مقاله پژوهشی
ادبیات
مرضیه ایمانی؛ رضا پیش‌قدم؛ شیما ابراهیمی
چکیده
رابطۀ سالم مدرس و دانشجو می‌تواند فرصتی برای رشد فردی و تحصیلی فراهم کند. آنچه میان رابطۀ سالم و ناسالم تفاوت ایجاد می‌کند، استفاده از زبان و رفتاری نوازشی یا سرکوب‌گر است که به آن نوازه می‌گویند. به طور معمول، زبان نوازه‌ها معیار و غیرادبی است که نوع ادبی آن، با این پیش‌فرض که با ترکیب ادبیات و نوازه می‌توان فرصتی برای کاربرد ...
بیشتر
رابطۀ سالم مدرس و دانشجو می‌تواند فرصتی برای رشد فردی و تحصیلی فراهم کند. آنچه میان رابطۀ سالم و ناسالم تفاوت ایجاد می‌کند، استفاده از زبان و رفتاری نوازشی یا سرکوب‌گر است که به آن نوازه می‌گویند. به طور معمول، زبان نوازه‌ها معیار و غیرادبی است که نوع ادبی آن، با این پیش‌فرض که با ترکیب ادبیات و نوازه می‌توان فرصتی برای کاربرد خلاقانۀ زبان و پیوند زبان، فرهنگ و ادبیات فراهم کرد، مطرح شده است. بدین‌منظور، مطالعۀ حاضر با هدف بررسی ترجیحات نوازه‌گیری دانشجویان به دریافت نوازۀ ادبی و غیرادبی، به روش کمی انجام شد. هدف از بررسی جنسیت، آگاهی از تفاوت و تمایل زنان و مردان به نوازۀ ادبی و غیرادبی است؛ زیرا آنان با وجود رشد در بستر زیستی و فرهنگی مشابه، ممکن است نگرش متفاوتی داشته باشند. حجم نمونه 411 دانشجو (133 مرد، 278 زن) در مقاطع و رشته‌های تحصیلی گوناگون بودند که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامۀ محقق ساختۀ نوازه‌های ادبی و غیرادبی است. نتایج نشان داد که زنان به نوازۀ غیرادبی و مردان به نوازۀ ادبی تمایل بیش‌تری دارند. علت انتخاب نوازه‌های ادبی توسط مردان و نوازه‌های غیرادبی توسط زنان را می‌توان با ویژگی‌های شخصیتی آنها، آداب گفتگو میان زنان و مردان، جایگاه اجتماعی آنها که منجر به انتخاب زبان نوازه‌ها می‌شود و عدم وجود رابطه‌ای صمیمی میان مدرس و دانشجوی غیرهمجنس و ویژگی‌های متفاوت زبان ادبی و غیرادبی توجیه کرد.
مقاله پژوهشی
ارتباطات
علی باغدار دلگشا
چکیده
همزمان با انتشار مطبوعات زنان از سال 1289 شمسی، شرایطی فراهم شد تا زنان بتوانند علاوه بر نقد بیشتر ساختارهای اجتماعی از زبانِ جدید مانند شعر و داستان نیز برای طرح دیدگاه‌های خود استفاده نمایند. پژوهش پیش‌رو که به روش کیفی، با استفاده از فن تحلیل محتوا و با تأکید شاخص بر روی متون داستانیِ مندرج در مطبوعات زن‌نگار منتشر شده در فاصلۀ ...
بیشتر
همزمان با انتشار مطبوعات زنان از سال 1289 شمسی، شرایطی فراهم شد تا زنان بتوانند علاوه بر نقد بیشتر ساختارهای اجتماعی از زبانِ جدید مانند شعر و داستان نیز برای طرح دیدگاه‌های خود استفاده نمایند. پژوهش پیش‌رو که به روش کیفی، با استفاده از فن تحلیل محتوا و با تأکید شاخص بر روی متون داستانیِ مندرج در مطبوعات زن‌نگار منتشر شده در فاصلۀ سال‌های 1289 (سال انتشار نخستین روزنامۀ زنان) تا سال 1311 (سال آخر انتشار جریدۀ عالم نسوان) گردآوری شده در تلاش است تا به این پرسش پاسخ دهد که زنان در مکتوبات داستانیِ خود به طرح چه موضوعاتی پرداخته‌اند؟ مهمترین خواستۀ آنان چه بوده و چه چیزی را به عنوان اصلی‌ترین عامل انقیاد زنان معرفی کرده‌اند؟
برشماری کامل و غیرگزینشی جراید زن‌نگار در دورۀ مورد بحث، شامل 167 شمارۀ نشریات زن‌نگار برابر با 4401 (چهار هزار و چهارصد و یک) برگ مطبوعاتی نشان می‌دهد در 67 داستان زن‌نویس منتشر شده در اوراق مطبوعاتیِ زنان در فاصلۀ سال‌های 1289 تا سال 1311 شمسی، موضوع محوری این متون داستانی: حقوق زنان در امر ازدواج- زندگی و طلاق، نقد ازدواج اجباری، ازدواج زودهنگام (کودک همسری) و نقد تعدد زوجات می‌باشد. همچنین رفتار "مادران نادان" اصلی‌ترین عامل تیره‌بختی زنان معرفی شده است.
