نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

2 عضو هیئت‌علمی دانشکدة ارتباطات دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

اینفلوئنسرها از طریق پست‌های خود در شبکه‏های اجتماعی رهبران افکار آنلاینی هستند که بر رفتار و روند تصمیم‏گیری توده‏ها تأثیر می‏گذارند. در حال حاضر، بسیاری از اینفلوئنسرهای اینستاگرامی را زنان تشکیل می‏دهند. تصویری که آن‌ها از زندگی‏شان به‌عنوان زن ارائه می‏کنند تصویری تأثیرگذار دربارة زن‌بودگی و زنانگی است. این تحقیق به دنبال بررسی و تحلیل زنانگی نمایش داده شده در اینستاگرام است. برای این منظور، صفحات چهار نفر از زنان اینفلوئنسر ایرانی به‌عنوان نمونه انتخاب شده و پست‏های این صفحات با استفادة نشانه‌شناسی اجتماعی تصویر کرس و ون لیوون تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می‏دهد که چهار نوع بازنمایی زنانگی در این صفحات دیده می‏شود که «زنانگی بدنمند مدرن»، «زنانگی سنتی با فرمی نو»، «ضد زنانگی مسلط» و «زنانگی در خدمت فضای عمومی» نام‌گذاری شده است. این انواع در عین تفاوت‏های روشنی که با یکدیگر دارند دارای اشتراکاتی نیز هستند. آن‌ها به دو مقولة «بدن زنانه» و «نقش‏های زنانه» توجه دارند. بدن زنانه و نقش‏های زنانه تحت‌تأثیر دو فرایند تجاری‏شدن و اجتماعی‏شدن قرار می‏گیرند که یکی تحت‌تأثیر گفتمان سرمایه‏داری حاکم بر شبکة اینستاگرام و دیگری متأثر از گفتمان فمنیستی است. همچنین، در همة انواع زنانگی‏های نمایش‌داده‌شده، گفتمان دینی یا کاملاً طرد می‏شود یا نادیده گرفته می‏شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influential Instagram Women; Femininity Portrayed on the Pages of Iranian Influencers

نویسندگان [English]

  • Zahra Ardekani Fard 1
  • Seyed Noorodin Razavizadeh 2

1 PhD student in Communication, Allameh Tabatabai University, Tehran

2 Faculty member of the Faculty of Communication, Allameh Tabatabai University, Tehran

چکیده [English]

Influencers, through their posts on social media, are the online thought leaders who influence the behavior and decision-making process of the mass. Many Instagram influencers are now women. The image they present as women is an influential image of femininity. This research attempts to analyze the femininity presented on Instagram. For this purpose, the pages of four Iranian female influencers were selected as a sample and the posts of these pages were analyzed using the social semiotics of the image of Cress and Van Livon. The research results show that there are four different ways of portraying femininity on these pages: “modern corporeal femininity”, “traditional femininity in new form”, “anti-dominant femininity”, and “femininity in public space”. These types have both similarities and distinct differences from each other. They pay attention to the two categories of “female body” and “traditional female roles”, and their representations are formed around these two categories. The female body and female roles are influenced by two processes of commercialization and socialization, one by capitalist discourse, the other by feminist discourse. Furthermore, in all the types of femininity presented, religious discourse is either completely rejected or ignored.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Influencer
  • Women Influencer
  • Femininity
  • Social Semiotics
  • Instagram
[1] افشانی، سید علیرضا؛ جواهرچیان، ندا؛ حقیقتیان، منصور (1398). «پروبلماتیک خود‌رهایی‌بخشی در فضای مجازی؛ کاوشی کیفی از چگونگی ابراز خود در میان میکرواینفلوئنسرهای اینستاگرامی شهر یزد»، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دورة 8، ش اول،  ص115-143.
[2] اکبرزاده جهرمی، سید جمال‌الدین؛ تقی‌آبادی، مسعود (1398). «ستاره‌های خرد ایرانی در قاب سلفی: مطالعه نشانه شناختی شهرت خرد در اینستاگرام»، مطالعات فرهنگ ارتباطات، س20، ش 46، ص113-155
[3] امیرمظاهری، امیرمسعود؛ ایرانشاهی، اعظم (1388). «فرصت‌های فضای مجازی برای تعامل اجتماعی زنان ایرانی از دید زنان فعال در فضای مجازی»، فصل‌نامة علمی و پژوهشی علوم اجتماعی، س 5، ش2 ، ص 19-38.
[4] ایبانز، کریستینا آلفونسو (۱۳۸۳) «زنان در فضای مجازی: یک مدینة فاضله جدید؟»، زن فرزانه (فصل‌نامة مؤسسة مطالعات و تحقیقات زنان)، س اول، ش اول، ص32-60.
[5] ایگلتون، تری (1381). نظریة ادبی، ترجمة عباس مخبر، تهران: مرکز.
[6] بصیریان جهرمی، حسین؛ نحوی نظام‌آبادی، مرضیه (1395). «نشانه‌شناسی عناصر بازنمایی هویت آنلاین (مطالعة کاربران پرطرفدار ایرانی در اینستاگرام)»، رسانه، س27، ش 4 ، ص5-28.
[7] بودریار، ژان (1397). جامعة مصرفی، ترجمة پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
[8] بهرامی برومند، مرضیه (1399). از زنان پرده‌نشین تا بدن‌های رام، تهران: لوگوس.
[9] بهار، مهری؛ فروغی، مریم (1398). «مطالعة جنسیت از خلال فعالیت‌های خیریة زنان در فضای مجازی (مورد خاص اینستاگرام)»، فصل‌نامة انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، س15، ش 5، ص141-168
[10] پاینده، حسین (1395). نقد ادبی و مطالعات فرهنگی: قرائتی نقادانه از آگهی‌های تجاری، تهران: سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران مؤسسة نشر.
[11] چینی، نفیسه؛ هاشمیان‌فر، سید علی؛ محمدی کنگرانی، حنانه (1397). «برساخت‌های اجتماعی زنان از زنانگی ریزوماتیک در بستر مراکز ورزشی، آرایشی و زیبایی»، فصل‌نامة علمی‌ـ پژوهشی زن و جامعه، س9، ش 3 ، ص 85-115
[12] حسینی، مریم؛ ساسانی، فرهاد؛ نظردنیوی، سارا (1392). تحلیل نشانه شناسی اجتماعی فیلمنامه آژانس شیشه ای. زبان پژوهی، سال 8، شماره 18.
[13] حمزوی عابدی، فاطمه؛ باقریان، فاطمه؛ مظاهری، محمدعلی (1394). «بررسی ادراک زنان جوان ایرانی از هنجارهای زنانگی»، شناخت اجتماعی، س4، ش اول.
[14] خبرگزاری ایسنا (1399). آمارهای جدید و جالب دربارة اینستاگرام. https://b2n.ir/a39752.
[15] ریتزر، جورج (1382). نظریه‌های جامعه‌شناسی دوران معاصر، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علمی.
[16] شادی‌طلب، ژاله (1382). «مشارکت اجتماعی زنان»، فصلنامه پژوهش زنان، ش 7، ص 21- 33
[17] عباسی، عاطفه؛ جعفری، علی (1399). «تأثیر کنش‌های اینستاگرامی سلبریتی‌ها بر سبک زندگی کاربران ایرانی»، پژوهش‌های ارتباطی، س27، ش اول، ص33-54
[18] علیخواه، فردین؛ کوهستانی، سمانه؛ واقعه دشتی، طاهره (1396). «نقش شبکه‌های اجتماعی موبایلی در زندگی زنان»، زن در فرهنگ و هنر، دورة 9، ش 4.
[19] فیض، داود؛ عارفی، امین؛ کهیاری حقیقت، امین (1395). «تأثیر جذابیت افراد مشهور و اثربخشی تبلیغات»، کاوش‌های مدیریت بازرگانی، س 8، ش 16، ص 185-209
