نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیارگروه جامعه‌شناسی دانشگاه شاهد

2 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی

چکیده

با کاهش نرخ رشد و پیرشدن جمعیت کشورها، جمعیت جوامع به یکی از موضوعات چالش‌برانگیز تبدیل شده است. این موضوع بسیاری از متفکران را به سمت درک عوامل مؤثر بر کاهش باروری سوق داده است. فهم چگونگی کاهش باروری مستلزم درک تغییرات خانواده و جایگاه زنان بر اثر تغییرات جهانی است، زیرا زنان، به‌عنوان یکی از ارکان مهم خانواده و باروری، تغییرات بسیاری را در موقعیت خود تجربه کرده‌اند. این تغییرات بر نگرش زنان و مردان به فرزند نیز بی‌تأثیر نبوده‌اند. در این مقاله، سعی شده تفاوت‏های نگرش به فرزند در میان 400 زوج 15ـ49 سالۀ تهرانی با استفاده از پرسش‌نامه بررسی شود. یافته‏های نهایی پژوهش نشان می‏دهد که تفاوت معناداری میان زوجین در زمینۀ ارزش‌های مثبت و منفی فرزند و ارزش‌های خانوادۀ کوچک و بزرگ وجود ندارد. این موضوع مؤید آن است که زوجین در زمینۀ نگرش به فرزند به همگرایی رسیده‌اند. علاوه بر این، درآمد و تحصیلات نیز با ارزش‌های مثبت رابطۀ معناداری دارند. در میان متغیرهای تحقیق، سن نیز با ارزش‌های کوچک خانواده رابطۀ معناداری دارد. نتیجه‌گیری کلی نیز بر پذیرش هنجارهای لیبرال در زمینۀ فرزندآوری تأکید دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Examination of gender differences in attitude towards children

نویسندگان [English]

  • Amir Rastegar Khaled 1
  • Sajedeh Moghadami 2

1 Assistant Professor, Department of Sociology, Shahid Beheshti University, Iran

2 MA in Sociology, Iran

چکیده [English]

Due to the decreased growth rate and aging population, communities population has become a controversial issue. This subject has led many thinkers to understand the factors influencing fertility decline. Understanding the quality of fertility reduction and family change requires an understanding of the status of women which is a result of global change. Women, as one of the pillars of the family and fertility, have experienced many changes in their position, and these changes affect their attitude towards children. The current paper examines the difference in attitude towards children among 400 couples in Tehran who were 15-49 years old by using the questionnaire. Final results showed that there isn’t any significant difference among couples about positive and negative values of children as well as small and large family values. This suggests that couples have parallel views towards children. In addition, income and education have also significant correlation with positive values. Among the variables, age is associated with the values of the family. The overall conclusion also insists on the adoption of liberal norms in the field of fertility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • attitude towards children
  • large family values
  • negative values
  • positive values
  • small family values
[1] تافلر، الوین (1372). شوک آینده، ترجمۀ حشمت‌الله کامرانی، تهران: سیمرغ.
[2] حسینی، حاتم (1383). در‌آمدی بر جمعیت‌شناسی اقتصادی‌ـ اجتماعی و تنظیم خانواده، همدان: دانشگاه بوعلی سینا،‌ چ 2.
[3] حسینی، حاتم؛ بیگی، بلال (1391). «فرهنگ و فرزندآوری؛ بررسی تمایلات باروری زنان کرد شهر مهاباد»، مطالعات راهبردی زنان، ش 58.
[4] رستگار خالد، امیر (1385). خانواده‌ـ کارـ جنسیت، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی.
[5] رضائی، مهدی (1390). «زمینه‌های فرزندآوری پایین در کردستان ایران: مطالعۀ موردی شهر سقز».
[6] سگالن، مارتین (1388). جامعه‌شناسی تاریخی خانواده، ترجمۀ حمید الیاسی، چ 5، تهران: مرکز.
[7] شالی، محمد؛رفیعیان، مجتبی (1391). «تحلیل فضایی سطح توسعه‌یافتگی تهران»، برنامه‌ریزی و آمایش فضا، ش 4، ص 25ـ49.
[8] شفیعی‌فر، سیمین (بی‌تا). «بررسی نگرش زنان مجرد نسل انفجار جمعیت ایران (متولدان سال‏های 1358ـ1364) نسبت به فرزندآوری و عوامل مؤثر بر آن (مطالعۀ موردی شهر دزفول)»، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
[9] شیخی، محمدتقی (1380). جامعه‌شناسی زنان و خانواده، تهران: سهامی انتشار.
[10] عباسی شوازی، محمدجلال (1380). هم‌گرایی رفتارهای باروری در ایران/ میزان روند و الگوی سنی باروری در استان‏های کشور در سال‌های 1351 و 1375»، جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی: نام‌ علوم اجتماعی، ش 18، ص 201ـ232.
[11] عباسی شوازی، محمد‌جلال؛ عسکری ندوشن، عباس (1384). «تغییرات خانواده و کاهش باروری در ایران مطالعۀ موردی یزد»، جامعه‌شناسی و علوم اجتماعی: نامۀ علوم اجتماعی، ش 25، ص25ـ75.
[12] لوکاس، دیویدومیر، پاول (1384). درآمدی بر مطالعات جمعیتی، ترجمۀ حسین محمودیان، تهران: دانشگاه تهران.
[13] مشفق، محمود (1392). «برآورد میزان باروری کل جمعیت ایران در سال 1390 براساس روش‌های مختلف»، مؤسسۀ مطالعات مدیریت جامع و تخصصی جمعیت کشور.
[14] مشفق، محمود؛ عشقی، سارا (1391). «تحلیلی بر رابطة ارزش فرزندان و باروری بین زنان تهرانی»، مطالعات راهبردی زنان، ش 58، ص 93ـ121.
[15] Abbasi-Shavazi M.J. et al., (2009). The Fall in Iranian Fertility: Theoretical Considerations.The FertilitTransitioin Iran: Revolution and Reproduction, ©Springer Science+Business Media B.V.
[16] Abbasi-Shavazi M.J., et al. (2009). The Fertility Transition in Iran: Revolution and Reproduction, 135-161. © Springer Science+Business Media B.V.
[17] Deborah Mitchell and Edith Gray (2007). Declining fertility: Intentions, attitudes and aspirations. Journal of Sociology, vol. 43, no. 1, pp 23-44.
[18] Dirk J. van de Kaa (2008). The Idea of a Second Demographic Transition in Industrialized Countries. Paper presented at the Sixth Welfare Policy Seminar of the National Institute of Population and Social Security, Tokyo, Japan.
[19] HurtienneTh. and Kaufmann(2012). Methodological Biases. Inglehart’s World Value Surveyand Q Methodology. Series of Papers: Methods of Field Research, No 3.
[20] Makoto ATOH (2001). Very Low Fertility in Japan and Value Change Hypotheses. Review of Populationand Social Policy, No. 10, 1–21.
[21] Nauck B. (2000). The Changing Value of Children. Paper presented at the seminar “Low fertility, families and public policies” , September 15-16, 2000. 16 pages.
[22] Nauck B. (2014). Value of Children and the social production of welfare. Demographic Research: Volume 30, Article 66, PAGES 1793–1824.
[23] SöderbergM., LundgrenI.,ChristenssonK. AndHildingssonI. (2013). Attitudes toward fertility and childbearing scale.BMC Pregnancy and Childbirth,13:197. 8p.