مقاله پژوهشی
هنر
زهرا طاهری
چکیده
مقالۀ حاضر به‌‌بررسی مفهوم «میل» و تأثیر آن بر بازتعریف ساختارهای فرهنگ جنسیتی حاکم می‌پردازد. نویسنده با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و با بهره‌گیری از نظریات منتقدانی نظیر دلوز و گاتاری در پی پاسخ به این پرسش بنیادی است که چگونه مفهوم «میل» زنانه مولد است و می‌تواند با رقم‌زدن نوعی «شدگی» گفتمان دوانگاره‌محور ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به‌‌بررسی مفهوم «میل» و تأثیر آن بر بازتعریف ساختارهای فرهنگ جنسیتی حاکم می‌پردازد. نویسنده با استفاده از رویکرد مطالعات فرهنگی و با بهره‌گیری از نظریات منتقدانی نظیر دلوز و گاتاری در پی پاسخ به این پرسش بنیادی است که چگونه مفهوم «میل» زنانه مولد است و می‌تواند با رقم‌زدن نوعی «شدگی» گفتمان دوانگاره‌محور جنسیتی را به‌چالش کشد؟ بدین منظور نمایشنامۀ یرما یکی از سه‌گانۀ لورکا بررسی می‌شود. این پژوهش که با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شده است به‌چگونگی تأثیر مفهوم «زن‌شدگی» در شکل‌گیری فرهنگی متفاوت از گفتمان جنسیتی و سلسله‌مراتبی حاکم می‌پردازد. چنین استدلال می‌شود که لورکا با تمرکز بر «میل زنانه» و درهم‌شکستن مدل تک‌صدا، «پیش‌روندۀ» و «پارانوئیدیِ» روایت رئالیسمی ادیپ‌محور، به‌نوعی «قلمروزدایی» دست می‌زند که سوژگی را منوط به تسلیم در برابر قدرت مردانه نمی‌داند. لورکا با تمرکز بر «میل شیزوئیدی»، نه تنها در راستای چالش دوانگاره‌های حاکم گام برمی‌دارد، بلکه با بازقلمروسازی «هویت زنانه» می‌کوشد هنجارهای درونی‌شده را به منزلۀ نوعی «برساخت» معرفی کند که اصل واقعیت زنانگی را پنهان کرده‌اند. از این‌رو، می‌توان گفت که از منظر لورکا ظهور فرهنگی پویا ماحصل تقابلی آگاهانه با گفتمان حاکم و هنجارهای زنانگی از پیش تعیین‌شده است که ناگزیر از رستاخیز میل شیزوئیدی، «زن‌شدگی» و مقابله با گفتمان پارانوئید ادیپ‌محور است.
مقاله پژوهشی
هنر
معینه السادات حجازی؛ پریسا شاد قزوینی
چکیده
نقشمایه‌های ترکیبی انسان_پرنده مفاهیم گسترده و گاه متضاد در بسیاری از مناطق جهان دارند. در دوران اسلامی با وجود تحریم نقوش انسانی و حیوانی، همچنان این نقشمایه در آثار از جمله انگشتری‌های دوره سلجوقی با ماهیت زن-پرنده به کاررفته‌است. سلجوقیان از اولین حکومت‌های مسلمان در ایران هستند که به شکوفایی فرهنگی رسیدند. انگشتر که در فرهنگ ...
بیشتر
نقشمایه‌های ترکیبی انسان_پرنده مفاهیم گسترده و گاه متضاد در بسیاری از مناطق جهان دارند. در دوران اسلامی با وجود تحریم نقوش انسانی و حیوانی، همچنان این نقشمایه در آثار از جمله انگشتری‌های دوره سلجوقی با ماهیت زن-پرنده به کاررفته‌است. سلجوقیان از اولین حکومت‌های مسلمان در ایران هستند که به شکوفایی فرهنگی رسیدند. انگشتر که در فرهنگ اسلامی اعتباری خاص دارد، بازتاب‌دهنده خصایص فرهنگی مستور در این دوره است. مساله اینکه در سپهرنشانه‌ای سلجوقی نقشمایه پرنده_با_سر_زن در انگشترها چه هویتی را بازمی‌تاباند. در این راستا از نظریه سپهرنشانه‌ای در روش تحلیلی نشانه‌شناسی فرهنگی استفاده می‌شود. پرسش اصلی اینکه در ارتباطات درون‌فرهنگی سپهرنشانه‌ای سلجوقیان پدیداری نقشمایه پرنده_با_سر_زن بازنمود کدامین باور است؟ این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی انجام یافته است. چهار نمونه انگشتر دارای نقشمایه پرنده_زن با نشانه‌های بینامتنی در سفالینه‌ها و اشیای فلزی این دوره تطبیق و مفاهیم نقوش همنشین با آن مورد خوانش قرار گرفت. نتیجه اینکه نقشمایه پرنده_با_سر_زن بر انگشترهای سپهرنشانه‌ای سلجوقی به دوگونه ترسیم گشت. سپهرنشانه‌ای سلجوقیان ایران متشکل از سه سپهر ایرانی، اسلامی و ترکی درون خود است با گفتگویی درون‌فرهنگی به وفاق معنایی و ریخت‌شناسانه رسیده است. نقوش همنشین اغلب بر مفاهیم خیر، برکت و باروری اشاره دارد که زنانه بودن این نوع انگشتر را قوت می‌بخشد.
مقاله پژوهشی
هنر
علیرضا حاتمی یوشانلویی؛ سید مهدی شریفی؛ سمیه لبافی
چکیده
ظهور شبکه‌های اجتماعی باعث تغییراتی در ابعاد مختلف زندگی بشر شده و بازاریابی نیز یکی از حوزه‌هایی است که تحت تاثیر قرار گرفته است. با پیدایش تاثیرگذارانی با قابلیت نفوذ و تاثیر روی دنبال‌کنندگان گسترده در شبکه‌های اجتماعی، علاقه برندها به بازاریابی تاثیرگذاران به سرعت در حال رشد است و امروزه برندها قسمت اعظمی از بودجه‌های تبلیغاتی ...
بیشتر
ظهور شبکه‌های اجتماعی باعث تغییراتی در ابعاد مختلف زندگی بشر شده و بازاریابی نیز یکی از حوزه‌هایی است که تحت تاثیر قرار گرفته است. با پیدایش تاثیرگذارانی با قابلیت نفوذ و تاثیر روی دنبال‌کنندگان گسترده در شبکه‌های اجتماعی، علاقه برندها به بازاریابی تاثیرگذاران به سرعت در حال رشد است و امروزه برندها قسمت اعظمی از بودجه‌های تبلیغاتی خود را برای بازاریابی تاثیرگذاران هزینه می‌کنند. در پژوهش حاضر با بهره‌گیری از مدل احتمال موشکافی اقناع و مفاهیمی چون تعامل فرا اجتماعی و بازاریابی شفاهی الکترونیک، بررسی تاثیر نشانه‌های اقناعی زنان تاثیرگذار بر روی قصد خرید دنبال‌کنندگان را به عنوان هدف پژوهش دنبال کردیم. مطالعه موردی این پژوهش، زنان تاثیرگذار زیبایی در اینستاگرام بود که به این منظور با شناسایی 4 تاثیرگذار مطرح زیبایی در میان کاربران ایرانی به بررسی صفحات این زنان تاثیرگذار در اینستاگرام پرداخته شده است. پژوهش حاضر از جنبه هدف کاربردی، از نظر ماهیت توصیفی بوده و روش آن از نوع پیمایشی و ابزارگردآوری داده‌ها نیز پرسشنامه آنلاین است. با روش نمونه‌گیری در دسترس 396 پرسشنامه جمع‌آوری گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS نسخه 3 و SmartPls نسخه 26 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد نشانه‌های اقناعی زنان تاثیرگذار که مربوط به «تخصص»، «قابلیت اطمینان» و «تجربه» با متغیر واسطه «اعتبار منبع» و نشانه‌های اقناعی مربوط به «خودافشاگری»، «جذابیت اجتماعی»، «نگرش همدلانه» با متغیر واسطه «تعامل فرا اجتماعی» بر روی «تبلیغات شفاهی الکترونیک» و در نهایت «قصد خرید دنبال‌کنندگان» تاثیر دارند و برخلاف انتظار محققان، «جذابیت فیزیکی زنان تاثیرگذار» تاثیری روی «تعامل فرا اجتماعی» و در نهایت تبلیغات شفاهی الکترونیک و قصد خرید دنبال‌کنندگان ندارد.
