نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سجاد اوجاقلو ¹
• عباس مرادی ²
• ابراهیم قاسمی ³
• جمال ارشدی ⁴

¹ دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات

² استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

³ دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

⁴ دکتری جامعه‌شناسی فرهنگی

چکیده

مطالعۀ تغییرات نسلی «ارزش فرزند» و رفتار فرزندآوری در بین زنان پیش و پس از انقلاب اسلامی، موضوع مقالۀ حاضر است. نسل‏‏های مختلف زنان در ایران، بر‌اساس تجربۀ زیستۀ مشترک، نگرش و برداشت متفاوت و گاه متضاد از معنا و مفهوم فرزند و فرزندآوری دارند. روش تحقیق، پیمایشی و از نوع مقطعی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. جمعیت آماری شامل پنج نسل از زنان شهر زنجان است که از هر نسل 100 نفر انتخاب شده و در مجموع 500 نفر حجم نمونۀ این تحقیق را تشکیل داده‌اند. روش نمونه‌گیری خوشه‏ای دومرحله‏ای به شیوۀ PPS است. در یافته‏‏های تحقیق، تفاوت میانگین نمرۀ ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری، در بین نسل‏‏های مطالعه‌شده، به لحاظ آماری معنادار است. پایین‌ترین سطح ارزش فرزند در بین نسل زنان سال‏‏های 1371 تا 1374 و بالاترین سطح مربوط به نسل زنان سال‏‏های قبل از 1342 است. فردگرایی با ارزش فرزندآوری رابطۀ منفی و معکوس دارد. دینداری و ارزش فرزندآوری رابطۀ مثبت و مستقیمی دارند و تأثیر تجربۀ جهانی‌شدن بر ارزش فرزند، در نسل متولدان 1358 تا 1367 شدیدتر از سایر نسل‏هاست. تفاوت تغییر رفتار فرزندآوری بین زنان نسل‏‏های مختلف در ایران با توجه به تجربۀ تاریخی، زیستی، و آگاهی نسلی متفاوت هر‌یک از نسل‌ها، همراه با تضاد ساختی و نسلی قابل تبیین است و تغییرات نسلی ارزش فرزند، هم از لحاظ ذهنی و تاریخی و هم از لحاظ عینی و ساختی، قابل بررسی است. تجربۀ جهانی‌شدن زنان در کنار افزایش آگاهی و انتظارات و دگرگونی در نقش و موقعیت آنان پس از انقلاب اسلامی، در برداشت و ارزیابی آنان از ارزش فرزند و رفتار فرزندآوری تأثیرگذار بوده است.

کلیدواژه‌ها

• ارزش‏‏های خانواده
• ارزش فرزند
• انقلاب اسلامی
• تجربة جهانی‌شدن
• دینداری
• شهر زنجان
• فرزندآوری
• نسل

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Generational changes of child value and childbearing behavior of women before and after Islamic Revolution (Case study: Zanjan City)

نویسندگان [English]

• Sajjad Ojaghlo ¹
• Abas Moradi ²
• Ebrahim Qasemi ³
• Jamal Arshadi ⁴

¹ Ph.D. in Cultural Sociology, Islamic Azad University of Tehran, Science and Research Branch, Iran

² Assistant Professor, Islamic Azad University, Zanjan, Iran

³ Ph.D. Candidate, Sociology of Social Groups, Islamic Azad University of Tehran, Science and Research Branch, Iran

⁴ Ph.D. in Cultural Sociology, Iran

چکیده [English]

This article investigates generational changes of child value and childbearing behavior among women before and after Islamic Revolution of Iran. Different generations of Iranian women, based on their shared common life experiences, have various and sometimes contrasting attitudes and perceptions towards the meaning and concept of child and childbearing. This research is cross-sectional and survey-based and the data are collected using questionnaire. Research population included five generations of Zanjani women. The 500 woman- sample consisted of 100 women from each generation. Two-stage sampling, based on PPS method, was used in this research. . Findings showed that the mean score value differences for child and childbearing among studied generations is statistically significant. The lowest rate of child value was related to women between 1992 and 1995 and the highest rate belonged to women before 1963. There was a reverse and negative relationship between individualism and childbearing. A positive and direct relationship is observed between religiosity and childbearing. The effect of globalization on child value among generation of 1979-1988 is stronger than other generations. Based on different historical and biological experiences and awareness of each generation as well as generational and structural conflict, changes in childbearing behavior can be explained; i.e., uneven and unequal distribution of opportunities, resources, and facilities among generations can be explained. Accordingly, generational changes of child value both historically and mentally as well as structurally and objectively can be explained. Women's experiences in terms of globalization in addition to their awareness and expectations improvement as well as changes in their roles and positions after Islamic Revolution in Iran have affected their perceptions and evaluations of child and childbearing value.

کلیدواژه‌ها [English]

• child value
• Childbearing
• family values
• Generation
• Globalization
• Islamic Revolution
• Religiosity
• Zanjan