نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

یکی از مسائلی که ممکن است به اساس خانواده خلل وارد کند، اشتغال زن و شوهر به مشاغلی است که به بنیان و اساس خانواده آسیب می‌رساند. سؤال اصلی، محدودۀ اشتغال زوجه و اختیار زوج در ایجاد محدودیت برای حفظ اساس خانواده در حقوق ایران است. مقاله با روش کتابخانه‏ای نگاشته شده و با تأکید بر حق اشتغال زوجه به حکم اولیه، در مواردی به شوهر اجازه داده شده است که چنانچه اصل اشتغال زوجه یا نوع آن به اساس خانواده خللی وارد کند، بتواند زوجه را از آن نوع خاص شغل یا اصل اشتغال منع کند. این اختیار را می‏توان در راستای اختیارات مرد، به‌عنوان عنصر قوام‌بخش خانواده، تحلیل کرد. از موارد مجاز منع اشتغال زوجه، اموری است که به وظیفۀ زن در تشیید مبانی خانواده، مساعدت در تربیت فرزندان و انجام وظیفۀ تمکین خلل وارد کند یا حیثیت و شئون خانوادگی را خدشه‌دار نماید. نکتۀ درخور تأکید اینکه برای جلوگیری از سوء استفادۀ احتمالی شوهر از اعمال این حق، تقاضای زوج و اثبات تنافی شغل انتخابی با مصالح خانواده یا حیثیت مرد یا زن و صدور حکم قضایی، لازمۀ جلوگیری از اشتغال زن به حرفۀ مغایر با وظایف و شئون خانوادگی است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Husband’s authority in prohibition of wife’s employment in the Iranian legal system

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hasan Sadeghi Moghadam 1
  • Amin Amirhosseini 2