مقاله پژوهشی
هنر
مرضیه جعفرپور؛ زهره طباطبایی جبلی
چکیده
آنچه در قاموس ما مرگ نام گرفته و به تلخی از آن یاد می‌کنیم، در نگاه انسان برزگر، پیوند درگذشتگان با زمین و انتظاری برای رستاخیز بود؛ همچون دانه‌‌ای که به امید تجدید حیات در خاک دفن می‌کرد. شواهد برجای مانده از شیوه‌های سوگواری، گویا است که در این وادی، زنان نقش مهم‌تری ایفا می‌کرده‌اند؛ چنان‌که نقش به‌سزائی در آئین‌های برزگری ...
بیشتر
آنچه در قاموس ما مرگ نام گرفته و به تلخی از آن یاد می‌کنیم، در نگاه انسان برزگر، پیوند درگذشتگان با زمین و انتظاری برای رستاخیز بود؛ همچون دانه‌‌ای که به امید تجدید حیات در خاک دفن می‌کرد. شواهد برجای مانده از شیوه‌های سوگواری، گویا است که در این وادی، زنان نقش مهم‌تری ایفا می‌کرده‌اند؛ چنان‌که نقش به‌سزائی در آئین‌های برزگری داشته‌اند. بنابراین جستار حاضر، با هدف تبیین نقش زنان در آئین‌های سوگواری و ارتباط آن با آئین‌های کشاورزی، درصدد است به این پرسش‌ها پاسخ دهد که چرا کنشگران آئین‌های سوگ اغلب زنان هستند؟ و آیا ارتباطی بین آئین‌های سوگواری و آئین‌های کشاورزی وجود دارد؟
در همین راستا این پژوهش، هشت نگاره ایرانی با مضمون سوگ از دوره ایلخانی تا صفویه را به روشی تاریخی–تحلیلی با کاربست رویکرد آیکونوگرافی تحلیل کرد. نتایج نشان می‌دهد آئین‌های سوگواری ذاتاً جهت فعال‌سازی قوای نباتات -که در قالب ایزدان گیاهی تجسد یافته‌اند- صورت می‌پذیرفت. این پویه طی استحاله‌ای کلی، از سوگواری برای خدای نباتی آغاز، سپس به سوگواری برای شخصیت‌های اساطیری-حماسی و نهایتاً شخصیت‌های تاریخی دگرسان شد. بر مبنای قرینه‌سازی سوگواری و کشاورزی، از آن‌جا که حضور زنان در زمینهای زراعی مبارک انگاشته می‌شد، حضور ایشان در سوگواری‌ها توجیه می‌پذیرد.
مقاله پژوهشی
تاریخی
مریم سعیدیان جزی؛ زهرا سادات کشاورز
چکیده
پژوهش حاضر با استراتژی اسنادی و به شیوه توصیفی-تحلیلی، و به استناد داده‌های تاریخی موجود در خصوص زنان در عصر صفویه، اقدام به بازترسیم وضعیت آنان بر اساس متغیرهای الگوییِ پیشنهاد شده در نظریه کارکردگرایی ساختاری تالکوت پارسونز کرده است تا مفروضاتی را مورد آزمون قرار داده و دست کم مقدماتی از تمرین تحلیلی یک امر تاریخی به استناد داده‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر با استراتژی اسنادی و به شیوه توصیفی-تحلیلی، و به استناد داده‌های تاریخی موجود در خصوص زنان در عصر صفویه، اقدام به بازترسیم وضعیت آنان بر اساس متغیرهای الگوییِ پیشنهاد شده در نظریه کارکردگرایی ساختاری تالکوت پارسونز کرده است تا مفروضاتی را مورد آزمون قرار داده و دست کم مقدماتی از تمرین تحلیلی یک امر تاریخی به استناد داده‌های تاریخی و بر اساس یک مبانی نظری مشخص را به سنتی میان رشته‌ای بدل سازد که علم تاریخ را به سایر دپارتمان‌های علوم اجتماعی متصل می‌سازد. سؤال اصلی پژوهش آن است که زنان در عصر صفوی چگونه توانسته‌اند در سیستم اجتماعی عصر خود موثر باشند؟ فرضیه پژوهش آن است که زنان نقشی موثر در گذار جامعه وقت از وضعیت سنتی به پساسنتی داشته‌اند و این نقش را از طریق عبور از نقش‌های انتسابی و عاطفی و عام‌گرا و کیفیتی، به نقش‌های اکتسابی و فراعاطفی و خاص‌گرا و عملکردی، تا حدودی فراهم ساخته و به تبدیل جامعه عصر صفوی به یک جامعه شبه انتقالی و پویا کمک کردند. نتایج نشان می‌دهد این گذار مقدماتی سبب شده است که انتقال انرژی و اطلاعات از نظام‌ها و خرده‌نظام‌ها با نقش‌آفرینی زنان، به جای آنکه صرفا از طریق نقش‌های انتسابی و خاص‌گرا و غیره صورت بگیرد از طریق نقش‌های اکتسابی و عام‌گرا و غیره نیز صورت بگیرد و مقدمات پیکره‌بندی جدیدی از سایبرنتیکِ سیستمِ عصر صفوی ایجاد گردد.
مقاله پژوهشی
هنر
غفران بریمو؛ مریم کشمیری
چکیده
مجلات کودک و نوجوان ازجمله رسانه‌های جمعی تاثیرگذار بر فرایند جامعه‌پذیری هستند؛ زیرا از طرق گوناگون، همچون انتخاب موضوعات خاص و تصویرسازی‌های هدفمند می‌توانند موجب القاء، تغییر و تعدیل ارزش‌ها، رفتارها و الگوهای جنسیتی در میان کودکان شوند. مجلۀ أسامه در سوریه و مجلۀ رشد دانش‌آموز در ایران، هر دو از چنین جایگاهی برخوردار است. ...
