نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار ارتباطات دانشگاه تهران

2 کارشناس ارشد مطالعات فرهنگی و رسانه، دانشگاه تهران

چکیده

با مطالعۀ عبارات استعاری در یک زبان در خصوص زن و زن‌بودگی می‌توان به شناخت نظام ادراکی حاکم بر ذهن گویشوران آن زبان در این خصوص دست‌یافت. هدف این مقاله، مطالعۀ چگونگی مفهوم‌سازی زن در میان زنان عامه ایرانی در اینستاگرام و چگونگی ادراک تجربۀ زن‌بودگی توسط ایشان از طریق شناسایی استعاره‌های محوری‌ای است که معانی آن را با یکدیگر مرتبط می‌سازد. برای دستیابی به این هدف، ضمن بهره‌گیری از رویکردهای زبان‌شناسان شناختی، به پرسش‌های ذیل پاسخ داده شده است؛ 1. زنان عامۀ فارسی‌زیان، مفهوم زن و تجربه زن‌بودگی را در قالب چه استعاره‌هایی در اینستاگرام برساخت می‌کنند؟ 2. برساخت معنایی زنان عامۀ فارسی‌زیان از مفهوم زن و تجربه زن‌بودگی در اینستاگرام براساس کدام حوزه‌های کلان مفهومی صورت می‌گیرد؟ 3. چه حوزه‌های مبدأیی، بیش‌ترین کاربرد را برای حوزۀ مقصد زن در زبان زنان عامۀ فارسی‌زیان دارد؟
دراین تحقیق، ، از روش مردم‌نگاری مجازی و برای تحلیل داده‌ها از تحلیل استعاری بهره گرفته شده است. با تحلیل پست‌های به اشتراک گذاشته شده توسط 90 زن منتخب، 250 استعارۀ مفهومی استخراج شده که در 11 حوزه مفهومی کلان طبقه‌بندی شده‌اند. این حوزه‌ها به ترتیب فراوانی شامل؛ خداگونگی، عاطفه، ناتوانی، قدرت، اشیاء، طبیعت، راز و معما، گیاه، مبارزه، بازیگری و دارایی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Depiction of ordinary women of “Femininity” through Conceptual Metaphors on Farsi Instagram

نویسندگان [English]

  • Abdollah Bicharanlou 1
  • Zohre Bavali 2

1 Assistant Professor, The University of Tehran

2 M. A of Media and Cultural Studies

چکیده [English]

To study every culture, different approaches and tools are applied. A tool to study a society's culture is to analyze and identify the concepts of its culture. One of the basic cultures in every society is feminine & femininity. By studying the conceptual statements in a language on the feminine & femininity, one can find out the feminine's cognition system. This paper aims to study the way of feminine conceptualization by ordinary women on Instagram and their understanding of femininity experience & basic metaphors which interconnect the meanings of femininity. To realize the paper aim, by applying cognitive linguistics approaches, particularly the theories of Lakoff, G., & Johnson, M, answer to these questions: 1. what metaphors are constructed by ordinary women speaking Persian on the feminine & femininity on Instagram social network? 2. Which macro conceptual domains are the bases of semantic construction by ordinary women speaking Persian on the feminine & femininity on Instagram? 3. Which source domain (the conceptual domain from which we draw metaphorical expressions) is the most used by ordinary women speaking Persian for the target domain of the feminine & femininity on Instagram. Target domain is the conceptual domain that we try to understand.
The virtual ethnography called netnography has been applied to gather the research data and MIP (metaphor identification procedure) to analyze the data. By analyzing the shared posts on Instagram by 90 selected ordinary women. 250 conceptual metaphors were extracted which have been categorized in 11 macro conceptual domains.

