نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفة هنر دانشگاه هنر

2 دانشجوی دکتری دانشگاه هنر

چکیده

پژوهش حاضر چگونگی بیان خود از طریق انتخاب تصویر پروفایل را در میان کاربران زن ایرانی در شبکه‎های اجتماعی مجازی (مطالعة موردی: فیسبوک) با تکیه بر نظریۀ نمایشی اروینگ گافمن بررسی می‏کند. پژوهش حاضر پژوهشی‌ـ بنیادی است. در نظریة نمایشی گافمن، جامعه همچون صحنة نمایش و کنشگران همچون بازیگران نمایش در نظر گرفته می‎شوند. اگر شبکه‎های اجتماعی را بتوان جامعه‎ای پنداشت که کاربران درون آن به اجرای نقش‎ می‎پردازند، می‎‎توان انتخاب تصاویر پروفایل را آغاز این اجرا در نظر گرفت. فضای مجازی این امکان را فراهم می‌کند که کاربران در مواجهه با دیگران یک «خود» انتخابی داشته باشند و آن‎ را از طرق گوناگون همچون انتخاب تصویر پروفایل بیان کنند. این نوشتار در ذیل مطالعات فرهنگ دیداری جای می‎گیرد که تأکید آن بر فرهنگ به‌منزلة‎ عنصر تأثیرگذار بر تجربۀ دیداری است و بالعکس. در پرتو این نگرش، آن جنبه‎های فرهنگی که در انتخاب تصویر پروفایل به ‎دست کاربران زن تأثیرگذارند شناسایی می‌شوند. در پژوهش حاضر، تلاش شده است که خود تصاویر تحلیل شوند و برای این منظور 200 تصویر پروفایل به‌عنوان نمونه انتخاب شده‎اند. در بررسی تصاویر هم از تحلیل محتوای کیفی و هم تحلیل کمی به منظور مشاهده‎ و دسته‌بندی مقوله‎های شناسایی‌شده بهره برده‎ایم. به نظر می‌‎رسد زنان در تصاویر پروفایل خود تلاش می‏کنند یک خود ایدئال را بسازند و به نمایش بگذارند که با کلیشه‏های جنسیتی همخوان ‏باشد و همچنان درگیر بازتولید و اجرای هنجار‎های جنسیتی هستند.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Self-expression through Profile Image Selection among Iranian Female Users of Social Networks based on Goffman’s Dramaturgical Model

نویسندگان [English]

  • Masoud Olia 1
  • Mozhdeh Hasheminasab 2

1 Assistant Professor of Tehran Art University

2 PhD Student of art university

چکیده [English]

