نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد جامعه‌شناسی دانشگاه اصفهان

2 استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه اصفهان

چکیده

روبه‌رو شدن جوامع با تغییرات همواره با مقاومت همراه بوده است. پیش‌رفتن به سوی دنیای مدرن نیز به‌منزلۀ تغییری بزرگ از این قاعده مستثنا نیست. برخی آداب جدید برآمده از دنیای مدرن، فارغ از ارزش‌گذاری‌های مثبت و منفی، به دلیل هم‌سو نبودن از سوی جامعه طرد شده و پیش‌داوری‌های متعددی پیرامون کسانی که از این آداب پیروی کنند شکل‌ می‌گیرد. یکی از راهکارهای جامعه برای جلوگیری از تغییرات، داغ ننگ زدن است. زنان، به‌عنوان نیمی از اعضای جامعه، با قرار گرفتن در موقعیت‌هایی به‌مراتب حساسیت‌برانگیزتر از مردان، شرایط ویژه‌ای در این موقعیت پیدا می‌کنند. این پژوهش به بررسی چگونگی بازنمایی فیلم سینمایی زندگی مشترک آقای محمودی و بانو در رابطه با فرایند داغ ننگ خوردن به زنان در جریان مدرن‌شدنشان می‌پردازد. روش استفاده‌شده تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف است که چهار لایۀ «سطح سطح»، «عمق سطح»، «سطح عمق» و «عمق عمق» دارد. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که سه مؤلفۀ «ساختارشکنی زن مدرن»، «عدم پذیرش زن مدرن از سوی سنت» و «برچسب‌زنی بر زن مدرن از سوی سنت» مراحل داغ ‌ننگ‌زنی به زن مدرن در این فیلم است. بنابراین، استراتژی گفتمانی فیلم نشان می‌دهد که وجود ویژگی‌های مدرن در یک زن، شرایط را برای داغ ننگ خوردن او فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Discourse analysis of The Wedlock movie by focusing on the stigma of the contrast of tradition and modernity

نویسندگان [English]

  • Mahvash Khademolfogharaei 1
  • Masoud Kianpour 2

1 M.A., University of Isfahan, Iran

2 Assistant Professor, University of Isfahan, Iran

چکیده [English]

When faced with changes, communities always show resistance. Facing the modern world as a large change is not an exception. Some new traditions emerging from the modern world, regardless of the positive and negative valuations, due to not being aligned with traditional values are rejected by society and those who follow these new customs and traditions are judged. One of the ways to prevent changes in society is stigmatizing. Women who comprise half of the population when facing challenging situations far more sensitive than men, have special conditions. The current study examines how women are stigmatized when they follow modern values using Fairclough's critical discourse analysis method which has four layers. The results indicate that the three components including “modern woman’s deconstruction", "rejection of modern woman from tradition" and "labeling the modern woman by tradition" are three steps of labeling the modern woman in this movie. So, discursive strategy shows that the existence of modern features in a woman provides the conditions for the stigma.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Discourse analysis
  • iranian cinema
  • modern woman
  • stigma
  • The Wedlock
[1] آزادارمکی، تقی؛ ملکی، امیر (1386). «تحلیل ارزش‌های سنتی و مدرن در سطوح خرد و کلان»، نامۀ علوم اجتماعی، ش30، ص 97ـ122.
[2] بشیر، حسن؛ اسکندری، علی (1392). «بازنمایی خانوادۀ ایرانی در فیلم سینمایی یه حبه قند»، فصل‌نامۀ تحقیقات فرهنگی ایران، دورۀ 6، ش 2، ص 143ـ161.
[3] بشیر، حسن؛ حاتمی، حمیدرضا (1388). «مطالعۀ مقایسه‌ای رویکردهای انتخاباتی: تحلیل گفتمان سرمقاله‌های جمهوری اسلامی و کیهان دربارة دومین مرحلۀ انتخابات مجلس هشتم (از 25 اسفند 1386 تا 6 اردیبهشت 1387)»، فصل‌نامۀ پژوهش‌های ارتباطی، س 16، ش اول، پیاپی 57، ص 93ـ114.
[4] برمن، مارشال (1380). تجربة مدرنیته، ترجمة مراد فرهادپور، تهران: طرح نو.
[5] تاجیک، محمدرضا؛ روزخوش، محمد (1387). «بررسی نهمین دورة انتخابات ریاست‌جمهوری ایران از منظر تحلیل گفتمان»، مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، س 16، ش 61.
[6] ساروخانی، باقر؛ رفعت‌جاه، مریم (1383). «عوامل جامعه‌شناختی مؤثر در بازتعریف هویت اجتماعی زنان»، پژوهش زنان، دورة 2، ش اول، ص 71ـ91.
[7] سفیری، خدیجه؛ گودرزی، محسن؛ میراشه، سمیه (1392). «تعارض‌های هویت جنسیتی سنتی و مدرن و عوامل مؤثر بر آن»، فصل‌نامۀ جامعه، فرهنگ و رسانه، س 2، ش 6، ص 57ـ80.
[8] صادقی گیوی، مریم؛ پرهیزگاری، بهاره (1390). «تبیین مؤلفه‌های هویت سنتی و مدرن زن در اشعار پروین اعتصامی»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 20، ص 207ـ227.
[9] عاملی رضایی، مریم (1391). «تحلیل تقابل سنت و مدرنیته در رمان اجتماعی پس از انقلاب اسلامی»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، ش 25، ص 133ـ161.
[10] علی‌احمدی، امید؛ ناصر‌پور، رضا؛ سرا، کریم‌ (1392). «تهدیدهای خانواده و تقابل سنت و مدرنیسم»، کتاب ماه علوم اجتماعی، ش 64.
[11] فاضلی، نعمت‌الله (1387). «مدرن یا امروزی شدن فرهنگ ایران»، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگ و اجتماعی، چاپ اول
[12] فرکلاف، نورمن (1379). «تحلیل انتقادی گفتمان»، ترجمۀ گروه مترجمان، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها
[13] قانع عزآبادی، فرزانه؛ کیانپور، مسعود؛ قاسمی، وحید (1393). «تجارب زیستة دختران 30 سال به بالا در زمینة داغ ننگ ناشی از تجرد (مورد مطالعه: شهرهای اصفهان و یزد)»، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دورۀ 4، ش 2.
[14] گافمن، اروینگ (1386). داغ ننگ: چاره‌اندیشی برای هویت ضایع‌شده، ترجمة مسعود کیانپور، تهران: مرکز.
[15] Koschorke, M. et al. (2014) ‘Experiences of stigma and discrimination of people with schizophrenia in India’, Social Science & Medicine 123.
[16] Ntoh Yuh, J. (2014) ‘Stigma among HIV/AIDS Patients in Africa: A critical Review’, Procedia Social and Behavioral Sciences 140.
[17] Yang, L.H., Kleinman, A., Link, B., Phelan, J., Lee, S., Good, B. (2007) ‘Culture and stigma: adding moral experience to stigma theory’. Social Science & Medicine 64.