بررسی بن‏ مایۀ «تولدهای سخت و غیرعادی» در اساطیر

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا(س)

چکیده

کهن‏الگو به‏منزلۀ عاملی فطری در ناخودآگاه جمعی بشر، با اسطوره پیوندهای ژرف و مرزهای مشترک فراوانی دارد. درواقع، اسطوره‏ها کهن‏الگوهایی هستند که دلایل شکل‌گیری آن‌ها، با توجه به ناخودآگاه جمعی بشر، بررسی می‌شود. مطابق آرای یونگ، هر اسطوره بر‌اساس مجموعه‏ای از عوامل و علل غریزی، در ذهن مردمان به وجود آمده است. در این میان، انواع زایمان غیرطبیعی نیز از موضوعات برجستة اساطیری و کهن‏الگویی است که به‏طور مستقیم با ماجرای تولد برخی پهلوانان اساطیری در فرهنگ‏ها و ملل گوناگون درآمیخته است. از داستان تولد «رستم» گرفته تا تولد پهلوانانی چون «آرتور» و «هرکول» تا ایزدان و پهلوانانی مانند «اندرا»، ایزد «مهر» یا «میترا»، «بهرام»، «آتنه»، «مینروا»، «ساناسار و باقداسار»، «اوزیریس» یا «اوزیرمق»، «آتیس»، «سوسلان»، و «باترازد»، «مشی و مشیانه»، «بودا» و «برهما» و «سوشیانس» با کهن‏الگوی سخت‏زایی و زایمان‏های غیرطبیعی مواجهیم. این جستار با بهره‏گیری از روش توصیفی‌ـ تحلیلی درصدد است دلایل این‌گونه تولدها را در میان اساطیر بررسی و کارکرد کهن‏الگویی آن را روشن کند. با توجه به نتایج، به‏نظر می‏رسد این تولدهای فراطبیعی درواقع گونه‏ای براعت استهلال داستانی است تا برجستگی و بزرگی‏شان را از لحاظ قدرت جسمی و روحی و اعمال پهلوانی در دوران شکوفایی‏شان به‏تصویر بکشد.



 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A review of the theme of "Hysterectomy and Unnatural Childbirth" in myths

نویسندگان [English]

  • Zolfaghar Alami 1
  • Elnaz Khojasteh 2
1 Associate Professor, Al-Zahra University, Iran zalami@alzahra.ac.ir
2 PhD Student, Al-Zahra University, Iran
چکیده [English]

Archetype, as an innate factor in collective unconscious, is deeply associated with myth. In fact, the myth is a kind of archetype whose reasons of formation are reviewed according to collective unconscious. According to Jung's opinion, every myth is created based a collection of factors and innate reasons. Accordingly, different kinds of unnatural childbirth are very important mythological subjects that are tangled with story of hero's birth in various nations. There are many archetypes of Hysterectomy and unnatural childbirth in mythology including: Rostam's story and stories of "Arthur" and "Hercules" and several gods such as "Andre", "Mehr", "Metra", "Atone", "Monrovia", "Sanasar & Baghdasar", "Uziris" or "Uzirmag", "Batrazd", "Mashi & Mashiane'', "Buda", "Brahma", and "Sushiant''. The current research aims to unveil the reasons of these birth myths and gods using descriptive– analytic method while explaining the function of archetype for these heroes. Accordingly, unnatural birth is a kind of "showing future of narration sighting". This technique shows prominence and dignity of heroes and myths.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Archetype
  • myth
  • Hysterectomy
  • unnatural child birth

مراجع

[1] اسمیت، ژوئل (1389). فرهنگ اساطیر یونان و رم، ترجمۀ شهلا برادران خسروشاهی، تهران: فرهنگ معاصر و روزبهان.

[2] بلخاری قهی، حسن (1388). اسرار مکنون یک گل، تهران: فرهنگستان هنر.

[3] بهار، مهرداد (1389). پژوهشی در اساطیر ایران، تهران: آگه.

[4] پرون، استیوارد (1381). اساطیر روم، ترجمۀ محمدحسین باجلان فرخی، تهران: اساطیر.

[5] تبریزی، محمد بن خلف (1362). برهان قاطع، به‏تصحیح محمد معین، تهران: امیرکبیر.

[6] جلالی نایینی، سید محمدرضا (1372). گزیده سروده‏های ریگ‌ودا، تهران: نقره.

[7] دادگی، فرنبغ (1380). بندهش، گردآورنده مهرداد بهار، تهران: توس.

[8] روزنبرگ، دونا (1379). اساطیر جهان: داستان‏ها و حماسه‏ها، ترجمۀ عبدالحسین شریفیان، تهران: اساطیر.

[9] سرکاراتی، بهمن (1385). سایه‏های شکارشده (گزیده‏مقالات فارسی)، تهران: طهوری.

[10] شاهسواریان، آودیس (1393). شاهنامه و منابع ارمنی، ترجمۀ ادیک باغداساریان، کانادا: تورنتو.

[11] شوالیه، ژان و گربران، آلن (1387). فرهنگ نمادها، ج3و5، ترجمۀ سودابه فضایلی، تهران: جیحون.

[12] فردوسی، حکیم ابوالقاسم (1381). شاهنامۀ فردوسی، تصحیح ژول مول، تهران: میلاد.

[13] فریزر، جیمز جورج (1388). شاخة زرین، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران: آگاه.

[14] کریستین سن، آرتور (1367). ایران در زمان ساسانیان، ترجمۀ رشید یاسمی، تهران: امیرکبیر.

[15] ــــــــــ (1393). نخستین انسان و نخستین شهریار، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.

[16] کزازی، میرجلال‏الدین (1373). بدیع، ج3، تهران: کتاب ماد.

[17] کیا، خجسته (1375). آفرین سیاوش. تهران: مرکز.

[18] مصاحب، غلامحسین (1380). فرهنگ فارسی مصاحب، ج1، تهران: امیرکبیر.

[19] میرعابدینی، سید ابوطالب؛ صدیقیان، مهین‌دخت (1386). فرهنگ اساطیری‌ـ حماسی ایران، ج2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

[20] هال، جیمز (1387). فرهنگ انگاره‏ای نمادها در هنر شرق و غرب، ترجمۀ رقیه بهزادی، تهران: فرهنگ معاصر.

[21] هینلز، جان (1386). شناخت اساطیر ایران، ترجمۀ ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران: چشمه.

[22] یاحقی، محمدجعفر (1386). فرهنگ اساطیر و داستان‏واره‌ها در ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ معاصر.

[23] یونگ، کارل گوستاو (1385). انسان در جست‌وجوی هویت خویشتن، ترجمۀ محمود بهفروزی، تهران: جامی.

[24] ــــــــــ (1389). انسان و سمبول‌هایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی.

[25] ــــــــــ (1368). چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، تهران: به‌نشر.

[26] Campbell, Joseph (1994). hero's Journey. Random House Value Publishing.

[27] Cassirer, Ernest (1977). the philosophy of symbolic Forms, Edition 2, Yale University press.

[28] Eliot, Alexander, Joseph Campbell & Mircea Eliade (1990). The Universal Myths: Heroes, Gods, Tricksters, and others. Reprint, Meridian.

زن در فرهنگ و هنر

دوره 8، شماره 3
پاییز 1395
صفحه 411-428

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 18 خرداد 1395
  • تاریخ بازنگری: 20 بهمن 1395
  • تاریخ پذیرش: 06 دی 1395

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار