نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه انسان‏ شناسی، دانشگاه واندربیلت امریکا

2 استادیار جمعیت‏ شناسی، دانشگاه پیام نور، آذربایجان غربی

3 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه الزهرا

چکیده

این مقاله به بررسی کیفی تغییرات سبک زندگی در کردستان ایران‌ـ شهر مریوان‌ـ و پیوند آن با صورت‌بندی هویتی در میان زنان آن شهر می‏پردازد. مناطق مرزی شهرستان مریوان به دلیل موقعیت جغرافیایی و سیاسی‌ـ اقتصادی خاص درگیر رشد اقتصادی فزاینده و بحران‏های فرهنگی خاص ناشی از آن شده است؛ به‌گونه‏ای که شکل جدیدی از سبک زندگی و صورت‌بندی هویتی در این شهر آغاز شده و پیوسته در حال گسترش است. مطالعة حاضر درصدد است به منابع، مجاری، فرایند، و پیامدهای تغییرات در سبک زندگی و شکل‏بندی هویتی جدید در میان زنان این شهر بپردازد. روش‏شناسی این مطالعه کیفی است و در آن از روش اتنوگرافی و نظریة زمینه‏ای برای گردآوری و تجزیه و تحلیل داده‏ها استفاده شده است. با 53 نفر از زنان و دختران این شهر مصاحبه‏های عمیقی انجام شده است. نمونه‏گیری با روش هدفمندِ اکتشافی و زنجیره‏ای انجام گرفته است. یافته‏های تحقیق حکایت از گسترش فزایندۀ تغییرات در ابعاد گوناگون سبک زندگی و هویتی مشارکت‏کننده‏ها دارد که در اکثر موارد با ساختار فرهنگی عام و سنتی و ارزش‌ها و هنجارهای شهر مریوان در تضادی بنیادین و همه‏جانبه است. بر‌اساس روش نظریة زمینه‏ای با تحلیل داده‏های متنی مصاحبه‏ها و برخی یافته‏های مشاهده‏ای، مجموعه‏ای از مقولات به‌منزلۀ شرایط بسترساز تغییرات سبک زندگی، تعاملات شکل‏گرفته در این بستر و پیامدهای ناشی از آن‌ها استخراج شده‏اند که درنهایت به یک مقولة هسته با عنوان هویت تنش‏زا ختم شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A qualitative study on changes of life style and identity formation of women in Iran’s Kurdistan (Case study: Mariwan city)

نویسندگان [English]

  • Ahmad Mohammadpoor 1
  • Mehdi Rezaei 2
  • Golaleh Borna 3

1 Assistant Professor, Anthropology, Vanderbilt University, USA

2 Assistant Professor, Demography, Payame Noor University, Iran

3 Master in Sociology, Iran

چکیده [English]

