نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکدۀ ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی

2 کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

در مطالعات رسانه­ای و فرهنگی، بررسی نحوه بازنمایی نقش­های اجتماعی، قومیت، خرده­فرهنگ­ها و به ویژه بازنمایی مردان و زنان، از اهمیت خاصی برخوردار است.یکی از کارکردهای آموزشی رسانه برای کودکان بازنمایی نقش­ها و کلیشه­های جنسیتی است. هدف این مقاله مقایسۀ برنامه‌های «کودک‌مخاطب» از منظر جنسیت با تأکید بر دو نوع ایرانی و خارجی یعنی مجموعه‌های نوروزی کلاه‌قرمزی و انیمیشن‌های دیزنی است. مقالۀ حاضر ضمن بررسی بازنمایی جنسیت در مجموعۀ کلاه‌قرمزی 94 و انیمیشن شش ابرقهرمان، نشان می‌دهد چه مفاهیم و ارزش‌هایی در این دو برنامه به مخاطب ارائه می‌شود. این مقاله در قالب نظریات برساخت‌گرایانۀ بازنمایی استوارت هال با تکیه بر مفهوم کلیشه­های جنسیتی به تحلیل کیفی متون رسانه­ای با رویکرد نشانه‌شناسی می‌پردازد. به این منظور، از میان مجموعه‌های نوروزی کلاه‌قرمزی و انیمیشن‌های دیزنی، جدیدترین آن‌ها، یعنی کلاه‌قرمزی 94 و انیمیشن شش ابرقهرمان، به صورت هدفمند انتخاب شدند. یافته‌ها نشان می‌دهد، در هر دو برنامه، زنان کمتر از حد معمول بازنمایی شده‌اند. این بازنمایی اندک نیز در کلاه‌قرمزی 94 بر‌اساس کلیشه‌های سنتی و در انیمیشن شش ابرقهرمان با ساختارشکنی کلیشه‌های جنسیتی همراه است. همچنین، در هر دو برنامه، ارزش‌ها و مفاهیم مثبت بیشتر منتقل شده که انیمیشن شش ابرقهرمان نسبت به مجموعۀ کلاه‌قرمزی سهم بیشتری دارد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Representation of gender in television programs A comparative study on “Colah Ghermezi” New Year Series & “Big hero 6” Animation

نویسندگان [English]

  • Mohammad Mahdi Forghani 1
  • Setareh Mohammad kamal 2

1 Associate Professor, Allameh Tabatabaei University

2 MA, Allameh Tabatabaei University

چکیده [English]

In cultural and media studies, investigating how social roles, ethnicity, sub-cultures and specially men and women are represented, holds great significance. One of the educational functions of the media with respect to children is role representation and gender stereotypes. This article aims to compare Iranian and foreign child-audience TV programs considering “gender” focusing on “Kolah Ghermezi” New Year Puppet Series and Disney Animations. Examining how gender is represented in “Kolah Ghermezi Puppet Series (Version 2015) and “Big Hero 6” animation, this research also shows what kind of concepts and values are presented to the audience. Accordingly, applying social constructionism theories of representation elaborated by Stuart Hall and based on gender stereotype concept, the author qualitatively analyzes media texts through semiotic approach. In doing so, the latest version of “Kolah Ghermezi” New Year puppet series- version 2015- and “Big Hero 6” animation were purposefully selected. The results are indicative of the fact that women are less represented in both programs. In the former, the mentioned representation occurs through traditional stereotypes, and in the latter, the same goes along with deconstruction of gender stereotypes. Moreover, in both programs “positive” concepts and values are more represented than negative ones. However, “Big hero 6” holds a greater role in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Representation of gender
  • television
  • children
  • Colah Ghermezi puppet TV show
  • Disney Animations
[1] آسابرگر، آرتور (1389). روش‌های تحلیل رسانه‌ها، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر مطالعات و توسعۀ رسانه.
[2] چاووشیان، حسن (پاییز1377). کودک، تلویزیون و مهارت‌های اجتماعی: تحلیل ساختار اولویت در برنامه‌های کودک شبکۀ اول و دوم در نیمۀ اول سال 1376، تهران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، ادارۀ کل پژوهش‌های برنامه‌ای معاونت سیما.
[3] حسینی، نگین (1391). «مجموعۀ کلاه‌قرمزی از منظر مخاطب‌شناسی و ضرورت‌های برنامه‌ریزی»، ماهنامۀ مدیریت ارتباطات، ش 24، ص 19.
[4] ده‌صوفیانی، اعظم (1389). «والت‌دیزنی و کلیشه‌سازی برای کودکان نحوۀ نمایش کلیشه‌های جنسیتی در فیلم‌های انیمیشن»، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ علوم ارتباطات اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکدۀ ارتباطات.
[5] دی فلور، م و دنیس، او (1383) شناخت ارتباط جمعی، چاپ اول، مترجم: سیروس مرادی، تهران: انتشارات دانشکده صدا و سیما.
[6] سجودی، فرزان (1393). نشانه‌شناسی کاربردی، تهران: علم، چ 3.
[7] فیسک، جان (1380). «فرهنگ تلویزیون»، ترجمۀ مژگان برومند، ارغنون، ش 19، ص 125ـ142.
[8] گیویان، عبدالله؛ سروی زرگر، محمد (1388). «بازنمایی ایران در سینمای ‌هالیوود»، فصل‌نامۀ تحقیقات فرهنگ، دورۀ 2، ش 8، زمستان، ص 151.
[9] مک‌کوئیل، دنیس (1382). درآمدی بر نظریه‌های ارتباطات جمعی، ترجمۀ پرویز اجلالی، تهران: نشر مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
[10] مهدیزاده، محمد (1389). نظریه‌های رسانه، اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: مؤسسۀ همشهری.
[11] نجف‌زاده، مهدی؛ حسین اطهری (1391). «نشانه‌های پست‌مدرن در کارتون‌های تلویزیونی (تحلیل نشانه‌شناسی کارتون‌های آن‌شرلی، پسر کوهستان، کیم پاسیبل و بن‌تن)»، فصل‌نامۀ علمی‌‌ـ پژوهشی پژوهش‌های ارتباطی، ش 72، زمستان، ص 36-9.
[12] نوریی‌آزاد، سعید (1391). «بررسی و تحلیل نظر‌سنجی مخاطبان مجموعۀ تلویزیونی کلاه‌قرمزی 91»، ماهنامۀ مدیریت ارتباطات، اردیبهشت، ش 24، ص 15.
[13] هال، استوارت (1387). «گزیده‌هایی از عمل بازنمایی» در: کوبلی، پل. نظریه‌های ارتباطات: مفاهیم انتقادی در مطالعات فرهنگی و رسانه، ج 3، ترجمۀ احسان شاقاسمی، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
[14] Dyer, Richard (2005). White, in Film Theory: Critical Concept in Media and Cultural Studies, Volume 3, Routledge.
[15] Fischer, S. (2010). Powerful or pretty: A content analysis of gender images in children’s animated films (Master’s Thesis), Graduate Faculty of Auburn University.
[16] Hall, Stuart (1997). The Work of Representation, In Cultural Representation and Signifying Practice, Sage Publication.
[17] Lock, Andy and Tom Strong. (2010). Social constructionism: sources and stirrings in theory and practice. Cambridge: Cambridge university press.