نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• فارس باقری

استادیار گروه کارگردانی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس، شهر تهران، ایران.

چکیده

سینمای مسعود کیمیایی به دلیل رویکردِ قهرمان‌پرورِ مردانۀ آن، زنان را به مثابۀ جنسیتی واژگون به تصویر کشیده است. این مقاله بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا شخصیت‌ زنان در آثار کیمیایی خالی از هرگونه وجه زنانه، و برعکس، دارای وجهی مردانه و ثانویه هستند. در چند دهۀ اخیر، مقوله جنسیت در مرکزیت مطالعات جنسیتی در جامعه، فرهنگ و هنر قرار گرفته است. در این مطالعات، جنسیت، پدیده‌ای ساختاری و اجتماعی است که در طول زمان، در جامعه برساخته می‌شود. به عبارت دیگر، زن‌بودگی و مردبودگی، پدیده‌هایی برساختۀ تربیتِ تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی است. در آثار کیمیایی زنان به تبعِ مرد، نقش‌های واحد و یکسانی و نوعی دارند و بیشتر به مثابۀ ابزاری برای تقویت جایگاه اجتماعی و سیاسی و ... قهرمانِ مرد مبدل شده‌اند.نتایج بهدستآمده در این مقاله نشان از آن دارد که رویکرد کیمیایی نسبت به زنان، از منظر جنسیت شکلی از واژگونیِ جنسیت است. زنان در این فیلمها، به تبعِ مرد، نقشهای واحد و یکسانی و نوعی دارند و بیشتر به مثابه ابزاری برای تقویت جایگاه اجتماعی و سیاسی و... قهرمانِ مرد مبدل شدهاند.

این مقاله، به روش کیفی و به صورت توصیفی- تحلیلی و به یاری از منابع کتابخانه‌ای و مشاهدۀ فیلم، انجام گرفته است، با تشریح مقوله جنسیت و نظریۀ جامعه‌شناسیِ جنسیت، رویکرد شخصیت‌پردازیِ زنان در سینمای کیمیایی را مورد واکاوی قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• جامعه‌شناسی
• جنسیت
• سینمای ایران
• مسعود کیمیایی

موضوعات

• جامعه شناسی

عنوان مقاله [English]

Social explanation of gender reversal in Masoud Kimiaei's cinema

نویسنده [English]

• Fares Bagheri

Al-Ahmad Highway

چکیده [English]

Masoud Kimiaei's cinema has been reread and interpreted many times due to its social and hero-raising approach. Male and female characters in alchemy films establish significant relationships with each other and with their living environment. In these works, the characterization of women is controversial in many ways. In fact, the female characters of Alchemy cinema, while they have a dramatic function, but it seems that their identity is defined next to the identity of the male heroes. In other words, in his works, the woman is in a secondary position and the man becomes a privileged character. The women in these films do not have an independent female character; And most of these women, depending on the man, assume single and identical roles such as ethereal lover, patient lover, honor, kind wife or mother, etc. and they have an objective appearance in all the works of this filmmaker.

In the last few decades, gender studies have become one of the thought processes and the category of gender has been placed in the center of these studies in society, culture and art. The distinction between sex and gender is one of the most important topics in the social discourse of the 20th century. Gender is a structural and social phenomenon that is built in society over time. It seems that the alchemical approach towards women can be interpreted from the perspective of gender and of course gender reversal. The current research, which was conducted in a qualitative and descriptive-analytical way, with the help of library sources and watching the film, analyzes the approach to the characterization of women in alchemy cinema by explaining the category and theory of gender. Male and female characters in alchemy films establish significant relationships with each other and with their living environment. In these works, the characterization of women is controversial in many ways. In fact, the female characters of Alchemy cinema, while they have a dramatic function, but it seems that their identity is defined next to the identity of the male heroes. In these works, the characterization of women is controversial in many ways.

کلیدواژه‌ها [English]

• sociology
• gender
• iranian cinema
• masoud kimiaei