بیشتر
مجلات کودک و نوجوان ازجمله رسانه‌های جمعی تاثیرگذار بر فرایند جامعه‌پذیری هستند؛ زیرا از طرق گوناگون، همچون انتخاب موضوعات خاص و تصویرسازی‌های هدفمند می‌توانند موجب القاء، تغییر و تعدیل ارزش‌ها، رفتارها و الگوهای جنسیتی در میان کودکان شوند. مجلۀ أسامه در سوریه و مجلۀ رشد دانش‌آموز در ایران، هر دو از چنین جایگاهی برخوردار است. این دو مجله با داشتن مخاطبان گسترده و نیز تولید چند دههای می‌توانند از طریق تصویر در ساخت فضای فکری مخاطبان خود نقش بسیار پررنگی داشته باشند. پژوهش حاضر با نگاه به جایگاه برجستۀ این مجلات، در پی مقایسه بازنمایی جنسیت در تصاویر مجلۀ أسامه در سوریه و مجلۀ رشد دانش‌آموز در ایران است. تجزیه و تحلیل نمونه‌ها با استفاده از الگوی کرس و ونلیون در خوانش نشانه‌شناسی اجتماعی صورت پذیرفته است. در این الگو، تصاویر در سه سطح معنای بازنمودی، تعاملی و ترکیبی بررسی می‌شود. پژوهش حاضر با تحلیل در این سه سطح نشان می‌دهد تصاویر این دو مجله کلیشههای رایج جنسیتی را به کودکان ارائه می‌نمایند. نقش‌های «زن-مادر»، «زن- مادربزرگ» و «دختر» درجایگاه نقش‌های محورى یا فرعى در بیشتر تصاویر هر دو مجله بازنمایی شده و در هیچیک از آنها، نقش‌های مهم اجتماعی، همانند آنچه در حقیقت این دو جامعۀ اسلامی رخ می‌دهد، نمود نیافته است. سه سطح ارائۀ تصویر نیز برپایۀ دیدگاه کرس و ونلیون به این شرح است: در سطح بازنمودی، تصویرها در این مجلات، مخاطبان را به دنیای خوب فرامیخوانند. حضور زنان، بیشتر در امور وابسته به درون منزل است و آنگاه که بیرون از خانه ظاهر می‌شوند، نقش‌های عادی و سنتی را پذیرفتهاند؛ در سطح تعاملی، تصویرها فاقد تماس است و طراحان نماهای دور و متوسط را برگزیدهاند. حتی زاویه دید از روبهرو انتخاب شده است. در سطح ترکیبی، ارتباط میان معنای بازنمودی و تعاملی را میبینیم. بدین صورت که با بهره‌گیری از الگوی مرکز ـ حاشیه، نقش زنان برجسته شده است، البته جایی که مردان نیز در تصویر حضور دارند، همچنان نقش زن، کمرنگ و حاشیهای می‌شود. این گروه از تصویرها، عموماً بدون قاببندی است و همین امر در گشایش فضای تصویر و موفقیت در برجستهسازی بصری نقش زنان تأثیر مثبت داشته است.
مقاله پژوهشی
ادبیات
اروی عاصی؛ مهسا رون
چکیده
نقد فمینیستی به بازتاب مسائل زنان و یا عقایدی که در متن درمورد زنان اظهار شده‌است، می‌پردازد. «زنانه‌نویسی»، با تمرکز بر تفاوت‌های گفتار و نوشتار مردان و زنان، از نظریه‌های کاربردی در نقد ادبی فمینیستی است. در پژوهش حاضر، زبان و محتوای دو نشریه ویژه زنان در عهد مشروطه، دانش و شکوفه، از منظر رویکرد فمینستیِ «زنانه‌نویسی»، ...
بیشتر
نقد فمینیستی به بازتاب مسائل زنان و یا عقایدی که در متن درمورد زنان اظهار شده‌است، می‌پردازد. «زنانه‌نویسی»، با تمرکز بر تفاوت‌های گفتار و نوشتار مردان و زنان، از نظریه‌های کاربردی در نقد ادبی فمینیستی است. در پژوهش حاضر، زبان و محتوای دو نشریه ویژه زنان در عهد مشروطه، دانش و شکوفه، از منظر رویکرد فمینستیِ «زنانه‌نویسی»، برپایة دیدگاه زبانشناسانی همچون میلز و لیکاف و به روش توصیفی ـ تحلیلی، بررسی شده‌است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد گرچه قلم زنان روزنامه‌نویس، در اولین نشریات ویژه زنان، چندان رنگ‌وبوی فمینیستی ندارد اما مؤلفه‌های سبک نوشتار زنانه همچون فراوانی واژگان مبهم، بهره‌گیری از قسم، کاربرد تشدیدکننده‌ها و قیود تردید‌نما و تعابیر عاطفی زنانه در سطح واژگانی و به‌کارگیری جملات کوتاه، معترضه یا دعایی، آوردن جملات ناتمام و جملات پرسشی در سطح نحوی قابل توجه است. زنان روزنامه‌نویس در حوزة محتوایی نیز، با پرداختن به مضامینی متمایز با موضوعات بازتاب‌یافته در نشریات مردان همچون لزوم سوادآموزی زنان، حفظ‌الصّحه و بهداشت زنان، احترام به تمایلات آنان در انتخاب همسر و اصلاح رفتار مردان در تعامل با آنان در خانواده و اجتماع، و مقایسه وضعیت زنان ایرانی با زنان کشورهای پیشرفته، مطالبات فردی و اجتماعی خود را پی گرفته‌اند.
مقاله پژوهشی
ادبیات
ابوالقاسم قوام؛ هما زنجانی زاده؛ فهیمه ملکی مارشک
چکیده
هدف این مقاله بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامه فردوسی با توجه به مفاهیم مطرح شده در نظریه اجرای نمایشی اروینگ گافمن می‌باشد. این نظریه بر این پایه استوار است که افراد در جامعه به منظور ارائه و حفظ تصویری دلخواه از خود به دیگران، برای مخاطبان خود نقش بازی می‌کنند. بنابراین صحنۀ جامعه، شبیه صحنۀ تئاتر است که در آن افراد ...
