نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فرش دانشگاه هنر شیراز، شیراز، ایران.

2 استادیار دانشکده هنر و علوم انسانی دانشگاه شهرکرد، ایران

چکیده

چکیده
در عصر حاضر توجه به هویت و فرهنگ هر ملت از جایگاه خاصی برخوردار است و پوشاک یکی از مهم‌ترین شاخصه‌‌های هویتی هر جامعه‌‌ای محسوب می‌‌شود که به‌طور مداوم در حال تغییر است. این دگرگونی سبک بیش از همه در لباس بانوان رخ می‌‌دهد. بسیاری اوقات در ایران نیز طراحی لباس بانوان تحت تأثیر مد جهانی و به‌ عبارتی، فرهنگ غرب قرار گرفته است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف احیاء ارزش‌‌های هویتی، قومی و ایجاد خلاقیّت در بخشی از پوشاک اجتماع بانوان، یعنی مانتوی مجلسی، انجام شد.. بدین منظور قابلیت‌‌های نقوش قالی‌‌های لچک‌ترنج و شبه‌ناظم قشقایی که از طرح‌های اصیل این قوم است، در طراحی مانتوهای بانوان مورد بررسی قرار گرفت. پرسش‌های پژوهش چنین بود که با چه روش علمی می‌‌توان از طرح‌‌ها و نقشمایه‌‌های قالی‌‌های قشقایی در طراحی لباس بهره جست؟ و چه راهکارهایی برای کاربردی کردن نقوش و ساختار بخشی از  قالی‌‌های قشقایی در پوشاک اجتماعی بانوان ایرانی وجود دارد؟ این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی با اتکا به منابع کتابخانه‌‌ای صورت پذیرفت و با روش الگوی خلاقیّت اسکمپر که بر هفت تکنیک اساسی جانشینی، ترکیب، اقتباس، تقویت، کاربرد دیگر، حذف و وارونه کردن استوار است، انجام شد. درنهایت نتایج نشان داد: نقوش قالی‌‌های قشقایی قابلیّت‌‌ این را دارند تا هم در طراحی و هم در اجرا براساس الگوی اسکمپر با تکنیک‌‌های مختلف دوخته و یا تزیین شوند. در بخش طراحی مانتوها راهکارهای به‌دست‌آمده این بود که نقوش به‌صورت تک‌نقش و بخشی از ساختار قالی، چه در طراحی و چه در دوخت و اجرا، می‌توانند به‌کاربرده شوند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Designing Women's Gowns by the Design and Color of Qashqai Rugs

نویسندگان [English]

  • Elahe Imani 1
  • Afsaneh Ghani 2

1 Assistant Professor, Faculty of Arts and Humanities, Shahrekord University, Iran

2 Assistant Professor of the Faculty of Arts and Humanities Shahrekord University, Iran.

چکیده [English]

 
 
Abstract
In the present era, attention to the identity and culture of each nation has a special place and clothing is one of the most important characteristics of any society’s identity, constantly changing in terms of style and fashion. This change of style occurs most often between women's clothing. In many cases in Iran, the design of women's clothing has been influenced by global fashion, or in other words, the western culture. Therefore, the present study tries to revive the identity and ethnic values, adding creativity to women’s clothing, namely their gown. For this purpose, the capabilities of the patterns of the elastic bergamot rugs and Qashqai quasi-modeler, one of the original designs of this people, have been explained in the design of women's daily coats. The main questions asked in the present study are: In what scientific way can the designs and motifs of Qashqai rugs be used in clothing design? And what are the solutions for applying the designs and structure of Qashqai rugs in Iranian women's social clothing? This research employs a descriptive-analytical method, based on library resources. It has proceeded with the method of Scamper creativity model which refers to seven basic techniques of substitution, composition, adaptation, reinforcement, other application, deletion, and inversion. Finally, the results have shown that the designs of Qashqai rugs possess the ability to be sewn or decorated with different techniques based on the scamper pattern, both in design and execution. In the design of gowns, the solutions lies in the designs being used as monographs, the overall structure of the design or part of it in both design and sewing and execution.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords Qashqai Rugs
  • women's clothing
  • gown design
  • identity
  • creativity
  • scam  
 

