نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه آموزشی سینما، دانشکدة سینما تئاتر، دانشگاه هنر

2 مربی گروه آموزشی سینما، دانشکدة سینما تئاتر، دانشگاه هنر

3 کارشناس‌ارشد ادبیات نمایشی، دانشکدة هنر، دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

در نظریة فیلم سال‏های اخیر، سینما در غالب موارد به‌مثابة تکنولوژی برآمده از ظهور کلانشهر مدرن و مدرنیتة شهری در نظر گرفته می‏شود. تجربة ادراکی پرسه‏زن مرد (فلانور)، به‌منزلة سرنمون تجربة ادراکی مدرنیته، اغلب به‌مثابة الگویی برای تحلیل تجربة ادراکی تماشاگر فیلم مورد مطالعه قرار می‏گیرد. بااین‌حال، به‌رغم آنکه پرسه‏زنی تا سال‏ها عملی ذاتاً مردانه محسوب می‏شد، زنان در سال‏های انتهایی سدة نوزدهم کوشیدند جایگاه خود را به‌عنوان ناظر متحرک در میان فضاهای شهری به‌دست آورند. این مقاله تلاش دارد با تمرکز بر چگونگی ظهور زنان در شهر و فرایند پرسه‏زنی، ویژگی‏های پرسه‏زن مؤنث (فلانوس) را مشخص کند و تمایزهای آن را با پرسه‏زن مذکر آشکار کند. این پژوهش نشان می‏دهد تمرکز بر ویژگی‏های ادراکی پرسه‏زن مؤنث می‏تواند در به چالش کشیدن نگره‏های مسلط، که ادراک و نگاه سینمایی را ذاتاً ادراک و نگاهی مردانه در نظر می‏گیرند، یاری‏رسان باشد. مقالة حاضر با بررسی فیلم کلئو از 5 تا 7، ساختة آینس واردا، مشخصه‏های منحصربه‏فرد پرسه‏زنی زنانه را بازشناسی می‏کند و نحوة بازنمایی تعامل سوبژکتیو زنانه با شهر به هنگام عمل پرسه‏زنی را بررسی می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Female Flânerie and Transition from a Fetishized Object to an Observer-Subject: A Case Study on Cleo from 5 to 7

نویسندگان [English]

  • Alireza Sayyad 1
  • Sajad Sotoudeh 2
  • Milad Sotoudeh 3

1 Assistant Professor, Faculty of Cinema and Theater, University of Art, Tehran

2 Instructor, Faculty of Cinema and Theater, University of Art, Tehran

3 MA in Dramatic Literature; Arts faculty; Tarbiat Modares University, Tehran

چکیده [English]

The perceptual experience of the male stroller (Flâneur), as the paradigm of the perceptual experience of modernity, is often regarded as a model to analyze the perceptual experience of the film's spectator. However, despite the fact that for many years flânerie was considered to be essentially a masculine act, in the late nineteenth century women tried to gain their place as a spectator moving through urban spaces. By referring and rereading texts and artworks of this period, it is possible to retrace the presence of female stroller (Flâneuse) in the modern city. Demonstrating the existence of a type of female flânerie, these rereadings reveal the contrast of perceiving the essence of the modern city by female flânerie with that of masculine flânerie. Exploring the manner of the emergence of women in the modern city and the consequent process of female flânerie, the present study attempts to establish the characteristics of Flâneuse and illustrate its differences with male flânerie. By focusing on Cleo from 5 to 7, a film directed by Agnès Varda, this article tries to recognize the qualitative features of female flânerie and investigate female subjective interaction with urban spaces during the process of flânerie. In Cleo from 5 to 7, this process leads to removal of the Cleo’s gender-oriented image, aids her to achieve a new understanding of her identity, and prepares the ground for her to play a crucial role in reconstruction and reconfiguration of the perceptual experience of urban modernity. This research proposes that the focus on the Flâneuse's perceptual characteristics could be helpful in challenging the dominant attitudes that consider cinematic perception and cinematic look essentially as a masculine act.

کلیدواژه‌ها [English]

