نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
2 دانش‌آموختۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
3 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علوم پزشکی مازندران
چکیده
مادرمثالی یکی از کهنالگوهای مهم نظریۀ روانشناختی یونگ است که به شکل شخصیت مادر واقعی، یا در قالب نمادهایی که بر جنبۀ مادرانه دلالت دارند، در آثار ادبی تجلی مییابد. حماسه اثری است برآمده از جامعۀ مردسالار که قدرتنماییهای مردانه در آن بیش از نقشورزی زنان به چشم میآید. اما آثار حماسی زیرساختی اسطورهای دارند و بازتابندۀ بسیاری از اساطیر و نمادهایی هستند که به‌طور ناخودآگاه ظهور یافتهاند. از آنجا که حیات بشری، پیش از وقوف حماسه، یک دورۀ زنسروری را با تقدس بزرگمادران ازلی گذرانده، ناخودآگاه بشری از نمادهایی انباشته است که بر عنصر مادینۀ هستی دلالت دارند. با توجه به این انگاره، تاکنون پژوهشی در زمینۀ نمودهای کهنالگوی «مادرمثالی» در حماسههای ملی انجام نشده است. این پژوهش در پی پاسخگویی به این پرسش بوده که نیروی بزرگمادران ازلی در قالب چه نمادهایی در متون حماسی تجلی یافته و این نمادها چه نقشی در زندگی قهرمانان حماسه برعهده دارند؟ دستاورد پژوهش حاکی از آن است که گرچه در آثار حماسی زنان عموماً نقشی تعیینکننده ندارند، خلأ حضور زنان و مادران در آثار حماسی به‌طور ناخودآگاه و در قالب نمادهایی همانند آب، چشمه، باد، گیاه، کوه، غار، آتش و... پرشده که در رسیدن قهرمانان به فردیت نقش دارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Manifestation of "Mother Archetype": Iran's national epic according to Jung's psychological theory
نویسندگان [English]
- Reza Satari 1
- Marzieh Haghighi 2
- Masoomeh Mahmoodi 3
1 Associate Professor, Persian Language and Literature, University of Mazandaran, Iran
2 PhD Student, Persian Language and Literature, University of Mazandaran, Iran
3 Assistant Professor, Persian Language and Literature, Mazandaran University of Medical Sciences, Iran
چکیده [English]
Mother Archetype is one of the most important archetypes in Carl Gustav Jung's theory manifested in literary works both as the character of a real mother or in the form of symbols that indicate maternal aspect. Epic is a work derived from the male-dominated society in which the heroic functions and masculine power grab the attentions always more than the women's presence and role. However, since most of the epic poems have a mythic infrastructure, archetypically, they reflect many of the mythological themes and symbols that have emerged unconsciously in the poem. Since human life, before the epic realization and the manifestation of the male heroes, has experienced a female dominated era with female eternal holiness (mothers and women), human subconsciousness is full of images and symbols indicating the female element of existence reflecting the epic texts as mother archetypal symbols. According to this perspective, there has been no research on the mother archetype manifestations in the national epic and most of the researchers only referred to the mother characters in these works whose role did not go beyond giving birth and training the epic heroes. that the current research focuses on the issue that although in the Persian epic works (Shahnameh and the following epic poems), the women and mothers do not generally play a decisive role, the vacuum of the presence of women and mothers as an inevitable part of the humans' existence has been seen in the epic works unconsciously in the form of archetypal images and symbols, such as water, springs, rain, wind, plants, mountains, caves, fire, etc. and the mother archetype has entered the realm of consciousness in the form of these symbols.
کلیدواژه‌ها [English]
- Archetype
- Jung
- Mother Archetype
- myth
- national epic
)