نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران

2 کارشناسی ارشد دانشگاه تهران

چکیده

ازدواج پایۀ اصلی نهاد خانواده است و برای آن در هر دو دین زردشتی و اسلام شرایطی تعریف شده که تحقق ازدواج منوط به احراز آن‏هاست. مطالعۀ تطبیقی شرایط ازدواج از منظر دو دین زردشتی و اسلام نشان می‏دهد که وجوه اشتراک و افتراق گوناگونی دربارۀ این موضوع بین دو دین وجود دارد و تحلیل و ارزیابی آن‏ها می‏تواند به روشن‌شدن بیشتر ابعاد میراث و سنن مشترک این ادیان بینجامد. روند پژوهش بدین‌گونه است که ابتدا شرایط ازدواج از منظر دین زردشتی بررسی و تحلیل شده، سپس به همان موضوع از دیدگاه اسلام پرداخته شده است. بررسی‏های انجام‌یافته نشان می‏دهد که اگرچه در برخی موارد اختلافاتی همچون اهداف متفاوت برای ازدواج و انواع آن وجود دارد، اشتراکات بین آن‌ها، که شامل شرایط ازدواج (سن ازدواج، رضایت سالار، رضایت دختر و پسر و هم‏کفوی) و عقد (ایجاب و قبول، شرایط عاقد، حضور شاهد و مهریه) است، ‏به‌مراتب چشمگیرتر از اختلافات دو دیانت است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Marriage and its requirements in Islam and Zoroastrianism: a comparative study

نویسندگان [English]

  • Kolsom Ghazanfari 1
  • Hossein Badamchi 1
  • Parvin Davari 2

1 Assistant Professor, University of Tehran, Iran

2 M.A., University of Tehran, Iran

چکیده [English]

The formation of marriage which is the foundation of family in both Islam and Zoroastrianism depends on certain requirements or conditions. The comparative study of these requirements or conditions shows certain similarities and differences between the two religions, and examining these issues can shed light on the common tradition and shared heritage between the two. The present essay will first study the conditions of marriage from perspective of Zoroastrianism and then compares that standpoint to the Islamic law. The study shows that there are important differences between the two religions. This research deals with one problem from the perspective of the Zoroastrianism and then examines the same problem from the Islamic point of view. Common characteristics in conditions of marriage (age, consent of the guardian, consent of the girl and boy, and their social equality) and in the marriage contact itself (offer and acceptance, representation, witnesses and bride-wealth) between the two legal systems are noteworthy.

کلیدواژه‌ها [English]