1 Professor, University of Tehran

2 PhD Student, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

One of the things that may cause damage to the family is employment of husband and wife in jobs that negatively affect family structure. The main question raised here is employment of the wife and husband’s authority to maintain restrictions on family rights in Iran.  The current article is written using library method.  Employment with emphasis on the right of the wife to the initial decision, in cases where the husband is allowed If the wife's occupation or type it on prejudice family, the husband to the wife of a certain type of job or the employment ban   This option can be found in the powers of man as a constitutive element of Los Angeles family including spouse employment ban allowed, what is The woman responsible for the welfare of family, parenting and assistance in compliance task disrupts or jeopardizes the prestige and dignity of the family It is important to emphasize that the husband is to prevent possible misuse of the exercise of this right, couples and demand proof opposed the selected job with family interests or dignity of man or woman And judicial, contrary to the duties necessary to prevent the employment of women in professional and family affairs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wife’s employment
  • wife’s assignment
  • husband's authority
  • contradiction with the domestic sphere
  • prohibition of wife’s employment
[1] اقبالی، بنفشه (1386). نظرسنجی از مردان درباره اشتغال زنان، پژوهش ارتباطی، ش 51، مرکز تحقیقات و مطالعات پخش برنامه‏های صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران.
[2] آلبر مائه؛ ژوئل ایزاک (1309). تاریخ ملل شرق، ترجمۀ عبد‏الحسین هژیر، تهران: کمیسیون معارف.
[3] جبعی‌العاملی، زین‌الدین بن علی (شهید ثانی) (1416). مسالک الافهام الی تنقیح الشرایع الاسلام، مؤسسۀ المعارف الاسلامیه، ج 8، قم.
[4] حر عاملی، محمد (1367). وسائل‌الشیعه الی تنقیح مسائل الشریعه، ج 10، تهران: وزارت ارشاد، چ 6.
[5] حسینی جوهری (1420). سید عباس، خزائن‌الاشعار، قم: مسجد مقدس جمکران، چ 2.
[6] خوانساری، سید احمد (1405)، جامع‌المدارک فی الشرح المختصر النافع، تعلیق علی‏اکبر غفاری، ج 5، تهران: صدوق، چ 2.
[7] رازی، فخرالدین (1420). مفاتیح الغیب، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی، چ 3.
[8] راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1404). المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دارالعلوم الاسلامیه، چ 2.
[9] روشن‌فر، مرضیه (1382). زن، اشتغال و مالکیت، تهران: برگ زیتون، چ 2.
[10] سفیری، خدیجه (1377). جامعه‏شناسی اشتغال بانوان، تهران: مؤسسه فرهنگی تربیتی تبیان.
[11] شایگان، سید علی (1375). حقوق مدنی، قزوین: طه.
[12]  صادقی‌مقدم، محمد‌حسن؛ امیرحسینی، امین (1394). «نفقه و نیازهای درمانی زوجه»، زن در فرهنگ و هنر، مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران،ص405.
[13] صادقی‌مقدم، محمد‌حسن (1383). باروری مصنوعی از دیدگاه حقوق اسلام، فصلنامه مدرس علوم انسانی، سال8،  ص161.
[14] صادقی‌مقدم، محمد‌حسن (1391). «تحول در حقوق ارث زن از اموال غیر منقول شوهر»، دوفصل‌نامۀ دانش حقوق مدنی، ش  2،ص41.
[15] صادقی‌مقدم، محمد‌حسن؛ انصاری‌پور، محمد علی (1384). «اجرت‌المثل کار‌های زوجه و بررسی آرای محاکم در این زمینه»، فصل‌نامۀ مدرس علوم انسانی، ش 41، ص1.
[16] صادقی‌مقدم، محمد‌حسن؛ موحدی ساوجی، محمد (1393). «بررسی تطبیقی نسب کودکان حاصل از جنین آزمایشگاهی در حقوق ایران و امریکا»، فصل‌نامۀ مطالعات حقوق خصوصی، دورۀ 44، ش 2 ،ص207.
[17] صادقی‌مقدم، محمد‌حسن؛ نوری یوشانلویی، جعفر (1390). «تحول مسئولیت مدنی در حقوق ایران و فرانسه با تأکید بر شناسایی خسارات غیر‌ترمیمی»، فصل‌نامۀ حقوق دانشگاه تهران، دورۀ 41، ش 24،ص239.
[18] صادقی‌مقدم، محمدحسن (1391). «تحول در حقوق ارث زن اموال غیر‌منقول شوهر»، دو‌فصل‌نامۀ دانش حقوق مدنی، ش 2 ،ص56.
[19] صادقی‌مقدم، محمد‌حسن (1391). «سهم‌الارث زوجه منحصر در فقه و قانون مدنی»، مجلۀ حقوق دانشگاه تهران، ش26، ص39.
[20] صفار، محمدجواد (1393) درس‏هایی از حقوق خانواده، تهران: جنگل.
[21] صفایی، سید‌حسین؛ امامی، اسدالله (1374). دورۀ حقوق مدنی، مختصر حقوق خانواده، تهران: دانشگاه تهران، چ 4.
[22] طباطبایی، سید محمدحسین (1417). المیزان فی التفسیر القرآن، ج 4، قم: بنیاد علمی علامه طباطبایی، چ 2.
[23] طبرسی، فضل بن حسن (1406). مجمع‌البیان، بیروت: مطبعه دارالمعرفه.
[24] طوسی، شیخ‌الطائفه، ابوجعفر محمد بن حسن بن علی (1407). کتاب الخلاف، بی‏جا: مؤسسۀ النشر الاسلامی، چ 2.
[25] طوسی، محمد بن حسن (بی‏تا).التبیان فی التفسیر القرآن، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
[26] عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه‌سادات (1385).«نگرشی بر سیر تاریخی و تطبیق حقوق زن در ایران»، نشریۀ ندای صادق ع، ش11 ، ص248.
[27] عراقی، عزت‌الله (1389). دورۀ کامل حقوق کار، ج 1، تهران: سمت، چ 2.
[28] فرشتیان، حسن (1371). نفقۀ زوجه در حقوق ایران و مطالعۀ تطبیقی، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
[29] کاتوزیان، ناصر (1385). دورۀ حقوق مدنی، حقوق خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار، چ 7.
[30] محقق داماد یزدی، سید مصطفی (1365)، بررسی فقهی حقوق خانواده قم:مؤسسۀ علوم اسلامی.
[31] مدنی، جلال‌الدین (1369). حقوق اساسی و نهادهای اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: صدا و سیما.
[32] مروارید، علی‏اصغر (1413). الینابیع الفقهیه، ج 38، بیروت: مؤسسۀ الفقه الشیعه.
[33] مطهری، مرتضی (1379). مجموعه آثار، تهران: صدرا، چ 2.
[34] مظفری، بهجت‌الملوک (1378). بررسی روند اشتغال زنان در ایران و دیگر کشورها، مجموعه مقالات سمینار سیمای زن در جامعه، تهران: معاونت پژوهشی دانشگاه الزهراء.
[35] مکارم شیرازی، ناصر و دیگران (1366). تفسیر نمونه، ج 2،‌ تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
[36] موسوی خمینی، سید‌روح‏الله (1407). تحریر الوسیله، ج 2، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، مؤسسۀ علمی عروج، چ 2.
[37] مهر‌پور، حسین (1370). بررسی میراث زوجه در حقوق اسلام و ایران، تهران: اطلاعات.
[38] ــــــــــ (1379). مباحثی از حقوق زن، تهران: مؤسسۀ اطلاعات.
[39] نجفی، محمدحسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 31، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
[40] ویل دورانت (1371). لذات فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب، تهران: انقلاب اسلامی، چ7.
[41] ویل دورانت (1349). تاریخ تمدن، ترجمۀ مهرداد مهرین، ج 2، تهران: اقبال.
[42] هاشمی رفسنجانی، علی‌اکبر (1380). زن و عدالت اجتماعی (مجموعه خطبه‌های نماز جمعه)، نشر سفیر حج.