نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فهیمه ملکی مارشک ¹
• ابوالقاسم قوام ²
• هما زنجانی زاده ³

¹ دانشجوی دکتری ادبیات حماسی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

² دانشیار دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

³ استاد دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، خراسان رضوی، ایران

چکیده

هدف این مقاله، بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامۀ فردوسی با توجه به مفهوم‌های مطرح‌شده در نظریۀ نمایشی اروینگ گافمن است. این نظریه بر این پایه استوار است که افراد در جامعه به‌منظور ارائه و حفظ تصویری دلخواه از خود به دیگران، برای مخاطبان خود نقش بازی می‌کنند؛ بنابراین جامعه، شبیه صحنۀ تئاتر است که در آن، افراد در کنش متقابل با یکدیگر، به اجراهای نمایشی می‌پردازند. متن پژوهش، شاهنامۀ فردوسی تصحیح جلال خالقی مطلق است. روش تحقیق، کیفی و فن مورد استفاده، تحلیل محتوا است. چارچوب تحقیق، مدل مفهومی است. از مفهوم‌های اجرا، جلوی صحنه، محیط و نمای شخصی برای تحلیل هویت اجتماعی زنان استفاده شده است. این پژوهش نشان می‌دهد زنان در بخش پهلوانی شاهنامه با اجرای نمایش در پی کسب هویت اجتماعی برتر هستند و برای رسیدن به این هدف و نشان‌دادن تصویری دلخواه از خود به دیگران و کنترل کنش طرف مقابل، از پوشش و زیور، رفتارها، حرکت‌ها و سخنان استفاده می‌کنند. خودی که با بررسی اجرای نمایشی زنان آشکار می‌شود، «خود» ممتاز و متفاوتی است که آنان می‌کوشند به نمایش بگذارند و به‌وسیلۀ آن توسط دیگران شناخته شوند. این «خود» بخشی از هویت اجتماعی آنان را آشکار می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• زنان
• هویت اجتماعی
• شاهنامۀ فردوسی
• نظریه اجرای نمایشی اروینگ گافمن

موضوعات

• ادبیات

عنوان مقاله [English]

Studying the Social Identity of Women in the Heroic Section of Ferdowsi Shahnameh: Based on Goffman's Sociological Perspective

نویسندگان [English]

• Fahime Maleki Mareshk ¹
• Abolghasem Ghavam ²
• Homa Zanjani Zadeh ³

¹ PhD Student of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad,

³ Assistant Professor, Faculty of Literature and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad

چکیده [English]

The purpose of the current research article is to investigate women's social identity in Ferdowsi's Shahnameh based on Irving Goffman's theory or play performance. The theory based on the view that individuals play a role for their audience to present and keep the desired image of themselves to others in the society. Thus, the community stage is like the theater stage, in which people perform in interaction with each other The source is Ferdowsi's Shahnameh—edited by Khaleghi Motlagh. The research method is qualitative, and the technique used is content analysis. The research framework is a conceptual model. To analyze women's social identity, we used theatrical performance concepts, front stage, and venue. The results of the present study show that women in the heroic part of Shahnameh look to achieve a superior social identity by performing dramatic actions. To achieve this goal, they present the desired image of themselves and control the actions of others, and they use clothing and ornaments, gestures, and verbal articulations. In the heroic part of Shahnameh, women try to have a good relationship with famous and influential men to gain and keep their social identity. By performing dramatic actions and marrying and bonding with Iranian heroes and princes, they were in pursuit of achieving a superior social identity.

کلیدواژه‌ها [English]

• Women
• Social identity
• Ferdowsi Shahnameh
• Theatrical performance