زن در فرهنگ و هنر

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

فرایند پذیرش مقالات

شرایط و ضوابط ارسال مقاله

راهنمای تنظیم مقاله

فرم ها

راهنمای ثبت نام در پابلونز

داوران

تحلیل روایی و نشانه‌شناختی تصویر زن مطلقه در سینمای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه انسان‌شناسی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری ارتباطات، دانشگاه تهران

چکیده

این مطالعه تلاشی است برای واکاوی سوژۀ زن مطلقه در محتوای روایی و تصویری سینمای ایران. بدین منظور، با به‌کارگیری رویکرد برساخت‌گرا در نظریۀ بازنمایی استوارت هال، به‌منزلۀ چارچوب نظری، و با استفاده از روش تحلیل ساختار روایت بارت و تحلیل نشانه‌شناختی فیسک در سه سطح رمزگان واقعیت، بازنمایی و ایدئولوژی، فیلم‌های استراحت مطلق و ناهید تحلیل و ارزیابی شده‌اند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که: 1. ساختار روایی فیلم‌ها سه‌بخشی است، 2. روایت‌ها در فضای شهری اتفاق می‌افتد، 3. بحران‌هایی که زن مطلقه با آن‌ها مواجه می‌شود، مهم‌ترین مضامین را تشکیل می‌دهند، 4. زنِ با‌درایت مهم‌ترین تیپ مطرح است، 5. نشان‌دادن مردسالاری، تدبیر زنانه در برابر بی‌درایتی مردانه و تفوق شر بر خیر، مهم‌ترین دغدغه‌های ایدئولوژیک مطرح‌شده در فیلم‌ها هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Narrative and semiotic analysis of divorcee's portrayal in Iranian Cinema

نویسندگان [English]

  • Maryam Rafatjah 1
  • Niloofar Hooman 2

1 Assistant Professor, Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran

2 PhD Student, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

This article is an attempt to explore the subject of divorcee in narrative and visual content of Iranian cinema. Therefore, by applying constructionist approach in Representation theory of Stuart Hall as the main theoretical framework and using Roland Barthes’ structural analysis of narrative and John Fiske’s semiotic analysis in three levels of reality codes, representation and ideology, Esterahate Motlagh and Nahid movies have been analyzed and evaluated. The results showed that: 1. Both films have the three- part narrative structure, 2. The story take places in an urban space, 3. the crises that divorced woman face 4. Tactful woman is the most important type in both movies 5. Showing patriarchy, wise woman versus irrational man and the predominance of evil over goodness, are the most important ideological issues which have been mentioned and portrayed in the movies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cinema
  • Narrative
  • Representation
  • Semiotics
  • woman
مراجع
[1] استریناتی، دومینیک (1384). مقدمه‌ای بر نظریات فرهنگ عامه، ترجمۀ ثریا پاک‌نظر، تهران: گام نو.
[2] استوری، جان (1386). مطالعات فرهنگی دربارة فرهنگ عامه، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: آگه.
[3] بارت، رولان (1387). درآمدی بر تحلیل ساختار روایت‏ها، ترجمۀ محمد راغب، تهران: رخداد نو.
[4] چندلر، دانیل (1387). مبانی نشانه‌شناسی، ترجمۀ مهدی پارسا، تهران: سورۀ مهر.
[5] راغب، محمد (1387). پیشینۀ دانش روایت‌شناسی در کتاب درآمدی بر تحلیل ساختاری روایت‌ها، نوشتۀ رولان بارت، تهران: فرهنگ صبا.
[6] راودراد، اعظم؛ زندی، مسعود (1385). «تغییرات نقش زن درسینمای ایران»، مجلۀ جهانی رسانه، ش2.
[7] راودراد، اعظم (1391). جامعه‌شناسی سینما و سینمای ایران، تهران: دانشگاه تهران.
[8] دو وینو، ژان (1379). جامعه‌شناسی هنر، ترجمۀ مهدی سحابی، تهران: مرکز.
[9] فیسک، جان(1380). «فرهنگ تلویزیون»، ترجمۀ مژگان برومند، فصل‌نامۀ ارغنون، ش 19، ص 125ـ143.
[10] فیسک، جان (1381). «فرهنگ و ایدئولوژی»، ترجمۀ مژگان برومند، فصل‌نامۀ ارغنون، ش 20، ص 117ـ126.
[11] صفیئی، کامبیز (1388). «کاربرد تحلیل ساختاری روایت: تحلیل روایی نمایش‌نامۀ ملاقات بانوی سال‌خورده، اثر فریدریش دورنمات با تکیه بر دیدگاه رولان بارت»، مطالعات ادبیات تطبیقی، دورۀ 3، ش 11، ص 145ـ165.
[12] مکاریک، الف (1388). دانش‌نامه نظریه‌های ادبی معاصر، ترجمۀ مهران مهاجر و محمد نبوی، تهران: آگاه.
[13] مهدیزاده، سید محمد (1387). رسانه‌ها و بازنمایی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه‌ها.
[14] نیازی، هاله (1378). «درآمدی بر جامعه‌شناسی تصویر»، فصل‌نامۀ فارابی، ش 4.
[15] هالووز، جوآن؛ یانکوویچ، مارک (1391). نظریۀ فیلم عامه‌پسند، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: ثالث.
[16] Barthes, R. (1997). Introduction to the Structural Analysis of Narratives, in Image, Music, Taste, Essays. London: Fontana.
[17] Griffin, L. (1993). Narrative, Event Structure Analysis and Casual Interpretation in Historical Sociology, the American Journal of Sociology, Vol. 98(5): 1094-1133.
[18] Hall, S. (1997). Representations, Cultural Representation and Signifying Practice, London: Open University Press.
[19] Mc Quillan, M. (2002). the Narrative Reader. London: Routledge.
[20] Riessman, C.(2007). Narrative Methods for the Human Sciences, London: Sage.
[21] Thompson, E.(1978). The Poverty of Theory and Other Essays. London: Merlin.
[22] Lawler, S. (2002). Narrative in Social Research, London: Blackwell.
زن در فرهنگ و هنر
دوره 7، شماره 4
دی 1394
صفحه 421-436
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار