نویسندگان

• یداله حیدری باباکمال ¹
• نصیر اسکندری ²
• طاهره شکری ³
• مرتضی بهرامی نهادفر ⁴

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران

² استادیار گروه باستان شناسی

³ دانشجوی کارشناسی ارشد باستان شناسی دانشگاه هنر اصفهان

⁴ دانشجوی کارشناسی ارشد باستان¬شناسی دانشگاه تهران Mbahramin@ut.ac.ir

چکیده

یکی از ملاکهای مهم ارزیابی یک جامعه، توجه و یا عدم توجه به زنان و حضور آنها در عرصه های مختلف اجتماعی است. تا جایی که توجه به زن از عوامل ترقی و عدم توجه به او در جامعه، دیدگاهی غیر مترقی و از علل عقب ماندگی محسوب می شود. در ادوار مختلف زندگی بشر به اهمیت نقش زنان در کنار مردان کمتر پرداخته شده است. در قرون میانی اسلام با ورود مغولان تا حدودی وضعیت زنان دگرگون شد و آنان توانستند تا اندازه ای آزادانه‌تر در کنار مردان در امور گوناگون جامعه به ایفای نقش بپردازند. با توجه به پژوهش حاضر، که با بهره‌گیری از منابع مکتوب تاریخی (رشیدالدین فضل الله همدانی، عطاملک جوینی، ابن بطوطه و...) و مدارک باستان شناسی (مینیاتور، سفال) صورت گرفته است، معلوم گردید؛ جایگاه برجستة زنان (به ویژه خاتون‌ها) در مناسبات سیاسی و اجتماعی و همچنین بازتاب بارز حضورشان در حکومت، ریشه در زندگی بی‌پیرایه و سلوک ساد? عشیره‌ای آنها، در دوران قبل از به قدرت رسیدن مغولان، داشته است. جامعه‌ای که در آن زنان همدوش مردان به فعالیت می‌پرداخته‌اند و جایگاهی همسان با آنان داشتند. تساهل و تسامح مذهبی مغولان نیز از دیگر عواملی هستند که به این روند حضور زنان در جامعه دامن زده است.

کلیدواژه‌ها

• خاتونها
• دورۀ مغول
• زنان
• سفال
• مینیاتور

عنوان مقاله [English]

Survey and Study of role of Women and Khatuns in Mongol Era, based on Historical and Archaeological Evidence

نویسندگان [English]

• Yadollah heydari babakamal ¹
• Nasir Eskandari ²
• Tahereh Shokri ³
• Morteza bahrami nahadfar ⁴

چکیده [English]

From the cultural point of view, one of the important criteria for assessing a community is the amount of attention that is paid to women and their presence in social domains. At different periods of human life, the importance of the role of women alongside men has been neglected. according to archaeological evidence, except Neolithic and chalcolithic periods that subsistence were based on husbandry and agriculture, and women had equal life by the side of men ,this process has been changed with dominance of men at other historical periods. By arrival of Islam to Iran, equality didn’t occur in different groups of community. The process continued in earlier Islamic centuries, when in medieval centuries with Mongol arrival former circumstances somewhat changed and women alongside men could contribute to different activities of community. In fact, the Mongol era is the only period that equality between women and men could be observed clearly; reasons of this phenomenon have been investigated at specific social conditions in that time. This topic concerns the necessity of studying the status of women in that time. So the aim of this research is surveying the reasons of widespread role of women in the mentioned period in terms of historical and archaeological evidence. Applied method for this research is based on library studies, historical texts and archaeological data.

کلیدواژه‌ها [English]

• clay
• Miniature
• Mongol Era. Khatuns
• Women