نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد دانشگاه هنر اصفهان
2 استادیار دانشکدۀ صنایع دستی دانشگاه هنر اصفهان
3 استاد دانشکدۀ هنر و معماری دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده
خمسة نظامی از اواخر قرن هشتم هجری به دلیل داشتن داستان‌هایی عاشقانه و غنایی مورد توجه نگارگران ایران قرار گرفته است. در بسیاری از داستان‌های خمسه، زنان قهرمانان اصلی هستند یا در داستان نقشی اساسی دارند که خود بیانگر میزان اهمیت زنان در منظومههای نظامی است. نظامی، برخلاف نگاه منفی رایج به زنان در جامعه، با رویکردی مثبت جایگاهی رفیع به آنان می‌بخشد. در دوره‌های مختلف نیز این داستان‌ها، به‌خصوص لیلی و مجنون، خسرو و شیرین و هفت‌گنبد بهرام گور، که در آن زنان حضوری پررنگ دارند، مورد توجه نگارگران قرار گرفته و تصویرسازی شده است. با بررسی و تجزیه و تحلیل تصاویر زنان در خمسههای دوره‌های متفاوت می‌توان به زمینة فرهنگی‌ـ اجتماعی و همچنین جایگاه زنان در هر دوره پی برد. لذا با مطالعة تصویر زنان در نسخههای مصور می‌توان به بررسی جایگاه زنان در دوره‌های مختلف پرداخت. این رساله به چگونگی بازنمایی زنان در تصاویر خمسه قرن نهم (خمسۀبرلاس) میپردازد. بررسی این نگارهها با توجه به تعریف جامعه‌شناسی هنر پی‌یر بوردیو و نظریه تأثیر میدان‌های مختلف در خلق اثر هنری صورت می‌پذیرد. میدان‌هایی چون میدان ادبی، تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و... . میزان تأثیر این میدان‌ها در به تصویر کشیدن زنان در خمسۀ یادشده، از جمله موارد مورد بحث در این رساله است. در نتیجه‌گیری نهایی می‌توان گفت بازنمایی تصویر زن در خمسۀ قرن نهم (خمسۀبرلاس) به دلیل سبک هنری بهزاد و توجه او به واقع‌گرایی اجتماعی، بیشتر برگرفته از زمینهها یا میدان‌های اجتماعی و فرهنگی عامه است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
Representation of woman's image in miniatures from the Berlas Khamseh according to Bordio’s Square theory
نویسندگان [English]
- Fatemeh Shirazi 1
- Zeynab Saber 2
- Mohammad Reza Hassani 3
1 M.Sc., University of Isfahan, Iran
2 Assistant Professor, University of Isfahan, Iran
3 Professor, University of Sistan and Baluchestan, Iran
چکیده [English]
Since the eighth century, much attention has been given by painters to Khamseh works due to its romantic and lyric stories. Female is a heroine who plays a significant role in most of Khamseh works showing its contributions to Nezamis works. Unlike common negative view about women in society, Nezami considered a high social level for them. In different periods, these stories, especially Lily and Majnoon, Khosrow and Shirin and Haftgonbad Bahram'gour in which women’s presence is highlighted, have received much attention from painters. The current study reviews the images of women in the Khamseh during different periods. In the present study, the female representation in Khamseh works has been investigated based on Berlas Khamseh (ninth century) according to Bordio’s art sociology. The conclusion is that females views are more affected by public society and public culture in Berlas Khamseh due to Behzads artistic style and his attention to social realism.
کلیدواژه‌ها [English]
- Khamseh berlas
- nezami
- Persian painting
- Square theory
- woman
)