بیشتر
هدف این مقاله بررسی هویت اجتماعی زنان در بخش پهلوانی شاهنامه فردوسی با توجه به مفاهیم مطرح شده در نظریه اجرای نمایشی اروینگ گافمن می‌باشد. این نظریه بر این پایه استوار است که افراد در جامعه به منظور ارائه و حفظ تصویری دلخواه از خود به دیگران، برای مخاطبان خود نقش بازی می‌کنند. بنابراین صحنۀ جامعه، شبیه صحنۀ تئاتر است که در آن افراد در کنش متقابل با یکدیگر، به اجراهای نمایشی می‌پردازند. متن پژوهش، شاهنامۀ فردوسی تصحیح خالقی مطلق است. روش تحقیق، کیفی و فنّ مورد استفاده، تحلیل محتوا به صورت کمی و کیفی می‌باشد. چارچوب تحقیق، مدل مفهومی است. از مفاهیم اجرای نمایشی، جلوی صحنه ، محیط و نمای شخصی برای تحلیل هویت اجتماعی زنان استفاده شده است. این پژوهش نشان می‌دهد، زنان در بخش پهلوانی شاهنامه با اجرای نمایش در پی کسب هویت اجتماعی برتر برای خویش هستند. برای رسیدن به این هدف و ارائه تصویر دلخواه از خود به دیگران و کنترل کنش طرف مقابل از پوشش و زیورآلات، رفتارها، حرکات و سخنان استفاده می‌کنند. زنان در بخش پهلوانی شاهنامه برای کسب هویت اجتماعی و حفظ آن، سعی در همراهی، همکاری و همدلی با مردان نامدار و صاحب قدرت دارند و با ازدواج و پیوند با پهلوانان و شاهزادگان به دنبال دست یابی به هویت برتر اجتماعی، توسط اجرای کنش‌هایی نمایشی هستند.
مقاله پژوهشی
جامعه شناسی
حیران پورنجف؛ منصور حقیقتیان؛ اسماعیل جهانبخش
چکیده
در دنیای امروز رشد شگفت‌انگیز و خارج از حد تصور رسانه‌ها، آنها را به ابزاری قدرتمند تبدیل ساخته است که نه‌تنها وظیفه‌ی اطلاع‌رسانی نهفته در ماهیت خود را به خوبی انجام می‌دهند؛ بلکه پا را فراتر نهاده و به همه زوایای زندگی انسان وارد شده و تحت تأثیر خود قرار داده‌اند. گوناگونی نقش‌های اجتماعی زنان و مردان،بازگوکننده این واقعیت ...
بیشتر
در دنیای امروز رشد شگفت‌انگیز و خارج از حد تصور رسانه‌ها، آنها را به ابزاری قدرتمند تبدیل ساخته است که نه‌تنها وظیفه‌ی اطلاع‌رسانی نهفته در ماهیت خود را به خوبی انجام می‌دهند؛ بلکه پا را فراتر نهاده و به همه زوایای زندگی انسان وارد شده و تحت تأثیر خود قرار داده‌اند. گوناگونی نقش‌های اجتماعی زنان و مردان،بازگوکننده این واقعیت است که مفاهیم زنانگی و مردانگی (جنسیت) به شدت تحت تأثیر عوامل اجتماعی قرار دارند. زنان و مردان هریک به‌گونه‌ای در رسانه‌ها بازتاب داده می‌شوند. تصویر زنان در رسانه‌های جمعی دارای وجهه‌ای ایدئولوژیک برای تداوم مناسبات مردسالارانه بوده است. در برابر سوژگی زن در گفتمان مردسالار؛ استراتژی مبارزه برای ساختارشکنی و در هم شکستن قالب‌های کلیشه‌ای، در مدرنیته متأخر جریان یافته است. هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان سوژگی زن ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تحلیل محتوای کیفی است. تکنیک مورد استفاده تحلیل گفتمان انتقادی و مشخصاً رویکرد تحلیل گفتمان فرکلاف می‌باشد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش، صفحات مرتبط با طبقه‌ی نظری گفتمان‌های سوژگی در شبکه‌ی اجتماعی اینستاگرام کاربران ایرانی می‌باشد که با ملاحظات نظری و تحلیل محتوای کیفی انتخاب شده است. مقوله‌های نهایی به‌دست‌آمده در پژوهش شامل زن شیء واره، تجلیل نارسیسم، نظام طبقاتی جنسیتی، اهمیت زدایی از نقش، طبیعی شدگی مراتب بالاسری، سلب حقوق، دیگری سازی مضاعف می‌باشد که منطبق با گفتمان سوژگی زنان می‌باشد.
مقاله پژوهشی
ادبیات
عزت ملاابراهیمی؛ محمد مهدی کریمی
چکیده
تحلیل گفتمان انتقادی، شاخه‌ای مهم و رویکردی نو از نظریه تحلیل گفتمان به شمار می‌رود. این رویکرد به عنوان گرایشی میان رشته‌ای، در بررسی متون از سطح جمله و کلام فراتر رفته و به بافت موقعیتی که متن در آن شکل گرفته است توجه می‌کند. نورمن فرکلاف یکی از نظریه‌پردازان این عرصه است که ارزیابی سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مولفه‌های اصلی نظریه ...
بیشتر
تحلیل گفتمان انتقادی، شاخه‌ای مهم و رویکردی نو از نظریه تحلیل گفتمان به شمار می‌رود. این رویکرد به عنوان گرایشی میان رشته‌ای، در بررسی متون از سطح جمله و کلام فراتر رفته و به بافت موقعیتی که متن در آن شکل گرفته است توجه می‌کند. نورمن فرکلاف یکی از نظریه‌پردازان این عرصه است که ارزیابی سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مولفه‌های اصلی نظریه او را تشکیل می‌دهد. این پژوهش سعی دارد تا سطوح سهگانه گفتمان انتقادی را در رمان "لن أموت سدى" اثر خانم جهاد رجبی، از نویسندگان اسلامگرای فلسطینی تبار، مورد واکاوی قرار دهد و ایدئولوژی حاکم بر متن او را تبیین کند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلف با استفاده از کارکرد واژگان و روابط معنایی میان آنها و نیز بهره‌گیری از استعارههای متعدد یا کاربست افعال خبری دیدگاه خود را نسبت به اوضاع فلسطین بیان می‌کند. وی همچنین با فراخوانی شخصیت‌های قرآنی، الهام از مفاهیم اسلامی و کارکرد روابط بینامتنی، خوانشگران خود را در مواجهه با بافت موقعیتی جامعۀ اشغالی قرار می‌دهد و به بیان مسائل حاکم بر جامعه می‌پردازد. در واقع نویسنده از این رهگذر به دنبال کسب ایدئولوژی مد نظر خود و تحقق مفاهیمی چون هویتبخشی، آزادیخواهی و مبارزه با اشغالگران است.