This paper provides a qualitative study on life style changes in Iran’s Kurdistan- Mariwan City. It tries to connect these changes to identity formation of women in this city. Mariwan, as a boarder city, due to its geographic, political and economic situation has faced an unexpected economic growth and lots of cultural transformations. Therefore, new life style as well as new formation of identity has emerged. This study examines the sources, processes and ramifications of these socioeconomic changes, as well as their impacts on women identity. Methodologically, this research is a qualitative study based on ethnography approach. Grounded theory has been employed for collecting and analyzing data. Based on purposive explorative sampling method, 53 in-depth interviews have been conducted with women- married and single. Findings show extensive socioeconomic changes in women's life style. These changes mostly are in conflict with local socio-cultural values and norms. Based on the analyzed transcribed interviews and some observational material, several categories such as conditional, interactive and consequent categories have been extracted. Finally "Tense Identity" has been shown to be the core category of this study. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grounded theory
  • life style
  • Mariwan
  • modern identity formation
  • tense identity
  • Women
[1] اباذری، یوسف؛ چاوشیان، حسن (1381). «از طبقه تا سبک زندگی رویکردهای نوین در تحلیل جامعه‌شناسی هویت اجتماعی»، نامۀ علوم اجتماعی، س5، ش20، ص3ـ27.
[2] ازدست، نادر (1388). «سبک زندگی و مصرف موسیقی، فیلم و کتاب؛ مطالعة جوانان شهر مهاباد»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه، دانشکدۀ علوم اجتماعی دانشگاه تهران.
[3] ایراندوست، فهیم (1390). «سنخ‏شناسی سبک‏های زندگی: مطالعۀ موردی: شهر مهاباد»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه کردستان.
[4] آزاد ارمکی، تقی؛ شالچی، وحید (1384). «دو جهان ایرانی؛ مسجد و کافی‌شاپ»، فصلنامۀ مطالعات فرهنگیوارتباطات، ش4، پاییز و زمستان، ص163ـ184.
[5] برگر، پیتر؛ برگر، برجیت؛ کلنر، هانسفر (1387) «ذهن بی‌خانمان: نوسازی و آگاهی»؛ ترجمۀ محمد ساوجی، تهران: نی، چ2.
[6] بودریار، ژان (1390). جامعۀ مصرفی، اسطوره‌ها، و ساختارها، ترجمۀ پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
[7] بوردیو، پییر (1393). تمایز: نقد اجتماعی و قضاوت‌های ذوقی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: ثالث.
[8] حمیدی، نفیسه؛ فرجی، مهدی (1387). «سبک زندگی و پوشش زنان در تهران»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی، س1 ، ش 1، بهار.
[9] رضوی‌زاده، سید نورالدین (1386). «نگرش روستاییان به زندگی شهری و روستایی»، نشریۀ روستا و توسعه، ش3، ص59ـ86.
[10] رفعت‏جاه، مریم (1383). «زنان و بازتعریف هویت اجتماعی»، مجلۀ جامعه‏شناسی ایران، دورۀ 5، ش2.
[11] سروش، مریم؛ حسینی، مریم (1392). «جهانی‌شدن، هویت مستقل از خانواده و سبک زندگی زنان شهری»، فصلنامۀ زن و جامعه، س4، ش 1، بهار.
[12] شفیعی، سمیه (1386). «مطالعات جنسیت و اوقات فراغت: به سوی تبیین سبک زندگی»، مجموعه مقالات مطالعات راهبردی سبک زندگی، پژوهشکدۀ تحقیقات استراتژیک، ص131ـ175.
[13] فاضلی، محمد (1382). مصرف و سبک زندگی، صبح صادق.
[14] فی، برایان (1383). نظریة اجتماعی و عمل سیاسی، ترجمۀ محمد زارع، تهران: مؤسسه ایران.
[15] ـــــــــ (1384). پارادایم‌شناسی علوم انسانی، ترجمۀ علی پایا، تهران: نی.
[16] قادری، امید (1390). «بازسازی معنایی پیامدهای فرهنگی تجارت مرزی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه کردستان.
[17] گیدنز، آنتونی (1378). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، ترجمۀ ناصر موفقیان، تهران: نی.
[18] گیبینز، جان آر. بوریمر، ب. (۱۳۸۱).سیاست پست‏مدرنیته، ترجمۀ منصور انصاری، تهران: گام نو.
[19] محمدپور، احمد (1389) روش در روش: ساخت معرفت در علوم انسانی، تهران: جامعه‏شناسان.
[20] مهدوی کنی، محمدسعید (1386). «مفهوم سبک زندگی و گسترۀ‌ آن در علوم اجتماعی»، فصلنامۀ تحقیقات فرهنگی، ش 1.
[21] وبلن، تورشتاین (1383). «نظریة اقتصادی لباس بانوان»، ترجمۀ محمدرضا طاهری، دو‌ماهنامۀ سورۀ اندیشه، ش۱۳، ص52ـ56.
[22] هال، استوارت (1383).«هویت‏های قدیم و جدید: قومیت‏های قدیم و جدید»، ترجمۀ شهریار وقفی‏پور، فصلنامۀ ارغنون، ش24، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
[23] Blaxter, M. (2004). Health and Lifestyle, Routledge.
[24] Bocock, R. (1992). “Consumption and lifestyles”, In, Robert Bocock & Kenneth Thompson (Eds), Social and Cultural Forms of Modernity, Open University Press.
[25] Botha, M.E. (1998), "Theory Development in Perspective: The Role of Conceptual Frameworks and Models in Theory Development", Journal of Advanced Nursing 14(1), pp 49–55.
[26] Brooks, A. and Wee, L. (2008). “Reflexivity and Transformatuon of Gender Identity: Reviewing the Potential for Change in a Cosmopolitan City”, Sociology, Vol. 42, No.3, pp 503- 521.
[27] Charmaz, K. (2006), Grounding Grounded Theory: A Practical Guide through Qualitative Analysis, London: Sage Publications Ltd.
[28] Corbin, J., & Anselm S. (2008), Basics of Qualitative Research. Third Edition, London: Sage Publications.
[29] Donoghoe, M. C. et al (1992). “Life-style Factors and Social Circumstances of Syringe Sharing in Injecting Drug Users”, British Journal of Addiction, No. 87 (7): pp 993-1003
[30] Evanse, D., & Tim J. (2007). Towards a Sociology of Sustainable Lifestyles, University of Surrey.
[31] Featherstone, Mike (1995). Undoing Culture, London, Sage.
[32] Giddens, A. (1976). New Rules of Sociological Methods. London: Hutchinson.
[33] Giddens, A. (1994). Beyond Left and Right; the Future of Radical Politics. Cambridge: Polity Press
[34] Moghadas, A. A. & Khajenoori, B. (2006). “Globalization and Women Identity Change”, Women Studies. Vol. 3, No. 7, pp 5-32.
[35] Orrange, R. M. (2003). “The Emerging Mutable Self: Gender Dynamics and Creative Adaptation in Defining Work, Family and Future” Social Forces, Vol. 82, No. 1, pp 1-34.
[36] Parnell, J., Spillan, E., Singh, N. (2006). Strategy through the Eyes of the Consumer: An Exploratorystudy across Emerging Economies, Universidad de Talca, Chile.
[37] Roy, D., & Saha, G.(2007). “Changes in Women’s Dress Preference: A Depth Study Based on Lifestyle and Age”, South Asian Journal of Mannagement, vol. 14, No.2, pp 92-107
[38] Strauss, A. & Corvin, J.(1998). Basics of Qualitative Research, London: Sage Publications.
[39] Ten Have, P. (2004), Understanding Qualitative Research and Ethnomethodology, Sage.