نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیاردانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

چکیده

زبان از دیرباز با موضوعات اجتماعی در ارتباط بوده و درهم تنیده‌اند و ارتباط بین این دو امکان‌ناپذیر است. درحقیقت، تأکید تحلیل‌گران انتقادی گفتمان بر بافت اجتماعی گفتمان، نشان از این ارتباط ناگسستنی بین گفتمان به انواع مختلف آن و موضوعات اجتماعی دارد. از موضوعات مهم اجتماعی، که بخش گسترده‌ای از فضای آثار اندیشمندان را به خود اختصاص داده است، موضوع زن و جایگاه اجتماعی‌اش است. بشری بستانی، شاعر متعهد عراقی، یکی از روشن‌فکران بزرگ عرصة ادب و شعر معاصر عربی است، که در آثار شعری‌اش به موضوع زن به‌منزلة ساختاری قومی‌ـ تمدنی پرداخته است. وی در شعر خویش به دفاع از حقوق زن پرداخته و با وام‌گیری از بزرگانی چون جبران و ابن عربی و دیگران و با رد مردسالاری و مرگ فرهنگی اجتماعی زن، بر ایجاد توازن بین زن و مرد و رساندن جامعه به رشد و پیشرفت از این طریق همت گمارده است. بشری در گفتمانش برای بیان ایدئولوژی‌هایش زبانی آمیخته به سنت را به کار گرفته و با استفاده از واژگان نقش‌گرا و تصاویر فنی در پی تغییر است. در این جستار، سعی بر آن داریم که با روش توصیفی‌ـ تحلیلی در اشعار بشری بستانی اندیشة این اندیشمند معاصر عرب را بررسی و کنکاش کنیم.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

An examination of the subject of “Woman” in poetic discourse of Boshra Bustani

نویسندگان [English]

  • Ezzat Molla Ebrahimi 1
  • Hossein Elyasi 2

1 Associate Professor, University of Tehran

2 PhD Student, University of Tehran

چکیده [English]

Language has long been associated with social issues, and it is impossible to establish a relationship between the two. In fact, the emphasis on the social context of critical discourse analysis shows the inseparable connection. The subject of woman as the most important social issue has been given great attention in the works of thinkers, Boshra Al-Bustani, for example, is known  for her study on the issue of women. In her poems, she defends the human rights of women. She rejects patriarchy and the culture of death of women while seeking a balance and equality between men and women. In her poem, Boshra applies expressive language mixed with tradition in order to show her ideology. Moreover, she is looking for change by using functional words and technical illustrations.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Boshra al-Bustani
  • poetic discourse
  • the subject of women
[1] آقا‌گل‌زاده، فردوس (1385). تحلیل گفتمان انتقادی، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی.
[2] لبستانی، بشری (2012). الأعمال الشعریة الکاملة، المؤسسة العربیة للدراسات و النشر، بیروت، لبنان، عمان، الأردن.
[3] البستانی، بشری (2013). خماسیة المحنة مقدمة کتاب الوجد، عمان: دارالفضاءات،
[4] الجزار، محمد فکری (1998). العنوان و سیمیوطیقا الاتصال الادبی، مصر: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
[5] خلیل جبران، جبران (1389). النبی، ترجمة شهناز مجیدی، تهران: دانش، چ 8.
[6] الخلیل، سمیر (2011). علاقات الحضور و الغیاب فی شعریة النص الادبی، دمشق: دارالتموز، ط 2.
[7] الردینی، فؤاد طالب (2016). المفارقة فی شعر الجنوسة فی القصیدة العربیة المعاصرة، بصره: کلیة الآداب.
[8] رسولی‌پور،رسول؛ روشن، محمد؛ نیک‌اندام، شاپور (1395). «ارزش‌شناسی جایگاه زن در شعر معاصر فارسی و عربی (با رویکرد انتقادی بر دیدگاه فمینست اگزیستانسیالیستی دوبوار)»، کاوش‌نامه ادبیات تطبیقی، س 6، ش 22.
[9] سالاری، اسماعیل؛ معین، لادن؛ سهامی، سوسن (1392). «بررسی رابطة فرهنگ مردسالاری، همسان‌همسری، با تعارضات زناشویی بین دبیران و پرستاران زن متأهل»، فصل‌نامة زن و مطالعات خانواده، س 5، ش 19، بهار.
[10] سلدمن، رامان (2011). «النقد النسوی»، مجلة الآداب الأجنبیة، بغداد: العدد الأول.
[11] الشرتح، عصام (2012). الشعر و النقد: مقاربة لتجربة بشری البستانی، بیروت: دمشق.
[12] شیما، سالم (2010). البنیة الإیقاعیة فی شعر بشری البستانی، جامعة الموصل: کلیة الآداب.
[13] الطالبی، علی المولود، حوار مع بشری البستانی، صحیفة المثقف، www.almothaqaf25/ 2/ 2012.
[14] عرب، عباس (1383). آدونیس در عرصة شعر و نقد معاصر، مشهد: فردوسی.
[15] غانم، فاتن، صورة المرأة فی خطاب بشری البستانی الشعری، العراق، جامعة موصل،www.digila.com.
[16] قمیحة، مفیدمحمد (1981). الإتجاه الإنسانی فی الشعر العربی المعاصر، بیروت: منشورات دارالآفاق الجدیدة.
[17] قهرمانی، مریم، (1392). ترجمه و تحلیل انتقادی گفتمان،تهران، نشر مؤلف،چاپ اول
[18] الکندی، محمدعلی (2003). الرمز و القناع فی الشعر العربی المعاصر،بیروت،دارالکتاب الجدید
[19] لاهیجی، شهلا؛ کار، مهرانگیز (1381). شناخت زن ایرانی در گستره‌ای از تاریخ، تهران: روشنگران و مطالعات زنان، چ 3.
[20] معروف، یحیی؛ خسروی، سمیره (1395). «بررسی جامعه‌پذیری جنسیت زنان در سه داستان کوتاه «قماشة علیان»، فصل‌نامة نقد ادب معاصر عربی، س6، ش 10.
[21] یورگنسن، ماریان؛ فیلیپس، لوئیز (1395). نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمة هادی جلیلی، تهران، نی، چ 6.
]22[ Lakoff..G Johnson.m (1980). Metaphors We Live, University of Chicago Press.