مقاله پژوهشی
هنر
میترا علوی طلب
چکیده
چکیده
حضور شخصیت‌های زن در نمایشنامه‌های دوران تکوین ادبیات‌نمایشی ایران یعنی قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم، حالات و جلوه‌های متفاوتی یافته و به شکلی متناقض‌نما طرح شده است. دگرگونی‌های جامعه-شناختی در سدۀ سیزدهم خورشیدی که حاصل رویارویی با جهان غرب بود، از یک سو رشد موقعیت زنان را ضروری می‌ساخت و از دیگر سو، به ترس و اضطرابی ...
بیشتر
چکیده
حضور شخصیت‌های زن در نمایشنامه‌های دوران تکوین ادبیات‌نمایشی ایران یعنی قرن سیزدهم و اوایل قرن چهاردهم، حالات و جلوه‌های متفاوتی یافته و به شکلی متناقض‌نما طرح شده است. دگرگونی‌های جامعه-شناختی در سدۀ سیزدهم خورشیدی که حاصل رویارویی با جهان غرب بود، از یک سو رشد موقعیت زنان را ضروری می‌ساخت و از دیگر سو، به ترس و اضطرابی دامن زد که با برجسته شدن این جایگاه همراه و قرین بود. این دوران همزمان است با شکل‌گیری ادبیات‌نمایشی و تئاتر در ایران به مثابۀ پدیده‌ای جدید که از سوی نویسندگان و کنشگران این عرصه بستر مناسبی برای طرح مسائل اجتماعی و سیاسی تلقی می‌شد. در پژوهش حاضر با ابتناء به رویکرد بازتاب در جامعه‌شناسی هنر، که آثار هنری را آینه‌ای در برابر اجتماع تلقی می‌کند، به تحلیل‌گفتمان‌انتقادی نمایشنامه‌های شاخص این دوران از نویسندگانی همچون آخوندزاده، میرزاآقاتبریزی، کمال‌الوزاره محمودی، عبدالحسین نوشین، حسن مقدم و رفیع حالتی پرداخته‌ایم. نمایشنامه‌های منتخب با روش توصیفی و تحلیلی و به شیوه‌ای که نورمن فرکلاف پیشنهاد می‌دهد، در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در سطح توصیف به پلات نمایشنامه به عنوان یکی از مهمترین جنبه‌های درام و کارکرد شخصیت‌های زن در آن پرداخته‌ایم. در سطح تفسیر با نگاهی به وقایع اجتماعی مربوط به زنان در این دوره کوشش شده بین کنش‌گری زنان در نمایشنامه و میزان و نقش آنان در جامعه مقایسه‌ای صورت گیرد. سرانجام در مرحله تبیین، علت فاصله بین تغییر پارادایم‌های اجتماعی و نقش زنان در نمایشنامه‌ها بررسی شده است. از تحلیل نمایشنامه‌ها در بستر گفتمانی دوران این نتیجه حاصل گردید که با اینکه در این دوران همواره بر نقش کلیدی زنان در اجتماع و ارتقاء آنان تا حد سوژۀ سخنگو به عنوان یکی از نمودهای پیشرفت تأکید می شود، اما همچنان حاکمیت گفتمان مردسالارانه و هراس از برکشیدن زنان، چنان با اقتدار بر نمایشنامه‌های این دوران صدساله سایه افکنده است که نقش زنان یا با مفاهیمی همچون مکر و فریبکاری و توطئه همراه است و یا شخصیت های نمایشیِ زن در حد ابژة نظربازیِ مردان و اغواگری باقی می مانند.
مقاله پژوهشی
الهیات
مهران رهبری؛ شهرام پازوکی؛ ابوالفضل محمودی
چکیده
جایگاه زن و نقش آن در عرصه اجتماعی و تأثیرگذاری عواملی چون فرهنگ و دین بر آن همواره مدنظر محققان حوزه زنان بوده است. در این تحقیق بر آن بوده‌ایم که جایگاه زن و زنانگی در انجیل توماس را بررسی کنیم. انجیل توماس نوشته‌ای غیررسمی و یکی از متون یافت شده در کتابخانه نجع حمادی است و علیرغم حجم کم آن از بدو کشف شدن همواره مورد توجّه پژوهشگران ...
بیشتر
جایگاه زن و نقش آن در عرصه اجتماعی و تأثیرگذاری عواملی چون فرهنگ و دین بر آن همواره مدنظر محققان حوزه زنان بوده است. در این تحقیق بر آن بوده‌ایم که جایگاه زن و زنانگی در انجیل توماس را بررسی کنیم. انجیل توماس نوشته‌ای غیررسمی و یکی از متون یافت شده در کتابخانه نجع حمادی است و علیرغم حجم کم آن از بدو کشف شدن همواره مورد توجّه پژوهشگران حوزه صدر مسیحیت بوده است. در ضمن این پژوهش تلاش کردهایم که مروری بر نگاه ادیان بهویژه مسیحیت رسمی و پدران کلیسا به زن داشته و گفتههای انجیل توماس در این خصوص را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. نتیجه این تحقیق نشان می‌دهد که این متن غیررسمی بر خلاف متون رسمی مسیحیت، جایگاه بالاتری را برای زنان رقم زده و نقش مؤثرتری برای ایشان مدنظر دارد و معتقد است برای رسیدن به رستگاری و ملکوت باید از زنانگی و مردانگی گذشت و به وحدت و تجرّد رسید چه آنکه دیدگاه معرفتی و الهیاتی این متن مقدّس ایجاب می‌کند که به روحانیت و معنویت فرد توجّه داشته باشد و نه جنسیت او.
مقاله پژوهشی
هنر
رضا افهمی؛ الهه شهراد؛ روح اله باقرزاده
چکیده
رنگ زبانی خاموش، اما قدرتمند است. با توجه به اهمیت نقش رنگ در برقراری ارتباط و جلب‌توجه افراد، شناسایی ترجیح رنگی زنان و عوامل مؤثر بر آن می‌تواند ابزاری کارآمد در بسیاری از حوزه‌های جهان مدرن مانند ارتباطات، تجارت و تولید کالا و محتوا ایجاد نماید. این مقاله با هدف شناسایی تأثیر عامل گشودگی به تجربه (به‌عنوان یکی از ابعاد شخصیت) ...