The present study investigates self-expression through profile image selection among Iranian female users in social networks (case study: Facebook) based on Erving Goffman’s dramaturgical theory. Goffman’s dramaturgical theory regards society as the stage of a theater and actors as players. If social networks can be perceived as a society in which users play their roles, then the selection of profile images can be regarded as the beginning of this process. Cyberspace allows users to have a selected “self” when dealing with others and express it in a variety of ways, including profile image selection. This paper follows visual culture studies that emphasize culture as an element influencing visual experience and vice versa. Such an attitude allows identifying cultural aspects which influence the selection of profile images by female users. The present study was conducted to analyze these images using 200 profile images. We also used qualitative content analysis and quantitative analyses to observe and classify the identified categories. Based on the results of the present study, women seem to tend to create and display an ideal self in their profile images. Such a selection is consistent with gender stereotypes and involves in the reproduction and enforcement of gender norms and performing them.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • profile image
  • women
  • self-expression
  • dramaturgical theory
  • visual culture
 [1] تامپسون، مل (1393). من، ترجمۀ سونا انزابی‌نژاد، تهران: گمان.
[2] ترنر، جاناتان. اچ (1393). نظریه‏های نوین جامعه‏شناختی، ترجمۀ علی‎اصغر مقدس و مریم سروش، تهران: جامعه‌شناسان.
[3] جنکینز، ریچارد (1381). هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج یاراحمدی، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
[4] رضایی، محمد؛ خلیلی‏اردکانی، محمدعلی؛ ضابطیان، بهرنگ (1394). «حیات فیسبوکی در ایران: ساخت خود زنانه در فیسبوک»، مطالعات رسانه‌های نوین، س اول، ش اول، ص46ـ59. بازیابی‌شده از:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1101520
[5] رویترز، جورج (1382). نظریه‌های جامعه‌شناسی در دوران معاصر، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
[6] شکنر، ریچارد (1386). نظریۀ اجرا، ترجمۀ مهدی نصرالله زاده، تهران: سمت.
[7] عبداللهیان، حمید؛ زاهدی، محمدجواد؛ ‏و شیخ‏انصاری، ‏مهین(1392). «ارزیابی ساختار، کنش‎های متقابل، گمنامی و بازنمایی خود در چهار شبکه ی اجتماعی مجازی». رسانه و فرهنگ، س 6، ش 3، ص103ـ128. بازیابی شده از:
http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1061956
[8] قویدل، نوید (1397). «بدن اجراگر در میانۀ زیست‎جهان و جهان نمایش»، پایان‎نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه هنر.
[9] کاستلز، مانوئل (1380). عصر ارتباطات، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: طرح نو.
[10] کوزر، لوئیس (1368). زندگی و اندیشة بزرگان جامعه شناسی، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران: علمی.
[11] گافمن، اروینگ (1393). نمود خود در زندگی روزمره، ترجمۀ مسعود کیانپور، تهران: مرکز.
[12] گیدنز، آنتونی (1387). جامعه‌شناسی، ترجمۀ حسن چاوشیان، تهران: نی.
[13] لیچ، روبرت (1395). مطالعات تئاتر، ترجمۀ مریم نعمت طاووسی، تهران: قطره.
[14] ویلیامز، رابین (1379). «اروینگ گافمن» در راب استونز، متفکران بزرگ جامعهشناسی (ص233ـ250). تهران: مرکز.
[15] Birnbaum, M. G. Taking Goffman on a Tour of Facebook: College Students and the Presentation of Self in a Meditated Digital Evironment[Dissertation] (2008). The University of Arizona Retrieved from: https://search.proquest.com/docview/219954801
[16] Carstensen, T. (2009). "Gender Trouble in Web 2.0. Gender perspectives on social network sites, wikis and weblogs". International Journal of Gender, Science and Technology,1(1). Retrived from: http://www.informatik.uni- bremen.de/soteg/gict2009/proceedings/GICT2009_Carstensen.pdf
[17] Delise, N. N. (2014). "How do you Facebook? The gendered characteristics of online interaction". In: Farris D., Davis M., Compton D. (eds) Illuminating how identities, stereotypes and inequalities matter through gender studies, 9-27. Springer, Dordrecht.
[18] Goffman, E. (1979). Gender Advertisements. Macmillan.
[19] Goffman, E. (1955). "On Face-Work". Psychiatry, 18(3), 213–231. Retrived from: https://doi.org/10.1080/00332747.1955.11023008
[20] Haferkamp, N., Eimler, S. C., Papadakis, A.-M., & Kruck, J. V. (2012). "Men Are from Mars, Women Are from Venus? Examining Gender Differences in Self-Presentation on Social Networking Sites". Cyberpsychology, Behavior, and ocial Networking, 15(2), 91–98. Retrived from: https://doi.org/10.1089/cyber.2011.0151
[21] Hayles, N. K. (1993). "Virtual Bodies and Flickering Signifiers". October, 66, 69-91. Retrived from: https://doi.org/10.2307/778755
[22] Higgins, E. T. (1987). "Self-discrepancy: a theory relating self and affect". Psychological review, 94(3), 319-340. Retrived from: http://persweb.wabash.edu/facstaff/hortonr/articles%20for%20class/Higgins.pdf
[23] Hoffman, M. L. (1975). "Sex differences in moral internalization and values". Journal of personality and social psychology,32(4), 720-729. Retrived from: https://doi.org/10.1037/0022-3514.32.4.720
[24] Kapidzic, S., & Herring, S. C. (2015). "Race, gender, and self-presentation in teen profile photographs". New Media & Society, 17(6), 958–976.Retrived from: https://doi.org/10.1177/1461444813520301
[25] Kendall, L. (1998). "Meaning and Identity in Cyberspace: The Performance of Gender, Class, and Race Online". Symbolic Interaction, 21(2), 129–153.
[26] Kirby, M. (1995). "On Acting and Non-acting". In Acting (Re) Considered, Routledge, London.
[27] Manstead, A. S. R., Hewstone, M., Fiske, S. T., Hogg, M. A., Reis, H. T., & Semin, G. R.(1995). The Blackwell encyclopedia of social psychology. Oxford: Blackwell.
[28] Rettberg, J. W. (2017). Self- Representation in Social Media.in SAGE Handbook of Social Media,1– 30. Retrived from:https://doi.org/10.23919/CISTI.2017.7975714
[29] Siibak, A. (2009). "Constructing the self through the photo selection-visual impression management on social networking websites". Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 3, article 1. Retrived from: https://doi.org/http://www.cyberpsychology.eu/view.php?cisloclanku=2009061501&article=1
[30] Strano, M. M. (2008). "User Descriptions of Self-Presentation through Facebook Profile Image". Cyberpsychology: Journal of Psychosocial Research on Cyberspace, 2(2), article 5. Retrived from: https://cyberpsychology.eu/article/view/4212/3253
[31] Zhao, S. (2005). "The digital self: Through the looking glass of telecopresent others". Symbolic Interaction, 28(3), 387–405. Retrived from: https://doi.org/10.1525/si.2005.28.3.387