[20] فوکو، میشل (1397). اراده به دانستن، ترجمة نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نی.
[21] گرت، استفانی (1380). جامعه‌شناسی جنسیت، ترجمة کتایون بقایی، تهران: دیگر.
[22] گیدنز، آنتونی (1386). جامعه‌شناسی. ترجمة حسن چاوشیان، تهران: نی.
[23] محمدی، نریمان؛ کیانپور، مسعود؛ آقابابایی، احسان (1397). «فضای مجازی و بازتعریف نقش‌های جنسیتی برساخت تعارض‌های زنانگی در فیسبوک کردی»، زن در فرهنگ و هنر، دورة 10، ش اول، ، ص 47-73.
[24] موسوی، منصوره (1398). زنانگی و بدن، تهران: فیروزه.
[25] مهرپرور، سمانه (1398). «بازنمود زندگی روزمره در صفحات میکروسلبریتی‌های زن اینستاگرام»، مطالعات رسانه‌های جدید، س5، ش 4، ص 71-116
[26] مهدیزاده، سید محمد (1391). نظریه‌های رسانة اندیشه‌های رایج و دیدگاه‌های انتقادی، تهران: همشهری.
[27] یعقوبی، علی (1393). نظریه‌های مردانگی با تأکید بر رویکردهای جامعه‌شناختی. تهـران: پژواک.
[28] یعقوبی، علی؛ مقدس‌یزدی، هانیه (1395). دختران دانشجو و سنخ‌شناسی زنانگی (مطالعة موردی دانشجویان دانشگاه گیلان)، زن در توسعه و سیاست، دورة 14، ش 4، ص 513-533
[29] Burt, R. S. (1999). “The social capital of opinion leaders”, Annals of the American Academy of Political and Social Science, 566, PP 37-54.
[30] Ferris, Kerry O. (2007). “The Sociology of Celebrity”, Sociology Compass 1 (1), PP 371–384.
[31] Freberg, K., Graham, K., McGaughey, K., & Freberg L. (2011). “Who are the social media influencers? A study of public perceptions of personality”, Public Relations Review, 37, PP 90-92.
[32] Gamson, J. (2011). “The unwatched life is not worth living: The elevation of the ordinary in celebrity culture”, MPLA, 126(4), PP 1061–1069.
[33] Jenkins, H. (2016). Cesur Yeni Medya: Teknolojiler ve Hayran Kültürü. Nihal Yeğengil (Çev), İstanbul: İletişim Yayınları.
[34] Katz, E. (1957). “The two-step flow of communication: An up-to-date report on a hypothesis”, Public Opinion Quarterly, 21 , PP 61-78.
[35] Keller, J.M. (2012). “Virtual feminisms: Girls/ blogging communities, feminist activism, and participatory politics”, Information, Communication &Society, 15(3), PP 429-44.
[36] Khamis , Susie. Ang, Lawrence. Welling, Raymond (2017). “Self-branding, ‘micro-celebrity’ and the rise of Social Media Influencers”, Celebrity Studies, 8:2, PP 191-208.
[37] Kress, G. R., & Van Leeuwen, T. (1996). Reading images: The grammar of visual design. Psychology Press.
[38] Lazarseld, P., Berelson, B., & Gaudet, H. (1944). The people’s choice. How the voter makes up his mind in a presidential campaign. In R. Schmitt-Beck (Eds.), Presidential Campaign, New York/London. 13-18.
[39] Lerner, G. (1986). The creation of patriarchy. Oxford: Oxford University Press.
[40] Marwick, A. (2015). Instafame: Luxury Selfies in the Attention Economy .Copyright 2015 by Duke University Press, Public Culture journal.
[41] Nouri, M. (2018). The power of influence: traditional celebrity vs social media influencer.
[42] Organ, J. (2020). Social Media Mothering on Instagram: A Visual Analysis (Doctoral dissertation, Nova Southeastern University).
[43] Patowary, H. (2014). “A portrayal of Women in Indian Mass Media: An Investigation”, Journal of Education and Social Policy,1(1).
[44] Senft, T. M. (2008). Camgirls: Celebrity and community in the age of social networks. New York, NY: Peter Lang.
[45] Solomon, M. R. (1983). “The role of products as social stimuli: A symbolic interactionism perspective”, Journal of Consumer Research, 10, PP 319- 329.
[46] Sorgatz, R. (2008). The microfame game and the new rules of Internet celebrity. New York Magazine. Retrieved on July 1, 2019.
[47] Statista .(2021). Instagram: distribution of global audiences 2021, by gender. https://www.statista.com/statistics/802776/distribution-of-users-on-instagram-worldwide-gender
[48] Tanz, J. (2008). Internet famous: julia Allison and the secrets of self-promotion. Wired. Condé Nast Digital, 15.
[49] Tuchman, Gaye. (1978). Introduction: The Symbolic Annihilation of Women by the Mass Media. in Tuchman, Gaye, Kaplan Daniels, Arlene and Benét,James, eds, Hearth and Home: Images of Women in the Mass Media. New York: Oxford University Press.
[50] Wood, W. & Hayes, T. (2012). “Social influence on consumer decisions: Motives, modes, and consequences”, Journal ofConsumer Psychology, 22, PP 324-328