  • female flânerie
  • Cleo from 5 to 7
  • urban modernity
  • genderness
  • the fetishized object
  • observer subject
 [1] بنیامین، والتر (1377) .«دربارة برخی از مضامین و دست‌مایه‏های شهر بودلر»، ترجمة مراد فرهادپور، ارغنون، ش 14، ص 27ـ48.
 [2] بودلر، شارل (1384). «برگرفته‏ای از نقاش زندگی مدرن»، ترجمة مهتاب بلوکی، در از مدرنیسم تا پست‏مدرنیسم، ویراستار انگلیسی لارنس کهون، ویراستار فارسی عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی.
 [3] بودلر، شارل (1395). ملال پاریس و برگزیده‏ای از گل‏های بدی، ترجمة محمد‌علی اسلامی ندوشن، تهران: فرهنگ جاوید.
 [4] بوسی‌ـ گلاکزمان، کریستین (1396). صحنة امر مدرن و سیمای مدوسا، ترجمة فرزام امین‌صالحی، نشریة شیوه، مرداد و شهریور، تهران: خانة هنرمندان ایران.
 [5] جارویس، هلن؛ کانتر، پاولا؛ کلاک، جاناتان (1397). شهر و جنسیت، ترجمة محمود شارع‏پور، تهران: علمی و فرهنگی.
 [6] کاظمی، عباس (1396). پرسه‏زنی و زندگی روزمرة ایرانی: تأملی بر مصرف مراکز خرید، تهران: فرهنگ جاوید.
 [7] لاجوردی، هاله (1393). زندگی روزمره در ایران مدرن: با تأمل بر سینمای ایران، تهران: ثالث.
 [8] نفیسی، حمید (1394). تاریخ اجتماعی سینمای ایران، ج اول، دورة تولید کارگاهی (1320ـ1276)، ترجمة محمد شهبا، تهران: مینوی خرد.
 [9] Bruno, Giuliana (1993). Streetwalking on a Ruined Map: Cultural Theory and the City Films of Elvira Notari, Princeton University Press, Princeton.
 [10] Bruno, Giuliana (2002). Atlas of Emotion: Journeys in Art, Architecture, and Film, Verso, London & New York.
 [11] Buck-Morss, Susan (1986). “The Flaneur, the Sandwichman and the Whore: The Politics of Loitering”, New German Critique, No. 39, Second Special Issue on Walter Benjamin (Autumn,1986), PP 99-140.
 [12] Cohen, Walter (2013). August Macke, Parkstone International.
 [13] Parsons, Deborah L. (2000). Streetwalking the Metropolis: Women, the City, and Modernity, Oxford: Oxford University Press.
 [14] Friedberg, Anne (1991). “Les flaneur du mal(l): cinema and the postmodern condition”, Publications of the Modern Language Association of America, Vol. 106, NO. 3, PP 419-431.
 [15] Friedberg, Anne (1993). Window shopping: cinema and the postmodern, University of California Press, Berkeley.
 [16] Gleber, Anke (1997). “Female Flanerie and the Symphony of the City, in Women in the Metropolis”: Gender and Modernity in Weimar Culture, Edited by Katharina von Ankum, University of California Press, PP 67-88.
 [17] Gleber, Anke (1999). The Art of Taking a Walk, Princeton University Press.
 [18] Godtsenhoven, Karen Van (2006). Women’s Passages: A Bildungsroman of Female Flânerie, Ghent University.
 [19] Hansen, Miriam (1991). Babel and Babylon: Spectatorship in American Silent Film, Harvard University Press
 [20] Iskin, Ruth (2003). “The Pan-European Flâneuse in Fin-de-Siecle Posters: Advertising Modern Women in the City, Nineteenth-Century Contexts”, An Interdisciplinary Journal, 25: 4, PP 333-356.
 [21] Larsson, Lisbeth (2017). Walking Virginia Woolf’s London: An Investigation in Literary Geography-Palgrave Macmillan, Geocriticism and spatial literary studies.
 [22] Mouton, Janice (2001). “From Feminine Masquerade to Flâneuse: Agnès Varda's Cléo in the City”, Cinema Journal, Vol. 40, No. 2, PP 3-16.
 [23] Murphy, Amy (2006). Traces of the Flaneuse from Roman Holiday to Lost In Translation.
 [24] Nelson, Roy Jay (1983). “Reflections in a Broken Mirror: Varda's Cléo de 5 à7”, The French Review Volume: 56 Issues: 5, PP 735-743.
 [25] Nesci, Catherine (2001). “Flora Tristan's Urban Odyssey: Notes on the Missing Flaneuseand Her City”, Journal of Urban History, Volume:27, Issue:6, PP 709-722.
 [26] Nesci, Catherine (2012). “Sensual Re-Readings: Gender, Sensibility, and the Classes of Flânerie”, Dix Neuf, 16:2, PP 133-148.
 [27] Pollock, Griselda (2008). Vision and Difference: Feminism, Femininity and the Histories of Art, Routledge.
 [28] Rabinovitz, Lauren (1998). For the Love of Pleasure: Women, Movies, and Culture in Turn-of-the-century Chicago, Rutgers University Press.
 [29] Schivelbusch, Wolfgang (1986). The Railway Journey: The Industrialization and Perception of Time and Space, University of California Press.
 [30] Wilson, Elizabeth (2001). The Contradictions of Culture: Cities, Culture, Women, SAGE Publications Ltd.
 [31] Wolff, Janet (1985). “The Invisible Flaneuse: Woman and Literature of Modernity”, Theory Culture Society, Vol 2, No 3, PP 37-46.
 [32] Woolf, Virginia (1930/2018). Street Haunting: A London Adventure, https://ebooks.adelaide.edu.au/w/woolf/virginia/w91d/chapter5.html.