نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سمیه السادات طباطبائی

گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کوثر بجنورد، ایران.

چکیده

در هزارویک‌شب فقط شهرزاد برای رهایی از چنگال مرگ قصه‌سرایی نمی‌کند که «کنیزک» نیز به ریسمان قصه چنگ می‌زند تا از کام مرگ برهد. او در رقابت با هفت وزیر، قصه‌هایی را در باب نیرنگ‌بازی مردان حکایت می‌کند که قصۀ «چشمۀ افسون» یکی از آن‌هاست. این قصه گرچه از زبان کنیزک و در دفاع از زنان گفته می‌شود، در آن «زن‌بودن» بدترین مصیبت خانمان‌براندازی است که ممکن است گریبان‌گیر مردی شود. از این‌رو منتقدان فمینیست مصری در کتاب قالت الراویة؛ حکایات من وجهة نظر المرأة من وحی نصوص شعبیة عربیة بر آن انگشت گذاشته و کوشیده‌اند از دیدگاهی زن‌محور به بازآفرینی‌اش دست زنند. «حکایت فهد در دنیای زنان» ثمرۀ این تلاش است. برای خوانش این روایت زنانه از دو رویکرد بهره گرفته شد: رویکرد ساختارگرای تزوتان تودوروف و تحلیل فمینیستی. این انتخاب دو دلیل دارد: نخست آنکه تحلیل زنانه‌نگر نشان می‌دهد چرا قصۀ یادشده زن‌ستیز است و به بازنویسی زنانه نیاز دارد. همچنین روشن می‌کند منتقدان فمینیست در روایت‌ نوآفریدۀ خود چگونه از «چشمۀ افسون» سویه‌های زن‌ستیزانه را زدوده‌اند. دوم آنکه در بررسی ساختاری روایت در پی پاسخ به این پرسشیم که چنین قرائتی آیا می‌تواند در دریافت سویه‌های ضد زن یک متن یا فهم نگاه زنانه در متن دیگر گره‌گشا باشد؟ کاربست بوطیقای تودوروف در لایۀ نحوی آن نشان می‌دهد هر دو روایت، روایت هزارویک‌شب و بازگفت‌ زنانه، ساختاری همسان دارند که در چارچوب الگوی تودوروف می‌گنجد، ولی این رهیافت از آشکارساختن و ارزیابی آن لایه‌های متن که برای منتقدان فمینیست اهمیت دارد ناتوان است.

کلیدواژه‌ها

• بازنویسی زنانه‌نگر
• بوطیقای تودوروف
• چشمۀ افسون
• نقد فمینیستی
• هزارویک شب

موضوعات

• زبان عربی

عنوان مقاله [English]

To be a man or not, that is the question Women's narratives from the "magic fountain" of Thousand and One Nights

نویسنده [English]

• Somayeh alsadat Tabatabaei

Arabic language and literature, Assistant professor, Arabic group, kosar university of Bojnord, Iran.

چکیده [English]

“Fountain of Magic” is one of the stories from One Thousand and One Nights,. Despite the fact that this narrative is written in the language of a bondwoman and is intended to advocate for women, it is a testament to the fact that “being a woman” is the most horrific fate that can befall a man.Therefore, Egyptian feminist critics have accentuated the phrase “(female)narrator said; Women’s stories inspired by popular Arabic folktales” in the book and have attempted to reimagine it from a woman-centered perspective. “The Story of Fahd in the Women’s World” is the results of this endeavor. We have employed two approaches to interpret the narrative of these women: feminist analysis and Tzvetan Todorov’s structuralist approach. There are two rationales for this decision: Initially, the feminist analysis demonstrates the reasons why the aforementioned narrative is anti-feminist and requires a feminine revision. It also elucidates the manner in which the feminist critics have eliminated the anti-feminist elements from “Fountain of Magic” in their newly constructed narratives. Second, I will investigate whether this reading is beneficial in interpreting the anti-feminist elements of a text or understanding the female perspective in another text through structural analysis of the narrative. The application of Todorov’s poetic in its syntactic layer demonstrates that two narratives—the narrative of One Thousand and One Nights and the woman’s retelling—have a similarly structured that is consistent with Todorov’s model. However, this approach fails to uncover and assess the strata of the text that are crucial to feminist critics.

کلیدواژه‌ها [English]

• Fountain of Magic
• Feminist rewriting
• Feminist criticism
• On Thousand and One Nights
• Todorov's poetic