نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد آینده‌پژوهی، دانشگاه اصفهان، اصفهان

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد جامعه شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان

3 دانش آموخته دکتری و پسادکتری آینده پژوهی، پژوهشگر مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور

چکیده

چکیده
تحقق هر آینده مطلوبی در ایران، در گرو مشارکت زنان به‌مثابۀ نیمی از کنش‌گران این آینده است. بررسی میزان احساس تعلق خاطر زنان به آینده و تلاش برای افزایش این احساس، گامی در جهت تقویت امید اجتماعی در جامعه است. آینده‌پژوهی دانش شناخت و ساخت چنین آینده‌ای است. یکی از رویکردهای آینده‌پژوهانه استخراج و تحلیل تصاویر آینده است. این پژوهش با روش تحلیل مضمون به استخراج و تحلیل تصاویر ذهنی زنان متولد دهۀ شصت از آینده انجام شده و طی چهار مرحله کدگذاری روی داده‌های حاصل از 15مصاحبة نیمه‌ساختاریافته از زنان دانشگاهی در شهر اصفهان، شش مضمون فراگیر به‌دست‌آمده است. این مضامین که بلوک‌های سازندة تصاویر آیندۀ ذهن این زنان هستند، عبارت‌اند از: «در انتظار بهترین آینده»، «آینده جنسیتی»، «عصر انسان»، «دولت من»، «آینده‌ای که نمی‌خواهمش» و «بی‌آیندگی اجتماعی». بنابر نتایج این پژوهش، تحقق هر آینده‌ای در گرو ایجاد بستر نقد فراگیر وضع موجود، گسترش شکل جدیدی از مشارکت زنان در خلق آینده به‌منظور ایجاد حسّ تعلق به این آینده است، توصیۀ راهبردی این پژوهش «اثرپذیری» سیاست‌ها و سیاست‌گذاران از این تصاویر و «اثرگذاری» سیاست‌های آینده بر روی این مضامین است تا منجر به خلق آینده‌ای پایدار شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Women Born in the 1980s in Future; Qualitative Study in the Building Blocks of Future Images (Case Study: Female Professors in Isfahan)

نویسندگان [English]

  • Zahra Heidari Darani 1
  • Zahra Majidifar 2
  • Ahad Rezayan 3

1 MS graduated in Futures Studies, University of Isfahan, Isfahan

2 MS graduated of Sociology, University of Isfahan, Isfahan

3 Researcher in National Research Institute for Science Policy of Iran

چکیده [English]

Abstract
The realization of any desirable future in Islamic Republic of Iran depends on women's participation as half of the social actors. Examining women's sense of belonging to the future can be a step towards obtaining social hope. This could be achieved by futures studies’ concepts and methods. One of the future research approaches is to extract and analyze the images of the future. The research method of this paper is thematic analysis to extract and analyze images of the future in the mind of women born in the 1980s. The data have been obtained from 15 semi-structured interviews of female professors in Isfahan and extracted subthemes and themes after the coding stages. Finally, the main six themes that are the building blocks of the future images of these women's minds are as follows: 1. "Waiting for the best future", 2. "Gender future", 3. "Human age", 4. "My government", 5. "The future that I do not want", and 6. "Lack of social future". According to this research, the realization of any kind of future depends on the comprehensive critique of the status quo and the expansion of a new form of women's participation in creating the future due to making a sense of belonging to this future. The strategic recommendation of this research is the "impressionability" of policies and policymakers from such images and the "influence" of those on future policies on these themes to lead to the creation of a sustainable future.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords Women
  • born in the 1980s
  • futures studies
  • images of the future
  • imagination