منابع

افروغ، محمد (1399). «بررسی و تحلیل نقش طاووس در جُل‌‌های قشقایی»، پژوهش‌‌های ایرانشناسی، سال9، شمارۀ 1، 23-2.
اکبری، فاطمه و بابایی، پروین (1393). «بررسی مبانی نظری طراحی مد لباس زنانه در الگوی ایرانی-اسلامی»، فصلنامۀ نقد کتاب. شمارۀ 1و 2، صص 258-241.
ایران‌‌منش، فرنوش، وندشعاری، علی (1397). «بررسی ساختار فرمی طرح و نقش قالی سرناظم استان فارس از دوره قاجار تا معاصر»، گلجام 34، صص 52-33.
ایزدی، عباس، شایسته‌فر، مهناز (1395). «مطالعه تطبیقی ساختار طر ح لچک و ترنج قالی‌‌های جمهوری آذربایجان و قشقایی‌‌های فارس»، فصلنامۀ پژوهش هنر، سال ششم، شماره 11، صص 57-39.
پرهام، سیروس  (1370). دستبافته‌‌ها عشایری و روستایی فارس، ج اول، تهران: امیرکبیر.
پوپ، آرتور (1387). سیری در هنر ایران، جلد ششم. تهران: علمی و فرهنگی.
تابان، محمدرضا (1392). روش‌های پرورش و برانگیختن خلافیت، چ اول، شیراز: نوید.
جنکینز، ریچارد (1331). هویت اجتماعی، ترجمۀ تورج یاراحمدی. تهران: شیرازه.
حشمتی رضوی، فضل‌‌الله (1395). «سیروس پرهام، چهرۀ ماندگار و درخشان پژوهش فرش ایران»، طره، شماره‌های 12و13، صص 72-71.
حیدری‌‌بگه‌‌جان، شیلان (1394). «مطالعه ومعرفی نقوش قالیهای سنندج به‌منظور بهره‌وری در تزئینات پوشاک والبسه بانوان»، پایان‌نامۀ ارشد، دانشگاه پیام‌نور، مرکز تهران شرق.
دهخدا، علی‌اکبر (1373). لغتنامه، ج11، تهران: دانشگاه تهران، ص15508.
دادور، ابوالقاسم، مؤمنیان، حمیدرضا (1385). «عوامل مؤثر بر شکل‌گیری و پیدایش نقوش گلیم قشقایی»، شماره 2. گلجام. صص 46-64.
شهبازی، عبدالله (1396). مقدمه‌‌ای بر شناخت ایلات و عشایر، تهران: نی.
صادقی فسائی، محمد (1371). با تار و پود عشق: گبه‌ها و قالی‌های عشایری فارس، تهران: نگار.
صلواتی، مریم (1387). «تجلی نمادگردونۀ خورشید «مهرانه» در قالی‌های ایل قشقایی»، شمارۀ 9. صص48-35. 
صفی‌‌نژاد، الهه (1395). «ارزیابی کاربست خلاقیت در طراحی مانتوهای اجتماع/ نمایش و مجلسی (دومین جشنوارۀ بین‌المللی مد و لباس ایران براساس الگوی فنی اسکمپر»، دانشگاه علم و هنر اردکان.
فهیم‌نیا، معصومه (1385). مرجع طراحی لباس، فیگور، مانکن طراحی لباس، طرح لباس مردانه و زنانه، تهران: بیهق کتاب.
کشمیری‌‌پور، ماهک (1394). «اثربخشی تلفیق برنامۀ انضباط شخصی با تکنیک خلاقیت اسکمپر بر رفتار کارآفرینانه دانشجویان دانشگاه شیراز»، کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
معین، محمد (1382). فرهنگ فارسی، ج 6، تهران: امیرکبیر، 1382، ص1465.
نصیری، محمدجواد (1374). سیری در هنر قالی بافی ایران، تهران: مؤلف.
نصیری طیبی، منصور (1388). نقش قشقایی‌‌ها در تاریخ و فرهنگ ایران. تهران: دفتر برنامه‌‌ریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی وزارت عتف.
هیئت، جواد (1365). سیری در تاریخ زبان و لهجه‌های ترکی. تهران: نو.
یاسینی، راضیه. بیچرانلو، عبدالله (1397). «برساخت سینمایی زیبایی‌شناسی پوشاک زنان در گفتمان‌‌های ارزش‌‌گرایی، سازندگی و اصلاح‌طلبی»، جامعه‌‌شناسی هنر و ادبیات، دورۀ 11، شمارۀ دوم، پاییز و زمستان 13.
Eberle, B (2008). Scamper: Creative Games and Activities for Imagination Development press Stephen Fagg, State Coordinator (Gifted Education)
Kruse, D (2007) .Scamper On Hawker Brownlow. Education Services Australia Limited.
Ozyapark,M (2015). The Effectiveness of SCAMPER Technique on Creative Journal for the Education of Gifted Young , 4(1),31-40.
Serrat,Olivier (2017). Knowledge Solutions, Tools, Methods, and Approaches to Drive Organizational Performance, Springer, Singapore.
URL4: https://torobche.com/vip/hand-drawn-background
URL5: https://www.incc.ir/news/IDincc/5810