین عوامل اضمحلال و سقوط نهایی این حکومت در کردستان تبدیل شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of Political Marriages on the Development of Ardalan History in the Thirteenth Lunar Century

نویسندگان [English]

  • Hasan zandiyeh 1
  • vazir menbari 2
  • Mohamadreza zadehsafari 3

1 Tehran UT

2 history student in Tehran University

3 history student of Tehran University

چکیده [English]

Abstract
For centuries and millennia, those in power used political marriage as a means to achieve their goals. The most important functions of political marriage were to  end wars and conflicts, seal an agreement or alliance between two political forces, establish succession among dynasties, take advantage of military capabilities of the parties to preserve their interests, etc. The Ardalan Dynasty, in the western regions of Iran, repeatedly used this strategy to pursue its goals, culminating in the thirteenth lunar century. In that century, the rulers of Ardalan entered a marriage contract with the powerful Qajar Dynasty as well as the local Vaziri Dynasty. The present article intends to use a descriptive-analytical method on the effects of political marriages on the development of Ardalan history in the mentioned time period. It seems that the political marriage strategy worked ambiguously for the Ardalan family. Thus, in the short term, it provided the desired interests of this family at various levels, but in the long run became one of the most important factors in the annihilation and eventual collapse of this government in Kurdistan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords Political Marriage
  • Amanullah Khan
  • Khosro khan
  • Vaziri Family
  • Qajar
  • Ardalan
  • Hosn-e Jahan Khanum
  • Touba Khanum

 

اردلان، خسروبن محمدبن منوچهر (2536)، لب‌تواریخ، تهران: انتشارات کانون خانوادگی اردلان.
بابانی، عبدالقادر ابن رستم، (1366) سیرالاکراد، به اهتمام محمدرئوف توکلی، تهران: انتشارات توکلی.
بنجامین، ساموئل‌گرین (1363)، ایران و ایرانیان عصر ناصرالدین‌شاه، ترجمۀ حسین کردبچه، تهران: جاویدان.
پولاک، یاکوب ادوارد (1368)، سفرنامۀ پولاک «ایران و ایرانیان»، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: خوارزمی.
تاج‌السلطنه (1361)، خاطرات تاج‌السلطنه، به کوشش منصوره اتحادیه (نظام مافی) و سیروس سعدوندیان، تهران: تاریخ ایران.
جهانگیرمیرزا (1384)، تاریخ نو (شامل حوادث دورۀ قاجاریه از سال 1240 تا 1267 ق)، به سعی و اهتمام عباس اقبال، تهران: علم.
چریکف، (1358)، سیاحتنامۀ مسیو چریکف، ترجمۀ آبکار مسیحی، به کوشش علی‌اصغر عمران، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
حجازی، بنفشه (1388)، تاریخ خانمها؛ بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر قاجار، تهران: قصیده‌سرا.
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامۀ دهخدا، جلد 14، زیر نظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
دیوان‌بیگی، حسین‌بن رضاعلی (1382)، خاطرات دیوان‌بیگی (میرزا حسین‌خان) از سال‌های 1275 تا 1317 ق. (کردستان و طهران)، به کوشش ایرج افشار و محمدرسول دریاگشت، تهران: اساطیر.
روحانی، بابامردوخ (1382)، تاریخ مشاهیر کرد، به کوشش محمدماجد مردوخ روحانی، تهران: سروش.
رونق، میرزاعبدالله (1344)، تذکرۀ حدیقۀ امان‌اللهی، تصحیح عبدالرسول خیام‌پور، تبریز: مؤسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.
سنندجی، میرزا شکرالله (1375)، تحفۀ ناصری، مقابله و تصحیح و حواشی و تعلیقات از حشمت‌الله طبیبی، تهران: امیرکبیر.
عضدالدوله، سلطان احمدمیرزا (1376)، تاریخ عضدی، با توضیحات و اضافاتی از عبدالحسین نوایی، تهران: علم.
قاضی، ملا محمدشریف (1387)، زبدةالتواریخ، به کوشش محمدرئوف توکلی، تهران: توکلی.
مردوخ، شیخ محمد (1379)، تاریخ مردوخ، تهران: کارنگ.
مستوره (1946)، تاریخ اردلان، با مقدمه و تصحیح و تحشیۀ ناصر آزادپور، سنندج: چاپخانۀ بهرامی.         
واتسن، رابرت گرنت (2536)، تاریخ ایران دورۀ قاجاریه، ترجمۀ ع. وحید مازندرانی، تهران: امیرکبیر.
وقایع‌نگار کردستانی، علی‌اکبر (1381)، عشایر و ایلات و طوایف کُرد، به کوشش محمدرئوف توکلی، تهران: توکلی.
وقایع‌نگار کردستانی، علی‌اکبر (1384)، حدیقۀ ناصریه و مرآت‌المظفر، به کوشش محمدرئوف توکلی، تهران: توکلی.
امینی، حانیه (1393). «کارکرد ازدواج‌های سیاسی میان ترکمانان قرن نهم هجری»، فصلنامۀ پارسه، سال 14، شمارۀ 23، صص 1-26.
پاشایی فخری، کامران (1392). «بررسی آموزه‌های تعلیمی در ازدواج‌های سیاسی ایران»، فصلنامۀ تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی، سال 5، شمارۀ 15، صص 47-58.
سورنی، برومند؛ پورمحمدی املشی، نصراله؛ عادل‌فر، باقرعلی؛ بهرام‌نژاد، محسن (1397). «ازدواج‌های سیاسی: از آمدن تیموریان تا ظهور صفویان (علت‌ها و پیامدها)»، فصلنامۀ پژوهش‌های تاریخی، دورۀ جدید، سال 10، شمارۀ 3 (پیاپی 39)، صص 125-145.
سید بنکدار، سید مسعود؛ کمالوند، مهناز (1398). «بررسی نقش و جایگاه نشان‌ها و مدال‌های عصر قاجار در روابط خارجی و داخلی این دوره»، فصلنامۀ مطالعات تاریخ اسلام، سال 11، شمارۀ 41، صص 77-108.
سام، علی (1397). «گونه‌شناسی ازدواج سیاسی در خاندان حاکمه قاجار از تأسیس تا انقلاب مشروطه»، فصلنامۀ تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال 9، شمارۀ 31، صص 121-142.
قره‌چانلو، حسین؛ بکشلو، خدیجه (1389). «نقش ازدواج‌های سیاسی در گرایش‌های علوی-ایرانی مأمون عباسی»، فصلنامۀ مسکویه، سال 5، شمارۀ 15، صص 91-112.
غفرانی، علی؛ گوهری، مصطفی؛ ذبیحی، سید هادی (1394). «نقش زنان در منازعات سیاسی دورۀ تیموری»، فصلنامۀ تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال 6، شمارۀ 19، صص 99-120.
منبری، وزیر (1398). «نگاهی به گاه‌شماری حکام اردلان بر اساس یادداشتی پشت نسخه‌ای»، فصلنامۀ کشکول، سال 4، شمارۀ 1 (پیاپی 11)، صص 154-173.
 
Berossus (1978). The Babyloniaca of Berossus, translation and commentary by Stanley Mayer Bursteib, Malibu: Undena Publications.
Herodotus (1920). The Persian Wars, Volume I: Books 1-2, translated by A. D. Godley, Loeb Classical Library 117, Cambridge, MA: Harvard University Press.