منابع

احسانی، بهمن؛ انعامی، علی (1390). «دیده‌بانی آیندۀ مواد مخدر و روان‌گردان و جایگاه پلیس زن ایران در مواجهه با روندهای تأثیرگذار بر آن»، پلیس زن، س 5، ش 14، صص 103– 127.
پورعزت، علی‌اصغر (1389). مدیریت راهبردی عصرمدار: رویکرد آینده‌پژوهانه به منافع عمومی، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
پولاب، ام‌البنین؛ پیشگاهی‌فرد، زهرا (1389). «آینده‌پژوهی وضعیت آموزش زنان در منطقۀ خاورمیانه با تأکید بر ایران»، زن و فرهنگ، س 1، ش 4، صص 15- 27.
پیشگاهی فرد، زهرا؛ پولاب، ام‌البنین (1388). «آینده‌پژوهی وضعیت اشتغال زنان در منطقۀ خاورمیانه با تأکید بر جایگاه ایران». زن در توسعه و سیاست، س 7، ش 3، صص 89-106.
درویشی سه‌تلانی، فرهاد؛ همتی، زهره (1397). «سناریوهای پیش روی حضور زنان ایرانی در عرصۀ سیاست 1396-1406 یک بررسی آینده‌پژوهانه»، زن در توسعه و سیاست، س 16، ش 3، صص 379-196.
دنیای اقتصاد (1399). http://yon.ir/KfYMu
رضایان، احد؛ کاظمی، معصومه (1393). «تصویرپردازی و کلان‌تصاویر آیندة سیاست جهانی؛ تصویرپردازی روشی مناسب برای شناخت آینده در جهان پیچیده». فصلنامۀ مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، س 6، ش 3، صص 173-200.
طالبیان، حامد؛ طالبیان، سارا (1396). «زنان و کنشگری در رسانه‌های اجتماعی (مطالعه موردی: صفحۀ فیس‌بوکی آزادی یواشکی زنان)». زن در توسعه و سیاست، س 15، ش 2، صص 205-202.
طاهری دمنه، محسن؛ حیدری دارانی، زهرا (1398). «زنان و دگرگونی‌های آینده؛ تحلیلی بر تصاویر ذهنیِ دخترانِ متولد دهۀ 1370 از آینده». زن در توسعه و سیاست، ش 66، صص 539-555.
 طاهری دمنه، محسن؛ کاظمی، معصومه (1397). «تمایل به مهاجرت در میان جوانان؛ مطالعه‌ای کیفی در تصاویر آینده». فصلنامۀ علمی‌پژوهشی مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، ش 4، صص 53ـ87.
طاهری دمنه، محسن (1394). «بررسی تحلیلی تصاویر آینده جامعة ایرانی در ذهن جوانان تحصیل‌کرده کشور براساس روش تحلیل لایه‌های علّی (CLA)». پایان‌نامۀ دکتری، آینده‌پژوهی. دانشکدۀ علوم‌وفنون نوین، دانشگاه تهران.
فردانیوز (1399): https://www.fardanews.com/fa/news
کاظمی‌پور، شهلا (1385). «تحولات اخیر و آینده وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران با تأکید بر وضعیت اشتغال زنان». فصلنامۀ انجمن جمعیت‌شناسی ایران، س 1، ش 1، صص20– 42.
عنایت‌الله، سهیل (1388). پرسش از آینده، آینده‌پژوهی به‌مثابۀ ابزار تحول سازمانی و اجتماعی، ترجمۀ مسعود منزوی، تهران: مرکز آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
مرکز ملی آمار ایران (1400). https://www.amar.org.ir/
نوروزی، لادن (1381). «مدلی برای تبیین نرخ مشارکت اقتصادی زنان شهری»، زن در توسعه و سیاست، س 1، ش 4، صص 1-16.
یاسینی، راضیه (1400). «برساخت تصویر «زن» در نشریات تخصصی هنری در دورة اصلاحات (1376 تا 1384)». زن در فرهنگ و هنر، س 13، ش 1، صص 35– 63.
Bell, Wendell (2003). “Foundations of futures studies: History, purposes, and knowledge”. Volume 1, Human science for a new era. New Brunswick: Transaction Publishers.
Dator, J (2002). “Futures studies as applied knowledge”. In New thinking for a new millennium (PP. 119-129). Routledge.
Ghasemi, Hamid & Rasekh, Nazanin (2020). “Identifying Dimensions of Communication Literacy: Thematic Analysis Approach”. Journal of Health Literacy, 4 (4). pp. 18-29.
Hedorfer, Petra & Schultze, Matthias (2014). “Meeting and convention 2030: a study of megatrends shaping our industry”.
Kaboli, S. Akhgar & Tapio, Petri (2018). “How late-modern nomads imagine tomorrow? Causal Layered Analysis practice to explore the images of the future of young adults”, Futures, 96, PP 32-43.
Polak, Fred (1973), “The image of the future”, Elsevier, Amsterdam.
Shahid, N Khan (2014). “Qualitative Research Method – Phenomenology”, Asian Social Science; Published by Canadian Center of Science and Education, 10 (21), PP 1-11.
Taheri Demneh, Mohsen & Morgan, D. Ray (2018). “Destination Identity: Futures Images as Social Identity”, Futures Studies, 22 (3), PP 51-64.
Tickell, Crispin (2011). “Societal responses to the Anthropocene. Philosophical transaction of royal society”, 369, PP 926–932.
Folke, Carl & Stephen Polasky & Johan Rockström & Victor Galaz & Frances Westley & Michèle Lamont, Marten Scheffer & Henrik O¨ sterblom& Stephen R. Carpenter & F. Stuart Chapin III, Karen C. Seto & Elke U. Weber & Beatrice I. Crona & Gretchen C. Daily & Partha Dasgupta & Owen Gaffney & Line J. Gordon & Holger Hoff & Simon A. Levin & Jane Lubchenco & Will Steffen & Brian H. Walker (2021). "Our future in the Anthropocene biosphere”, Ambio, PP 1-36.