نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری جامعه‌‏شناسی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، خلخال

2 دکتری جامعه‌شناسی، دانشیار دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز

3 مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال

چکیده

از عوامل تعیین‏کنندة عدالت‏طلبی و سلطه‏جویی، ادراک هر فرد از عدالت جنسیتی است. این پژوهش با هدف مطالعة ادراک عدالت جنسیتی زنان و نقش عوامل جامعه‏شناختی در پیدایش این پدیده در بستر قومیت انجام شده است. مبانی نظری پژوهش براساس نظریه‏های هومنز، بوردیو و پارسونز تدوین یافته است. روش پژوهش از نوع پیمایش است که داده‏ها با ابزار پرسش‌نامة محقق‌ساخته گردآوری شده است. جامعة آماری شامل کلیة زنان بالای20سال اقوام ترک، کرد و گیلک شهرستان‏های اردبیل، پارس‏آباد، خلخال، سنندج، پیرانشهر، بیجار، رشت، لاهیجان و تالش است. روش نمونه‏گیری هدفمند و از نوع سهمیه‏ای است. نتایج پژوهش نشان داد 52درصد از پاسخ‏دهندگان تعریف عدالت جنسیتی را به ویژگی‏های فرهنگی و اجتماعی ارجاع می‏دهند و نقش عوامل طبیعی و بیولوژیکی را در شکل‏دهی به عدالت جنسیتی مفروض نمی‏دانند. آزمون‌های مقایسه‌ای بیشترین اختلاف برداشت از ادراک عدالت جنسیتی را بین قوم کرد و گیلک نشان داد. آزمون‏های تحلیل چند‌متغیره تفاوت ابعاد ادراک عدالت جنسیتی را برحسب متغیرهای سرمایة فرهنگی، سرمایة اجتماعی، سرمایة نمادین، سرمایة ‌اقتصادی، سرمایة عاطفی و تصورات قالبی بین اقوام ترک، کرد و گیلک تأیید کرد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Sociological Analysis of the Perception of Women's Gender Justice with Emphasis on Ethnicity

نویسندگان [English]

  • samad Abedini 1
  • Samad Rasoulzadeh Aghdam 2
  • Parviz Saboori Kazaj 3

1 Assistant Professor, Islamic Azad University, Khalkhal Branch

2 Associate Professor, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran

3 Lecturer at Islamic Azad University, Khalkhal Branch

چکیده [English]

