نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد دانشگاه تهران

3 دانشجوی دکتری دانشگاه تهران

چکیده

کهن‏الگوها به‌مثابة مفاهیم مشترکی از گذشته‏های دور در ضمیر ناخودآگاه بشر به جا مانده که این صور برای رسیدن به مرزهای خودآگاهی در خواب‏ها و رؤیاها و نیز آثار ادبی جلوه می‏کند. یکی از کهن‏الگوهایی که یونگ آن را در شمار پرمعناترین تجلیات روان‌جمعی به شمار می‏آورد، کهن‏الگوی مادر مثالی است که با ماهیتی مثبت و منفی، گاه به شکل شخصیت مادر واقعی و گاه در قالب اشکال و نمادهایی که بر جنبۀ مادرانه‏ دلالت دارند، در آثار ادبی تجلی می‏یابد. محمد قیسی شاعر معاصر فلسطینی است که در سروده‏های خود به کهن‏الگوی مادر ‌مثالی توجه وافر داشته و برای عمق‌بخشیدن به معانی شعر خود با الهام از متون دینی بر این کهن‏الگو جامه‏ای نو پوشانده است. از دستاوردهای این پژوهش، که به روشی توصیفی‌ـ تحلیلی تدوین شده است، چنین استنباط می‏شود که در شعر محمد قیسی کهن‏الگوی مادر مثالی نمادی برای وطن اشغالی است و به مفاهیمی چون امید، پایداری، خیزش، آزادی و منجی ملت فلسطین دلالت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Manifestation of “An example mom” archetype, in maternal poetry of Muhammad Al Qaisi

نویسندگان [English]

  • Ezzat Mola Ebrahimi 1
  • Saeid Velayati 2
  • Bayazed Tand 3
  • Hamed Janadeleh 3

1 Associate Professor of Tehran University

2 M.A of Tehran University

3 Ph.D. Student of Tehran University

چکیده [English]

Archetype is remained from far past as common concept in the human`s unconscious that these photos are seeming in effects of our sleep, dream and literature. “An example mom” is one of the archetypes that Mr. Carl Gustav Jung believes that this archetype is from the most significant psychosomatic manifestation. This is seen in the literature`s effects with positive and negative nature sometimes to form real mother and other time to different shapes and symbols that are implying in aspect maternal. Muhammad Al Qaisi is Palestinian contemporary poet. He has paid a lot of attention to “An example mom” of the archetype in his poems. He has given a new semantic to this archetype with inspiration from religiou texts to deepen the meanings of his poems. The results of this research have indicated that the analytical method of “an example mom” in the poems of  Muhammad Al Qaisi is a symbol for occupied homeland and refers to hope, sustainability, rise, freedom, and the binders of the Palestinian people. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Archetype
  • An example mom
  • Muhammad Al Qaisi
  • Palestine
  • Hmdah
[1] قرآن کریم.
[2] اسماعیل، نداء علی (2012). «التناص فی شعر محمد القیسی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، نابلس، دانشگاه ملی النجاح.
[3] الیاده، میرچا (1389). رساله در تاریخ ادیان، ترجمة جلال ستاری، تهران: سروش.
[4] امامی، نصرالله (1385). مبانی و روش‌های نقد ادبی، تهران: جامی.
[5] بیلکسر، ریچارد (1388). اندیشة یونگ، ترجمة حسین پاینده، تهران: آشیان.
[6] بولن، جین شینودا (1394). نمادهای اسطوره‏ای و روان‌شناسی زنان، ترجمة آذر یوسفی، چ7، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
[7] تایه، سناء، «محمد القیسی بین الواقع والأسطورة»، موسوعة أبحاث ودراسات فی الأدب الفلسطینی الحدیث، بی‏تا (lisaanularab.blogspot.com).
[8] پور‏افکاری، نصرت‏الله (1373). فرهنگ جامع روان‏شناسی‏ـ روان‏پزشکی، تهران: فرهنگ معاصر.
[9] دوبوکور، مونیک (1387). رمزهای زندة جان، ترجمۀ جلال ستاری، چ3، تهران: مرکز.
[10] ستاری، جلال (1392). بازتاب اسطوره در بوف کور، چ2، تهران: توس.
[11] ستاری، رضا و دیگران (1395). «تجلی کهن‏الگوی مادر مثالی در حماسه‏های ملی ایران بر‌اساس نظریۀ روان‏شناختی یونگ»، مجلة زن در فرهنگ و هنر، دورة 8، ش اول، ص45ـ66.
[12] شعبلو، ملاک سعید (2016). «رؤیة الموت فی شعر محمد القیسی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الشرق الأوسط.
[13] شمیسا، سیروس (1391). نقد ادبی، تهران: فردوسی.
[14] رزوق، أسعد (1990). الأسطوره فی الشعر المعاصر، چ2، بیروت: دار الحمراء.
[15] ضمور، عماد (٢٠٠٩). «سردیة الشعر فی دیوان منمنمات ألیسا للشاعر محمد القیسی»، مجلة جامعة النجاح للأبحاث، ش ٢٣، ص 565ـ584
[16] عباسلو، احسان (1391). «نقد کهن الگوگرایانه»، کتاب ماه، شمارة 68، (پیاپى 182)، ص 85ـ90.
[17] فوردهام، فریدا (1388). مقدمه‏ای بر روان‏شناسی یونگ، ترجمۀ مسعود میربها، تهران: جامی.
[18] قائمی، فرزاد و دیگران (1388). «تحلیل نمادینگی عناصر خاک و باد در اساطیر و شاهنامۀ فردوسی بر‌اساس نقد اسطوره‏ای»، نشریۀ ادب‏پژوهی، ش10، ص57ـ82.
[19] قیسی، محمد (1999). الأعمال الشعریه، چ2، بیروت: الموسسة العربیه للدراسات و النشر.
[20] گرین، ویلفرد و دیگران (1385). مبانی نقد ادبی، ترجمۀ فرزانه طاهری، چ4، تهران: نیلوفر.
[21] اللوح، مراد عبدالله (2013). «شعر محمد القیسی دراسة فنیة»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه الأزهر، غزه.
[22] ملاابراهیمی، عزت؛ حشمت پروین (1396). «کاربرد اسطوره در سروده‏های محمد قیسی»، فصل‌نامة ادبیات عرفانی و اسطوره‏شناختی، س13، ش49، ص 235ـ264.
[23] یونگ، کارل گوستاو (1390). چهار صورت مثالی، ترجمۀ پروین فرامرزی، چ3، مشهد: به‏نشر.
[24] یاوری، حورا (1382). «روان‌کاوی و اسطوره»، گسترۀ اسطوره، گفت‌وگوهای محمدرضا ارشاد، تهران، هرمس، ص351ـ375.