  • family
  • Islam
  • Marriage
  • Zoroastrian law
[1] آسانا، جاماسب (1382). متون پهلوی، گزارش سعید عریان، تهران: کتابخانۀ جمهوری اسلامی ایران.
[2] ابن‌رشد، محمد بن احمد (1357). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، بی‏جا: المجمع العالمی للتقریب بین المذاهب الاسلامیه.
[3] ابن قدامه، موفق‌الدین محمد (1388ق). المغنی لابن قدامه، ج7، مکتبه القاهره.
[4] اونوالا، موبد مانک رستم (1922). روایت داراب هرمزدیار، ج 2 و 1، بمبئی.
[5] بارتلمه، کریستیان (1337). زن در حقوق ساسانی، ترجمۀ ناصرالدین بدیع الزمانی، تهران: عطایی.
[6] ترمذی، ابوعیسی (1996). سنن الترمذی (الجامع الکبیر)، ج2، پژوهش بشار عواد معروف، بیروت: دارالغرب الاسلامی.
[7] حلی، نجم‌الدین جعفر بن حسن (محقق حلی) (1347). شرایع الاسلام، ج2، ترجمۀ ابوالقاسم ابن احمد یزدی، به کوشش محمد‌تقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
[8] دابار، ارواد بامانجی نساروانجی‏ (1909). صدر در نثر و صد در بندهشن، هندوستان: پارسی.
[9] دوستخواه، جلیل (1370). اوستا کهن‏ترین سرودها و متن‏های ایرانی، ج 2، تهران: مروارید.
[10] رضایی باغ بیدی، حسن (1384). روایت آذر فرنبغ فرخزادان، تهران: مرکز دائر‏ة‌المعارف بزرگ اسلامی.
[11] شکی، منصور (1393). حقوق در ایران باستان، تاریخ جامع ایران، ج 3، تهران: مرکز دائر‏ة‌المعارف بزرگ اسلامی، ص 71ـ95.
[12] شیخ صدوق، محمد بن علی بابویه (‏1368‏). من لا‏یحضره الفقیه، ترجمۀ علی‏اکبر غفاری‌صفت، تهران: صدوق.
[13] صفای اصفهانی، نزهت (1376). روایت امید اشوهیشتان، تهران: مرکز.
[14] طوسی، محمد بن حسن (1407ق). الخلاف، ج 4، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ المدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
[15] طوسی، محمد بن حسن (1343). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، ترجمۀ محمد‌تقی دانش‌پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
[16] قرآن کریم.
[17] کلینی، محمد بن یعقوب (1407). الکافی(طـ الإسلامیه)، تهران: دار‌الکتب الإسلامیه.
[18] محقق داماد، سید مصطفی (1390). بررسی فقهی حقوق خانواده و انحلال آن، تهران: مرکز نشر علوم انسانی.
[19] مزداپور، کتایون (1393). خانواده در ایران باستان، تاریخ جامع ایران، ج 3، تهران: مرکز دائر‏ة‌المعارف بزرگ اسلامی، ص99ـ189.
[20] مظاهری، علی‌اکبر (1377). خانوادۀ ایرانی در دوران پیش از اسلام، ترجمۀ عبدالله توکل، تهران: قطره.
[21] مفید، محمد بن محمد بن نعمان عکبری (1413). المقنعه، قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید.
[22] مغنیه، محمد‌جواد (‏1386). فقه تطبیقی مذاهب پنجگانه جعفری ـ حنفی ـ مالکی ـ شافعی و حنبلی، ترجمۀ کاظم پورجوادی، تهران: جهاد دانشگاهی.
[23] میر‌فخرایی، مهشید (1367‏). روایت پهلوی، تهران: مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
[24] مینوی، مجتبی (1354‏). تصحیح‌نامۀ تنسر به گشنسپ، تهران: خوارزمی.
[25] وهرامان، فرخ‌مردان (1391). مادیان هزار دادستان، ترجمۀ سعید عریان، تهران: علمی.
[26] Anklesari, B. T. (1969).'The Pahlavi Rivāyat of Āturfarnbag and Farnbag Srōš (AFS), Bombay.
[27] Carlsen, B. H. (1984). ''The Cakar marriage contract and the Cakar children's Status in the Mātiyān I Hazār Dātistān and Rivāyat i Ēmēt i Ašavahištān '', W. Skalmowshi and A. van Tongerloo, eds, Middle Iranian studies, Leuven, PP 103ـ114.
[28] Dhabhar, Ervad Bamanji Nasavanji (1932). ''The Persian Rivayats of Hormazyar Framarz'', Bombay.
[29] Hjerrild. B. (2003). “Studies in Zoroastrian Family Law”', A comparative Analysis, Copenhagen.
[30] Mackenzie, D.N. (1969). ''The model marriage contract in Pahlavi'', in K.R.cama oriental institute golden Jubilee volume, Bombay, pp. 103ـ12.
[31] Macuch, M (2007). ''The Pahlavi model marriage contract in the Light of Sasanian family Law'', Iranian Languages and Texts from Iran and Turfan, ed:M.Macuch, M.Maggi, W. Sundermann, PP 183ـ205.
[32] Madan, D. M. (1911). ''pahlavi Denkard IـII", Bombay.
[33] Perikhanian, A. (1980). The Book of a Thousand Judgments (A Sasanian Law Book)(MHD), Costa Mesa.
[34] ـــــــــ (1983). ''Iranian Society and Law'', The Cambridge History of Iran, III/2, ed.E. Yarshater, PP 627ـ680.
[35] Sanjana, D. P. (1894). '' Nīrangistān '', Bombay.
[36] Shaki, M. (1971). ''The Sasanian matrimonial relation", Archiv Orientalni 39, PP 322ـ45.
[37] ــــــــ (1991). ''Children iii.Legal rights of children in the Sasanian period'', Encyclopaedia Iranica, online edition, available at: www.iranicaonline.org /articles/children.
[38] ــــــــ(1999). ''Family Law I in Zoroastrianism'', Encyclopaedia Iranica, online edition, available at: www.iranicaonline.org /articles/family law.
[39] Yakubovich, Ilya (2005). ''Marriage I: The marriage contract in the preـIslamic period (Pahlavi marriage contract), Encyclopaedia Iranica, online edition, available at: www.iranicaonline.org /articles/marrige contract in the preـIslamic.