کلیدواژه‌ها [English]

  • ordinary women
  • Femininity
  • Conceptual Metaphor
  • Instagram
اسپینکز، لی (1392). فردریش نیچه، ترجمۀ رضا ولی‏یاری، تهران: مرکز.
اسپیواک‏، گایاتری چاکراورتی‏ (1397). آیا فرودست می‏تواند سخن بگوید؟، ترجمۀ ایوب کریمی، تهران: فلات.
ایبرمز (آبرامز)، اچ. ام و هرفم، جفری گالت (1387). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی، ترجمۀ سعید سبزیان، تهران: رهنما.
بیچرانلو، عبدالله؛ پورعزت، علی‏اصغر (1392). «کارکردها و کژکارکردهای بازگشت معنایی استعاره‏ها؛ مطالعۀ موردی مفهوم میان‏رشته‏ای مهندسی فرهنگی»، فصلنامة مطالعات میان‏رشته‏ای در علوم انسانی، دورة 5، ش 3، ص 101ـ121.
ثامنی، سمیرا (1393). «بررسی استعارة زن در متون نوشتاری زبان فارسی دهة 1300 تا 1357»، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ زبان‏شناسی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران.
چندلر، دانیل (1397). مبانی نشانه‏‌شناسی. ترجمۀ مهدی پارسا، تهران: سورة مهر.
دانسی، مارسل (1396). فهم نشانه‏شناسی رسانه‏ها، ترجمۀ گودرز میرانی و بهزاد دوران، تهران: علمی و فرهنگی.
دباغ، حسین (1393). مجاز در حقیقت؛ ورود استعاره‏‌‌ها در علم، تهران: هرمس.
دفتری‏نژاد، افسانه (1392). «بررسی استعارۀ زن در متون نوشتاری فارسی»، پایان‏نامۀ کارشناسی ارشد، رشتۀ زبان‏‌شناسی، دانشکدة علوم انسانی، دانشگاه پیام نور تهران.
سجودی، فرزان (1393). نشانه‏‌شناسی کاربردی، تهران: علم.
کوچش، زولتان (1396). استعاره، مقدمه‌‏ای کاربردی، ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
گاندی، لیلا (1391). پسااستعمارگری، ترجمۀ مریم عالم‏زاده و همایون کاکاوند، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
لیکاف، جورج (1395). قلمرو تازه علوم شناختی؛ آنچه مقوله‏ها دربارۀ ذهن فاش می‏کنند، ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی، ج 2، تهران: آگاه.
لیکاف، جورج؛ جانسون، مارک (1394). استعاره‏هایی که با آن‏ها زندگی می‏کنیم، ترجمۀ هاجر آقاابراهیمی، تهران: نشر علم.
محمدی، جمال؛ محمودی، جهانگیر (1397). «روایت تاریخ در مطالعات فردستان»، مطالعات جامعه‏‌شناختی، دورة 25، ش 2، ص ـ479.
هارلند، ریچارد (1393). درآمدی تاریخی بر نظریه ادبی از افلاتون تا بارت، ترجمۀ علی معصومی و شاپور جورکش، تهران: چشمه.
هاوکس، ترنس (1380). استعاره، ترجمۀ فرزانه طاهری، تهران: مرکز.
Bratić, Vesna & Milica Vuković Stamatović (2017). “Commodification of women through conceptual metaphors: the metaphor woman as a car in the western Balkans”, 11(1), Gender & Language, PP 51-76.
Charteris-Black, J. (2004). Corpus Approach to Critical Metaphor Analysis, Basingstok: Palgrave Macmilan.
Lakoff, G., & Johnson, M. (1993). The contemporary theory of metaphor. Metaphor and Thought. 2 nd ed., PP.202-251. Cambridge: Cambridge University Press.
Martín de la Rosa, Victoria & Luis Miguel Lázaro (2019). “How women are imagined through conceptual metaphors in United Nations Security Council Resolutions on women”, peace and security, Journal of Gender Studies, 28 (4), PP 373-386.
Rodríguez, Irene López (2016) “Feeding women with animal metaphors that promote eating disorders in the written media”, Linguistik-online, 75, PP 71-101.