بیشتر
رنگ زبانی خاموش، اما قدرتمند است. با توجه به اهمیت نقش رنگ در برقراری ارتباط و جلب‌توجه افراد، شناسایی ترجیح رنگی زنان و عوامل مؤثر بر آن می‌تواند ابزاری کارآمد در بسیاری از حوزه‌های جهان مدرن مانند ارتباطات، تجارت و تولید کالا و محتوا ایجاد نماید. این مقاله با هدف شناسایی تأثیر عامل گشودگی به تجربه (به‌عنوان یکی از ابعاد شخصیت) بر تغییرات ترجیح رنگی زنان انجام یافته است. به‌منظور جمع‌آوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه جمعیت شناختی، ترجیح رنگی و آزمون ده‌گویه‌ای شخصیت (TIPI) استفاده شده است. نمونه آماری شامل ۲۱۳ نفر از زنان ساکن تهران است که به‌صورت تصادفی انتخاب شدند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش واریانس یک‌طرفه در ارتباط با میزان ترجیح رنگی نشان می‌دهد که زنان با سطوح مختلف گشودگی به تجربه در ارتباط با میزان ترجیح رنگهای بنفش، قرمز و نارنجی دارای ترجیحات متفاوتی هستند به این صورت که با بالا رفتن سطح گشودگی به تجربه امتیاز به رنگهای قرمز و نارنجی افزایش و به رنگ بنفش کاهش می‌یابد. همچنین، تحلیل داده‌ها در بخش ترجیح رنگ منتخب بیانگر آن است که زنان با سطوح گشودگی به تجربه بالا رنگ قرمز را به‌عنوان رنگ ترجیحی خود انتخاب می‌نمایند. تفسیر نتایج در ارتباط با رنگ تنفری حاکی از آن است که زنانی که از رنگ آبی و سفید متنفر هستند، دارای سطح گشودگی به تجربه پایین‌تری می‌باشند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره در ارتباط با ترجیح رنگهای گرم، سرد و خنثی نشان می‌دهد زنان با سطوح گشودگی به تجربه مختلف در ارتباط با رنگهای گرم و خنثی دارای ترجیحات متفاوتی هستند.براساس نمودار با بالارفتن سطح گشودگی به تجربه میانگین امتیاز به رنگهای گرم افزایش و به رنگهای خنثی کاهش می‌یابد. در نهایت نتایج لزوم توجه به عاملیت گشودگی به تجربه در پیش‌بینی ترجیحات رنگی را مورد تایید قرار می‌دهد .. یافته‌های پژوهش حاضر می‌تواند در بسیاری از حوزه های کاربردی مانند روانشناسی، بازاریابی، ارتباطات، تبلیغات و طراحی مد مورداستفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
جامعه شناسی
شیوا پروائی
چکیده
زنان و مصرف موسیقی؛ پژوهشی کیفی درباره ذائقه موسیقایی زنان
مصرف موسیقی در تجربه زندگی روزمره زنان به عنوان یکی از مخاطبان فعال دارای نقش برجسته‌ای است. در این پژوهش به این پرسش که ذائقه موسیقایی زنان چگونه شکل می‌گیرد، با روش پژوهش کیفی و مطالعه تجربه موسیقایی زنان پاسخ داده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته ...
بیشتر
زنان و مصرف موسیقی؛ پژوهشی کیفی درباره ذائقه موسیقایی زنان
مصرف موسیقی در تجربه زندگی روزمره زنان به عنوان یکی از مخاطبان فعال دارای نقش برجسته‌ای است. در این پژوهش به این پرسش که ذائقه موسیقایی زنان چگونه شکل می‌گیرد، با روش پژوهش کیفی و مطالعه تجربه موسیقایی زنان پاسخ داده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 28 نفر از زنان با تحصیلات، موقعیت اجتماعی و گروه‌های سنی متفاوت در شهر تهران است که به شیوه نمونه‌گیری هدفمند و نمونه‌گیری نظری رایج در پژوهش‌های کیفی انتخاب شده‌اند. داده‌های مصاحبه‌های کیفی با روش تحلیل تماتیک کدگذاری شده است. یافته‌ها بیانگر آن است که ذائقه موسیقایی مخاطبان امر از پیش تعیین‌شده‌ای نیست بلکه محصول تعامل پس‌زمینه های فردی و خاستگاه اجتماعی مخاطبان است. این به معنای اجتماعی بودن ذائقه موسیقایی است. تجربه زیسته زنان نشان می‌دهد سرمایه فرهنگی (پیشینه فرهنگی خانوادگی، تحصیلات، دانش و مهارت موسیقایی)، سرمایه اقتصادی (موقعیت اقتصادی فردی و پیشینه اقتصادی خانوادگی)، منابع هویتی چندگانه (شبکه گروه‌های مرجع، هویت قومی، هویت دینی، هویت ملی، هویت نسلی)، و منابع رسانه‌ای (مصرف رسانه‌های جمعی، مصرف رسانه‌های اجتماعی)، ذائقه موسیقایی آنها را شکل می‌دهد و بدان تمایز می‌بخشد.
کلیدواژه ها: زنان، مصرف موسیقی، ذائقه موسیقایی، مطالعات زنان، زن در هنر.
مقاله پژوهشی
هنر
فاطمه سمیع پور؛ مصطفی پورعلی؛ مرضیه کاظم زاده
چکیده
رفتارهای قلمروی یکی از رفتارهای مهم و تأثیرگذار در ارتباط با محیط و استفاده از آن محسوب می‌شوند. لذا تطابق این رفتارها با فضا می‌تواند به افزایش کیفیت محیط و استفاده بهتر از آن منجر شود. پژوهش حاضر در راستای مطالعه رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی، در پی شناسایی مفهومی با عنوان «قلمروهای شبه‌خصوصی» و دستیابی به ویژگی‌های ...