One of the determinants of justice and domination is perceptions of gender justice. The purpose of this research is to study the perception of women gender justice and the role of sociological factors in the emergence of this phenomenon in the context of ethnicity. Theoretical foundations of the research are formulated based on the theories of Homens, Bourdieu, and Parsons. The research has been conducted by survey method and the data have been collected by questionnaire. The statistical population are including all women over 20 years old from Turkish, Kurdish and Gilak ethnicities from provinces of Ardebil, Parsabad, Khalkhal, Sanandaj, Piranshahr, Bijar, Rasht, Lahijan and Talesh. The sampling method is quota-purposive. The results showed that 52% of respondents refer to the definition of gender justice for cultural and social characteristics and role of natural and biological factors in shaping the perception of gender justice. Comparative tests revealed the largest differences in perceptions of gender justice between ethnic groups of Kurdish and Gilak. Multivariate analysis tests confirmed differences in perceptions of gender justice (Exchange justice, Ritual justice, Justice in freedom of action, Justice in capability) in terms of variables of cultural capital, social capital, symbolic capital, economic capital, emotional capital, and stereotypes among Turkish, Kurdish and Gilak ethnic groups.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Perceptions of gender justice
  • ethnicity
  • social capitals
  • emotional capital
  • women
[1] آرنت،‌ هانا (1391).‌ حیات‌ذهن، ‌تفکر، ‌ترجمة ‌مسعود‌علیا،‌ تهران:‌ ققنوس.
[2] استونز، راب (1379).‌ متفکران جامعه‌شناسی، ترجمة مهرداد میردامادی، تهران: مرکز.
[3] آشوری، داریوش (1357).‌ تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ، تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا.
[4] امین‌جعفری، بتول؛ رهنما فلاورجانی، زهره (1391). «تأثیر سرمایة اجتماعی در احساس نابرابری جنسیتی زنان تحصیل‌کردة شهر اصفهان»، مطالعات جامعه‌شناختی ایران، دورة دوم، ش6، ص‌55ـ73.
[5] بلوم، ویلیام تی (1373). نظریه‌های نظام سیاسی، ترجمة احمد تدین، تهران: آران.
[6] بهشتی، سید صمد؛ حقمرادی، محمد (1396). «بررسی رابطة بهزیستی روانی و رضایت‌مندی زناشویی بین زنان متأهل دو شهر نجف‌آباد و فولادشهر»، جامعه‌شناسی کاربردی، س 28، ش پیاپی (76)، ص 25ـ40.
[7] ترنر، جاناتان اچ (1393). نظریه‌های نوین جامعه‌شناختی، ترجمة اصغر مقدس، تهران: جامعه‏شناسان.
[8] تنهایی، ابوالحسن (1390). درآمدی بر مکاتب و نظریه‌های جامعه‌شناسی، تهران: مرندیز.
[9] جلائی‌پور، حمیدرضا؛ محمدی، جمال (1388). نظریه‌های متأخر جامعه‌شناسی، تهران: نی.
[10] دهنوی، جلیل؛ معیدفر، سعید (1384). «برسی رابطة احساس نابرابری جنسیتی و انگیزة تحرک اجتماعی در دختران دانشجو»، مطالعات زنان، س3، ش 7، ص 51ـ75.
[11] رفیع‌پور، فرامرز (1364). جامعة روستایی و نیازهای آن: پژوهشی در ۳۲ روستای برگزیدة استان یزد، تهران: شرکت سهامی انتشار.
[12] ریتزر، جورج (1392). مبانی نظریه‏های جامعه‏شناختی معاصر و ریشه‏های کلاسیک آن، ترجمة شهناز ممسی‌پرست، چ2، تهران: ثالث.
[13] زارع شاه‌آبادی، اکبر؛ امینی، کژال (1389). «بررسی تأثیر قومیت بر خشونت علیه زنان در شهر تکاب»، مجلة پژوهش‌نامة نظم و امنیت انتظامی، ش 9، ص53ـ78.
[14] سیدمن، استیون (1393). کشاکش آرا در جامعه‌شناسی، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.
[15] شرت، ایون (1393)، فلسفة علوم اجتماعی قاره‌ای، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نی.
[16] شکربیگی، عالیه (1396). «بررسی نابرابری جنسیتی و عوامل مرتبط با آن بین زنان شهر بوکان و میاندوآب»، پژوهش‌نامة زنان، س8، ش 3، ص 47ـ67.
[17] صحرایی، شقایق (1385). «بررسی تأثیر دولت الکترونیک در تحقق عدالت اجتماعی»، پایان‌نامة کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
[18] عابدینی، صمد؛ رسول‌زاده اقدم، صمد؛ صبوری کزج، پرویز (1398). «گونه‌شناسی ادراک عدالت جنسیتی با تأکید بر عامل قومیت»، فصل‌نامة زن در فرهنگ و هنر، دورة11، ش 3، ص433ـ457.
[19] فولادوند، عزت‌الله (1376). خرد در سیاست، تهران: طرح نو.
[20] گـرت، استفانی (1380). جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمـة کتایون بقایی، تهران: دیگر.
[21] گرنفل، مایکل (1393). مفاهیم کلیدی پیر بوردیو، ترجمة محمدمهدی لبیبی، تهران: شرکت نشر نقد افکار.‏‫
[22] لیورتارد، ژان فرانسوا (1395). پدیده‌‌شناسی، ترجمة عبدالکریم رشیدیان، تهران: نی.
[23] میرزایی، حسین؛ آقایاری هیر، توکل؛ کاتبی، مهناز (1392). «بررسی ساختار توزیع قدرت در خانواده‌های شهر تبریز»، مجلة علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، ص69ـ91.
[24] میرسندسی، سید محمد (1390). «درک مردم از عدالت در مشهد»، مطالعات اجتماعی ایران، دورة3، ش 4، ص132ـ151.
[25] ویلفورد، ریک (1375). فمنیسم، ترجمة محمد قائد، تهران: مرکز.
[26] Bourdieu, P.(1992). An Invitation to reflexive sociology, University of Chicago press and polity press.
[27] Gheaus, A. (2012). ‘Gender Justice’, Journal of ethics & Social Philosophy, 2(6), 2-25.
[28] Ingelehart, R. & Norris, P. (2003). Gender Equality and Cultural Change around the World , Cambridge University Press
[29] Klingorova. K, Havlicek, T. (2015). ‘Religion and gender inequality: The status of women in the societies of world religions’, Moravian Geographical Reports, 23(2).
[30] Okin, S. (2004). Gender, Justice and Gender: An Unfinished Debate. New York: Basic books.
[31] Rosin, M. (1978). Ideology as False Consciousness: Lukacs, In On Ideology. Center for Contemporary Cultural Studies. London: Hutchinson of London.
[32] درگاه ملی آمار ایران به نشانی: www.amar.org.ir