نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه نقاشی، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا

2 کارشناسی ارشد نقاشی، دانشکدة هنر، دانشگاه الزهرا

چکیده

نقاشی قهوه‌خانه‌ای سبکی از نقاشی است که از سوی نقاشان مکتب‌ندیده آغاز شد. از ویژگی‌های شاخص هنرهای نقاشی قهوه‌خانه‌ای حضور زنان در این تصاویر است که کمتر به آن پرداخته شده است. زنان در این نقاشی جایگاه کمتری داشته و تاکنون مورد پژوهش قرار نگرفته‌‌اند. هدف از این پژوهش مطالعه ویژگی نقش زنان و حضور آنان در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای در آثار حسین قوللرآقاسی است. در این زمینه، پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات است: ویژگی‌های بصری زنان در این تصاویر چگونه است ؟ روش این تحقیق از نوع تحلیلی بوده و روش جمع‌آوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای است. نتایج یافته‌ها حاکی از آن است که زنان به‌مثابة عنصری پویا در نقاشی‌های قوللرآقاسی حضور داشته و با پوشش اسلامی‌ـ ایرانی در ترکیب‌بندی آثار از جایگاه والایی برخوردار بوده‌اند. در آثار قوللرآقاسی، زن بیشتر در گونه‌های حماسی مورد توجه قرار گرفته است. زنان در آثار او به شکل پهلوانی و مردانه و با حفظ هویت زنانه به تصویر کشیده شده‌اند. زنان در داستان‌های شاهنامه کمتر نقش‌های اصلی را برعهده دارند و بیشتر نقش مکمل مردان را ایفا می‌کنند، اما این بدین‌معنا نیست که آن‌ها هیچ‌گاه تأثیری اساسی بر روند داستان‌ها نمی‌گذارند. درواقع، آن‌ها در تکمیل قهرمان‌پروری نقش مردان به کار رفته‌اند. مهم‌ترین ویژگی‌های این زنان خردمندی، فرزانگی و حکمت است. در این مقاله، نتیجه گرفته می‌شود که قوللرآقاسی با استفاده از نشانه‌های تصویری برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطب در آثاری که شخصیت اصلی آن را زنان تشکیل داده‌اند تلاش کرده است با استفاده از این نشانه‌ها نگاه گفتمانی متفاوتی را در معنای تصویری آثار خود در نقش این زنان به تصور بکشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of the role of women in the martial works of Hussein Qollar Aghasi in the Coffee painting of house

نویسندگان [English]

  • Elahe Panjebashi 1
  • Anita Sanei 2

2 Master of arts, Faculty of art, Al-Zahra university. Tehran, Iran

چکیده [English]

Abstract:

the coffee painting is a style of painting that began by the painters of the school . one of the characteristics of the coffee painting arts is the presence of women in these pictures . women have less position in this painting and have not been studied so far . the purpose of this study is to study the characteristics of women and their presence in the coffee plantations of house in hossein and agassi . in this regard , the present study seeks to answer these questions : how is the visual characteristics of women in these pictures ? the method of this research is analytical and data collection method is library type . the results indicate that women as a dynamic element in agassi 's paintings are present and have a high place with islamic - iranian coverage in the composition of works . in his works , women are more considered in epic forms , women in his works are depicted as heroic and masculine , while preserving women 's identity . in shahnameh , women play the main roles and play the most important role of men , but this does not mean that they have never had a significant impact on the process of playing the role of men . these women are wisdom , wisdom , wisdom . in this paper , it is concluded that using visual cues to influence the audience in the works the main character of women have formed . to use these symbols to visualize a different discourse in the meaning of their works on the role of these women .

کلیدواژه‌ها [English]

  • Qajar
  • constitutional
  • coffee house painting
  • Qollar Aghasi
[1] اسماعیل‌زاده، حسن (1385). نقاشی مکتب قهوه‌خانه، تهران: نظر.
[2] اکبری، منوچهر (1380). «شایست و ناشایست زنان در شاهنامه»، مجلة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، ص15ـ159.
[3] اسلامی ندوشن، محمدعلی (1395). آواها و ایماها، چ 7، تهران: قطره.
[4] پاکباز، رویین (1379). دایرة‌المعارف هنر، چ 2، تهران: فرهنگ معاصر.
[5] ــــــــــ (1385). نقاشی ایران از دیرباز تا امروز، چ 5، تهران: زوین و سیمین.
[6] ــــــــــ (1392). فرهنگ اصطلاحات هنری و اعلام هنرمندان دوسویه، چ 2، تهران: فرهنگ
معاصر.
[7] زارعی، کریم؛ شاملو، غلامرضا؛ حمیدی‌منش، تقی (1397). «تبیین نقش تأثیرگذار قهوه‌خانه در جریان شکل‌گیری نقاشی قهوه‌خانه‌ای»، مطالعات باستانی شناسه پارسه، ش 5، ص143ـ159.
[8] سیف، هادی (1369). نقاشی قهوه‌خانه‌ای، تهران: میراث فرهنگی.
[9] گروییانی، فرناز (1393). «نقش خیر و شر در شخصیت‌های آثار حسین قوللرآقاسی»، نگره، ش30، ص5ـ19.
[10] محمودی، سکینه‌خاتون؛ قاسمی، مرضیه (1391). «تعامل نقل و نقش در قهوه‌خانه‌های ایرانی»، دو فصل‌نامة هنرهای تجسمی، ش3، ص 1ـ21.