نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهروز محمودی بختیاری ¹
• انیس ناصری ²

¹ دانشیار گروه هنرهای نمایشی، پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران

² دانشجوی کارشناسی ارشد سینما، دانشگاه تهران

چکیده

هویت جنسی که در فرهنگ هر جامعه‏ای تبلور می‏یابد سرچشمۀ بسیاری از نابرابری‏های جنسیتی اجتماعی است. زن یا مرد ناچار است، با حفظ حدی از ارزش‏ها و عرف‏ جامعه، برای تطابق خود با محیط و انجام‏شدن کارهایش،‏ برخی از خصلت‏های جنس مخالفش را وام گیرد و همچون نقاب بر چهرۀ خود زند و چه‏بسا تحمیل‏های جامعه خصلت‏های جنس مخالف را در او درونی کند و روند سنخ‏یابی جنسی (sex typing) فرد را تغییر دهد. آنجا که نقاب‏ها به بیان هم‏زمان روان مردانه و روان زنانه کمک می‏کند، تمهید آندروژنی شکل می‏گیرد. مسئلۀ این پژوهش آن است که شخصیت‏های فیلم در چه موقعیت‏هایی و به چه دلایلی از تمهید آندروژنی به‌مثابۀ یک نقاب بهره می‏گیرند یا اینکه اصلاً چگونه به شخصیت‏های آندروژنس تبدیل می‏شوند. به این منظور، با بهره‏گیری از نظریات ساندرا بم (psychological androgyny)، دو فیلم روسری آبی(1373) و کافه‌ترانزیت (1383)، به روش توصیفی‏ تحلیلی بررسی شده‏اند؛ تا نقش جامعه در ایجاد آندروژنی روان‌شناختی در جنسیت زن تبیین شود. یافته‏ها نشان می‏دهد که زنان برای احقاق حقوق پایمال‏شده‏ یا گذران زندگی‏شان به استفاده از نقاب آندروژنی مجبور و رفته‏رفته در روند جامعه‏پذیری به انسان‏های آندروژنس تبدیل می‏شوند؛ در‌حالی‌که زن‏پوشی یا برگرفتن خصلت‏های زنانه برای مردان یا از سوی دیگران برای تحقیر و اهانت مردان به‏کار گرفته شده است یا از سوی خودشان برای فرار از موقعیت‏های دشوار.

کلیدواژه‌ها

• آندروژنی
• روسری آبی
• سینمای ایران
• کافه‌ترانزیت
• نقاب
• هویت جنسی

موضوعات

• سینما و تئاتر

عنوان مقاله [English]

The Function of Androgyny as a Mask in the Characterization of the Female Characters in the Iranian Cinema: A Study of the Movies of "The Blue Scarf" and "Transit Café"

نویسندگان [English]

• Behrooz Mahmoodi Bakhtiari ¹
• Aniss Naseri ²

¹ Associate Professor, Department of Performing Arts, University of Tehran

² MA Student of Cinema, University of Tehran

چکیده [English]

Sexual identity, as a culture based issue, can be regarded as a founding stone for many social inequalities. People (no matter men or women) have to borrow some features of the opposite sex in order to get along with some imposed situations of its surroundings, and wear the mask of another sex in order to solve some of its problems. This, however, may establish those features in the mind of the person, and change its sex typing in the long run. Androgyny takes place when such masks represent the male and female essence at the same time. This article aims to find out when the (female) characters of films tend to make use of Androgyny as a mask, and how they turn to androgenic characters. This article has made use of the theoretical framework of Sandra Bem named Psychological Androgyny, together with Goffman's Dramaturgical Analysis. We have also attempted to study two films named "The Blue Scarf" (1994) and "Transit Cafe" (2004), to show the impacts of the society in forming a psychological androgyny in the sexuality of female characters in these films. The results show that these women have resorted making use of the androgenic mask in order to get their basic social rights, and have gradually turned to androgenic characters.

کلیدواژه‌ها [English]

• iranian cinema
• sexual identity
• androgyny
• mask