بیشتر
رفتارهای قلمروی یکی از رفتارهای مهم و تأثیرگذار در ارتباط با محیط و استفاده از آن محسوب می‌شوند. لذا تطابق این رفتارها با فضا می‌تواند به افزایش کیفیت محیط و استفاده بهتر از آن منجر شود. پژوهش حاضر در راستای مطالعه رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی، در پی شناسایی مفهومی با عنوان «قلمروهای شبه‌خصوصی» و دستیابی به ویژگی‌های آن است که مطابق با پیش‌فرض پژوهش، سازگار با رفتار قلمروی زنان بوده و با ترجیحات فضایی آنان در عرصه‌های عمومی هم‌راستاست. پس از مطالعات کتابخانه‌ای و تبیین ادبیات تحقیق، از مطالعات میدانی به روش کیفی و ابزار مصاحبه و گفت‌و‌گوهای زمینهای برای رسیدن به اهداف تحقیق استفاده شده‌است. در واقع به‌منظور تبیین مفهوم قلمرو شبه‌خصوصی و شاخص‌های آن، نظرات زنان با ویژگی‌های مختلف در ارتباط با ترجیحات فضایی و رفتار قلمروی آنان در فضاهای عمومی جمع‌آوری شده و تحلیل کیفی یافته‌ها به صورت کدگذاری و در بستر نرم‌افزار Atlas.ti8 انجام گرفته‌است. بر این اساس، با شناخت رفتار قلمروی زنان، مفهوم «قلمرو شبه‌خصوصی» به صورت قلمرویی نه کاملاً خصوصی و نه عمومی تعریف شده‌است، که ضمن قرارگیری در یک عرصه عمومی، با داشتن ویژگی‌هایی نزدیک به قلمروهای خصوصی و شباهت بیشتر به آنان، عمومیت کمتری را دارد. این قلمروها ویژگی‌هایی دارند از قبیل خلوت و دنج بودن نسبی، جداسازی نسبی فضا با حد و مرزهای بصری و غیر‌بصری، کاهش میزان دسترسی به فضا نسبت به قلمرو عمومی و غیره که در تطابق با رفتار قلمروی زنان در فضاهای عمومی است و شرایط مورد نیاز برای حضورشان را در فضا فراهم می‌کند.
مقاله پژوهشی
باستان شناسی
مطهره ذاکری؛ مریم محمدی؛ نفیسه اثنی عشری
چکیده
همجواری سیاسی و جغرافیایی دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان در ایجاد اشتراکات فرهنگی آنها موثر می‌باشد، از جمله این اشتراکات، شباهت‌های موجود بین نقوش سفالینه‌های کلپورگان با نقوش لباس بانوان میناب است که خود مستلزم بررسی و پژوهشی مستقل است، لذا محور اصلی این پژوهش، بررسی پیش متن‌ها و نیز وجوه اشتراک و افتراق نقوش به کار رفته ...
بیشتر
همجواری سیاسی و جغرافیایی دو استان سیستان و بلوچستان و هرمزگان در ایجاد اشتراکات فرهنگی آنها موثر می‌باشد، از جمله این اشتراکات، شباهت‌های موجود بین نقوش سفالینه‌های کلپورگان با نقوش لباس بانوان میناب است که خود مستلزم بررسی و پژوهشی مستقل است، لذا محور اصلی این پژوهش، بررسی پیش متن‌ها و نیز وجوه اشتراک و افتراق نقوش به کار رفته در دو صنعت هنری مذکور می‌باشد. پرسش‌های این مقاله عبارت است از اینکه پیش‌متن نقوش لباس بانوان میناب و سفال کلپورگان چیست و نقاط تشابه و تمایز بین آنها چه می‌باشد؟ این تحقیق از نوع کیفی، به روش توصیفی - تحلیلی و دارای مبانی نظری مبتنی بر رویکرد بینامتنیت است. اطلاعات آن بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی گردآوری شده است. نتیجه پژوهش بیانگر آن است که کاربرد پیش‌متن‌های مشترک چون طبیعت، باورهای قومی و ذوق بانوان در ایجاد اشتراکاتی بین نقوش سفال کلپورگان و نقوش لباس بانوان میناب، نقشی کلیدی بر عهده داشته، این وجوه مشترک هم در کاربرد فنون بصری چون تکرار، تقارن و تعادل مشهود است و هم در ساختار طراحی نقوش که مشتمل بر سه نوع گیاهی، حیوانی و هندسی است، به ویژه کاربرد وسیع نقوش هندسی که در سفالینه‌ها عمدتاً در قالب اشکال دایره و لوزی جلوه‌گر شده و در نقوش لباس بانوان در شکل مثلث دیده می‌شود. وجود این مشترکات در کنار اندک تمایزها منجر به پیدایش وجوه مشترک در فرهنگ و هنرهای دیگر مناطق مذکور شده و بالطبع در تقویت ارزش‌های فرهنگی آنها موثر بوده است.
مقاله پژوهشی
تاریخی
فاطمه سمیعی؛ حسن زندیه
چکیده
با تشکیل سلسله پهلوی، آموزش نوین زنان ایران از ضرورت‌های پروژه‌ی نوسازی ایران تعریف شده بود. در نتیجه، آموزش زنان در فضای گفتمانی نوسازی و نوگرایی که حکومت پهلوی خود را منادی آن می‌دانست، قرار گرفت. با از میان رفتن انسداد سیاسی پس از خروج رضاشاه از ایران، آموزش نوین زنان دچار آشفتگی رویکردی و گفتمانی شد. با قدرت‌گیری گفتمان‌های ...
بیشتر
با تشکیل سلسله پهلوی، آموزش نوین زنان ایران از ضرورت‌های پروژه‌ی نوسازی ایران تعریف شده بود. در نتیجه، آموزش زنان در فضای گفتمانی نوسازی و نوگرایی که حکومت پهلوی خود را منادی آن می‌دانست، قرار گرفت. با از میان رفتن انسداد سیاسی پس از خروج رضاشاه از ایران، آموزش نوین زنان دچار آشفتگی رویکردی و گفتمانی شد. با قدرت‌گیری گفتمان‌های رقیب حکومت و امکان کنش‌گری آنها در عرصه قدرت، فضای گفتمانی مسلط بر نظام آموزشی زنان، یکپارچگی و انسجام خود را از دست داد و دال مرکزی نوگرایی که پیشتر در عصر رضاشاه، طرحها و برنامههای آموزشی زنان را حول خود شکل داده بود، از میان رفت؛ این مسئله منجر به شکل‌گیری، الگوی «زن مسلمان» در کنار «زن مدرن» شد. از طرفی، این برههی تاریخی، از حیث مسئلهی آموزش زنان، دورهی تکوین اولیهی سیاستها و برنامههای آموزشی است که نهایتاً منجر به انقلاب آموزشی در 1345 ش شد. این پژوهش با استفاده از مفهوم سنتی پیوستگاری در تاریخ و روش توصیفی ـ تحلیلی در پی بررسی رویکردها، طرحها و آهنگ تغییرات برنامههای آموزشی دختران در کتاب‌های درسی دبیرستان، برای تشریح چگونگی هویتیابی زنان، نقش و جایگاه آنان در فرایند مدرنیزاسیون ایران است.
